Ísafold - 29.10.1884, Blaðsíða 2

170
höfn sje vottur þess, að spítalinn sje góður, ;
þar sem sjúkhngaskorturinn hjer beri þess !
vott, að sjúkrahús vort sje ekki svo, sem það
ætti að vera. Árið 1883 fjekkst jeg við 950
sjúklinga, og af þeim varð jeg að við hafa
skurði á eitthvað 65, og af þeim dóu 3, en
mikill hluti sjúklinga þessara afsögðu að
vera á sjúkrahúsinu hjer, svo að jeg varð
að eyða fjarska miklum tíma til skurðanna,
þar sem þeir voru sinn í hvorri sundrung-
inni hjer og hvar um bæinn í einstakra
manna húsum, og þó var aðsóknin að
sjúkrahúsinu svo mikil, að margir sjúk-
lingar urðu að bíða marga daga, áður en
þeir gátu komizt’að fyrir rúmleysis sakir.
Einn sárþjáður sjúklingur varð jafnvel að
bíða nokkrar klukkustundir niðri á bryggju
í hinum auðvirðilega kassa, sem hann var
fluttur í þangað, meðan við vorum að reyna
að koma honum fyrir hjá bæjarbúum, og
þegar það tókst eigi, varð hann að liggja
nokkra daga í sama kassanum í köldu her-
bergi í sjúkrahúsinu, unz eitt rúmið losn-
aði.
Af þessu virðizt auðsætt, að landið hefir
afarmikla þörf á góðum og haganlegum spí-
tala, þar sem jeg ætla að hjer um bil 40
sjúklingar gætu fengið rúm, og þar sem auk
þess væri nokkur herbergi fyrir geðveika
menn.
f>ótt það eigi heppnaðist þegar á þinginu
1883, að þingið og Reykjavíkurbær yrði
einhuga í þessu máli, gat það eigi verið
næg ástæða fyrir stjórnarnefnd sjúkrahúss-
ins til þess að hafa fram miður vel íhugaða
spítalagjörð, og með því gjöra það örðugra
en ef til vill annars hefði orðið, að ráða
þessu máli svo til lykta, að fullnægjandi
hefði verið, og það því síður, sem umræð-
urnar á alþingi 1883 um þetta mál bera
þess ljósan vott, að þingmenn óskuðu, að
landið og bærinn ynnu að þvi í sameiningu,
að mál þetta fengi heppileg afdrif. f>að sem
á milli bar, var að eins lítilvægt. Eigi gat
heldur það atvik, að hið gamla sjúkrahús
var þá þegar selt, verið svo mikilsvarðandi
ástæða til að bíða eigi lengur, að sjúkrahús-
stjórnin af þeim sökum þyrfti að byrja svo
óheppilegt fyrirtæki, sem hin nýja spítala-
gjörð hefur reynzt, og sem stjórnarnefndin
mátti sjá fyrir, að hún yrði, enda hefir hún
með þessu móti rýrt fjárstyrk þann, sem
fengizt hefði upp úr hinu gamla sjúkrahúsi
og sjóði þess, og bundið hendurnar á þeim,
sem vilja koma upp nýjum spítala, er sam-
svarar þörfum tímans.
Jég skal alls eigi að þessu sinni tala
neitt um umræður þær, sem orðið hafa
um þetta mál á aðalfundum sjúkrahúsfje-
lagsins, en að eins geta þess, að mjer hef-
ttr ávallt virzt og virðist enn það gagn-
stætt 9. gr. í lögum fjelagsins, 15. d. des-
embermán. 1863, að ráða slíku máli til
lykta, án þess að »J allra fjelagsmanna í
Reykjavík gjaldi því jákvæði sitt á fundi«.
En enda þótt að stjórnarnefndin hefði
talið sig bæra um, að leggja annan skiln-
ing í grein þessa, en jeg hef á henni, virð-
ist mjer það þó eigi rjett, að ráða svo mik-
ilsvarðandi máli til lykta með eins eða
tveggja atkvæða mun. En samkvæmt
skilningi sínum á nefndri grein, Ijet nefnd-
in þó smíða þennan hinn nýja spítala, þrátt
fyrir beztu vonir um, að alþingi mundi taka
málið fyrir aptur á næsta þingi, þrátt fyrir
allmikla mótspyrnu af hálfu sumra fjelags-
manna, þrátt fyrir ónógt fje, og þrátt fyrir
þekkingarskort á því, hversu spítala ætti að
vera fyrir komið, svo hagkvæmur og hag-
anlegur yrði.
