Ísafold - 15.10.1898, Blaðsíða 3

255
heim aftur fyrir dód ; var því heldur
fáklæddur, í laklegum jakka og ekkert
um hálsinn. þeir fóru sína leið hver,
er upp kom á fjallið; lagðist þá yfir
þoka og stóð nokkur dægur. Löngu
voru þeir þá skildir við hestana; ætl-
uðu að taka þá í heimleiðinni.
Ekki vissi Kristinn neitt, hvað hann
fór eða hvar hann var kominn, er
þokunni loks létti, fyr en á ð. eða 6.
degi, að hann var kominn að þjórsá,
og hélt niður með henni að vestan;
hálf-datt þá i hug, hvaða vatnsfall
það mundi vera, og hugsaði sér að
þrseða það til bygða.
En 7. daginn að kvöldi, fyrra mánu-
dag, var hann orðinn svo örmagna og
aðfram kominn, að hann lagðist al-
gjörlega fyrir og bjóst við að rísa ekki
á fætur aftur. Hafði og enga hugmynd
um, hvort langt eða skamt væri til
bygða. En það var 1 Búrfellsskógi,
þar sem hann fanst daginn eftir.
Hann virðist hafa farið Sprengisands-
veg að miklu leyti, en þó fyrir vestan
þjórsá alla leið, og óð þverárnar allar,
er í hana renna að vestan. Ein var
í mitti, en hinar allar grynnri. Einn
daginn, er hann átti leið með fram
jökli, sjálfsagt Arnarfellsjökli, og veð-
ur var heiðskírt, hugsaði hann sér að
gaDga upp á jökulinn og skygnast þar
um til að reyna að átta sig, en brátt
varð svo brattur jökullinn, að hanu
treystist ekki að halda lengra og sueri
niður aftur.
Aldrei snjóaði alla leiðina og ekki
frost nema eina nótt, aðfaranótt sunnu-
dagsins; þá tók skó. En rigna gerði
öðru hvoru og oft var hann gagndrepa.
Að öðru leyti var veður vægt og tungls-
ljós á nóttum. Hélt hann áfram göng-
unni jafnt nótt sem dag, meðan til
entist fyrir svefni og þreytu. Blundaði
þá stund og stund, hvort heldur var
að nóttu eða degi. Hélt alt af fullri
rænu, og vissi vel dagatal.
Hann hafði væna leðurskó á fótum,
og var annar heill, þegar maðurinn
fanst, en hinn nokkuð götóttur. Hann
var í tvennum sokkum, en ekki eftir
síðast nema bolirnir af öðrum þeirra,
og vafði hann þeim um fæturna, ásamt
vasaklút, innan í skónum. Fæturnir
voru marðir, bólgnir og blóðrisa og
með fleiðrum, einkum tær mjög illa
útleiknar. Hendur einnig skemdar til
muna, einkum önnur þeirra.
þeir Kristinnog félagar hans höfðu ekk-
ert nesti, er þeir lögðu á stað í leit-
irnar, og nærðist Kristinn ekki hófc
hér um bil 15 dægur, nema á vatni,
ekki á hvönnum eða rótum neinum.
Lagði sér alls ekki neitt til munns,
nema blávatnið.
Eirikur Ólafsson, sem manninn fann,
var nýlega kominn í skóginn og dreng-
ur með honum, er þeir urðu Kristins
varir. Hafði Kristni orðið litið upp
og sér þar skamt frá sér nokkra lausa
reiðingshesta. Fer þá að reyna að
staulast á legg og í þvf bili koma þeir
Eiríkur auga hvor á annan.
Ekki hafði Kristinn mál á því, að
hungrið hefði sorfið nærri sér nema
fyrstu dagana. Síðan hann kom að
Ásláksstöðum, Dærist hann mest á
nýmjólk og nokkuð af kjöti og kart-
öflum; hefir sæmilega matarlyst og
verður gott af. Hann er samt mikið
veikur, hefir miklar þjáningar í fót-
unum og nokkrar í höndum, engan frið
með köflunj( 0g litia, svefnværð; verða
2—3 að stunda hann nótt og dag, og
ekki viðlit að hann hafi fótavist svo
vikum skiftir, eða hver veifc hve lengi;
hklegast talið, að fæturnir séu svona
útleiknir bæði af vosbúð, mari og kali,
og mÍ8si hann eitthvað af tánum. _______
Læknir hefir ekki til hans náðst enn,
utan einn lækningafróður leikmaður,
Olafur ísleifsson, við þjórsárbrú; hér-
aðslæknir veikur, og aðstoðarmaður
hans fjsrverandi, staddur hór syðra.
