Ísafold - 21.09.1889, Blaðsíða 3

Ísafold - 21.09.1889, Blaðsíða 3
uppgjafsiprestur síra Guðmundur Jónsson, fað- ir hjeraðslæknis Guðm. Guðmundssonar í Laugardælum, síðast prestur að Stóruvöllum (til 1883), fæddur 31. ágúst 1810, vígðnr 1843 til Grímseyjar, er hann þjónaði i 3 ár, en fekk síðan Stóruvelli (1846). Hinn 25. s. m. andaðist að Otrardal upp- gjafaprestur síra pórður Thorgrímsen, sonur síra |>orgríms þorgrímssonar, er síðast var prestur að Saurbæ á Hvalfjarðarströnd, og konu hans Ingibjargar Guðmundsdóttir Thord- ersen, systur Helga biskups. Hann var fædd- ur 6. febr. 1820, útskrifaðist úr skóla 1845, vígður 12. ágúst 1849 að Otrardal, fjekk Brjánslæk 1864, fjekk lausn frá prestskap þar 1877, var síðan veittur Otrardalur aptur 1883, en fjekk lausn ári síðar fyrir fullt og alt. Hann var kvæntur Guðrúnu Svein- bjarnardóttur (Egilssonar, rektors). f>eim varð eigi barna auðið. Nýfrjett er að norðan lát húsfrúr Solveigar Jónsdóttur á Gautlöndum (prests þorsteins- sonar frá Reykjahlíð), ekkjit Jóns alþingis- manns Sigurðssonar frá Gautlöndum. Hafði hún verið við rúmið öðru hvoru frá því í vetur sem leið, og maður hennar sál. verið á báðum áttum í vor, hvort hann ætti að yfirgefa hana og ríða til þings. Varð þannig skammt á milli þeirra hjóna. Hún var gáf- uð kona og mikilhæf. Eimmtudagskvöldið 19. þ. m. andaðist hjer í bænum eptir tæpa hálfsmánaðar legu hús- frú Guðrún Sveinsdóttir, kona Geirs kaup- manns Zoéga og systir Jakobs snikkara Sveinssonar. Hrin var fædd á Ægissíðu í Hrmavatnssýslu árið 1830 og ólst hún upp hjá foreldrum sínum, sem seinna fluttu suður í Borgarfjörð, þangað til hún var 17 ára; fór hún þá til móðurbróður síns, land- læknis Jóns Thorstensen, og konu hans, frú Elínar, og var hjá þeim, þangað til hún giptist Kristjáni heitnum þorsteinssyni, kaup- manni í Reykjavík, sem hún missti eptir 4 ára sambúð. Arið 1860 giptist hún í annað sinn Geir Zoéga kaupmanni og átti í því hjónabandi eina dóttur, Kristjönu, sem nú er gipt kaupm. þorsteini Thorsteinson hjer í bænum; en í móður stað gekk hún þremur fóstursonum. Hinn síðari hluta æfinnar var hún mjög heilsutæp. Hún var fyrtaks dugn- aðarkona, vel gáfuð, trygglynd, guðrækin og góðgjörðasöm, og mun hennar því vera sakn- að af mörgnm. Lausn frá prestskap veitti landshöfð- ingi 18. þ. m. elzta presti landsins, síra Magnúsi Bergsyni í Heydölum, r. af dbr., (föður meistara Eiríks Magnússonar), níræðum að' aldri, eptir fullra 60 dra prestspjónustu; hann var vígður 14. apríl 1829. Hafsteinn Pjetursson prestaskólakand. stígur í stólinn í dómkirkjunni á morgun. Afsetningu langar kand. Hafstein Pjet- ursson auðsjáanlega til að útvega Akureyr- arprestinum, síra Matth. Jochumssyni, fyrir villulærdóma, eptir þessu »opna brjefi«, sem hann hefir ritað biskupnum. þ>ó að prestur þessi muni rjettnefndari merkis-s/ca'W heldur en »einn af merkustu prestum landsins«, þá mun mörgum leik- manni virðast sem kirkjan sje óskemmdari af villukenndum skoðunum haus, heldur en t. d. drykkjuskapar-hneyxlisframferði sumra íslenzkra presta fyr og síðar, og hefði því eitthvað af þeim gjarnan mátt fara