Ísafold - 10.11.1900, Qupperneq 3

275
inda- og óhróðursveiðibrellunum sé ýtt
fram í birtuna; fyrir þá skuld — og
þá skuld eina — þegja ýmsir, sem ann-
ars mundu tala. þeir eru fæstir, sem
kusu H. j>. af sannfæringu eða sakir
pólitiskra skoðana; en hinir voru
margir, sem kusu liann fyrir þrábeiðni
atkvæðasmalanna eða tilmæli hans
sjálfs; sumir voru beðnir, sumir gintir
og einstöku manni hótað. Bréfin eru
til víðar en á einum stað, bréf frá H.
f>. sjálfum og frá atkvæóasmölum
hans til ýmissa kjósenda með beiðni
um fylgi, hjálp eða aðstoð við kosn-
iugarnar; þau sýna sig eða geta sýnt
sig sjálf, bve heiðarleg þau eru sum,
ef þau einhvernttma fyrir ófyrirsjáan-
leg atvik kæmust fyrir almeunings-
sjónir, eitt eða fleiri af þeim. Eins
eru margir kjósendur sýslunnar til
vitnisburðar um það, hverjum fortöl-
um var við þá beitt til að fá þá tii
að kjósa H. þ. Séu þær fortölur all-
ar sæmilegar eða samboðnar heiðvirð-
um mönnum, þá fara að verða æði-
skiftar skoðanir um sæmd og beiður
á þessu landi. — Framkoma H. f>. á
kjörfundinum var ekki á þá leið, að
hún gæti laðað hugi manna að hon
um; eftir því sem honum fórust þar
orð, þá er ekki gott að segja, hver
stefna hans er. Hann lét í ljósi, að
hann vildi beinhart halda í för Bened.
sál. Sveinssonar og aldrei gefa upp
sóknina, hvað sem Danastjórn segðil
hann lét i ljósi, að hann vildi leggja
stjórnarbótarmálið á hilluna og hvíla
það um stund, þangað til hugir manna
sefuðust; og hann lét í ljósi, að hann
hefði ekkert á móti að fá ráðgjafann
á þing. Hverri stefnuuni hann muni
fylgja á þinginu, skulum vér engu um
spá; enda ekki ólíklegt, að fleirihinna
nýkosnu þingmanua fari ferða sinna
fyrir honum. í ritsíma- og banka-
málinu var hanu ákveðnari; hann vildi
hvorki að landið okkar kæmist í rit-
8?masamband víð önnur lönd né að
landið fengi öflugri banka en þann,
Bem vér höfum. í þessnm fræðalestri
fipaðist hann ekkert, kunni alt utan-
bókar og orðrétt. í prestalaunamál-
inu talaði hann margt og fóru orð
hans þar í einkennilega átt, að mörg-
um þótti, þar sem þau voru sérstak-
lega sniðin og stíluð upp á einn prest
sýslunnar, sem á kjörfundinum var.
Hefði hann mátt segja til Hannesar, er
honum varð tíðræddast um »prestinn
safnaðarlausa«: »j>ú átt helzt
a ð g e r a m é r þ a ð, v ö m b, að
standa í mér«. j>óað fátt hafi
stundum verið eða viljað vera undir
merkjum þess prests, þá hefði hann
mátt fremur vonast eftir sneiðunum
úr annari átt. Prestur þessi hafði þó
auk annara tengaa tifað öllum öng-
um hér um slóðir til að afla H. j>.
atkvæða og róið um langa hríð við
þriðja eða fjórða mann á fleytu keip-
andi eftir dráttum handa H. j>. Og
þó að hann fiskaði ekki msira on
raun varð á, þá var það ekki af þvi
að viljann vantaði, heldur af því að
hann hafði ekki skapaðan hlut ætileg-
an til að láta á öngulinn, blessaður
fuglinn!
Eitt var harla einkennilegt, sem
gerðist á kjörfundi þessum, og það
var það, að einn utanhóraðsmaður,
sem mjög var fylgjandi málstað H.
j>., hafði orð um, að það þyrfti að
skjóta einn bónda hér í sýslu, sem
öllum vitanlega var andstæðingur H. j>.
Já! Ef bara mætti skjóta alla,
sem eru á annari skoðun en H. þ.,
þá er sennilegt, að kosningin hans
yrði með tímanum að sigri og að rúm
yrði hér i sýslu um þá, sem honum
fylgja! En þap er nokkuð kvalræðis-
legt, að mega ekki skjóta mótstöðu-
mennina, þegar menn eru í vandræð-
um með að hrekja það, sem þeir segja!
