Atuagagdliutit - 04.12.1989, Page 15

NR. 121 1989
ATUAGAGDLIUTIT/GRØNLANDSPOSTEN
15
Kulturi saqittagaq„.sumut?
All: Ole Møller, Qasigiannguit
Kalaaleq oqaluttuari-
neqartarpoq qangarsu-
armiilli piniarnermik
imminullu sakkuginer-
mik inuuniartuartuu-
soq, angutaasoq nukitto-
oq aningaasamik pinna-
ni piniakkaminilli inuus-
suteqartuusoq, tamatu-
munngalumi tus art ak-
kat takusarriikkallu
ikinngeqisut maanna-
mut uppernarsaasoore-
ersut naammareeqaat
isiginngitsuusaariagas-
saanatik takutitaqarlu-
tillu misigititaqareer-
mata...
Maannalu kalaallinut
inuiaqatinnut ima apereru-
suppunga neriullunga apeq-
qut taanna imaannaanngit-
soq uannik silassorinneru-
sumit ersarissumik akine-
qarumaartoq imaattoq: Ul-
lumikkut kalaallisut inger-
laaserput inooriaaserpullu
killilersuinernik, akileraa-
rusersuinemik, piniakkanik
killilersuinernik, assigi-
saannillu kisartorneqarpal-
laalinnginnerluni?
Ullutsinni suli piniartoq
nunaqarfinni illoqarfinnilu-
mi tammajanngeqaaq, an-
nerusumillu piniarnerup
inuussutissarsiutaanera
amernik tunisatigut takus-
sutissaqartuarluni, pingaar-
tumik nunatta avannarpa-
sinnerusortaani suli ullumi
annertuumik atomeqarlu-
ni.
Piniarnermik inuutissar-
siuteqartoq mikigisassaan-
ngitsumik akisussaafieqar-
poq, nammineerluni suliani
aallaqqaataaniit inernera-
nut suliarisaramiuk pisami-
nik tuniniaanermigut, ator-
tussarsiutissani naammat-
sinniartillugit, ajoraluartu-
milli piniartoq aamma pi-
nerluttaalisitsisunik allaat
sukangavallaangajattumik
iliorfigineqartarpoq.
Piniarnermik ingerlata-
qarlunilu inuutissarsiute-
qartuartumik ilisarisimasa-
qarpunga. Taassuma pisani
puisit timmissallu illoqar-
fimmi nunaqqatiminut, al-
latulli inoqatimisut inuutis-
saqarumalluni, tuniniartar-
pai, piniakkalli piniagaap-
put ujartariallit malersorta-
riallillu, pingaartumik pui-
sit ukiup qanoq-ilineratigut
akullaannaratik periarfee-
rullutik tammarallartartut,
taamaalisillugulu timmissat
piniarnissaat kajungemar-
ninngorallartarpoq. Imalu
pisoqarujoq:
Piniartoq taanna taariiga-
ra (atiagulk taanngilara al-
lagaqarninnik ilisimateree-
rakku) tuniniaavimmi taa-
teraanik tuniniaasilluni po-
litiinit tuniniakkaminik ar-
saarneparpoq oqarfigine-
qarluni tamakku piniaqqu-
saajunnaareersut:
Piniarnermik inuuniute-
qartut sutigut mattusima-
neqaratik inuuniarnissaat
pingaartittuarpara, pissuti-
galugu kalaallip inuuniuti-
tut piniarneq qangarsuar-
milli naqissusersimamma-
gu, taamalu akisussaaffini
imaannaanngitsoq kinguaa-
riinnut ingerlatittuarsimal-
lugu. Isertuuterusunngila-
rattaaq inuit marluinnaal-
luta tikaagullimmik pisa-
qarnerput allaat kingune-
qartillugu politiinit ima
oqarfigineqarnermik: »Tul-
liani taamaalioqqikkussi
parnaarussaassuusi«.
Piniagarli taanna pisari-
sarput angalasunit allanit
sioqqulluta ikilerneqareer-
simavoq, takusagummi ma-
lillugit aarissamigut napa-
rutaatalu kingoraagut aal-
laammik sakkortuumik aal-
laaneqartarsimavoq, taa-
maammallu qimaanianngi-
larluunniit pinialeratsinni,
nalunanngitsumik ikini an-
nerigai, tikaagullimmi taan-
na anginngitsunnguuvoq,
miiterit arfineq marluk
inorlugit angissuseqarluni.
