Ísafold - 15.04.1891, Page 1

K-einur út á miðvikadögum og„
laugardögum. Verð árg. (um
100 arka) 4 kr.; erlendis 5 kr
Borgist fyrir miðjan júlimánuð.
ÍSAFOLD.
Uppsögn (skrifleg) bundin við
iramót, ógild nema komin sje
til ótgefanda fyrir i.okt. Af-
greiðslust. í Auxturstrœti 8.
XVIII 30
Reykjavík, miðvikudaginn 15- apríl.
1891
Hafnalögin.
|>es8 var eigi langt að bíða, að spá Isa-
foldar (í síðasta bl.) rættist : hafnalögin
Jcomu nú með strandferðaskipinu, staðfest 13.
þ. m.
Loks eptir langa mæðu. Sein og örðug
fæðing.
|>au ganga í gildi um land allt snemma
í júlímán. í sumar.
f>ótt mörgum hafi verið áhugi á að fá lög
þessi, muu ekki veita af að rifja upp fyrir
almenningi aðalefni þeirra, og sýna fram á,
hver rjettarbót er í þeim fólgin.
f>au heimila þeim, er verzlun vilja reka,
að fá útmældar lóðir til verzlunar í löggilt-
um kauptúnum, hvort sem landeigandi þar
vill eða eigi, og banna alveg að leggja þá
kvöð á lóðir eða húseignir í löggiltum kaup-
túnum og í kaupstöðum, að ekki megi nota
þær til verzlunar eða annarar tiltekinnar
atvinnu.
Enn fremur segir svo í lögunum, að »þótt
einstakir menn kunni að eiga höfn þá, sem
löggilt kauptún er við, mega þeir ekki bægja
neinum frá að leggja skipum sínum þar við
akkeri, nje frá aðgangi að höfninni til þess
að ferma eða afferma skip, að svo miklu leyti
sem það kemur ekki í bága við þeirra eigin
bryggjuafnot, og ekki heldur getur landeig-
andi bannað hinu opinbera eða einstökum
mönnum að gera hringa, landfestar eða önn-
ur skipsfesta-áhöld fyrir skip þar á höfninni,
þar sem svo til hagar, að þess konar áhöld
eru nauðsynleg; þó má að eins gera það
eprir tilvísun lögreglustjóra, er kveður með
sjer tvo óvilhalla menn, sem kunnugir eru
hafnarlegu, og eiga þeir jafnframt að ákveða
það endurgjald, er landeiganda beri, ef hlut-
aðeigendur verða ekki á eitt sáttir um það
mál».
Forgangsrjett eiga fastakaupmenn í hverju
kauptúni að notkun þeirra skipsfesta, er þeir
eiga eða hafa eignarhald yfir.og að læginu við
festar sínar, og skulu aðrir, er nota þær, láta
þær tafarlaust lausar við eiganda, þegar
kaupskip hans koma og þurfa á þeim að
halda, að við lögðum 20 kr. sektum á dag og
skaðabótum.
»Sá sem eigi rekur fasta verzlun á ein-
hverju kauþtúni, en á þar þó skipsfestar, á
einnig forgangsrjett að notkun þeirra, nema
svo sje, að allar festar á höfninni sjeu not-
aðar af verzlunarskiþum eða fiskiskipum
þeim, sem haldið er úti til fiskiveiða, þá er
skip hans kemur til«.
Óski einhver útmælingar undir verzlunar-
lóð, kveður lögreglnstjóri með sjer tvo kunn-
uga og óvilhalla menn og tiltekur með þeim
lóð þá, sem þörf er á til verzlunarinnar; en
sje það í kauþstað, framkvæmir byggiugar-
nefndin útmælinguna.
»Bæði þeir, sem eiga lóðina i löggiltu
kauptúni eða stórar óhyggðar lóðir í kaup-
stöðum, og aðrir, er lögmæt rjettindi hafa
eignazt yfir landinu eða lóðunum, eru skyldir
að láta af hendi gegn hæfilegu endurgjaldi,
er lögreglustjóri með hinum tilkvöddu
mönnum eða í kaupstöðum hyggingarnefndin
ákveður, ef málsaðilar koma sjer eigi saman
um endurgjaldið, svo mikla óbyggða lóð,
sem útmælendum þykir þörf á til hinnar
fyrirhuguðu verzlunar, enda sje lóðin eigi
nauósynleg vió rekstur verzlunar eða iðn-
aðar, sem þar er fyrir«.
Lögin ná eigi til Beykjavíkur.
Lög þessi eru eigi einungis hagkvæm og
langþráð rjettarbót fyrir kaupmenn þá og
kaupmannaefni, er hin eldri löggjöf fyrir-
munaði að geta notað löggilta verzlunar-
staði, ef aðrir áttu þar land, helzt keppi-
nautar þeirra, heldur ættu þau einnig að
geta orðið til þess, að drægi úr hinni
stjórnlausu löggildingasótt. því orsökin til
ýmsra löggildinga og löggildingabæna,
stundum rjett við löggilt kauptún, hefir
einmitt verið einokun landeigandi kaup-
manna í hinum áður löggiltu kauptúnum.
Útlendar frjettir.
Kaupmannahöfn, 21. marz. 1891.
