Atuagagdliutit - 08.02.1993, Qupperneq 11

NR. 16 1993
ATUAGAGDLIUTIT/GRØNLANDSPOSTEN
11
Jørgen Brønlund
- kalaaleq
angalatooq
All: Hans A. Lynge
1967-imi siullermik saq-
qummerpoq ilinniartitsisu-
mit Karl Krusemit allagaal-
luni. Maanna imaa allan-
ngortinnagu allaasitaarnulli
nuullugu saqqummeqqip-
poq.
Nutaamik saqqummerne-
rani atuakkiortup siulequt-
siummini taagorpai 1907-
imi ajunaarnermut tunnga-
sunik paasisassarsioraluar-
nerit, kisianni inerneqan-
ngitsut. Tamatuma saniati-
gut atuakkap aqqata allan-
ngulaarnera aamma upa-
ruussutigaa.
Karl Kruse:
Jørgen Brønlund - kalaaleq
angalatooq, qupp. 148, assi-
liartalik, akia 168,00 kr.
AtuakkiorPik 1992.
Jørgen Brønlund
- kalaaleq angalatooq
Melodi Molak Molak
Til værn om landets højkultur
man bygge vil en hytte
en ganske stor og meget dyr
som ingen tør benytte
Molak Molak mak mak mak
molak molak mak mak mak
en ganske stor og meget dyr
som ingen tør benytte
Det bedste det er ikke nok
så mange arkitekter
man samler i en mægtig flok
med masser af projekter
Molak Molak osv.
En enkelt e’n som overdrev
han fik en mægtig gage
han stjal ideen da han drev
i Norge spionage.
Molak Molak osv.
Han fandt et rædselsfuldt stavær
og kunne straks fornemme
»Jeg sælger dem et brugt klaver«
så er succeen hjemme.
Molak Molak osv.
JJø-93
Ajoqersuisoq misigittartoq
All: Hans A. Lynge
Hans Egede Saabye Hans
Egedep ernutaraa, panim-
migut Petronellakkut. Mee-
raanerminit qaatuussima-
vaa nunaqartoq aatami a-
ngaamilu suliffigisimasaan-
nik sulilu ilaasa suliffigi-
saannik. Palasitut ilinniare-
erluni inerami angaaminit
Poul Egedemit kaammat-
torneqarpoq ajoqersuiartor-
tussatut »Kalaallinut semi-
nariamut« ilinniartunngo-
qullugu. Tassani kalaallisut
ilinniarpoq ajoqersuiartor-
nissaminut piginnaanngor-
sarluni.
Ajoqersuiartortitatut aal-
larami Ilimanamut pisinne-
qarpoq, tassaniillunilu
1770-imit 1778-imut. Suli-
nermini naapitaminik, misi-
gisaminik oqaloqatiginnit-
tarnerminik allanillu allat-
tuisimavoq. Allattugaasa
ilaat atuaganngorlugit
1816-imi, toqunissaa ukiu-
mik sioqqullugu, saqqum-
mersinneqarput taallugit
»Brudstykker af en dagbog
holden i Grønland i Aarene
1770-1778 af Hans Egede
Saabye«.
Ajoqersuisut Egedekkor-
miut ukiut 1700-kkut qeq-
qata qaangitsiarneranut
sunniuteqaqalutik nunat-
sinni sulipput. Taartaanni
aamma ajukkunnanngitsor-
suarnik 1700-kkut naajar-
tornerinut sulisunik inoqar-
poq, soorlu Glahni Sisimiu-
ni, Saabye Ilimanami, Thor-
halleseni Nuummi Kujataa-
nilu provstitut, Fabriciusi
Paamiuni, kiisalu taakku-
nani sivisunerpaamik nu-
natsinniissimasoq Jørgen
Sverdrupi Ilulissani Avan-
naanilu provstitut.
