Tíminn - 24.12.1977, Qupperneq 5

Jólablað 1977
5
Svalbarö, gamli bærinn.
Jón Trausti, — Amerikuferöir —
og Iþróttir foreöranna. Þá var
rættum þegnskylduvinnu sem þá
var nokkuö á döfinni.
Niöurstaöa fundarins var sii aö
ekki virtust menn fullkomlega
sáttir viö aö undirgangast lög-
boöna þegnskylduvinnu en vildu
fremur aö hiin væri eins konar
siöferöileg kvöö sem mönnum
væri 1 sjálfsvald sett aö sinna, eöa
leiöa hjá sér.
Eitt umræöuefni var „Hvaö er
heillavænlegast til aö draga úr
áfengisnautn?” Afengisvanda-
mál hefur þó naumast verið til i
byggöarlaginu. Þó kann aö vera
aö einstaka bændur hafi fengiö
sér glas að dreypa i á heimleiö úr
kaupstaðaferðum og þetta þó
veriö fremur undantekning en
venja. Niöurstaöa fundarins var
lika sii aö felld var tillaga um al-
gera útrýmingu áfengis en talið
rétt aö sporna viö ofdrykkju. Um-
ræöur um þessi mál kunna aö
hafa verið nokkuö heitar, bæöi i
þetta skipti og siöar, þó aö litt
komi þaö fram i fundargeröum.
Annað umræöuefni var „Vinnu-
timi og kauphæö.” Þarna er
raunar komiö aö pólitisku mál-
efni en þaö viröist hafa veriö rætt
átakalaust og af nútimalegum
skilningi i sumum efnum. Menn
vildu gjarna hafa reglubundinn
vinnutima og töldu aö sunnu-
dagavinna ætti að leggjast niöur,
„önnur en sú er kallazt getur
menntun aðlútandi, „eins og þaö
er oröaö. Þá er mælt meö
ákvæöisvinnu undir vissum
kringumstæöum.
Þaö kom fram aö margir töldu
aö kvenfólk heföi lengri og
óreglulegri vinnutima en karlar
„en mundi þetta þó naumast geta
lagast.”
Jóhannes Amason bar fram
svohljóðandi ályktun:
„Fundurinn álitur aö nógu
langur vinnutimi sé 10 stundir á
dag, ef vel er veriö aö verki þann
tima.” Kristján Þórarinsson bar
fram eftirfarandi ályktun:
„Fundurinn álitur aö 12 stundir
sé hæfilegur vinnutimi yfir slátt-
inn en aöra tima mættihann vera
nokkru styttri.” Báöar þessar til-
lögur fengu jafnmörg atkvæði.
Að loknum umræöum um kven-
frelsismáliö var gerö svohljóö-
andi samþykkt: „Fundurinn tel-
ur sig samþykkan algeru jafn-
rétti karla og kvenna.” Þegar
þess er gætt, aö þetta gerist
skömmu eftir aldamótin, veröur
aö telja aö frjálslyndi og for-
dómaleysi fundarmanna sé þeim
til söma. En aö likindum hafa
menn ekki hugleitt hversu langt
kvenþjóöin kynni aö ganga i
kröfugerö og jafnréttisbaráttu.
Þess er sjaldan getiö hverjir
voru málshefjendur viö um-
ræöurnar. Aftur á móti er oftast
skráö hverjir tdku til máls og
hversu oft hver um sig. Að ööru
leyti eru umræöur ekki raktar en
venjulega samþykkt fundar-
ályktun.
Ekki veröur annaö séö, en aö
umræðumar hafi oftast veriö
fjörugar og þátttaka fundargesta
furöulega almenn og margir tóku
til málsinokkur skiptiá hverjum
fundi. Þeirsemmesthafa haftsig
i frammi, eru þeir Dalsbræöur,
Kristján, Ólafur og Þorsteinn
feðgarnir á Ytra-Alandi,Hjörtur
Hermann og Tryggvi og
feögarnir á Gunnarsstööum,
Ami, Jóhannes ogDaviö. Af hálfu
kvenna gætir þeirra mest, Guö-
rúnar Pálsdóttur og Ingiriöar
Amadóttur.
A áttunda fundi félagsins aðal-
fundi 10. mai 1908 er formlega
skráö stjórnarkjör og er for-
maöur KristjánÞórarinsson,
gjaldkeri, Tryggvi Hjartarson og
ritari Jóhannes Amason.
