Atuagagdliutit - 01.03.1973, Qupperneq 17

^agsimalårtut, Kåine inigssisima-
ssaiput. ilåne ujaragssuit ing-
^'ngnut akulerussutinardlutik
Kaleriåi simassarput akorninilo
Putut akuneKutigissait mérKat a-
^ugdlors suasinaussait pilersima-
ssardlutik. nuna tamåna mérKa-
nut KeKertamit saniliussumit Ig-
^jcrpangnérsunut pinguarfiuvoK
P^sak, aulagsarissuserdle tamåko
u.laragpagssuit sinåkutigigsut si-
v* * * * §ngassutdlc akornåne pissaria-
KarpoK. tamåne misigssuerujor-
dlune angalaorneK pisanganartu-
V°K- itsarssuartaoK mérKat tamå-
ne Pinguartarsimåput. Kårusussa-
ne igdlukunut Kaningnerpaussu-
ne KajaliårKat pingussat Kulivsi-
PtérKatdlo uvkusigssanit sanåt
avdlarpagssuitdlume navssårine-
Kartarsimåput. ujaragssuit atåine
Putune Kårusussane ardlaKartune
Putut avdlat ujarKanik mikine-
russunik miligsorneKartarsimå-
PPt- tåssaussarsimåput sårug-
dlingnut panertusivit nivkusivit-
tåukunane ikajugput umiat
uangmé imalunit iputip ilakue.
Putune avdlane navssågssaussar-
Put igdlume atortut såkutitdlo: a-
agdl.:
OVE BAK
lugssautit Kissungmit sanåt ilu-
Serigdluinartut, igat, Kulivsiutit
Pvkusigssamit sanåt, nauligkat,
ttngmissanut Karssut il. il. ardlait
Pungutdlarsimassarput aserKuku-
ssardlutigdlo, tåssa igitakusimåsé-
Put, ilaitdle sule atorsinauvdlui-
uartutut issikoKartardlutik. ima-
Ka toKussut pigissarissarsimavait
Pulngugtungorsimassutut igine-
Karsimassut. nungajungme KeKer-
*aP kujåmut kangiata erKåne Nu-
erdluarssungne ilivitoKarpagssuit
dåtigut nunamit matuneKanga-
Jagsimassut nanigssåuput. sume
lamånisaoK ivnårssungne Kåru-
sungne saunikut ujarårKat avssi-
asutaussut akornisigut itsuartor-
ueKarsinåuput. Kårusungme angi-
sume atautsime sujumugagssåu-
Put ilerfit ujaraussut sinerlssame
tamarme takugssaussartut åssi-
nSe. Kårusuk iniuvoK ujaraussoK
ujarKanit granitinit mingnerussu-
n‘t miligsorneKarsimassoK. init
aimåitut ardlåne takugssauvoK
SaUnikuinångornikoK ilåtigut nå-
Pup amiamik aunikumik seKuma-
assumigdlo KagdlersorsimassoK.
llvitorKane avdlane takugssåu-
Put saunikut panernikumik amer-
alågdlit amiminernigdlo atissa-
k°rtalågdlit.
divitorKat taineKartut sujorna-
§ut ujaragssuarne putukunisima-
ssunut nalerKiutdlugit sungitdlat
Pingårtumik K’errortut erKar-
sautigisagåine. inuit utorKauneru-
ssut OKaluasårisinausimavait ti-
P1*! toKungassut amilåuminartu-
PPk sule umarpalugtutut issikug-
méraugatdlaramik inusugtu-
Satdlaramigdlunit Unartume u-
laragssuit akornine putune taku-
ssarsimassatik. tamåko toKussut
mierisimavait amernik atissag-
aj't, kinaitdlo kajortumik parnu-
U'kumik amigdlit isseKångitsut
Ptssitarsimåput. OKautigineKarput
as£aussut inuit akei'Kanut imå-
p*1 aggersunut ersiordlutik uja-
jagssuit akornine Kårusussanut
_ClKorsimassut timikue. torKor-
fl§tik
dig)
Hk.
KimarKigsimångilåt per-
^lutigdlo toKuinarsimavdlu-
laimåitumik ilerfe tamåko
^u‘lertanakujugtumik suniutc
Karta
rsimåput.
