Atuagagdliutit - 05.05.1989, Blaðsíða 15

NR. 49 1989
ATUAGAG DLI UTIT/GRØNLANDSPOSTEN
15
KRONIK
Imigassaq-aasiit
AUattoq Lars Emil Johansen, Siumumi siulittaasoq
Ukiorpassuit ingerlaneranni inuttut inuuneq ineriartortinneqarsimavoq, inuiattut ingerlaatsimi
misilittagarilersimasat tunngavigalugit allanngoriartortinneqarsimasunik
Misilittagarilersimasat arla-
litsigut akisusimaqaat, inuit
inuunerannik akeqartarsi-
mallutik allatulluunniit ar-
tornartunik nassataqartar-
simallutik. Kisianni taa-
maakkaluartoq inuunerup
ingerlaqqinnissaanut ilaati-
gut tamakku tunngavissii-
sarsimapput.
Ajornartorsiutinik nuan-
niitsunik aaqqikkuminaat-
sunillu naapitaqarluni
iliuusissat ajomannginner-
sarisarpaat kingu artits ineq,
naak nalunngivikkaluarlu-
gu aaqqiinissap kinguartin-
neqamera suliassap suli
ajornamerulemeranik kin-
guneqartartoq.
Nunatsinni suliassanik
kinguartitsineq ilarpassuat-
sinnit immikkut piginnaa-
saqarfigineqarpoq. Taman-
na politikkikkut ingerlaat-
sitsinni arlalippassuamik
assersuutissartaqarput.
Qangarsuarli ileqquuvoq
»UATSILAAROOQ«, uku-
gooq ukulu aaqqippata aat-
saat taamaaliorumaarpu-
gut.
Tamanna taku arput nam-
minersornerulemissamik
piumasaqaleqqaaratta
1970-ikkut aallartilaame-
ranni. Kalaaleqaterpassua-
vut taamani allaqqaammut
oqarput, uatsilaarooq sape-
runnaaruttagooq taamaa-
liorumaarpugut. Taman-
nattaaq taku arput siornaat-
siaannannguaq EF-imut
ilaasortaqj unnaarnis sarput
aalajangernialeratsigu. Taa-
mani taaseqataasut 46%-ii
oqarput, »uatsilaarooq«.
Tassa suliassanik ullu-
mikkut suliarisariaqartunik
pisariaqanngitsumik kingu-
artitsineq, eqiasunnermik,
nammineersinnaanngissut-
simik imminullu tatiginn-
gippallaarnermik pissute-
qartoq.
Isumaga malillugu imi-
gassaq pillugu nunatsinni
oqallittarnerit ukiuni 35-ini
kingullemi kinguartitseqat-
taarnermik taamaattumik
tunngaveqarluni ingerlatsi-
nerusimavoq. Oqallittoqale-
raangat inuiaat iluartunut
iluaatsunullu avinneqartar-
put, ilaat imigassamik aker-
lilersuisut ilaallu illersui-
sut. Soorlu oqaluuserisaq
qimallugu iluameqqisaatto-
qalersartoq. Soorunaana ul-
loq manna tikillugu ajornar-
torsiut pitsaanerulersi-
manngikkaluaqili, tassami
aaqqiiffiginissaa aallunne-
qarani imertartut imer-
tanngitsullu, kiisalu iluar-
tuusaartamivuttusamer-
saartamivuUu annerusu-
mik aalluttaratsigit.
Allakkanik iluartunik ili-
simasaqanngikkaluarlunga
imigassaq pillugu oqallittar-
nerpassuit maannamut tu-
saallugit eqqaaqqajaasaan-
narpara farisæarimik ilann-
gaaserisumillu oqaluttuaq.
Farisæer eq Naalakkamut
qujavoq inuttut allatut inn-
ginnami. Ilanngaaserisorli
qinuvoq saammaateqqullu-
ni ajortiliugami. Isumaqar-
punga imigassaq pillugu
oqallittamitsinni farisæerit
amerlavallaartut ilanngaa-
serisullu ikippallaarlutik!
