Ísafold - 17.10.1888, Qupperneq 3

191
Jeg held það þegar næga sönnun fyrir því,
að svo sje ekki, að 2 hinir helztu biskupar
landsins hafa verið henni meðmæltir:
Finnur biskup Jónsson 1773 og Pjetur
biskup Pjetursson nú. I konungsbrjefi 6.
jan. 1774, segir að Lágafell sje í miðri
sókn og að sumir bæir eigi lítið lengri leið
að Lfígafelli en þeir áttu áður, meðan
kirkjur voru 2, en mihlu fleiri styttri kirkju-
veg en áður. þetta mun ekki hægt að
hrekja. f>á áleit biskup Finnur, «að 1
kirkja yrði með miklu meiri notum sótt
af söfnuðinum en 2, og kenningar og upp-
fræðingar barna betur gætt». f>á voru þó
að eins 2 kirkjur í Mosfellsprestakalli, en
nú voru þær 4. Nú geta Gísli og f>or-
lákur vitað, að breytingin leiði til þess,
sem sje »skaðlegt fyrir kristilegt trúarlíf«,
og »að fleiri eða færri úr þeirra flokki sjeu
væntanlegir að segja sig að einu og öllu
úr kirkjufjelagi Lágafellskirkju«! Væri
ekki betra, að þetta hefði aldrei verið
hugsað og aldrei skrifað ?
Bitt er víst, að það er óþarfi að hafa
fleiri. kirkjur en eina í hinum fyrverandi
Mosfells og Gufuness sóknum, og það er
eitt hið helzta ráð til að koma kirkjum í
gott stand, að leggja niður þær kirkjur,
sem eru óþarfar. Hitt her líka að líta á,
að þar sem 4 kirkjur eru, verða messu-
gjörðir ærið strjálar, sjerstaklega þegar
messudagar falla úr, og um það hafa Braut-
arholtssóknarmenn kvartað. Að öðru leyti
en þessu, hefir málið ekki verið neitt kapps-
mál fyrir mig, og alls ekki fyr en búið var
að ginna Gufunesssóknar menn til að láta
af hendi sína kirkju. Hefði sameiningunni
þá verið lokið, þá hefði þeirra »hlutur ver-
ið óhæfilega fyrir borð borinn«. En þegar
jeg hefi hreyft þeirri ástæðu við mótinæl-
endur, hefir verið sem jeg hafi talað fyrir
daufum eyrum.
Jeg er yður, herra ritstjóri, með öllu
samdóma um, að »öll frammistaða mót-
mælenda geti ekki borið annan ávöxt, en
að vera öðrum til »áminningar« og viðvör-
unar«: áminningar um, »að segja til í tíma,
en þegja síðan«, viðvörunar um, að grlpa
ekki til ósanninda til að bæta mál sitt og
reyna ekki til að hindra gott verk, sem
ekki verður hindrað.
(lörðum, 11 okt. 1888 Með virðingu
pórarinn Böðvarsson.
*
* * *
þessum kirkjuflutnings-mótmælendum í
Mosfellssókn hefði ekki verið veitt sú úr-
lausn, að taka fyrir þá í blaðið ágrip af
kæru þeirra, svona eptir dúk og disk, ef
ritstj. hefði ekki þótzt hafa vitað með vissu
svo mikið um málið áður, að kæra þeirra
var eða er engan veginn ástæðu-Zaws, og
þess vegna naumast rjett að varna þeim
máls í almennings áheyrn. Og það er meira
að segja, að þótt þeir hefðu haft alveg
rangan málstað og skýrt alveg rangt frá
málavöxtum, þá var—og er optast þegar
svo á stendur—leggjandi þakkarorð á milli,
að þeir kæmu með það á prenti, svo að
kostur væri á að hrekja það í heyranda
hljóði, heldur að láta ósannindin læðast
hinseginn mann frá manni í hálfgerðu
pukri og gera þannig ef til vill hálfu meira
illt af sjer.
|>að má jafnvel sjá á sjálfu þessu svari
herra prófastsins, ef það er lesið með at-
hygli, að það er í raun rjettri harla lítið,
er hann getur sýnt, að ranghermt sje í á-
minnztri skýrslu, svo djúpt sem hann tek-
ur í árinni um það ; og enn minna verður
það, ef málið er rannsakað betur.
