Ísafold - 24.09.1884, Blaðsíða 1

CV7
íeniur 51 á nl&riknáajsBaorgna. Íer5
árgangsins (50 arka) 4 kr.: erlendis
5 kr. Borjisl fjrir miöjan júl;mánnð.
f
Uppsögn (skrið.) bundin við áramót, ð-
jilJ nema komin s;e lil 5ij. fjrir L akl
Mjreiísluslofa ! Isafoldarprenlsm. L sal.
XI 38.
Reykjavík, miðvikudaginn 24. septembermán.
1884.
149. lnnlendar frjettir m. m. (Reykjaneseyjan,
ódáðahraunsför, um hafísinu við ísland, ferða-
pistill frá ísland o. s. frv.).
151. Ávarp frá hinum danska fiskifræðing. Út-
lendar frjettir.
152. Hitt og þetta. Auglýsingar.__________________
Póstar fara frá Rvfk 30. sept.(v.)ogI.—2.okt.(n.og a.).
Strandferðaskipið fer af stað frá Rvík 26. sept.
Forngripasafnið opið hvern mvd. og ld. kl. I—2
Landsbókasafnið opið hvern rúmhelgan dag kl. 12-2
útlán md., mvd. og ld. kl. 2—3
Sparisjóður Rvíkur opinn hvern mvd og ld. 4—5
Veðurathuganir í Reykjavík, eptir Dr. J. Jónassen
Sept. Hiti (Cels.) Lþmælir Veðurátt.
á nóttu um hád. fm. em. fm. em.
M. 17. + 7 + 9 29.9 30.2 s hd Sv h d
F. 18. + 3 + 8 3°. * 30 Sv h b O b
F. 19. + 2 + 8 29.7 29.3 A h d A hv d
L. 20. -i 4 + ‘3 29 28,9 A h b N hv d
S. 11. + 5 + 7 29.3 29.5 N hv b N hv d
M. 22. + 2 + 5 29.7 29,6 N hv b N h b
Þ- 23. + 2 + 6 29,6 29.5 A h b A h b
Fyrri part vikunnar var sama vætutíðin sem að
undanförnu þar til hann gekk til norðurs h. 21.
og hefir síðan verið bjart veður; talsverður snjór
fjell á fjöllin í gær. í nótt sem leið var 2 stiga
frost; var það fyrsta frostnóttin, sem hjer hefir
komið í haust.
Reykjavík 24. sept. 1884.
Reykjanes-eyjan. Enginn mun hafa
vitjað eyjarinnar enn, nema ef vera skyldi
annað herskipið franska á leiðinni burt
hjeðan um síðustu mánaðamót. Nokkrir
foringjar af því fóru skömmu áður suður á
Reykjanes landveg og mældu afstöðu eyjar-
innar, og reyndist hún vera að eins f mflu
í norðvestur af Eldey.
Fyrir rúmri viku síðan fór hinn brezki
konsúll hjer, W. G. Spence Paterson, suð-
ur á Reykjanes, að forvitnast um þessa ný-
breytni þar. Eyjan sjest eigi nema í björtu
veðri, og varð hann að bíða þess i 2 daga.
Hann segir eyjan sje í lögun eins og keila,
ójöfn nokkuð og stýft ofan af, og lítil lægð
niður í hana að ofan. Hæð eyjarinnar er
f á við lengdina. Hún er brattari að sunn-
anverðu nú, segir hann, en þegar hún sást
fyrst; hefir hrunið þar úr hénni síðan, og
sjást tveir klettar þar fyrir neðan frá lausir
6ynni; það eru molarnir sem hrunið hafa
úr henni. Norðan undir henni eru tölu-
verðar grynningar. Hann segir, að vel geti
verið undirlendi hringinn í kring með sjó
fram, þó það sjáist ekki. Allan fyrri hluta
ágiistmánaðar var eyjan ósýnileg fyrir regni
og þoku, og þegar hún sást svo aptur, var
þessi þessi breyting orðin á lögun hennar,
sem fyr segir. Vitavörðurinn, Jón Gunn-
lögsson, sem sá eyna fyrstur manna 26.
júlí, af tilviljun, sagði Paterson, að hún
hefði þá verið dökk að ofan; en nú er hún
farin að hvítna, af fugladrít, eins og Eldey,
sem þar af dregur hið danska nafn sitt,
Melsækken. Bendir þetta til, að eyjan
hafi því verið nýlega upp komin, er vita-
vörðurinn sá hana fyrst, þótt annars hefði
vel getað verið töluvert síðan. Ekki hafði
orðið vart við nein eldsumbrot eða lands-
skjálpta þar syðra áður en eyjan sást, og
ekki vikur eða neitt þess háttar, sem ann-
ars er vant að fylgja slíkri nýbreytni. Hafna-
menn sumir hafa viljað ímynda sjér, að éyj-
an sje ekki annað en Geirfugladrangur,
breyttur eitthvað samt af eldsumbrotum;
en afstaðan sýnir, að það getur ekki verið.