Ljóst er, að ungmenna-
félagarnir höföu hug á aö láta
félagið hafa stærra hlutverki aö
gegna en aö vera til skemmtunar
eingöngu. Þegar á fyrsta ári er
hafist handa um útgáfu sveita-
blaðs sem nefnt var i höfuö land-
námsmannsins Ketils Þistils en
viöumafninu sleppt. Þetta blað
kom nokkuö oft út og var lesið
upp á félagsfundum. Fyrstu út-
gáfustjórn þess skipuðu Hjörtur
Þorkelsson sr. Páll Hj. Jónsson
og Kristján Þórarinsson. Ekki er
vitaö til þess þvi miöur aö nokkru
eintaki af blaöi þessu hafi veriö
foröaö frá glötun.
Fljtítlega var fariö aö ráðgera
aö setja á stofn sunnudagaskóla
og er liklegt aö honum hafi verið
ætlað að fræða bö'rn og unglinga I
kristilegum anda fyrst og fremst.
I framhaldi af þeirri ráöagerö
var skoraö á hreppsnefndina aö
láta þilja innan þinghúsiö og lána
þaö siöan til kennslu. Ekki sést
stafur fyrir þvi aö nokkuö hafi
orðiö úr framkvæmdum en kjörin
var þtí nefnd, skipuö fimm mönn-
um er áttu aö vinna aö framgangi
málsins og er sóknarpresturinn
sr. Páll Hj. Jónsson formaöur
hennar. Aftur á móti mun þing-
húsiö hafa verið fullgert fljdtlega.
Þaö virðist hafa veriö lengi i
smiöum en var þó ekki neitt stór-
hýsi mætti ætla að þaö hafi veriö
um þaö bil 6 x 10 álnir aö gólffleti,
og byggt eins og viöa geröist á
þeim tima meö framhlið úr
timbri og meö þremur eða fjórum
gluggum en bakhliö og stafna úr
torfi.
Þetta húsþó að frumstætt væri
og smátt i sniðum haföi miklu
hlutverkiað gegna. Þaö var notað
sem fundahús fyrir alla félags-
starfsemi I sveitinni aö meira eöa
minna leyti allt fram yfir áriö
1940.
Þarna áttu Þistlar margar
glaöværar og gtíöar stundir þarna
var mikiö glimt sungiöog dansaö
og margur fluttiþarna sina fyrstu
ræöu I erfiðum átökum viö ein-
uröarskort vanmáttarkennd og
aöra sjálfsagöa byrjunaröröug-
leika. I þinghúsinu fór fram
sveitamálaþjarkiö og þá gat
mönnum stundum oröiö allmjög
heitt I hamsi og aðvifandi þjóö-
mdlaskörungar komu stundum
og leiddu saman stjórnmálajálka
sina og þótti fólki sú skemmtan
fýsileg. Og þessi lágreisti húsa-
kostur reis lengi vel þolanlega
undir hlutverki sinu enda
kröfurnar vægarsem gerðar voru
til skemmtanahalds á þessum ár-
um. Þó kom svo aö menn uröu
ekki sáttir viö smæö hans og
þægindaskort og reyndu aö hlýöa
kalli timans eftir þvi sem efni
stóöu til og kemur aö þvi siöar.
En eggsléttur þéttgróinn harö-
balinn umhverfis þinghúsið geröi
einnig sitt gagn og hann var nvtt-
ur sem dansgólf, iþróttavöllur
og skeiövöllur. Yngsta kynslóöin
naut þess þegar fulloröna fólkiö
brá á bernskuleik og leyföi henni
aö vera meö i ekkjumannsleik
hlaupa i skaröiö og vefaradansin-
um sem var nú ekki alveg vanda-
laust. Og prestssynimir á Sval-
baröi komu með nýjung aö sunn-
an og nefndist þaö aö tollera. Þaö
var mikilfengleg sjón aö sjá
roskna og viröulega bændur svifa
i loftinu I hinum háðulegustu
KAUPFÉLflGVestur-Húnvetninga
HVAMMSTANGA
óskar öllum
gleðilegra jóla og
gœfu á komandi ári
Þakkar viðskiptamönnum
sinum og starfsfólki
gott samstarf á liðnum árum
y a ■

Beztu jóla- og nýársóskir
sendum við starfsfólki okkar,
félagsmönnum
og öðrum viðskiptavinum
Þökkum viðskiptin á liðnum árum
kaupfélag Steingrfmsf jarðar
HÓLMAVÍK
ÚTIBÚ KALDAÐARNESI 0G DRANGSNESI