Tíminn - 23.12.1976, Blaðsíða 8

8
Fimmtudagur 23. desember 1976
Friðrik Óiafssun, stórmeistari, áritar • nýútkom na bók sina. TÍmamynd: G.E.
Hugsanlegt, að
Karpov verði fyrsfí
maðurinn, er vinnur
heimsmeistarafígn
og tapar henni
án þess að tefla
Rætt við Friðrik Ólafsson
skákmeistara um nýja bók
Friðrik ólafsson, stór-
meistari i skák, hefur
borið hróður landsins
viða og jafnast liklega
hvorki bókmenntir né
eldgos við það, þvi það
hefur undirritaður reynt
á ferðum sinum um
heiminn, að oft vita
menn ekki annað um
þetta blessaða land en
að það hefur rúmgóða
fiskveiðilandhelgi og á
góðan skákmann, sem
heitir ólafsson.
Stórmeistari fslands
Heima fyrir og erlendis er
Friðrik ólafsson kunnur sem
frækinn skákmaður og hlédrægt
prúðmenni. Ferill hans er orðinn
býsna langur á þessum tveim
sviðum sem eru svo sjaldgæf hér.
Auðvitað er þvi ekki að leyna,
að Friðrik ólafsson er dáður af
þjóð sinni, bæöi þeim hluta henn-
ar, sem kann mannganginn og
eins hinum, sem ekki kunna
mannganginn, enda kemur þaö
heim við þá kenningu Halldórs
Laxness, að þegar maður á eitt-
hvað sérstakt, á maður það ekki
lengur sjálfur, heldur allur heim-
urinn.
Hvað nóbelsskáldið áhrærir
hefur til skamms tima verið
nokkuð auðvelt að eignast þaö.
Menn fá s*ér bara þessar bækur og
lifa svo samkvæmt þeim, og
skáldið er orðið að þeirri sam-
eign, sem snilligáfan býður upp á.
Með stórmeistara vorn er dálitið
annað uppi á teningnum, menn
hafa ekki þar til nú getað fengið
sér hann i skinnbandi lagt hann
upp á hillu i stofu sinni og dregið
hann svo fram, þegar allt er orðið
hljótt, — þar til nú, að hann hefur
gefið út bók, þar sem hann lýsir
skákævi sinni og viðburðarikum
ferli, þar sem menn fá að sjá ör-
lög sinna herja á svörtu og hvitu.
Nú hefur stórmeistarinn sem
sagt bætt úr þvi og af þvi tilefni
hittum við hann að máli og spurð-
um hann um nýju bókina, sem ber
nafnið VIÐ SKAKBORÐIÐ — 50
vaidar sóknarskákir.
Friðrik skrifar bók
— Það eru sjálfsagt margar
átæður fyrir þvi að skákmenn
skrifa bækur og greinar, en fyrst
og fremst er þetta vegna óska frá
skákunnendum. Margir frægir
skákmenn eru jafnframt eftir-
sóttirrithöfundar um skákleg efni.
Þetta er nú reyndar ekki fyrsta
bókin, sem ég skrifa. Ég skrifaði
lika i bók um skákeinvígi ald-
arinnar á sinum tima.
Sumir segja i gamni, að ég hafi
fengið bakteriu, þegar ég keypti
þessa ibúð á Fomhaganum, en
hérna bjó skáld og mikilvirkur
rithöfundur, Matthias Jóhannes-
sen, áður en við fluttum hingað.
Ég vahn að bókinni i allt haust.
Þetta var mikil vinna og unnin i
timaþröng, eins og titt er hjá
skákmönnum, a.m.k. mér. Sumt
er nýtt og frumsamið, annað er
tekið úr eldri ritum og þá eru
skýringarnar endurskrifaðar i
samræmi við nútimalegan skiln-
ing á örlögum og afdrifum.
Breytast skoðanir manna á
skákum?
— Já, það safnast i sifellu
saman ný reynsla og i ljósi þeirr-
ar reynslu, eða þróunar, verður
að endurskoða skýringar á
viðburðum.
— Hverjirkaupa svona bækur?
— Það gera skákunneridur. Nú,
ef farið er að fjalla um þetta á
alþjóðlega visu, þá er mikið gert
að þvi að gefa út slik rit, til þess
að fá á einn stað sem mest um
einstaka skákmenn. Það er tals-
verttil i blöðum, en hagræði er að
þvi að fá það á einn stað.
— Kemur bókin á fleiri tungu-
málum?
— Ég hefi áhuga á þvi að koma
henni á ensku, sem er alþjóðlegt
skákmál. Sjálfar skákirnar eru
ritaðar upp á álþjóðamáli, þaö
yrðu þvi aðeins skýringarnar og
formálinn, sem yrði að þýða á
ensku. Nokkur vandkvæði voru á
þvi að prenta skákir hér á landi,
en nú er sérstök prentsmiðja til
og mun hún i framtiðinni gera þab
léttara að gefa út skákrit og bæk-
ur.
Svo vikið sé að öðru.
Hvað er að frétta af
heimsmeistaraeinviginu
næsta og Kortsnoj?
— Það eru blikur á lofti i
alþjóðasamstarfi i skák. Pólitíkin
hefurhaldið innreið sina i skáKina
— og sem um munar. Segja má,
að skákin sé löðrandi I pólitik,
eins og Húsvikingar, sem segja
þegar mikið er af Akureyringum
á Húsavik, að þá sé bærinn „löðr-
andi” i Akureyringum.