Skyldu nú ekki þær framfarir komast
á eftir aldamótin, ha-ha-ha.
Okkur sveitamönnum þykir sumum
hverjum það hálf-ósamrýmanlegt, að
H. j>. er aðra stundina að viðra sig
upp við okkur í blaði sínu með alls
konar fagurgala, tala um að við eig-
utn að vera sjálfstæðir menn og kjósa
eftir sannfæringu á þing; en aðra
Stundina þykir úr hans flokki nauð-
syn til bera að skjóta okkur, einungis
fyrir þá sök, að við höfum sannfæringu
og látum ekki ginna okkur sem þursa.
j>að er ekkert efamál, að framkoma
síra Magnúsar var langbezt þeirra
þingmannaefna, sem á fundinum gerðu
kost á sér. Frá skynseminnar sjónar-
miði getur ekki verið um það nema
einn dómur. Bæða haus var mjög
góð, skoðanir hans skýrar og stefna
hans bein og einarðleg; þetta játa
skynsamir og ofsalausir menn úr báð-
um flokkutn, einkum nú, stðan æsing-
in fór úr mönnum og rykmökkiun fór
að lægja, sem þyrlað var upp um þær
mundir í augu almennings. Sá tími
mun þó koma, að menn munu sjá
þetta betur; ekki er öllum Arnesing-
um sfo Vitsins varnað.
Bókmentir.
Jón Helgason:
Mósebœkurnar í ljósi
hinnar visindalegu
bibliurannsóknar.
(Sérprentua úr Tímar.
Bók.m fél.).
þeir menn, er andmælt hafa því, er
síra Jón Helgason hefir sagt af ár-
angrinum af biblíurannsóknum vís-
indamanna á þessari öld, hafa fundið
honum það til foráttu, að hann hafi
ekki fært á s t æ ð u r fyrir sínu máli.
Að vorum dómi hefir sú aðfinning al-
rei verið á rökum bygð. Sá rithöf-
undur leggur einmitt miklu meiri
stund en alment gerist á það, að gera
lesendunum skiljanlegar ástæður hans
fyrir hverri skoðun, er hann heldur
fram.
En hvað sem því líður, þá verður
naumast neinum, er les þessa ritgjörð
hans um Mósebækurnar, að kvarta
undan ástæðna-skorti. j>ar eru sann-
arlega yfirfljótanleg rök leidd að því,
er höf. fræðir menn um. Og það erí
stuttu máli þetta:
»a ð Móse hvorki er né getur verið
höfundur Móse-bókanna.
a ð Móse bækurnar eru ekki sjálf-
stætt sagnarit, heldur samsteypa eldri
rita, sem aðalhöfundur þeirra hefir
tekið upp óbreytt að mestu, og loks
a ð Móse-bækurnar í þeirri mynd,
sem vér eigum þær nú, eru ekki fram-
komnar í heimi bókmentanna fyr en
um miðbik 5. aldar f. Kr.«
Mótsagnirnar í sögubókum gamla
testarnentisins sýnir höf. fram á að
stafi af samningaraðferðinni, sem í
fornöld tíðkaðist á Austurlöndum. í
stað þess sem sagnaritarar nú á dögum
kynna sér vandlega heimildarritin og
semja eftir þeim sögu frá eigin brjósti,
þá var algengast á Austurlöndum að
taka upp heimildirnar orðréttar, án
þess að breyta nokkuru, og þar sem
heimildunum bar ekki saman, valdi
sagnaritarinn ekki það úr, er hann
hugði réttast vera, heldur setti frásög-
urnar hvora við hliðina á annari, eða
reyndi að flétta þær saman í eina
heild. Á þennan hátt eru sögubækur
gamla testamentisins til orðnar og af
því stafar það, hve margt er þar hvað
öðru gagnstætt.
Bitgjörðin er einkar fróðleg og
skemtileg og verður vafalaust lesin
með hinni mestu athygli.
Eölileg- ýflng.
/ Allir vita, hvernig mannýgum naut-
um verður við það að sjá rauða du u.
Bitstjóra »j>jóðólfs« verður nákvæm-
lega eins við það, að heyra »heimsku«
nefnda á nafo. Hvar sem það orð
stendur og í hverju sambandi sem
það stendur, ýfist hann til muna, hve
nær sem hann kemur auga á það.