Hinn nýi spítali er mjög lítilfjörlegt hús
úr timbri, með mörgum göllum, og þótt það
sje bætt eða því breytt, getur það aldrei orð-
ið að velgjörðu steinhúsi, sem sje hæfilega
stórt og sem landið og Reykjavíkurbær geti
gjört sig ánægð með; því að ef læknaskól-
inn á að vera þar, geta að eins 12 eða 14
sjúklingar fengið rúm í húsi þessi. Með því
að það er svo mjótt, yrði viðbótin mjög ó-
haganleg. Um loptbreytingu (ventilation)
er alls eigi að ræða. f>au eru sum her-
bergin, að engri rúðu verður lokið upp, og
hvílík loptspilling hlýtur eigi að eiga sjer
stað í slíkum herbergjum, þar sem sjúkling-
ar liggja í rúminu nótt og dag? f>ar er
engin sú stofa, er sje nægilega björt til
skurða, og þar sem sje hentugt borð til
sjúkdómsrannsókna og skurða á meinsemd-
um, o. s. frv., og slík stofa er þó með öllu
nauðsynleg, þar sem öðrum sjúklingum er
það mjög óþægilegt, að vita af því, að slíkir
skurðir sjeu gjörðir í návist þeirra. Bað-
herbergið er einungis þekkjanlegt á »beton«-
gólfi og einu baðkeri, er vatnsburðurinn
þangað er svo örðugur, að böðun getur að
éins við sjerstök atvik átt sjer, en alls eigi
steypibað ; enginn ofn til að eyða sóttnæmi
eða hreinsa föt dauðra manna, og aptra
þannig útbreiðslu næmra sjúkdóma. Hvern-
ig ætli að færi, ef mikil meinsemd er skor-
in, og einhver æð tekur snögglega að blæða
um miðja nótt, ef enginn læknir er í nánd?
Hvert getur allt skolp runnið, einkum ef
hús eru reist í túninu fyrir neðan ?
En nú er þá spurningin : Hvað skal nú
til ráða taka ? Svarið verður, að jeg ætla,
það eitt, að vjer verðum allir að leggjast á
eitt, að fá nýtilegan spítala, en það verður
með því einu móti, að landssjóður leggi til
fjeð, og Reykjavikurbær styðji.
Með því að hús það, sem hjer ræðir um,
hefir með öllu mistekizt til spítala, væri það
heppilegast, að landsjóðurinn með aðstoð
Reykjavíkur, eptir nánara samkomulagi,
kostaði alveg nýjan spítala, en fengi hið
nýja spítalahús til eignar og umráða, og
mætti þá hafa það til læknaskóia og ef til vill
til spítala handa geðveikum mönnum.
Ef þessu gæti eigi framgengt orðið, vil jeg
til vara gera þá uppástungu, að hús þetta
losaðist við læknaskólann, og gætu þá 18
sjúklingar rúmazt þar, en þá ætti lands-
sjóðurinn að reisa á sinn kostnað spitala
handa geðveikum mönnum ; í honum ættu
þá að vera hjer um bil 8 herbergi, og gæti
læknaskólinn fengið 2 þeirra til sinna þarfa,
og einhver einn af hinum elztu lærisveinum
skólans eitt herbergi til íbúðar. Slík stofn-
an mundi kosta á að gizka 12000 kr. ásamt
ofni til að eyða sóttnæmi. En ef þetta ráð
væri tekið, þá yrði landssjóðurinn að kosta
í þarfir læknaskólans að öllu lækningar og
hjúkrun 4—6 þess konar sjúklinga, er eink-
um þjáðust af meinsemdum þeim, er skera
þyrfti.
í>ess skal hjer getið, að brýna nauðsyn
ber til að landsjóður auki tillag sitt til bóka-
kaupa og verkfærakaupa, svo að verði 600
kr. um árið.
|>ær 7000 kr., sem spítalastjórnin hefir
fengið að láni úr landsjóði, til kaupa á hús-
búnaði, eptir því sem mjer hefir verið sagt,
án samþykkis eða heimildar frá aðalfundi
fyrir sjálfa sig eða síðari stjórnendur fjelags-
ins, að því er mjer er kunnugt — þetta
7000 króna lán er vonandi að Reykjavík-
urbær taki að sjer, og jafnframt veiti að
auki nokkurn árlegan styrk til spítalans,
gefi nægt svæði handa spítalanum og gjöri
það sem gjöra þarf svo að allt verði þrifa-
legt og þokkalegt umhverfis.
Reykjavík 25. okt. 1884.
Scliierbeck.
Brjef úr Odáðáhrauni.
Eptir
v.
(Siðasta brjef).
Reykjahlíð 26. ágúst 1884.
Hinn 22. ágúst var um morguninn heldur
ískyggilegt veður. Við hjeldum samt á stað
úr Hvannalindum, fengum húðariguingu yfir
Kverkfjallarana; vestan við hann var krapa-
slettingur og bálhvasst á milli, en stórhríð
á jöklinum. Riðum við Jökulsá á sama
stað og fyr, var hún nú miklu meiri, og
stærri kvíslarnar voru á miðjar síður,. og
9vo var straumkastið mikið, að áin skall
yfir, svo við urðum votir. Norður af vað-