Ísafold - 16.08.1887, Síða 2

150
skorað á hann að gangast fyrir endurreisn
konungyeldisins. Hann segist hafa svarað,
að ætti hann að gerast lögunum svo nær-
göngull, að taka alræðisvöld, þá yrði það
til andvígis á móti þeim, sem vildu eyða
þjóðveldinu. Út af þessu mikið rfriildi í
blöðunum, og sum þeirra spyrja, hvar ráð-
herrann hafi haft trúnað sinn við sjálft
þjóðveldið, er hann hefir haldið hulins-
hjálmi yfir ódyggðum hershöfðingjanna í
svo langan tíma. Eitthvað hafalt við sög-
una, enda eru vöflur komnar á þingmann-
inn.
Ítalía. Italir búa nú her út á hendur
Habessiníumönnum, og ætla með haustinu
að launa þeim greiðann við Massóvu.
Látinn er (29. júlí) Depretis, stjórnar-
forsetinn, einn af dugnaðarskörungum Itala,
sem hafa fetað í fótspor Cavours greifa.
Bolgaealand. þegar prinsinn af Kóbúrg
skoraðist þvert undan að skunda til Tirnófu
og vinna eið að landslögunum, sneru sendi-
menn Bolgara heim aptur, og nú kalla
menn engu nær. Stórveldin hafa að svo
stöddu ekki sagt annað, en að soldán og
Bússakeisari yrðu fyrst að samþykkja* kosn-
inguna. Enn þykir ekki fyrir von komið,
að prinsinum takist að blíðka keisarann til
samþykkis, lofandi hlýðni og auðsveipni,
en frjettirnar láta nú ískvggilega, hvað
landsfriðinn snertir, og margir ætla, að það
sje einmitt ófriðurinn, sem Bússar bíða
eptir, til að skerast í leikinn og ná nýjum
tökum á landinu.
Nokkur orð
um hallærislánbeiðni.
þ>að er herfilegur misskilningur hjá nefnd
þeirri, er neðri deild alþingis hefir skipað
til að íhuga hallærislánbeiðslur, að halda,
að jeg undirskrifaður hafi í því skyni beðið
um að mjer væri sendur að minnsta kosti
helmingur þeirrar upphæðar í gulli, er
Skagafjarðarsýslu kynni að verða veitt til
að afstýra hallæri á næstkomandi vetri, að
gullið væri hentugra handa vesturförum en
seðlar landsbankans.
í fyrsta lagi eru seðlarnir jafngóðir og
gull handa vesturförum. það vita bæði
þeir, er farið hafa, og þeir, sem eptir sitja.
Flest eða öll fargjöld. manna hjeðan hafa
verið greidd einmitt með seðlunum.
það eru og í annan stað getsakir, sem
eigi ættu að eiga sjer stað hjá nefnd í jafn
alvarlegu málefni, sem hjer ræðir um, að
drótta því að ástæðulausu að sýslunefnd
eður oddvita hennar, að hallærisláni, sem
um er beðið til matarkaupa, eigi að verja
mestmegnis til að flytja menn til Vestur-
heims fyrir.
Til sönnunar því aptur á móti, að gull
sje hentugra til matarkaupa í útlöndum,
en seðlarnir, skal jeg að eins skírskota til
álits verzlanfróðra nianna, sem nefndin get-
ur sjálf útvegað sjer, ef henni þurfa þykir.
Jeg skal fúslega lýsa því yfir, að bæði
jeg og sýslunefndin í þessari sýslu er í
sjálfu sjer mjög mótfallin öllu hallærisláni,
en þar sem nefndinni er gjört að skyldu í
39. gr. sveitarstjórnartilskipunarinnar frá 4.
maí 1872 að gjöra ráðstafanir til að af-
stýra hallæri, og nefndin, eptir að hún hefir
leitað álita allra hreppsnefnda í sýslunni,
sjer engan annan veg til þess, en að fá
hallærislán, þá hlýtur hún að gjöra það,
eins og hún nú hefir gjört, og á þann hátt,
er viðgengizt og dugað hefir til þessa, sbr.
meðal annars Lhbr. frá 17. marz, 24. júní
og 7. nóvbr. 1885 (Stjórnartíð. B. bls. 44,
73 og 146).
Jeg fæ því alls eigi skilið, hvernig
nefndin fær með rjettu sagt, að hall-
ærislánbeiðnin úr- sýslu þessari og fleir-
um færi e n g a r sönnur á, að yfir vofi
hallæri, og að sýslufjelögum Húnvetninga
og Skagfirðinga sje eigi bráður háski búinn.