úr hemp- unni á undan honum. Eptir sjálfs hans skýrslu (í Isaf. 24. júlí þ. á.) eru þessar skoðanir ekki orðnar enn magnaðri en það, eptir hjer um bil 16 ára meðgöngutíma, að fylgi hans við þann trúarflokk, er sömu skoðunum fylgir, er að eins »vísindalegt og kristilega mannúðlegt«, en ekki »safnaðar- legt«. Allan þennan tíma hefir »samvizka hans leyft honum að halda tryggð.við þann söfnuð, sem hann er fæddur í«, eins og hann kemst að orði í Isaf.; og hvað skyldi þá vera því til fyrirstöðu, að hún leyfði honum að lialda því áfram önnur 16 árin til ? jEn meðan svo stendur, hlýtur kristindómskenn- ing hans sem prests í einum slíkum söfnuði að vera samkvæm hans (þ. e. safnaðarins) trúarjátningu, og hitt að vera einungis — »vísindalegt og kristilega mannúðlegt« hjóm, sem livergi gætir í framkvæmdinni. Nýtt skipalag' Sýnishornið af hinu nýja skipalagi, Sigurðar Eiríkssonar, er getið var um i síðasta blaði, lízt flestum eða öll- um mjög vel á, sem sjeð hafa, útvegsmönn- að hann gleypti ekki fiskinn; í band þetta var bundin stöng úr bambusviði, en í hinn enda stangarinnar var bundin festi; í þessa festi heldur maðurinn, þegar fuglinn er að veiða, en stöngin er til þess, að fuglinn flæk- ist ekki í bandinu, á meðan hann er niðri í vatninu. Maðurinn tók nú blysið og handið sjer í vinstri hönd, en hægri hendina hefir hann lausa, til þess að geta tekið við fiskinum og haldið við eldinum. Um mittið hefir hann körfu fyrir fiskinn, og poka með blysum í. Svona útbúinn óð hann iit í ána og fuglinn á eptir og fór undir eins að veiða. Maður- inn hjelt blysinu fyrir framan og ofan fugl- inn, til þess að hann skyldi sjá fiskinn í vatninu, en fuglinn óttaðist ekkert eldinn, og þó rigndi stöðugt glóandi neistaflugi úr blys- inu. Euglinn fór ávallt móti straumnum, og mað- urinn, sem óð í klof, átti nóg með að fylgja honum. Jafnvel við, sem þó gengum á ár- bakkanum, áttum fullt í fangi með að verða ekki aptur úr. Fuglinn stakk sjer, synti 20—30 fet niðri í vatninu, kom svo upp augnablik, og hafðí jafnan fisk í nefinu; ef fiskurinn var smár, safnaði hann f nefið tveimur eða þremur, en ef hann var stór, skilaði hann honum þegar, og maðurinn stakk honum í körfuna. A hálfri klukkustund veiddi hann 15 fiska, og þótljf það gott í því veðri. Stærri fisk- ana höfðum við til morgunverðar daginn ept- ir, en þá smærri fjekk fuglinn, og var þá los- að bandið um hálsinn á honum, því að annars hefði hann ekki getað gleypt þá. Fuglinn, sem við sáum til, var tveggja ára, og þótti mjög fiskinn. Hann hafði stundum fengið allt að 400 fiska hlut á nóttu, þegar veður var hentugt; en þó þykir gott að iá þrjú hundruð. Mannalát- Hinn 3. ágúst þ. á. andað- ist að Yolaseli í Lóni uppgjafaprestur síra Bjarni Sveinsson, faðir síra Jóns Bjarnasonar frá Winnipeg, sfðast prestur að Stafafelli í Lóni (til 1877), fæddur 9. des. 1813, stúdent 1841, vígður 1847 að Kálfafelli á Síðu. Hinn 5, a. m. andaðist að þúfu á Landi Trumbusveinninn. nam staðar í dal einum, og riddaraliðið var sent af stað að njósna. |>að komst á snoðir um, að Bragg hafði fengið liðsauka, og að hann hefði f hyggju að