— þannig segir bóndinn á Ásláks-
stöðum frá, Stefán Eiríksson, er hér
hefir verið á ferð þessa daga, og kunna
aðrir vitanlega ekki söguna réttari.
Enda hafði þjóðsagna-andagiftin »lagað«
hana dálítið og skapað inn í hana
óðara en hún komst í næstu sveit,
t. d. atvikin að því, er Eiríkur frá
Mástungu sá hann fyrst; að hann
hefði vaðið ár upp í axlir, o. fl.
Svo finst mönnum mjög um atburð
þenna allan og renna svo til rifja þraut-
ir þær, er maðurinn hefir staðist, að
haft hefir verið á orði að láta sjást 1
verki, að kent sé í brjósti um hann,
með því að »kenna þá líka dálítið til
í pyngjunni«, eins og Benjamin Frank-
lín sagði. Lega mannsins hlýtur að
verða kostnaðarsöm og þá ekki síður
læknishjálp, allra helzt ef taka þarf
af honum tærnar. Og svo er að kotn-
ast norður, ef hann hressist, eða þeg-
ar það verður.
T^£" pctia blað tekur með ánœgiu
við gjöfum i því skyni og auglýsir jafn-
óðum það, er safnast kynni. Stórtækir
þurfa menn auðvitað ekki að vera, með
því að hér er ekki um stórfó að tefla,
mest í varið, að nokkuð margir taki
einhvern þátt í því, svo að maðurinn
finni og eigi þess að minnast, ef hann
lifir, að hann hafi ekki »'nrasað meðal
ræningja«, þótfc hann kæmist óviljandi
suður yfir fjöll, heldur að fleiri en færri
fagni því að hafa hann úr heljuheimtan.
Frá útlöndum
Nýtt skjalafals í Dreyfuss málinu.
Ný fregn er komin í Dreyfuss-mál-
inu. Esterhazy greifi, sá maðurinn,
sem einna mest héfir verið grunaður um
æruleysis-atferli gegn Dreyfus, hefir
flúið til Lundúna, og játað þar, að
hann hafi falsað skýrslu þá um leynd-
arráðstafanir Frakka í hermálum, er
Dreyfus var gefið að sök að haun
hefði sent þýzku stjórninni.
Hann kvaðst hafa falsað skjalþetta
eftir boði yfirmanns síns f franska
hernum, Sandherrs nokkurs hersis.sem
nú er dauður. Falsskjal þetta var
samið í því skyni, að það skyldi vera
aðalsönnun fyrir sekt Dreyfuss. Her-
stjórnin átti að sönnu að hafa verið
komin að raun um það, að Dreyfus
væri landráðamaður, en ekki haft þær
sannanir í höndum, sem giltu fyrir
neinum dómetóli. Svo var skjal þetta
samið og því logið, að því hefði verið
stolið frá sendiherra þjóðverja í París.
Sendiherrann neitaði að hafa nokkurn
tíma séð þetta skjal og lagði við dreng-
skap sinn. »Hann sagðialveg satt«, segir
Esterhazy. »Hann hafði aldrei þetta
skjal augum litið. Umboðsmaður njósn-
ardeildarinnar fekk það í hendur dyra-
verði þý/.ka sendiherraus, sem er njósn-
armaður í vorri þjónustu, og hann
fekk það öðrum umboðsmanni vorum,
sem færði njósnardeildinni það aftur#.
það var falsskjal þetta, sem réð úr-
slitunum í Dreyfuss málinu, þegar hann
var dæmdur sekur.
linsku blöðin leggja reyndar ekki
mikið upp úr því, sem annar eins
mannhundur eins og þessi Esterhazy
játar upp á sig, en segja samt, eins
og líka liggur beint við, að hafi hann
í raun og veru játað þetta, sé það ný
óumflýjanleg ástæða til að rannsaka
málið að nýju.