Málin standa svo, að Kortsnoj
hefur yfirgefið föðurland sitt en
hann er einn af átta skákmönn-
um, sem keppa um réttinn til þess
að skora heimameistarann
Karpov á hólm um heims-
meistaratitilinn. Rússar segja, að
Kortsnoj hafi unnið sætið sem
Sovétmaður, en nú geti hann ekki
lengur, „vegna framkomu sinn-
ar”, keppt sem slikur og eigi þvi
ekki að vera með.
Dr. Euwe forseti alþjóðasam-
bandsins segir á hinn bóginn, að
Kortsnoj sé i þessu tilfelli „ein-
staklingur” og megi þvi keppa
sem slikur. Fyrir þessu eru lika
fordæmi.
Benkö sem er Ungverji
„hoppaði af” hér á íslandi, yfir-
gaf sumsé föðurland sitt. Það var
árið 1958. Hann fór siðan til
Bandarikjanna og vann sér þar
rétt til þess að taka þátt i áskor-
endamótiogSovétmenn tefldu við
hann „rikisfangslausan ”.
Kortsnoj er einn þeirra manna,
sem stendur nærri heims-
meistaratitlinum, sem kunnugt
er. Ef Rússarnir mæta ekki til
leiks, taka varamenn sætin.
Þannig fæst áskorandinn og ef
Karpov kemur ekki til leiks við
hann, verður hann fyrsti mað-
urinn iheiminum, sem „vinnur”
titilinn án þess að tefla um hann
og missir hann lika án þess aö
tefla.
Mót framundan
— Eru alþjóðleg mót fram-
undan?
— Já, ég held til Hollands á
sterkt skákmót i Wijkaan zee i
Hollandi (Viking við sjóinn). Þar
tefla átta sterkir skákmenn.
Það mót stendur frá 13. jan. til
27. jan.
í marz tek ég svo þátt i móti i
Lauterberg i V-Þýzkalandi, en
það mót er lika mjög sterkt (12),
og er haldið i tilefni af 100 ára
afmæli þýzka skáksambandsins.
Meðal keppenda i báðum
þessum mótum verður Karpov
heimsmeistari.
— Hefurðu keppt við Karpov?
Hvernig stendur milli ykkar?
— Við höfum , keppt þrisvar.
Tvö jafntefli og eitt tap hjá mér.
Ég reyndi, „þurfti”, að vinna
hann með svörtu — en tókst það
ekki.
Að lokum. Þú nefnir þetta 50
sóknarskákir. Hvaða munur er á
sóknarskákum og öðrum skák-
um?
— Sóknarskákir eru, þegar
maður hefur frumkvæðið i þeim
skákum er. tekin viss áhætta og
þær verða oft skemmtilegri en
aðrar. Það er með skákmennina,
eins og með knattspyrnuliðin.
Sum lið eru sóknarlið, önnur
leggja upp úr góðri vörn, og biða
færis, að andstæðingurinn leggi
til glufur.
Sóknarskákir — minar og ann-
arra — eru oftast viðburðaríkari
en aðrar og aðeins litill hluti
þeirra skáka, sem tefldar eru,
komast i bókmenntirnar, eða öllu
heldur skákbókmenntirnar. Þetta
er eins og með skáldskapinn, að
það skiptir ekki allt máii fyrir
framtiðina, heldur aðeins litið
brot af þvi, sem gerist, sagði
Friðrik ölafsson, stórmeistari að
lokum.
JG
Takið eftir
Rýmingarsala hjá Hof i
vegna flutninga.
Stór afsláttur af öllum
vörum.
HOF
Þingholtsstræti 1.
F
Ibúar Reykjaneskjördæmis neita mismunun á kosninga'
rétti til Alþingis
F.I. Reykjavik. — A aöalfundi
Samtaka sveitarfélaga i
Reykjaneskjördæmi. S.A.S.Í.R.,
sem haldinn var aö Munaöarnesi
4. des. sl. var fagnaö stofnun
fræðsluskrifstofu Reykjanes-
umdæmis og samþykkt aö skora á
Alþingi aö tryggja fræösluskrif-
stofum landsins starfsgrundvöll,
svo sem til er ætlazt I grunnskóla-
lögunum meö þvi aö tryggja
tekjustofna til þeirra.
Einnig samþykkir aðalfundur-
ínn að veita stjórninni heimild til
lántöku allt að 10 millj. hrónum til
að flyta fyrir fullnaðarfrágangi
húsnæðis fyrir skrifstofu
AugSýsið í Tímanum
S.A.S.Í.R. og fræðsluskrifstof-
unnar.
A fundinum var samin ályktun
þess efnis, aö ekki sé lengur hægt
að una þeirri mismunun á kosn-
ingarétti, sem ibúar Reykjanes-
kjördæmis eiga við að búa. Er þvi
skorað á Alþingi að hraða
nauðsynlegum aögerðum, sem
tryggi ibúum Reykjaneskjör-
dæmis sambærilegan rétt til
kosninga til Alþingis og aðrir
kjósendur njóta.
í stjórn samtakanna voru
kjörnir Eirikur Alexandersson,
bæjarstjóri i Grindavik, formaö-
ur, Jóhann Einvarðsson, bæjar-
stjóri i Keflavik, varaformaður,
Björn Ólafsson, bæjarfulltrúi i
Kópavogi, Salóme Þorkelsdóttir
og Magnús Erlendsson bæjar-
fulltrúi á Seltjarnarnesi.
1 varastjórn voru kjörnir Albert
K. Sanders, bæjarstjóri Njarðvik,
Ólafur Haraldsson bæjarfulltrúi
Kópavogi, Bjarni Þorvarðarson,
oddviti Kjalarnesi, Snæbjöm Ás-
geirsson, bæjarfulltrúi Seltjarn-
arnesi og Jósef Borgarson, odd-
viti Höfnum.