Inuiassuit oqaluttuari-
saaneranni suulluunniit
inuulluataamiutit ulluin-
nami inuunermik allann-
gortitsilaarsinnaasut pisari-
aqartinneqartuaannarsi-
mapput. Kaffit, tiit, tu pat
aamma taama pilerput,
aammattaaq taama pipput
ikiaroomartut assigisaallu
ukiut tusindtilipassuit in-
gerlanerini kangiamiut
akomanni atorneqarsima-
sut. Tamakku ilagaat imi-
gassaq, qularutissaanngit-
sumik taagorneqartunut al-
lanut naleqqiullugu puul-
laaqinarner paaj usoq.
Kisianni tassa inuiassuit
qangarsuaaniilli pisaria-
qartitaasa ilagiuarsima-
vaat inuulluutaasinnaasut
assigiinngitsut, inuunermik
qaserujuttumillusooq qi-
maatitsilaarsinnaasut, taar-
siullugu nuannataartitsi-
sinnaasut.
Kalaallit uagut taama pi-
sariaqartitsisunut ilaavu-
gut.
Killilersuineqalinngikkal-
larmat isumaqartarsimaga-
luarpunga imigassartorpal-
laarnerput aatsaat killiler-
suinikkut aaqqiiffigineqar-
sinnaasoq. Killilersuinerup
nalaani isumaqarpunga kil-
lilersuineq ajunngivikkalu-
artoq imigassartorpallaar-
naveersimatitsisorlu tamat-
sinnik. Kisianni killilersui-
neq qaangiummat taku ara
suna killilersuinerup suul-
luunniit akomutigigaa.
Uanga killilersuinermut
ajoqutaasutut isiginngilak-
ka unioqqutitsilluni pointe-
emiartarnerit pointisiniar-
tarnerilluunniit. Nalunngi-
lara imemeq ajortut ilaan-
nut kil lilersuineq allaat im-
maqa iluaqutaanerpaasima-
soq. Aamma nalunngilara
imertaraluartulluunniit
taamanikkut ilaatigut aala-
jangertariaqalersartut suna
piumanerunerlugu, anin-
gaasat imigassarluunniit.
Aamma nalunngilara arla-
lippassuit aningaasat qiner-
tarsimagaat.
Killilersuineq atornee-
rummat ilaatigut ilinniarti-
taanermut naal akker sui-
suuvunga, tamannalu pis-
sutiginerullugu ilinniartor-
paalunnik oqaloqateqartar-
lunga. Pointit atorunnaar-
tussanngormata ilinniartut
ilaata - quiasaarani, ilumo-
orsaarlunili - oqarfigaanga,
aningaasat ilinniartut pisar-
tagaat taava amerlisariaqa-
lissasut.
Tamakku ajoqutaanngil-
lat, allaat ilaatigut inuit
ilaannut iluaqutaasimap-
put, soorlu ilinniartut ilaan-
nut. Killilersuineqaleqqis-
sappat taava pointinik tuni-
niaasinnaaneq inerteqqu-
taatittariaqanngilaq, inuit
namminneq aalajangertari-
aqarmassuk aningaasaati-
tik imigassamut allanul-
luunnit atorumanerunerlu-
git.
Kisianni killilersuineq
qanngiummat kingumut sa-
pussuit ammarput erngun-
nersuarpullu killilersuine-
qanngikkallarmat imertar-
nitsinnit annertunersuann-
gorluni takkuteqqippoq, so-
orlulimi killilersuinerup na-
laa tassaaginnarsimasoq an-
orersuup pitoranngitsiame-
rani qattungatsiamerinnaa.
Tassaniippoq killilersui-
nerup matusinerulluunniit
ajortua Ajomartorsiutip
aaqqinnissaa anguneqama-
ni taamaaliornissaq kingu-
artiinnarneqarsim ammat.
»UATSILAAROOQ«-toqar-
sim ammat.
Taamaattumik oqallisis-
saqqissutut saqqummiuk-
kumavakka iliuusissat
inuunitsinni qaamasumik
isigisaqarluta ingerlanissat-
sinnut aqqutaasinnaassori-
sakka. Imertartugummi ta-
matta qulamanngitsumik
peqqissimissutigisatsinnik
naammattuugaqartarpu-
gut, soorunami aamma
imertanngitsorpassuit peq-
qissimassutigisariaqagar-
passuaqartassagaluarput.