Kalaallinik ajoqersuine-
rup nalaa taamanikkut pi-
soq soqutiginartorpassuar-
nik pisoqarfiuvoq. Maanna-
mit isigalugu oqaatigine-
qaqqajaasarpoq ajoqersui-
sut sunannguaq tamaat ti-
killugu tuaviornerpaamillu
Kristumiunngortitsiniarsi-
masut, kisiannili taamaassi-
magunanngilaq. Inuit im-
minnut orniguttut, ajoqer-
sorneqarumallutillu lussaa-
teqartut ilinniartilluaqqaar-
lugit kuisarsimavaat, ilinni-
arnerallu sivisukuluttarsi-
mavoq, pingaartumik Noor-
liunngitsuni. Kuisinnissa-
mut piareersarneq imaqar-
poq Lutherip katekitimuu-
siata ilikkarnissaanik Pon-
topitaanillu apeqqusiaanik
akisis innaalernissaamik.
Taakku paasippatigik aat-
saat kuisarsimavaat.
Hans Egede Saabyep ul-
lorsiutai atuarlugit soquti-
ginartorpassuamik imaqar-
put.assullu isumassartaar-
narlutik. Saabye nammineq
oqaluttuallaqqissuuvoq,
atuakkallu allat aqqutigalu-
git paasivara Ilimanami ajo-
qersuisutut sulinera nersu-
gaasoq, ungaginnitserpas-
suaqartorlu kalaallinit qal-
lunaanillu; allaallu 1900-t
aallartinnerat tikillugu ka-
laallinit suli eqqaamaneqar-
toq. Peqqiitsuunini pissuti-
galugu ukiut arfineq pinga-
sut Ilimanaq najoreerlugu
qimappaa avalalluni. Aalla-
lermata kalaallit qullilillu-
tik inuulluaqqusisimapput,
allaat piumaffigigaluarlugu
aallaqqunagu. Taamatut-
taaq pisimavoq ajoqi qallu-
naaq kalaallimik nuhalik
Jens Poulsen Mørk, Berthel
Laersenip ilinniaqataa,
inuunini naallugu Diskop
kangerhumanersuani ajoqi-
tut sulisoq, immaqalu ullu-
mikkut Jensenit Diskop
kangerliumanersuanit ki-
ngoqqiisut siuaasaanni qal-
lunaartaasoq.
Ullorsiutit pineqartut
aatsaat kalaallisuunngorlu-
git saqqummersinneqann-
gillat. Siullermik ilaannar-
siorlugit Atuagagdliutit
aaqqissuisutoqaata Lars
Møllerip nutserpai 1873-
74-imi, kingorna 1926-imi
ilaannarsiorlugit aamma
naqinneqartarput. Maanna
nutaamik nutserlugit Otto
Sandgreenip saqqummer-
sippai. Nutserneri ajunnge-
qaat, pingaartumik eqqar-
saatigigaanni qallunaat
oqaasii 1700-kkut ingerlane-
ranni atorneqartut taama
paasiuminartigisumik nut-
sersinnaammagit. Naasorli
cochleare kalaallisut qungu-
lermik taaneqartarmat Ot-
top ilisimalluassagaluarpaa.
Kimulluunniit kalaallit oqa-
luttuarisaanerannik soquti-
ginnittumut pigissallugit
Uuatinnaqaat. Inuillu siuli-
mik qanoq inuuneqameran-
nik eqqarsaataaseqameran-
nillu paasinnikkusuttut
ilaatigut atuagaq taanna aq-
qutigalugu paasisaqarluar-
sinnaassaqaat.
Hans Egede Saabyep nunat-
sinni ukiuni 1770-imiit
1778-imut sulinerani ullor-
siutaanit, nutserisoq Otto
Sandgreen, qupp. 109, akia
145,00 kr. Otto Sandgreenip
naqiterisitsisarlia 1992
Naasunik
nuannarisalinnut
All: Hans A. Lynge
Kiisami ilisimatuuniu-
taanngitsumik nunatta naa-
suinik imalimmik atuak-
kiortoqarpoq, - kalaaleqatit-
sinnik. Inuunermi ilarujus-
suani aasaanerani naasut
sammisarsimallugit, kater-
suisarsimalluni, nerisas-
siornermini, imigassiorner-
mini eqqiaanerminilu ator-
tarsimallugit misilittarsi-
mallugillumi Gudrun Pe-
dersenip paasisani misilit-
takkanilu allaaserai.