^errortune timit toKungassut
anigssauner^nuj tungatildlugo
‘Piatut OKalugtuartoKarpoir: pi-
’artoK inusugtoK KeKertamit ka-
SUiussumit Ivnårssugtalingmit
^1SS0K angumit tJnartup kujati-
^guane KeKertame Tugtuarssung-
e K’ernertune najugaiingmit to-
Ur>eKarpoK. toKUtaussup angutå
gåkutOKarssuvoK. erninaK aki-
ainiaidlune erKarsarpoK periu-
Legetøjskajakker fundet i hulerne ved K’errortiLt af skolebørn fra bopladsen
Igdlorpait. Den forreste kajak er 24 cm lang.
Kajaussat Igdlorpangne atuartut navssårisimassait K’errortune Kangåtane. ka-
jaussat sagdlersåt 24 cm-itut takitigaoK.
sigssanilo perKUsersorpalugtoK
navssåralugo. sagdluliumik tusar-
dléKåtålerpoK: takornartat sassu-
ssiniartut umiarssuarnik imånit
aggerput! K’ernertume najuga-
Kartut ånilångårput K’errortuni-
lo ujaragssuarne putunut Kimåv-
dlutik torKorterdlutik tåssanilo
perdlerdlutik toKorardlutik.
akerKanik imånit aggersunik
ersineK OKalugtuangnåtoKarssu-
vck. ilisimaneKarpoK Niels Ege-
dip 1750-ip migssåne angåkumik
„uvfartarfit kissartut kujatåne
(tåssa kangerdlungme Unartume)
inungorsimassumik" oKaloKate-
Karsimanerminik agdlagtuisima-
nera. tåuna oKalugtuarpoK kalåt-
dlit sujugdlit najugkamut tamau-
nga tikiunerisa kavdlunåtsiaitdlo
igdluisa erKåinut najugagssitaler-
nerisa kinguninguagut piaissut i-
månit tikiusimanerardlugit. tikiu-
tut Kavdlunåtsiait såssutarait, su-
jugdlermigdle ajugauvfigineitar-
dlutik. ukiune tugdliutune nutå-
mik såssussineKarKigtarpoK Kav-
dlunåtsiaitdlo nungutauvdlutik,
sivnere arnat mérKatdlo ardlali-
nguit kalåtdlit ;peKatigalugit ka-
ngerdluit Kinguinut Kimåput. a-
ngåkoK (iamKalunit Egede?) isu-
maKarpoK tåuko imåkut piaissut
tåssaussut kingorna tikiutencig-
dlutik kalåtdlinik niuveKateKar-
tartut.
toKungassut timikue KeKertame
Onartumitut måna pérusimåput
— amerikamiumit eroumikujug-
tumit Martin Lutherimit tigune-
Karsimagamik!
inuk tåuna 1930-p erKåne K’a-
iccrtup pigissåne angalasimavoit,
ilaKutarit akugkat misigssorniar-
dlugit. inuit niaKue ugtortarpai
ilaKUtaritdlo agdlagsimavfinik sa-
navdlune. tamatuma. saniatigut i-
laKUtarit åssitoKait katerssorpai
USA-me nutiterdlugit suliariniar-
dlugit. Luther inuiaKatigingnit
agsut tatigissausimavoK niarKU-
nigdlc ugtortaissarnermine nersu-
alårissarnermigut agsut iluarine-
Kartarsimavdlune! Luther aut-
dlartinane toKussut timait tJnar-
tume ujaragssuit atåine Kårusu-
ssanitut tamangajaisa piarpai.
taimailiornera imaKa tusåmane-
icarneranut ajoKutaungåtsiaralu-
arpoK, iluarserKigpordle ukioK a-
tauseK KångiutoK kalåtdlit åsser-
pagssuit amerikamiumut tåussu-
munga atortisimassatik åssinginik
nutinilerdlut.it utertitdlugit nag-
siusEarsiarerKigkamikik. uvdlu-
irikut tamåko sinilerneKarsimav-
dlutik najugkap tamåssuma erKå-
ne angerdlarsimavfingne ardla-
Kartune nivingåput, ilånikutdlo
Kiviardlugit angumik tåussumi-
nga erKumitsumik inuit sujuai-
ssåinik scKutigingnigtumik ernai-
sitsissarput.
