Ísafold - 25.08.1881, Blaðsíða 2

82
2. Frumv. til viðaukalaga við lög 27.
febr. 1880 um stjórn safnaðarmála og
skipun sóknarnefnda og hjeraðsfunda.
Skylduvinnu þeirri, sem sóknarmenn
eiga til að leggja, þegar kirkja er
byggð eða kirkjugarður, skal sóknar-
nefnd jafna niður, oghafa umsjón með
verkinu. 2. umræða.—3. umr. 6. ág.
Málið samþ. og sent neðri deild.
3. Frumv. um kosningu presta. Málið
fellt við 3. umræðu.
4. Frumv. til laga um útflutningsgjald
af fiski og lýsi. Frv. samþ. og sent
landsh. sem lög.
5. Frumv. um friðun fugla frá neðri deild
Við 1. umr. 10. ág. breyttist frv., og
var þá bætt inn í friðun á hrein-
dýrum; við það breyttist fyrirsögn.
Frv. samþ. með breytingum og
sent n. deild.
6. Frumv. um breyting á tilskipun 12.
febr. 1872 um stofnun búnaðarskóla
(frá n. deild). Málið fellt í n. deild.
7. Frumv. um sölu á fangelsinu a Husa-
vík samþykkt.
8. Frumv. til laga um endurskoðun
jarðabókarinnar frá 1. apríl 1861 frá
nefndinni, er sett var til að íhuga
tillögu þingmanna Rangæinga um
þetta efni. Visað til 3. umr.
9. Frumvarp um borgun handa hrepp-
stjórum og öðrum, sem gjöra rjett-
arverk; samþ. í efri deild, og sent
landsh. sem lög.
10. Frv. um bæjarstjórn á Akureyri fram-
hald 1. umr. Vísað til 2. umr.
n.Frv. til laga um breytingu á jarða-
bókinni frá 1861 (frá J. Pjeturssyni).
i2.Frv. til laga um heyjaásetningu (frá
n. deild). Fellt frá 2. umr. í efri deild.
Aptur fáein orð um fóðurhæti.
fað er alþekkt við sjó, þar sem
góð þangfjara er, að kýr græða sig á
vorin, þegar farið er að beita þeim út
í fjöruna. þangið má líka gefa þeim á
básnum á vetrum. það hefir verið reynt
í Danmörku og þótt gefast vel. Fyrst
fram eptir vetrinum var gefið nýtt þang,
sem var rifið jafnóðum, en þegar eigi
náðist lengur í það fyrir ís og snjó, var
farið að gefa þurt þang, sem hafði ver-
ið safnað um haustið, þurkað og síðan
sett í smáhrúgur eða galta. Hið þurra
þang var byrjað að gefa seinast í janú-
ar, haldið svo áfram og gjöfin aukin
smátt og smátt, svo að í síðari hluta
marz fjekk hver kýr einungis 2 pd. af
heyi auk þangsins, og lítið eitt af hafra-
graut, og í apríl eittsaman þang og
hafragraut. „þetta hefir haft mjög góð-
an árangur. Engin kýr hefir sýkzt (af
46 að meðaltali) um þann tíma sem
þang var gefið, enda þótt opt hafi verið
skipt um sumar þeirra, sem því eigi
hafa vanizt við þanggjöfina smátt og
smátt, heldur allt í einu. Ágóðinn af
kúabúinu (netto) hefir verið mikið meiri
en að undanförnu, þó hið annað fóður
væri með sama verði og áður. jþannig
hefir revnzt langbezt, þegar smátt hveiti-
hrat og alinkökur hefir verið gefið með
því“.-—Smábóndi nokkur reyndi þang-
gjöf handa 4 kúm sínum. Ein hafði
borið í ágúst, 1 í sept. og 2 í janúar-
mán. J>ær mjólkuðu að meðaltali 44x/2
potta á dag meðan þær fengu mest-
megnis þang með dálitlu af kraftfóðri
og hálmi (sem úthey hjá oss). Eina
viku var reynt að gefa þeim hálm í
stað þangsins, og fjell þá nytin niður í
35 pt. á dag.
Alls kyns úrgang af fiski er gott að
gefa kúm og hestum með heygjöf, en
beinin þurfa að vera mulin eða soðin,
svo þau etist betur og skemmi eigi
munn dýranna. Bein er einkum ómiss-
andi að gefa með mýrheyi, helzt af há-
lendi (fjallabroki), því það vantar efnið
(fosforsýruna), sem mest er í varið í bein-
unum.
Um rapskökur (sjá þ. á. „Isaf“. 20.)
segir enskur búmaðar Mr. Mechi að
nafni: „Jeg gef ætíð öllum kúm mín-
um svo mikið af rapskökum, sem þær
vilja eta, jafnvel þó þær hafi nóg af
öðru fóðri. J>að borgar sig margfald-
lega, og það er skaði að gjöra það eigi.
Að gefa kúm 3 pd. rapskökur og 1
pd. hrat (auk heys) á dag hefi jeg reynt
að borgar sig ágætlega141.