Qitornavut meeqqat, inuu-
suttuaqqat inuusuttuUu pe-
qatiginngippallaarlugillu
ikorfartunngippallaarlugit
misigisimasarpugut. Immut
avoqqaarineq imertartut
akomatsinni takomar-
taanngilaq.
Ataguli qanoq iliuusissat-
sinnik eqqarsalaariarta:
1) Sinerissami katersor-
tarfippassuit ullumikkut
tassaqaana bingomerup lil-
mertitsinerullu saniatigut
allanut ato rneqangaar tar-
pat. Katerso rtarfiit kater-
suuttarfittut atomeqami-
arlit. Sapaatip akunneranut
unnuk ataaseq ilaqutariin-
nut aliikkusiarfinngortin-
neqarlit. Ilam i iluanngilaq
illup ningiua unnuit tamak-
kiangajallugit bingoriartas-
sappat, illup ittua qitomaa-
lu inersimasut imerniartar-
filiakaasut angerlarsimaf-
fimmiluunniit aalakkullu-
tik.
Unnussioqatigiittarnissat
taamaattut peqatigiiffinnut
assigiinngitsunut aaqqissu-
gassanngortinneqarsin-
naapput. Aliikkusersoqati-
giinnerit, nipilersoqatigiin-
nerit, oqaluttuartitsinerit
isiginnaartitsinerit assigi-
saallu ingerlanneqartassap-
put, oqaatsinnut uummaris-
saataasumik kulturitsin-
nullu nukittorsaataasumik.
Imerniakujuppallaarner-
pummi ilaatigut kulturik-
kut inerissimanngissutsitta
ersemerigaa uanga isuma-
qarfigisarpara. Kulturikkut
toqqavitta sajuppilutsinne-
qamera peqatigalugu nu-
natsinni emgunneq axmer-
tooq aallartissimavoq.
2) Inuiaqatigiittut inger-
lanitsinni imigassartorpal-
laarnani inuuneq kajunger-
nartunngorsartariaqarpar-
put. Ullumikkummi imer-
neq ajortut tamatigut tas-
saanngillat nu an naartunar-
tumik nuannerunartumillu
inuusut. Kammal aa tit ilaga-
lugit ataasitorujoorneq
imerniartarfinniluunniit
nuannaaqatigiinneq ajora-
luartumik imerneq ajortor-
passuit inuunerannit pileri-
narnerusutut ittarpoq,
naak soorunami imerneq
ajortut ilaqaraluartut nuan-
nerluinnarlutillu qiimallu-
tillu nuannaartunartunik.
Imemeq ajomartuuneq
imaluunniit aalakoomave-
ersaarsinnaaneq arlaatigut
tigu saris samik iluaqutinn-
gortittariaqarparput. Angu-
niagassanngortittariaqar-
parput nuannaartunartoq.
Ilinniarfissat ullumikkut
amigaataaqaat, taamaattor-
li ilinniarfissanik pissarsisi-
masutuannguit akomanni
ajoraluartumik imigassaq
ajomartorsiutaanngivissu-
tut oqaatigisinnaanngilar-
put. Ilinniarfissat taama
amigaatigineqartigineranni
ilinniartunngomiarlutik
qinnuteqartut inemeq ajor-
tortaat, imaluunniit imigas-
samik atuipilunngitsortaat,
salliutinneqartalemiarlit,
taamaalilluni imemeq ajor-
tuuneq imigassamilluunniit
atuivallaamaveersaarneq
anguniagassanngorlugu ilu-
aqutissartalik. Ukiut inger-
lanerini ilinniarfiit ajoralu-
artumik imigassamik atui-
vallaalertarnermut aqqu-
taasarsimasut eqqarsaatigi-
gaanni, tulluassagaluarpoq
aamma ilorraap tungaanut
ilinniarfiit aqqutissiuusse-
qataalersinnaasuuppata.
3) Imnerniartarfiit ilaati-
gut aalakoorniartarfittuin-
nangajak atortakkavut piu-
masaqarfigineqamiarlik su-
torniartarfitik alianaarsaar-
fiunemlerseqqullugit aalak-
kufiiujunnaarlutik. Sutor-
niartarfiit kalaalikinemik
assigiinngitsunik sassaallii-
sarfinngortinniartigit, taa-
maalilluni imerniartarfin-
nukarneq aalakoornissaan-
narmik siunertaqarunnaar-
luni pisariaqartitanik alla-
nik ujarlerfinngortillugit.