leggja til or- ustu og vinna aptur Chattanooga. Var þá Mc. Cook skipað að halda með sína deild yfir hálsinn, og sameinast hinum hernum hjá Chickamauga. Hann tafðist á leiðinni, og þegar komið var yfir hálsinn um hádegisbil 18. sept. 1862, stóð orustan sem hæst. það var orustan við Chichamauga. Var þá ekki til setu boðið. Hersveitin norræna var látin hlaupa í spretti niður á vfgvöllinn, til að fylla autt skarð milli fylkingar-armanna, en uppreistarmenn höfðu þegar sjeð skarð þetta og sóttu þar að sem harðast, til að flæma fylkingararmana sinn í hvora áttina. Fram- skotslið sunnanmanna (uppreistarliðsins) hop- aði nokkuð undan, en þegar kom að megin- fylkingunni, tókst hinn harðasti bardagi, og ljet þá sveit sú, er barðist á vinstri hönd Norðmönnum, undan síga; en með því að þeir voru áður berskjaldaðir hægra megin, máttu þeir eigi standast og hörfuðu aptur. Sóttu þá sunnanmenn sem harðast eptir. Gerðist þá mikið mannfall í liði Norðmanna. þá kemur Katrfn írska ríðandi á harða stökki í matseljukufli sínum með byssu í hendinni. »Hvernig gengur piltar ? Volgt og notalegt hjerna?« segir hún brosandi, og stað- næmdist þar sem mest var skothríðin. »Komið þið nú með mjer! Nú skal jeg vera foringi ykkar stundarkorn !« »þið vitið, piltar, að okkur er enginn ami í að elta kvennfólkið«, sagði Sivert; hann var svartur í framan af púðurreyk og rann blóðtaumur niður eptir kinninni á honum. Hermennirnir hrópuðu húrra og greiddu at- lögu á ný með Katrínu í broddi fylkingar. þá fjekk merkismaðurinn banasár og fjell niður merkið. Katrfn greip merkið að vörmu spori og veifaði því hátt yfir höfði sjer. »Afram nú, piltar!« kallaði hún; »enn þá er merkið á voru valdi«. Fjandmannaliðið var ekki við búið svo snarpri atlögu og ljet und- an síga; en í því bili vita Norðmenn eigi fyrri til en skot ríða á þá að aptan. það voru samliðar þeirra, úr norðanhernum, er áttu eigi von hinnar norrænu hersveitar um þær slóðir, og hugðu þá vera sunnanmenn og skutu því á þá. Sannaðist þar hið forn- kveðna, að höggur sá, er hlífa skyldi. Voru Norðmenn þar staddir milli tveggja elda, frá fjandmönnum sínum að framan, en fje- lögum sínum aptan. Var því eigi annars kostur en að forða sjer og flýja í ýmsar áttir undan þeim ófögnuði. »Nú baka þeir kök- una tveim megin 1 senn«, sagði Sivert og þerraði framan úr sjer blóðið, »H^ldurðu ekki nú sje bezt að taka til fót- anna?«, segir Hans skraddari; hann stóð við hliðina á Sivert. »Taktú til fótanna, fyrst þú getur« segir Sivert ; »jeg er löglega forfallaður«. Hans tók þegar á rás; en Sivert settist niður rólegur, tók vasaklútinn sinn og vafði um fótinn. Hann hafði fengið kúluskot f fótinn. Hann sá fjelaga sfna flýja í ýmsar áttir, og skotin riðu á eptir þeim bæði frá vinum og óvinum. f þvf bili kom Katrín þeysandi þar fram hjá; hún kom auga á Si- vert, þar sem hann húkti á þúfu. Hún kall- ar til hans og segir: »Komdu Sivert, komdu; nú er um lífið að tefla«. En Sivert gerði

x

Ísafold

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Ísafold
https://timarit.is/publication/315

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.