Aanalu allaganngorlugu
atuagassiatigut politiinit
takorusullugulu tusarusu-
tara: Ilumut tikaagullittas-
sat naammatsereersut pisa-
qartut parnaarussaasarner-
sut, taamaassimappallu in-
atsisit tunngaviusut erseq-
qissumik atuagassiatigut
saqqummiunneqartamiar-
lik, sakkortunerusumik kin-
gunipiloqartinnagit.
Kiisalu ullumilckut qor-
sunnik piniarnermut aali-
sarnermullu allagartallit
taamatut assigisaanillu
iliorfigineqartarneri iluar-
nerusumik aqqutissiuunne-
qarniarlit suli periarfissaqa-
rallarnerani. Ullumikkum-
mi takornartaajunnaarpoq
sunik assigiinngitsunik kil-
lilersuinerit, saniatigullu
sulisartut, aalisartut piniar-
tullu aningaasarsiaannik
ilanngaasersuinerit, kiisalu
nioqqutissanik amerlaqisu-
nik, pingaartumik qinnutis-
sanik (allatsitassanik), aki-
leraai-usersuinerit. Tamak-
korpassuarnik kalaallit kul-
turiat sanngiillisinneqai'pal-
laalinnginnerlu ni?
Kiisalu oqaaseq »kalaa-
linngorsaaneq« suminguna
anguniagalik?
Iluamik taasarlugit
All.:Jens Simonsen, Nuuk
Paasiteqqaassavara uan-
ga oqaasilerituujunngin-
nama oqallorissuunan-
galu - aammami sumior-
paluttuinnarama - taa-
maattorli sumut sammi-
galuarnersunik taaguu-
tinik oqariaatsinillu ippi-
gisaqartarlunga. Maan-
nalu sapiiseqalunga alla-
gaqarpunga.
Nutaarsiassalerifflm-
mi tusartualigarput ra-
dioavisi naagaangat
ilanngusseeqataasut taa-
goreerlugillu oqartar-
neq: »Aaaqissuisusoq«
ullut tamaasa ateq alla.
Ilami allaat tusagassior-
tunngorniat suli ilinniar-
tuugunartut »aaqqis-
suiusunngortarput«.
Aaqqissuisoq aalajanger-
sumik atorfiugunaralu-
arpoq. Ullut tamaasa nu-
taarsiassat suliarinnitse-
qartarmata taaneqartas-
sagunaraluarpoq: »sulia-
rinnittoq« (redigeret af).
Alla aamma iluarseq-
qunaraluartoq tassa taa-
guut »nakorsaaneq«.
NutaarsiassalerilTimmi
illoqarfiit tamarmik »na-
korsaanilersomeqartar-
put«. Immaakkaluarpoq
nunatta napparsimma-
vissua kisimi »nakorsaa-
neqarflulluni«. Nunap
immikkoortuini nakor-
satut qullersat/oqartus-
sat »nakorsaanernik«
nutaarsiassalerisut taa-
guuserniartuarpaat
paatsuunganartartunik.
Kiisalu oqaaseq: »aal-
laavigalugu« oqaasiliatut
atorneqartualerpoq. Qa-
noq iliornerni, aalajan-
gernerni taakkualu taa-
maaqqataanni »pissuti-
galugu« - »tunngavigalu-
gu« atorneerullutik »£ial-
laavigalugu«-mik oqaasi-
liomeq akuersaaginnar-
neqarsinnaanngilaq.
Qulaani taagukkama
saniatigut suli ilassaqa-
runaraluartut taakkuin-
naat taagorpakka ne-
riuutigalugu pisortaasut
nutaarsiassanik suliarin-
nittartunut ilisimatitsis-
sutiginissaat isumagissa-
gaat iluarsiissuteqartil-
lugillu.
DAGBLAD
HVER ANDEN DAG
ULLORMUT
ULLOQ AllORTARLUGU
Saarulliit ammassattortuupput
All.: Samuel Hard, Nuuk
Ukiuni makkunani tusa-
gassiuutitigut saarulliit
aalisakkanik aalisartut
pisassaraluinik nungu-
saasutut eqqartomeqa-
leraangata uanga nam-
mineq takusarsimasan-
nik tunngaveqarlunga
isumaqatigineq ajoqaak-
ka.