En nú kemur það sem merkilegast er! —
Fylla, herskipið danska, sem var hjer á
ferðinni síðast í ágúst, á heimleið frá Græn-
landi, gerði sjer ferð að leita uppi og rann-
saka hina nýju ey, en—fann ekki, eptir því
sém skrifað er hingað nú með póstskipinu
af einum, sem í förinni var, Dr. H. Topsöe.
Eru þeir fjelagar því fulltrúa um, að eyjan
sje ekki nema eintómur hugarburður, nema
svo sje, segir hann, sem ólíklegt er, að þeim
hafi verið sagt rangt til um, hvar hún ætti
að vera.
Fróðlegt væri að heyra, hvað hinir frönsku
sjóforingjar, sem mældu afstöðu eyjarinnar,
segja um þessa uppgötvun Fyllu-manna.
Jú, hjérkemur það, eða_ svo gott. Eptir
að þetta var sett, barst lsafold svolátandi
útdráttur úr brjefi til hins frakkneska kon-
súls hjer í Reykjavík, herra N. Zimsen, frá
yfirforingjanum á franska herskipinu öðru,
Dupleix, sem fór hjeðan 24. ágúst í björtu
veðri, ritað á Færeyjum :
»Jeg leitaði um leið og jeg fór að eynni
vitavarðarins á Reykjanesi. Jeg sá ekkert
nema þessa tvo Eldeyjarhólma, sem áður
voru kunnir (Eldey og Eldeyjardrang). Má-
ske vitavörðurinn hafi haft blett á glerinu
í kíkinum sínum«! ?!
Rannsókn á Ódáðahrauni m. in.
Eins og getið er í síðasta blaði, er herra
porvaldur Thoroddsen hingað kominn, að
afloknum rannsóknarferðum sínum um O-
dáðahraun, er nokkuð hefir verið frásagt í
undanfarandi blöðum. Síðasta ferðin, hjer
um bil 12 þingmannaleiðir samtals, var
hin lengsta og jafnframt hin örðugasta,
vegna grasbrests og illviðra.
Arangurinn af þessu ferðalagi, er lýst mun
verða ýtarlega hjer í blaðinu í brjefum frá
herra þorvaldi sjálfum, er einkanlega mjög
mikilsverður hvaðsnertir Uppdrátt Islands.
Meðal annars reyndist efri hluti Skjálfanda-
fljóts skakkt settur þar. Enn fremur
fundnar í ferð þessari 2 ár allmiklar, er í
það falla að austan. Yxnadalsá og Hrauná
meira en helmingi lengri en þær eru gerðar
á uppdrættinum, og Ódáðahraun nær ekki
eins langt vestur og þar er sett. Hæstu
jökulbungur á Islandi á Vatnajökli austan-
við Vonarskarð, yfir 6000 fet. Syðsti hluti
Ódáðahrauns kominn undan Vatnajökli.
Stœrsti skriðjökull á íslandi milli Kistufells
og Kverkfjalla, mjög geigvænlegur, um 20
ferh. mílur. Fundið nýtt stöðu-vatn milli
Vaðöldu og Dyngjufjalla, ú stærð við f af
Mývatni, til orðið síðan 1880, lfklega við
framhlaup jökulkvísla. Jökulsá á Fjöllum
eigi lengsta á á landinu, 25 mílur, heldur
pjórsá, sem er um 30 mílur, en áður haldin
að eins 24. Uppsprettur þjórsár eru tölu-
vert í norðvestur af Fjórðungsöldu, og Jök-
ulsár á Fjöllum við Kverkfjöll, en eigi
Kistufell.
Ödáðahraun yfirfarið allt, í fyrsta sinn
síðan iand byggðist. Enginn hagablettur
nokkurstaðar um pað allt saman; að eins
víðirtoppar og melstrá á stöku stað. Jarð-
myndunin lík þeirri sem er á Reykjanes-
skaga: móberg undir, dólerít ísnúið ofan á,
síðan eldfjöll og hraun þar ofan á. Gerðar
um 150 hæðamælingar.
Um liafísiiiii við ísland. Herra por-
valdur Thoroddsen, sem er orðinn eigi síður
nafnkunnur og mikils metinn utanlands en
innan fyrir ritstörf sín og vísindalegar rann-
sóknir, þótt ungur sje, hefir ritað nýlega
eptir tilmælum próf. NordenskiöLds mikið
fróðlega ritgjörð um hafísinn við Island,
skýrslu um það sem í frásögn er fært um
hann frá elztu tímum, preutað og óprentað,
m. m. Ritgjörð þessi er prentuð í þ. á.
tímariti hins sænska landfræðingafjelags, er
Ymir heitir, á sænsku (fyrirsögn: Den grön-
landska drifisen vid Island), og fylgja henni
tveir uppdrættir, er annar sýnir hvernig haf-
ísinn hefir hagað sjer hjer við land það sem
af er þessari öld (1800—1883): hvaða ár
hann hefir komið, hvað lengi hann hefir
legið við land og hvað mikill á að gizka;
en hinn sýnir, hvernig straumar bera ísinn
að landinu og frá, og með landi fram.
það er nú, eins og kunnugt er, mikið
áhugamál fyrir Nordenskiöld að komast að
austurströnd Grænlands, og með því að eigi