Veðráttufar Og fl. Vetrarrlkið víðast
hvar hjer um bil hið sama, einkum í aust-
urhluta álfu vorrar, og fyrir skömmu kom
sá kafaldsbylur á Englaudi, sem hafði marga
skipskaða og mikið fjenaðartjón í för með
sjer; 4000 fjár fórust á einum stað í Wales.
Frá Norðurameríku líkar frjettir, einkum
hinum eystri fylkjum, og af vatnahlaupum
bæði eystra og vestra, er hlána tók. í
Atlanzhafi hafa siglingamenn hitt foráttu-
mikinn hafís, með jakaborgum, sem stóðu
200 feta úr sjó upp.
Hinn 17. þ. m. laust tveim skipum sam-
an í hvassviðri við Gibraltar, en á því, er
meir lestist, og sökk þegar, voru um 700
vesturfara frá Italíu; og þó alls kapps væri
kostað um mannbjargir, ljetu þar líf sitt
576 manna.
Danmörk. Samvinna miðtiokksmanna
(danska flokksins) og stjórnarliða festist
dag frá degi, og er nú á flokk þeirra Bergs
og Hörups snúið í flestum málum. Öllu
má venjast, og eins óheimild fjárlaganna,
þegar svo miklu er af lokið í þarfir lands
og þjóðar. Miðflokksmenn hrosa, sitja
„greiddir” og „sorgum sneiddir", og þykjast
menn ,,at meiri“.
Noregur. Steen tók þá eina sjer til
ráðaneytis, sem teljast til „hreina“ flokksins
vinstri handar. því er sagt, að stjórninni
muni verða erfitt um fylgi á þinginu, ef
hún tekur til þeirra mála, sem meiru skipta
Hægri blöðin hafa margt 1 skopi um ráð-
herrana, on segja þeim ærinn aldur skap-
aðan, ef þeir lifa kosningarlok (í sumar).
I febrúar að ári ætlar Er. Nansen sjer að
verða ferðbúinn. Framlög þingsins 200,000
króna, konungs 20,000, og 12 auðugir menn
í Noregi eru um 90 þúsundir.
Svíaríki. í samgöngu þingaeildanna er
sú reyndin á orðin, að tollvinir hafa orðið
drjúgari, en atkvæðamunurinn í flestum
greinum ekki meiri en 7—9.
England. Mdð flokkum Ira, Parn-
ellsliðum og Mac Carthys, stendur nú í hörð-
ustu viðureign, ekki einungis á Irlandi heima,
heldur líka fyrir haf handan í Bandaríkjunum,
þar sem hvor um sig hefir erindreka tíl
framlagaveiða meðal manna af írsku kyni.
Fjórir þar frá Parnell, flytjandi ávarp hans,
þar sem skorað er á menn til fulltingis
móti landráðum hins flokksins og banda-
lagi hans við bragðarefina á Englendi, Glad-
stoninga. Er líku líkt goldið af hinna hendi,
og stundum við hitt komið, hvað Parnell
sjálfum hafi á orðið.
Eptir sigurinn við Tokar þykja mörg
merki sjást til, að Englendingar ætli að
stýra herafla sínum og Egipta til sóknar
vestur að Nílá og síðan til Khartum.
I Astralíu er tekið til að búa UDdir til
fylkjasambands eða ríkja, með sambands-
þingi fyrir þau öll, og Nýja-Zeeland þar
undir skilið. Sambandið hugsað með líku
fyrirkomulagi og í Norðurameríku, en lýð-
skyldan við England skal óbrjáluð standa.
Manninn, sem sakaður var um White-
chapel-morðið síðasta, hefir kviðnefndin tal-
ið undan morðsökinni, hvað sem síðar kanu
að uppgötvast.
l»ýzkaland. Að vísu er í þögu slegið
því háværi blaðanna, sem reis af Parísar-
gisting Viktoríu drottningu, móður keisar-
ans, en hvorugir vilja nú blíðkast, og sam-
göngurnar um landamærin eru nú sömu
tálmunum háðar sem fyr, og það þrátt fyr-
ir, að menn frá Elsas og Lothringen sóttu
á fund keisarans og báðu hann slaka til og
treysta á fullan trúnað þegna sinna.
Stjórn keisarans dregur nú sízt dul á, að
henni þykir velfarnan ríkisins undir því
komin, að sem beztar hömlur komist á
sósíalista, og þetta kemur opt fram í þing-
ræðum Caprivis ríkiskanzlara. þeím hrýt-
ur líka stundum af munni: „er hann ekki
kominn þarna aptur, hann Bismarck gamli!“
Stygðarlega mælir hann líka opt til frelsis-
vina, en forustumaður þeirra, Eugen Bichter,
lætur hann vita, að þeir sjái nú, hvað sök
horfir, og að á þýzkalandi sje stefnt enn í
ófrelsisáttina gömlu. Sósíalistar bregðast
við öllu óhnuggnir, og hinn 18. þ. m. sendu
þeir bræðrum sínum á Frakklandi kærleiks-
kveðjur, en þann dag hófst borgarlýðsupp-
reisnin í París 1871. I ávarpinu var fram
tekið, að verkefnið, sem þeim væri fyrir
trúað, væri hnekking peningavaldsins, jafn-
aðarskipan þegnlegs lífs, en bræðralag og
friður með öllum þjóðum.
Vilhjálmur keisari lætur sjer mjög annt
um efling flota síns, og fyrir skömmu sagði
hann svo í samsæti hjá einum ráðherranna,