Isumaqarpunga taamaa-
liomitsigut angusassavut
pitsaanerussasut inuit mat-
tuttaqattaarlugit killiliiffi-
geqataarlugillu imminnut
aqussinnaannginnissaan-
nut sungiusarusaaginnar-
nagit.
Aquuteralammik aju-
naartartut amerlavallaaler-
pata aquuteralaat inerteq-
qutaalemissaat aqqutis-
saanngilaq, kisiannili aju-
naartamemut pissutaa-
soq aaqqinniameqartaria-
qarpoq. Imigassartorpal-
laartut amerlavallaalersi-
mappata taamatut aamma
imigassartorpallaarner-
mut pissutaasut aaqqin-
niaraeqartariaqarput,
iliuutsit allat tamarmik pi-
suusaamerinnaapput aaq-
qiinissamillu kinguartitsi-
nerinnaallutik.
Meeqqat ilinniartullu
siunnersuisoqatigiifiiat
»Sorlak« ukiorpaalunngor-
tuni pilersinneqartartunit
tam anit isumalluarnamer-
paasoq siulersortigalugu
inuusuttut imersimasullu
akomanni sunniiniameq
aallartinneqartariaqarpoq,
imigassaq tassaaleqqeqqul-
lugu inuulluataalaarumal-
luni killilimmik atorneqar-
tussaq.
»Greenpeace«-p silarsuar-
mioqativut millionit sinnil-
lit mingutsitsinaveersaar-
nissaq pillugu malitsigiler-
sinnaappagit, sooq taava
»Sorlak«-p ilaasortani
10.000-it imigassartorpa-
laannginnissamut malitsigi-
lersinnaassanngilai, all allu
sunnerlugit.
Inuusaatsimut tunngasu-
tigut inerteqqutit nunani
demokrati atorlugu naalak-
kersomeqartuni amerla-
suutigut killup tungaanut
sunniuttarput. Taamaattu-
mik inerteqqutit pinnagit
immitsinnut kajumissaqati-
giittariaqarpugut imigassap
tungaatigut ingasattajaar-
pallaarunnaarnissatsinnik
allatigullu nuannersumik,
ilumoorsaaginnartorsuunn-
gitsumillu, suliniutigalugu.
Inerteqquteqamissamik
eqqarsamerit - ukiuni kin-
gullerni misilittagarilikka-
vut tunngavigalugit - ilua-
qutaanngdlat, ajomanngin-
nersiuinerinnaallutilli an-
nassim aarp al laam ermik
akullit.
Killilersuisinnarluta ma-
toqqatitsisinnarlutaluun-
niit ammaaqqinnissarput
suli ullumikkornit artomar-
nerusumik kinguneqartus-
saammat eqqarsaatigisaria-
qar parput.
Naggataatigut kikkul-
luunniit im igassar torpal-
laarnermik oqalliseqassallu-
tik nuannaarisallit upissuk-
kumavakka ajornartor-
siummik aaqqiiniaratik
aliikkutaqaannarpallaame-
rarlugit.
Isummersinnaasut
ikippallaaqaat oqaluin-
nartullu amer laval laar-
lutik.
Lars Emil Johansen
Siumup siulittaasua
LANDSDOMMEREN
I GRØNLAND
Posibox 1040 . 3900 Nuuk
Konkurs
Ved dekret af 26. april 1989, Imeq Data reg. nr.
56.687 taget under konkursbehandling efter en be-
gæring modtaget den 24. april 1989.
Selskabet har hjemsted i Nuuk kommune, og sel-
skabets/skyldnerens adresse er Box 290, Industri-
vej 431,3900 Nuuk.
Selskabet/skyldneren har tidligere drevet virksom-
hed fra Industrivej 431,3900 Nuuk.
Som midlertidig bestyrer af boet er antaget Knud
Locht, Box 249,3900 Nuuk.
Der indkaldes til skiftesamling til valg af bostyre der
afholdes i Landsretten Tjalfesvej 1, 3900 Nuuk den
12. maj 1989 kl. 10.00.