Silattorninniimmi 17-inik
ukioqarlunga Nuummut
nuunnerput tikillugu puisit
aqajarorpassui ammarne-
qartut takusarsimavakka.
Asumi aamma taamani igin-
nagit puisip aqajarui nerisa-
rigut.
Uaani ukiumi sikuusorsu-
aq ammassaqarnanngitsori-
niarlugu puisip aqajarua
ammarneqarmat iikasik-aa-
siit ammassat ilaat nutaan-
gajaat. Ilaat nutaanngitsut
qaserujuttuinnanngorlutik
uussimasut.
Tamatuma siniatigut ina-
luai seqiaarneqarpata am-
massassunni, aamassallumi
uussimasut seqummaris-
sunngorsimallutik qaseru-
juttuinnaas araat.
Aamma ilisimaneqarpoq
aasakkut sinerissatsinni
avasinnerulaartumi, ilami
qeqertat akorngat tikillugu,
putooruttorpassuit qalTar-
tarmata. Tamakkua aamma
puisit nerisarilluartuuaat.
Qanga qajartorallaratta
amisorsuit tikikkaangatsi-
gik qulaani taateraanit
agiomeqartut, agiortunik
taasakkagut, takusarpagut
aataarpassuit akorngisigut
ammassat pissikaasut. Ha
pilluarneq uumasunngua-
nut inunnullu. Ataani aa-
taat qulaanilu taateraat am-
massannik pissikaasunik
kussartuinnaallutik am-
massattuutut.
Aammataaq uperngaak-
kut aataat kangerlunnut
ammassannik malersuillu-
tik pulallaraangamik ila nu-
annertassusia. Ammassat
talikkiartomeri peqatigalu-
git aataat sissamut talittalil-
laraangata tamakkualu mis-
artunik taasarpagut.
Kisianni aamma ilisima-
neqartoq aana: Natsersuit
suluppaakkanik qaleralin-
nillu nerisaqartuupput, pin-
gaartumik angisuut. Piniar-
tut natsersuarnik saarullit-
tortunik oqaluttut tusarsi-
manngilakka. Ullutsinni aa-
taat, pingaartumik Norgip
avannaani, saluttorsuit kaa-
pajaartut qassutit pisaannik
allaat neriniartalersimasut
eqqartorneqartarput.
Naluneqanngilarlu tama-
tumunnga pissutaammat
ammassat puisit nerisarillu-
agaasa maajunnartumik
uulialerinissaat qajuusaasi-
arinissaallu piinnarlugu pi-
niapilunneqalersimamma-
ta.
Taammattumik paasisin-
naanngilluinnarpara iliuut-
simut taamma kanngunar-
tigisumut nunatsinni Nam-
minersornerullutik Oqar-
tussat ilaaqqunneri.
Nersutit ivigartorfissa-
qassappata narsaq ivigaqar-
tariaqarpoq.
Tuttut nunatsinni amerli-
artuinnartut nerisassaqas-
sappata nuna nerriviat ser-
nigineqartussaavoq. Aam-
ma soorngunami taamaap-
poq saai'ulliit puisillu neri-
sassaqassappata, ammas-
sannik piniapilunneq mas-
sakkorluinnaq unitsittai'ia-
qarpoq. Aallaqqaataani
oqarnittut puisit aalisartut
pisassaraluinik ilanngar-
tuussisuuneragaanerat eq-
qunngilaq. Puisimmi am-
massattortuupput.
Samuel Hard: Puisit ammassattortuummata ammassannik
piniapilunneq unitsittariaqarpoq. (Ass.: LIL)
Ovennævnte leveres m/ pressenning
samt Canadisk Snescooterdragter
NtiuirOlieservice
3900 NUUK BOX 152 TLF 2- 1033 FAX 2-3839
KØB NU
SNESCOOTER
Ski-Doo
Citation .
18.000,-
Polaris
Indy 400 89 model, Brugt ...36.000,-
IndyTrail 89 model, Brugt...36.000,-
Indy 400 89 model, Ny.......40.500,-
Arctic Cat
Cheetah Touring
89 model Ny ................44.000,-
Yamaha
Phazer Brugt