Taama ittumik atuak-
kiornissamut immikkut
naasut pillugit ilinniarluaq-
qissaarsimanissaq pisaria-
qanngilaq. Naasulli pillugit
ilisimasaqalaarnissaq
naammappoq, atuakkiortup
siunertaa tassaagami nu-
natta nammineq inummi-
nut pissarititaasa ilaasa
inunnut atuinissamut pile-
rissuseqartunut qaammar-
saatiginissaat. Tamanna
iluatsittutut oqaatigineqar-
sinnaavoq, kisiannili nunat-
ta kitaani kujasinnerusumi
najugalinnut annermik, tas-
sa naasut taagorneqartut
ilarpassuisa nunatsinni sia-
ruarfiat killeqartaqimmat.
Atuakkiortup arlaleriar-
luni oqaaqqissaarutigaa
suut tamarmik mianersuut-
tariaqartut, aammattaaq
naasut ingasaallugit pinave-
ersaarneqassasut. Naasut
naaffiini tamaasa peerlugit
piiarneqartarnissaat mia-
nernartoqartippaa, allaallu
paamat paarnaqutini ataat-
sini sinneqartillugit qiman-
neqartarnissaat siunner-
suutigalugu. Tassami nu-
narput naggorluttuuvoq,
ukiullu ilaasa naasut »juu-
laartarfiat« sivikitsuinnaa-
sarpoq, taamalu naasut naa-
jartortarnerat, naafiimmin-
nilu uninngallutik amerliar-
torfeqalersarnerat arriitsu-
ararsuarmik pisar poq s ilal-
lu qanoq issusianik naalak-
kersugaasarluni.
Atuagaaraq kusanartunik
qalipaatilinnik assiliarta-
qarpoq assiliisup Qunerseeq
Rosingip assilisaanik, atu-
akkiortoq nammineq aam-
ma titartaasarsimavoq. Atu-
akkiatut ilioqqarnera aaq-
qissuunneralu eqqarsaati-
gilluakkamik nersortaria-
qartumUlu suliaapput. Ajo-
raluartumilli oqaasiliortar-
nera ilaatigut paasiuminaa-
kujuttarpoq kukkunersiul-
laqqissumillu kukkunersiu-
gaasariaqarsimagaluarluni.
Atuakkiortumut inner-
suutissaqqippoq Alaska-
miup Anore Jonesip atuak-
kiaa »Nauriat Niginaqtuat«
(Plans That We Eat), Mani-
laq Associationip 1983-imi
naqitertitaa. Tassani oqa-
luttuarineqarput Kotzebu-
ep eqqaani naasut nerine-
qartartut suliarineqartar-
nerilu.
Gudrun Pedersen:
Naasut atorneqarsinnaasut,
assiliartalik, qupp. 64, akia
148,00 kr.
Atuakkiorlik 1992.
Atuakkiorfik
Kalaaleq sullerissoq naatsorsuuserinermik
allaffimmiutullu misilittagaqarluartoq
naatsorsuuserinermi taartaasussatut neqe-
roorutigineqarpoq. Akia: nal. akunneranut
aalaj a ngersimasumik.
SaafT.: Tlf. 2 40 86 nal. 18.00 kingornatigut
imaluunniit box 5124, 3905 Nuussuaq
Regnskabs- og kontorassistance på vikar-
basis tilbydes af dobbeltsproget stabil bog-
holder. Fast timepris.
Henvendelse: Tlf. 2 40 86 eft. 18.00
eller box 5124,3905 Nuussuaq