Lutherip K’aKcrtup pigissaine
angalaneranit ukiut at dlagdlit Kå-
ngiungmata Therkel Mathiassen-
ip Erik Holtvedivdlo nuname ta-
måne kalåtdlit nunaKarfé misig-
ssorpait. taimaitdlutik Onartumu-
taoK piput nunaKarfigdlo ilåina-
kusiortumik agssagdlugo nuisiter-
dlugo. K’errortut nunatåt omig-
påt påsiniardlugo amerikamioK
tåuna kalåtdlit saunikuinik tigu-
sinigssaminut sume ardlåne aku-
erssissumik pigssarsisimassoK Ka-
norpiaK iliuseKarsimanersoK.
Kårusuit imaerneKangajagsima-
ssut navssårineKarput. pigissat
suarssuit åssiglngitsut timitdlo to-
Kungassut ilakue Kårusungne su-
me tamånitut navssårineKarput.
taimåitcK mérKat timait toKunga-
ssut puissit aminik uligdlit pinga-
sut sujumorneKarput. pigissakut
åssiglngitsut Kissungmit sauner-
mitdlo sanåt katerssomeKarput,
tåssalo någkiat, igdlaigutit, pi-
nersautit, merKutausivik atauseK,
avataussaK, ulo il. il. navssåt ma-
lungnauteKarnerussut ilagait Kav-
dlunåtsiait CKimailOKutsiutåt
(nordbotenvægt) amalo kore mi-
kissoK ivigkanit nuiagaK. tama-
tumunga atatitdlugo entaineKå-
saoK ukioK kingugdleK tikitdlugo
Igpingme unartormiut ivigkanik
ikåri.iterinermik piginauneKardlu-
arsimangmata korivdlo sanane-
Kausianut teknik åssingussoK a-
tcrtarsimavdlugo. Therkel Ma-
thiassen isumaKarpcK pigissålukut
tamåko amerdlanerssait ukioK
1500-mit nagguveKartut.
1934-me misigssuinerme nav-
ssårineKartut tamarmik Køben-
havnimut pissuneKarput manalo
Nationalmuseumime takugssauv-
dlutik. taimanernitdle pigissakut
avdlat putune pingårtumik mér-
Kanit pinguartunit navssårine-
Kartarput. pigissakut ilarpagssue
sunere påsiuminåitarput. mérKa-
mit atuartumit pisiarinikuvara
i.poK sauniusscK mikissoK isumi-
gut ukatdlip niaKuatut ilusiligaK.
savingmut saviminermut ipusi-
måsagune arfangniartOKartarne-
rata nalånérsusimåsaoK. National-
museumime taimåitumik nanig-
ssaussoKångilaK, taimåitumigdlo
navssåK taimåitoK sumut atorsi-
maneranik navsuiautigssaKartiku-
minåipcK.
Martin Lutherivdle angalasima-
nera uterfigerKeriartigo: ilisima-
neKarsimavcK Peabody Museumi-
mit USA-me Harvard Universi-
tymitumit autdlartineKarsimasoK.
ilimagissariaKarpoK tåssunga i-
nuit toKungassut timait navssål-
dlc avdlat Unartume ilivitorKa-
nit pissut inigssisimagai. museu-
mimut sågfigingnissuteKarama a-
tåssuteKaifigisinaulersimavara.
Mr. William Fitzhugh Martin Lu-
ther pivdlugc påsissutigssanik u-
jåssinivne agsut ikiortauvdluarsi-
masso.K.
Peabcdy Museumime Martin
Lutherip Kalåtdlit-nunåne ka-
terssorsimassaisa ilait nanigssåu-
put. toKungassut timait tatdlimat
tamarmiussut, mérårKat toKunga-
ssut timaisa ilait niaKortagdlit å-
malo niarKUt parnunikut kisalo
niamut saunikorpålue takug-
ssåuput. tamåko saniatigut nav-
ssåt kingorna putune navssårine-
Kartut åssinge takugssåuputaoK.
kisalo negativit åssitdlo ardla-
Kartut Kalåtdlit-nunånut angala-
nermit pissut nanigssåuput.
uvdlumikut Peabody Museumi-
me Martin Luther angutauvoK i-
lisimaneKångitsoK. angalassarni-
ne pivdlugit agdlauserissanik a-
tuagkianigdlunit sanåKarsimångi-
laK taimatutdlo agdlagtugkanik
sunigdlunit torKugaKarsimanane.
taimåitcK Mr. Fitzhughip Harvard
Alumni Bulletinime agdlauseri-
ssaK 1930-mérsoK agdlangneKar-
simasscK Earnest A. Hootonimit
(Asscciat Professor cf Anthropo-
logy) navssårisimavå nåpisimav-
dlugulo professore soraerneK, Dr.