Málið er tvívegis búið undir fullnaðar-
úrslit: úrskurð landshöfðingja. Af hverju
þá ? Af því, að fyrri undirbúningurinn hef-
ir, að dómi landshöfðingja, verið annað-
hvort beinlínis ólöglegur, eða þá svo ó-
fullkominn, að ekki hefir þótt við hlítandi.
|>að stoðar ekki, þó að prófastur álíti
þennan undirbúning hafa verið gallalaus-
an; úr því að landshöfðingi, hið æðsta
úrskurðarvald í málinu, dæmir hinn veg-
inn, þá verður það að standa, enda hefir
prófastur líka hlýtt þeim úrskurði viðstoðu-
laust og tekið málið til nýrrar meðferðar
(með Korpúlfsstaðafundinum 28. ágúst 1886
o. s. frv.). —
Hvaða galla landshöfðingi hefir sett
fyrir sig, er ekki kunnugt. f>að getur
hafa verið sá, að kirkjusameiningin
mun aldrei hafa verið samþykkt nema af
annari sóknarnefndinni. Hún mun aldrei
hafa verið samþykkt af sóknarnefndinni í
Mosfellssókn. Hún var samþykkt þar á
sóknarnefndarfundi að eins af einum(!) af
sóknarnefndarmönnunum! Hinir tveir
höfðu það svo, að annar þeirra greiddi
eigi atkvæði, en hinn, sem er einn í tölu
hinna 16 mótmælenda, setti skilyrði fyrir
sínu samþykki,—það skilyrði, sem hann
hefir líklegast talið víst að ekki yrði upp-
fyllt, enda hefir ekki verið borið við að
uppfylla það hingað til, sem sje: að ein
yrði kirkja í hvorum hreppnum, Kjalar-
neshrepp og Mosfellssveit. En samþykki
með skilyrði, sem ekki er fullnægt, er sama
sem ekkert samþykki.—Hitt er annað mál,
að hafi prófastur verið dulinn þessa skil-
yrðis, þá er ekki von að það hafi haft á-
hrif á hans gjörðir í málinu.
Annað, sem landshöfðingja gat hafa geng-
ið til að vísa málinu heim aptur, eru fyr-
irmælin í fyrra kafla 4. greinar í brauða-
skipunarlögunum (%7- 80),—prófastur vitnar
að eins f síðari kaflann. Hann hljóðar svo :
»Nú vilja söfnuðir breyta skipun sókna eða
brauða, og hjeraðsfundur samþykkir, þá
er rjett, að landshöfðingi með ráði bisk-
ups staðfesti breytingima«.
Samsteypa tveggja sókna í eina er »breyt-
ing á skipun sókna«, eins og [samsteypa
brauða er »breyting á skipun brauða«. Nú
er eðlilegt, þótt landshöfðingja þætti sem
eigi væri löglega sannaður vilji (meirijhluta)
safnaðanna, þó að sóknarnefndirnar væru
á einu máli — sem ekki var —, og því hafi
hann skipað að halda almennan, sameig-
inlegan safnaðafund fyrir báðar sóknirnar,
til þess að fá að vita með vissu vilja
safnaðanna. (Niðurl.).
Hitt og þetta.
þKÉVETUB HÁTIGN. þegar vígð var
sýningin í Barcelona í sumar, var það gert í
viðurvist Spánarkonungs, Alfons Xlll, sem er
barn á 3. ári eða þar um bil. Segir svo frá
því í blaði einu:
„Hans hátign Alfons XIII var svo búinn, að
hann var í sjerlega snoturri klukku, alsettri
kniplingum, og voru hinir konunglegu hand-
■ eggir berir, og eins hinir allrahæstu fótleggir
niður frá hnjánum.
þegar hirðin öll, sendiherrar erlendra þjóð-
höfðingja og hin göfugustu stðrmenni landsins
vorusaman komin,þóknaðist konunginum að láta
bera sig innar eptir salnum og setja sig í hásætið.
Á meðan hrópaði hans hátign hvað eptir annað
allranáðugast ho-ho! og sagðistvilja fá að ríða.
Af landstjórnarlegum ástæðum gat því ekki
orðið við komið utidir eins. þá reiddist hans
hátign, og rak út úr sjer tunguna bæði framan
í æðsta ráðgjafann og forseta öldungadeildar-
innar. En þá vildi svo vel til, að hljóðfæra-
sveitin hóf upp hátíðarsönginn, og glaðnaði þá
óðara yfir kóngi aptur. Hann klappaði saman
lófunum og iðaði öllum sínum hátignarlegu lim-
um og hossaði sjer af kátínu“.
UNGUR PRE8TUB varð samferða göml-
um bóndamanni heim frá kirkjunni. „Jeg
vona til að ræða mín í dag hafi haft góð og
vekjandi áhrif á söfnuðinn11, segir prestur, „og
vona að hún beri mikinn og góðan ávöxt“.
„Og sizt er það fortakandi“, sagði maðurinn í
hjartans einfeldni; „guð kemur opt miklu til
leiðar með því sem lítið er í varið. Jeg held
við munum eptir honum Samson og hinum
miklu stórmerkjum, sem hann vann með asna-
kjálkanum sínum“.
MÁLPÆRSLUMÖNNUM varð sundur-
orða fyrir rjetti, sem ekki er tiltökumál. Annar
þeirra sagði meðal annars, að sjer gæti engan
veginn komið til hugar, að kalla mótpartinn
lygara; „en hitt er það“, mælti hann — „það
verð jeg að leyfa mjer að segja, — að hafi hinn
heiðraði mótpartur ásett sjer að segja eitthvað,
sem væri gjörsamleg ósannindi frá uppbafi til
enda, þá hefir honum heppnazt það framúr-
skarandi merkilega vel“.