Góðar rapskökur eru grænar að lit
(því betri sem þær eru grænni) og
þegar þær eru brotnar, á sárið að vera
flekkótt af gullitum og dökkmórauðum
blettum. Góðar hörkökur eru harðar,
dökkrauðar að lit og hafa þægilegan
ylm. Sjeu þær sviknar eins og opt ber
við, eru þær grálitar og lyktarverri.
Mais er góð fóðurtegund, einkum
handa sauðfje, en er nokkuð dýrri en
hrat og olíukökur. Til þess að sýna
fóðurgildi (næringsverdi) ýmsra fóður-
tegunda gagnvart töðu, má geta þess að:
100 pd. af töðu hefir hjerumbil sama
fóðurgildi og 55 pd. af höfrum, 50 pd.
af byggi, 48 pd. af mais, 45 pd. afrúgi,
40 pd. af baunum, 40 pd. af hörkökum,
43 pd. af rapskökum, 65 pd. af hveiti-
hrati og 70 pd. af rúghrati.
þess má geta viðvíkjandi kornfóðri.
að eptir fóðurgildi maiss og rúgs, væri
hvorttveggja jafngott að kaupa til fóð-
urs, ef verðmunurinn á hverjum 100 pd.
væri að eins 62 aurar. En í verzlun-
um hjer syðra munu hver 100 pd. rúgs
vera 12—14 kr., en mais 6,76—7 kr.
hver 100 pd. (í verzlun E. Gunnarss.).
Menn græða því 5,62 kr. á hverjum
100 pd. við að kaupa mais í stað rúgs
til fóðurs; en á olíukökum og hrati ætti
hagurinn að vera mikið meiri.
Undirbúningsfundur Skagíirðinga
undir alþingi.
J'riðjudaginn hinn 21. júní 1881 átt-
um við undirskrifaðir alþingismenn fund
>) Tidskrift f. prakt. Landbrug 1868, bls. 15.
með kjósendum okkar á Seilu þingstað,
og voru þar þessar ályktanir gjörðar.
1. viðvíkjandi fjárhagsstjórn landsins.
a. Allir fundarmenn voru á því, að
nauðsynlegt væri að leggja niður
amtmannaembættin til þess að bæta
upp landssjóðnum halla þann, sem
orsakazt hafði af launahækkunum
og afnámi lestagjaldsins, hinsvegar
álitu fundarmenn það óráðlegt að
afnema amtsráðin sem stendur og
og voru sumir á því að láta alla
3 amtráðsmenn vera þjóðkjörna og
sjálfa kjósa oddvita sinn, aðrir vildu
að forsetastörfunum í amtsráðinu
yrði gegnt af sýslumönnum þeim,
er landshöfðingi tiltæki.
b. Menn vildu afnema umboðsmanna-
embættin, fela sýslumönnum inn-
heimtu á gjöldunum eptir þjóðjarð-
irnar, en hreppsnefndin bygging-
arráð á þessum jörðum undir yfir-
umsjón sýslumanna.
c. Menn óskuðu að því sem eptir væri
í viðlagasjóðnum, væri varið til lána
handa þeim mönnum sem vilja fá
lán gegn veði í fasteign til þarflegra
fyrirtækja, og að landssjóðurinn
gæfi út vaxtarskjöl, sem fengjust hjá
sýslumönnum.
2. Landbúnaðarmálið.
a. Nokkrir voru á því, að lögboðinn
væri 20 ára ábúðarrjettur, sem gengi
að erfðum og sölu, en aðrir vildu
halda þeim rjetti, sem eigandinn nú
hefir til þess að byggja leiguliða út,
ef eigandinn þarf jarðarinnar með
handa sjer eða börnum sínum.
b. J>eir sem voru með skilyrðislausum
20 ára ábúðarrjetti álíta ekki þörf á
nýjum lögum um endurgjald handa
leiguliða fyrir jarðabætur. Hinir
vildu lögleiða endurgjald eptir því,
sem jörðin hefir batnað og að svo
miklu leyti sem það ekki hafði unn-
izt upp með ábúðinni.
c. J>að var samþykkt með meiri hluta
atkvæða að afnema öll innstæðukú-
gildi. Sumir vildu setja 1 kúgildi
á hver 20 hnndruð.
d. Allir voru á því að laga hinar
mestu misfellur á jarðamatinu og að
afnema öll brot í hundraðatali jarða.
Sumir vildu láta gjörskoða jarða-
matið frá rótum eptir undirbúning
hreppsnefnda og sýslunefnda.
e. þjóðjarðasala. Tillaga um að selja
þessar jarðir á uppboði hlaut að eins
5 atkvæði. Meiri hluti fundarmanna
vildi aðeins veita ábúendum aðgang,
að því að kaupa þjóðjarðir, og var
það viðtekið að kaup þessi skyldi
fara fram eptir mati kunnugra innan-
hreppsmanna.
f. Landamerkjamálið. Fundurinn áleit
þetta merkilegasta atriði í landbún-
aðarmálinu og óskaði að lög þar um
kæmu út, þó málinu yrði frestað að
öðru leyti. Fundurinn fjellst á til-
lögur Jóns Sigurðssonar í Norðlingi