Allar líkur eru nú og til þess, að það
verði gert. Franska stjórnin hefir af-
ráðið það fyrir sitfc leyfci, samþykt að
senda ógildingardómstólnum, sem er
æðsti réttur í áfrýjunarmálum, öll
skjölin. Fastlega er við því búist, að
haun muni ógilda sakfellingardóminn
»
yfir Dreyfus, enda að líkindum von
á einhverjum stórtíðindum á Frakk-
landi að öðrum kosti, með því að al-
þýða manna þar virðist nú loksins
vera farin að láta sér skiljast það, sem
allar þjóðir aðrar hafa fyrir löngu séð,
að hvað sem sekt eða sýknu Dreyfuss
líður, þá hafi málið verið sótt með
því ofurkappi, að það varpi dökkum
skugga á sóroa frönsku þjóðarinnar.
Hr. Tnyggvi Andersen,
norska skáldið, sem getið var um í
Isafold síðast, að væri hingað korninn
og ætlaði að dvelja hérí vetur, er mjög
velmetinn rithöfundur á ættjörð sinni.
.Hann hefir styrk til ritstarfa af stór-
þingi Norðmanna, fekk hann fyrirsög-
ur, er hann gaf út ífyrra; bókin heit-
ir »1 Kancelliraadens Dage# og hlaut
lof mikið í norskum blöðum og tíma-
ritum.
»1 Kancelliraadens Dage« á að verða
næstsíðasta bindið af sögusafni miklu,
er hr. Andersen hefir á prjónunum.
|>að á að ná yfir tímabilið frá 1500 og
fram á þessa öld. Til undirbúnings
undir þetta mikla ritstarffæst höfund-
urinn við margháttaðar sögulegar rann-
sóknir, og auk þess kynnir hann sér
staðina sjálfa, sem sögur hans eigaað
gerast á, enda er því viðbrugðið, hve
nákvæm þekking á tíðarandanum og
menningarástandinu komi fram í sög-
um þeim, er þegar hafa birtst frá hans
hendi.
Eitthvað af sögum haus á aðgerast
hér á landi, og með fram fyrir þá sök
er hann hingað kominn. En jafnframt
hefir hann lengi langað til að sjá ís-
land og þessa frændur hans eigin þjóð-
ar, sem hér hafast við.
Beykvíkingar hafa sjálfsagt ánægju
af dvöl hans hér í vetur, því að vart
getur ljúfari, yfirlætisminni né viðfeldn-
ari mann.
Evangelina Cisneros.
Frásaga ur uppreistarófriðinum á Kúbu.
IV.
('Niðurl).
Decker varð eftir. Blað hans flutti
fyrst allra blaða tíðindin um lausn
Evangelínu og það vitnaðist fljptt á
Kúbu, að hann var frá því blaði.
Lagðist því grunur á hann þar. En
hann varð að gegna blaðamanna-
skyldum sínum, þó svo miðað hefði
verið á hann öllum spænskum fa.ll-
bysskjöfcum. Hann var og hinn mesti
ofurhugi; því var hann til þessarar far-
ar kjörinn meðfram. Hann kunni eigi
að hræðast og hafði gaman að bjóða
ofurefli byrginn. Fyrir því ferðaðist
hann heim til New York aftur á
spænsku skipi og undir spænsku
merki.
þegar tíðindin bárusfc til Banda-
ríkjanna, gerðist þar hinn mesti fögn-
uður, jafnt í höllum höfðingjanna og
i hreysum kotunganna. Hinum öt-
ula og framtakssama ritstjóra bár.
ust hamingjuóskir og þakkarskeyti
hvaðanæfa. Jafnvel utanrlkisráðherr-
ann skeytir engri stjórnvitringavarúð,
heldur lætur í heyranda hljóði hið bezta
yfir afreksverki þessu. Fjármálaráð-
herrann fer lengra og símritar rit-
stjóranum innilegasta samfagnað sinn
og samsinni sitt við því, er hann hafði
gert. Og þingmenn og fylkishöfðingj-
ar klappa hver um annan þveran
lof í lófa við þessu afreki, þó að það
væri nóg tilefni til fyrir Spánverja
að segja sundur friði við Bandamenn.