C. Coon Lutherimik ilisimang-
nigsimassoir. Dr. Cconip Luther
erKaimavå inugtut erKumitsoru-
jugssuartut. finlandimiut låpitdlo
Cape Annimut Bostonip avang-
nåtungånitumut nugteraluardlu-
tik nuname angerdlarsimavfing-
mingne pissuserissatoKatik åtati-
narsimangmatigit agsut soKutiga-
lugit misigssorKigsårsimavai. Lu-
ther Finlandimut angalasimavoK
kingornalo Kalåtdlit-nunånukar-
simavdlune, tikinermile kingorna
ukiut mardlugsuit Kångiutinartut
træspritimik sanigorsarnermimit
ilagitilaminik imeraluardlune to-
KUVCK.
E. A. Hcctcnsip agdlauserisså-
ne Lutherip sulinera erKartor-
neKarsimavoK.
Hcotonip Lutherip suliniarnera
nersualåinarissarå. pingårtitag-
ssatut taineKarsinauvoK nautsor-
ssutigingmago Luther ilaKutane
skotiussut/tyskiussut avKutigalu-
git iluaisaissumit nagguvekartoK!
Hcotonip oKårnera maligdlugo
Luther angutausimavoK agsut u-
lapitcK. North Caroliname åno-
rågssiagssanut nautitsivingmik
nunauteKarpoK Bostonimilo atu-
agkanut naKiterisitsisissarfiute-
Kardlune. sulivfit tåuko ingerdla-
tiutigalugit inungnik OKalungner-
mik iliniarusugtunik iliniartitsi-
ssarpoK, pigssarsivdluartaKalunilo
Hcotonip inup inuiaKatigitdlo pi-
ssusinik ilisimatusautit pivdlugit
OKalugiartarnere maligtarissar-
dlugit.
1926-me aussåkut Lutherip fin-
landimiut USA-mut nunasissut
KancK inilisimanere misigssorpai.
inuit OKauseKartiniardlugit suju-
nersicrpai misigssuineritdlo inui-
aKatigit pissusinut tungassut i-
ngerdlatdlugit. Hoctonip isumå
maligdlugo Lutherip sulinera pit-
saussuvoK, Lutherilo ukiume tug-
dlerme Finlandiliarnigssånut le-
gatinik pigssarsissuniardlugo iki-
orpå. Finlandime inugpagssuit a-
perKutinik imersugagssanik ag-
dlagtuisipai, aungmik nutsanutdlo
misiligutit katerssorpai misilig-
tagkanilo åssilissardlugit. pingår-
nerutitdlugo påsiumavå låpit nag-
guveKatigingnut kikunut atassu-
nersut taimanikut aperKut tåuna
agssortussutigineKarmat. taimatu-
tacK nagguveKatigit låpit skandi-
nåviamiutdlo ingmingnut akusså-
ngortinerat agsut soKutigalugo
sangmisimavå.
1929-me Luther nutåmik ilisi-
massagssarsioriardlune autdlar-
poK. tamatumunåkut Kalåtdlit-
nunånukarpoK tåssane kalåtdlit
skandinåviamiutdlo ingmingnut
akussångortinerat Laplandime
ilisimalersimassane tunuleKuta-
ralugit misigssorniardlugo. Hoo-
tonip neKinik nerissaKartarnerup
KanoK saunermut suniuteKartar-
nera islandimiune kalåtdlinilo
misigssugarå. misigssuinermine a-
ningaussatigut „The Association
cf America Meat-Packers“-imit
ikiorserneKarpoK, aningaussatdlo
sivnerisimassane Lutherimut nu-
tisimavai.
Martin Luther norgemiumik u-
(Kup. 19-ime nangisaon)
TERMA RADAR
Specialuddannet personale
Salg og service
Stort reservedelslager
ARCTIC ELECTRONIC '/s
Box 619 . 3900 Godthåb . Telefon 21286 - 21486
Lokaliteterne på øen VnartOK vist på moderne kort (1:100 000).
KCKertaK CJnartOK nunap åssingane nutåliaussume åssilissaK. nalunaeKUtsigan
OKausertalik varme kilder tåssa kissartunik puilassoKarfik.
17