Er þá skýlaus yfirlýsing og samhuga á-
lit um 30 kjörinna manna úr öllum hrepp-
um sýslna þessara e n g i n sönnun fyrir því,
hvernig ástand sje og horfur með bjarg-
ræði ?
Sje svo, til hvers eiga þá þessir mark-
lausu menn að koma saman og vera að
gefa út marklaust hjal ?
Jeg fyrir mitt leytí er nú þeirrar skoð-
unar, að skeð gæti, að álit þessara dóm-
kvöddu manna, sem nefndin vill að út-
nefndir sjeu til að rannsaka ástand í hrepp-
um, sem beiðast láns, kynni með tímanum
eigi að verða trúað betur, en áðurnefndum
mönnum.
Ný og áður óþekkt skilyrði fyrir veitingu
hallærislána hljóta, hvað sem öðru líður,
að eins að geta náð til þeirra lánbeiðna,
er hjer eptir verða samþykktar, en eigi til
þeirra, sem samþykktar eru áður en skil-
yrðin hafa birzt; því ella væri ef til vill
aldrei til nokkurs fyrir sýslunefnd og amts-
ráð að samþykkja lántöku; ný skilyrði
mundu gera hana að engu, eður þá fresta
henni svo lengi, að allt væri um seinan
að byrgja brunninn.
Jeg vil enn fremur taka það fram, að
þar sem nefndin segir, að skýrslan úr
Skagafjarðarsýslu sje ónóg til þess að
n e i 11 verði á henni byggt, af því að hún
ekki skýri frá, hvað eptir sje lifandi af
skepnum, þá er þetta skakkt álit; skýrsl-
an hefir sína þýðingu; framtalsskýrslurnar
bera með sjer, hvað til hefir verið af skepn-
um, og þurfti því nefndin eigi annað en að
fá þær, og draga svo frá það sem fallið
hefir; að vísu gat nefndin eigi fengið síð-
ustu framtalsskýrslur, en næstu þar á und-
an, og því á áðurnefndan hátt fengið nokk-
urn veginn hugmynd um, hvað eptir er lif-
andi. Að Skagafjarðarsýsla skuldi 1000 kr.
í hallærislán, áður en beiðni hennar kom
nú, er heldur ekki rjett hermt af nefndinni;
nokkuð af þessari upphæð er endurbo’-gað,
og getur hún fengið vitneskju um, að svo
sje, hjá landfógeta.
Að lokum lýsi jeg því yfir, sem oddviti
sýslun efn darinnar í Skagafjarðarsýsln. að
jeg og hún hefir gjört það sem skyldan
bauð oss ogívoru valdi stóð til að afstýra
hallæri í sýslu þessari á komandi vetri, og
hljóta því allar afleiðingar af synjun eður
of seinni veitingu hins umbeðna láns að
verða á ábyrgð annara.
Gili, T3. ágúst i897. Jóhannes Ólafsson.
Alþingi.
IX.
NItt lagafev. það mun vera hið síðasta
á þessu þingi:
52. IJm unglingakennslu (Ól. Briem
og þorvarður Kjervilf).
Eallin feumvöep. — 17.) Um lyfjasölu
skottulækna. 18.) Um fræðslu ungmenna.
19.) Um böggulsendingar með vetrarpóst-
ferðum o. fl. 20.) Um þegnfræðslu. 21.)
Um að nema úr lögum fyrirframgreiðslu á
embættislaunum. 22.) Um útflutningsgjald
af rjúpum. 23.) Um þjóðjarðasölu, almenn-
ar reglur. 24.) Um seðlaútgáfu og seðla-
innlausn landsbankans. 25.) Um hækkun
á brennivínstolli, fellt í efri deild með 7 : 4
(Jak. Guðm., J. Ó., Fr. St. og Sk. þorv.).
26.) Um hækkun á tóbakstolli, fellt í efri
d. með 6:5 (hinir áðurtöldu og Sighv.
Árn.). 27.) Um þingfararkaup alþingis-
manna.
Hallæ.kislánabeiðslue. Tillögur þær
viðvíkjandi hallærislánabeiðslum, er nefnd
í neðri deild hafði komið með (Gr. Thomsen
og fleiri) og prentaðar voru í ísaf. 27. f.
m., komust við illan leik gegnum neðri
deild, en voru felldar í gær 1 efri deild
allar saman með frá 6 til 9 atkv.
Umsjón og fjábhald landssjóðskiekna..
í báðum deildum alþingis hefir verið sam-
þykkt svolátandi þingsályktun :
Alþingi skorar á landsstjórnina, að leita
enn á ný samninga við hlutaðeigandi söfn-
uði um, að þeir, samkvæmt lögum 27. febr..