f>egar hin unga mær tók land í
New York, fann hún brátt, að hún
átti þar vinarhúsa að vitja. Hún var
gestur hinnar amerfsku þjóðar og hins
ameríska lýðveldis. Henni var fagn-
að eins og konungsdóttur nýleystri úr
álögum. Henni var haldið fagnaðar-
Bamkvæmi í hinum langstærsta há-
tíðasal, sem til var í New York. f>ar
komu 200,000 manna til þess að varpa
á hana kveðju og votta henni ástúðar-
þel sitt. Ágætismaðurinn Henry George
hinn nafntogaði þjóðmegunarspeking-
ur, hafði þar orð fyrir lýðnum í fögru
máli og snjöllu. Henni voru veitt þeg-
ar í stað amerísk borgararéttindi, til
vonar og vara, ef Spánarstjórn færi
fram á að fá hana framselda. En
Spánverjar ympruðu aldrei á því. |>á
blygðan höfðu þeir í brjósti, að þeir
steinþögðu.
f>að voru ekki Bandamenn einir,
sem voru himnum uppi af fögnuði. Frá
Englandi sendi sjálfur Lundúnabiskup
hjartanlegustu hamingjuósk til ritstjór-
an3 í New-York. Hertoginn af West-
minster, lady Henry Somerset og
ýmsir fleiri fylgdu dæmi hans. Og
meira að segja er mælt, að sjálfur
páfinn hafi látið í ljósi, að sér þætti
vænt um, hvernig málinu hefði lyktað.
Druknanir.
Bátur fórst frá Hrappsey á Breiða-
firði 26. f. m. og druknuðu 2 af 3, er
á voru, vinnumenn f>orvalds bónda
Skúlasonar, Emar að nafni Sveinsson
og Páll Ólafsson. Hinum 3. varð
bjargað.
Maður týndist af síldveiðarskipi
norsku á Eyjafirði 11. f. mán., líklega
í sjóinn. f>eir voru á landi 5—6 af
skipinu (Nordkyn) sunnudaginn þann,
að skemta sér, höfðu komið út aftur
á skipið um nóttina druknir, allir nema
þessi eini, og létust hinir ekkert um
hann vita. Yar hans leita farið með
mann8Öfnuði og réttarpróf haldin yfir
félögum hans, en árangurslaust.
Mannalát.
Látinn er 30. f. m. á fungeyri við
Dýrafjörð N. Chr. Gram, Bandaríkja-
konsúll, fyrrum eigandi en nú um-
sjónarmaður verzlunarinnar þar og í
Stykkishólmi og Ólafsvík, rúml. sext-
ugur, f. 15. sept. 1838 í Ballum í Sles-
vík; faðir hans, sem þar átti heima,
rak lengi lausaverzlun hér við land,
á Flatey og víðar. Sonur hans þessi
fluttist til Khafnar fyrir meira en 30
árum og átti þar heima síðan. Hann
var fjörmaður mikill og atorkumaður.
Hann á einn son á lífi og 4—5 dætur,
flestar giftar.
Mánuði fyr, 30. ágúst, andaðist á
Akureyri fyrr. verzlunarstjóri Evalcl E.
Mölle.r, hátt á níræðisaldri, f. 22. jan.
1812 .reglusamur atorku-maður og dugn-
aðar, og sæmdarmaður í hvívetna. Hann
var kvæntur Margréti Jónsdóttur frá
Grenjaðarstað, systur síra Magnúsar
heit. þar, Björns heit. ritstjóra á Ak-
ureyri og þeirra systkina. Meðal barna
þeirra er Friðrik verzlunarstjóri á
Eskifirði. ?*
Læknaskólinn.
f>ar eru nemendur nú 12 alls, þar
af 2 nýsveinar: þorvaldur Pálsson,
annar af 2 þ. á. stúdentum frá Reykja-
víkur skóla, er ekki sigldu, — hinn
fór á prestaskólann; og Jóhannes Jó-
hannesson, stúdent frá 1897; sigldi
þá til Khafnar.
Hinir eru: i elzfcu deild Guðm. Pót-
ursson, Sigurður Pálsson og þórður
Edilonsson; þá Andrés Féldsted, lng-
ólfur Gíslason, Jónas Kristjánsson,
þorbjörn þórðarsoD og f>órður Pálsson;
og í næstyngstu Guðm. Guðmundsson
og Sigurjón Jónsson.
Prestaskólinn
f>ar eru í elztu deild Magnús f>or-
steinsson, Pétur þorsteinsson og Stef-
án B. Kristinsson: þá Böðvar Bjarna-
son, Friðrik Friðriksson, Jónmundur
Halldórsson, Ólafur V. Briem og Sig-