Þess vegna hefir honum orðið mik-
ið um þrju smákvæði eftir mig, sem
hafa verið prentuð í Sunnanfara,
kvæði, sem eg hélt annars að væru
meinlaus.
I einu þeirra er sagt, að þokan
leggist eins og ullarl8.gður utan um
•mannvit h e i m s k i n g j a n n a«.
I öðru þeirra er svo að orði kom-
ist, að álíka völlur sé á hríðarstrók-
unumeins og»heim s k u s t u heimsk-
u n n i á Fróni«.
í þriðja kvæöinu er bent á, að ein
leiðin til þess að sjá, finna, skilja
Krist, sé sú, að athuga eymdina og
gæta þess, hvernig hann 'segist taka
það, ef aumingjunum só hjálpað. Og
ein auðkenning eymdarinnar er þar
talin sú, að maðurinn sé »vafinn og
kafinn í vanþekking, gleymsku, van-
þakklæti og h e i m s k u«.
j>að leynir sér ekki, að einhver hef-
ir skotið því að ritstjóra »j>jóðólfs«,
að hvenær sem heimska sé nefnd á
nafn, þá sé verið að skensa hann.
j>ess vegna er það, að honum rennur
jafnan í skap, geðprýðismanninum,
þegar þetta orð verður fyrir hans
fránu sjónum.
Og eg finn mig knúðan til að vera
svo hreinskilinn að láta það uppi, að
iivað mig snertir eru ekki þessar
geðshræringar hans alveg ástæðulaus-
óskar að meðlimir sínir sœki
fnndi og reynir pví að gera
fundina aðlaðandi og skemti-
lega meðal annars meðmarg-
rödduðum söng öðru hvoru,
með upplestrum, ræðum, sög-
um o. fi. — Guðsþjónusta
með úrvalssönglögum verður
haldm á jóladagskvöld, ald-
arhátíð á nýársdagskvöld.
Fundir á priðjudagskvöld-
um kl. 8.
Nýir meðlimir velkomnir.
Leikfélag Reylíjaviltur
Sunnudag n. þ. m.
Skríll
Sjónleikur í 5 þáttum eftir
T h. Overskou
Byrjar stundvíslega kl. 8 síðd.
Ofna og eldavélar
selur
KRISTJÁN ÞORGRÍMSSON
TAKIÐ EFTIR!
Islendingar
ar.
TAKIÐ EFTIR!
j>ví fer að sönnu fjarri, að eg sé
ávalt að skensa j>jóðólfsmanninn, þeg-
ar eg færi þetta orð »heimska« í letjjr.
En hitt er satt, að mór dettur hann
undantekmngarlaust og. ævinlega í hug,
þegar eg skrifa þetta orð eða sé það
einhverstaðar, prentað eða skrifað.
j>ess vegna er það í raun og veru
ekki nema maklegt og eðlilegt, að
j>jóðólfsmaðurinn ýfist við mig, hve-
nær sem hann rekur sig á þetta orð
í einhverju máli, bundnueða óbundnu,
sem eg læt frá mér fara.
E. H.
Eg undirritaður er hinn emi Noið-
urlandamaður í Liverpool, sem verzla
á eigin hönd, og hef ódýrari og betri
vörur en nokkur annar. íslendingar,
sem koma til Liverpool, ættu þess
vegna að SDÚa sér til mín.
Komið inn, sjáið og sannfærist.
Búðin er máluð blá og rauð og nafn
mitt stendur yfir dyrunum.
Virðingarfylst
Friðrik Christiansen
beint á móti veitingahúsi »Hvítu
stjörnunnar*
Nr. 4 Cumming Street, Liverpool.
Vetrarveðrátta
byrjuð hér reglulega með frosti ogsnjó-
um. Norðanátt snörp í gær og í dag.
Skemdir á bryggjum hér í fyrri nótt.
Gufuskip "Vesta komst ekki á stað í
gær og kemst ekki í dag fyrir veðri.
V atnsfj ar ðarbrauð
veitti landshöfðingi 13. f. mán. síra
Páli prófasti Ólafssyni á Prestbakka,
eftir kosningu safnaðarins.
Umboði
yfir Norðurm.sýslujörðum hefir Jón
fyrv. alþm. Jónsson (frá Múla)
sagt af sér.
Læknaskólínn.
Eirikur Kjerúlf er einn nemandinn þar í
yngstu deild, en elcki Guðm. Bjarnason sbr.
siðasta bl. — farinn til Ameriku.
íhe Edinburgh Roperie &
Sailcloth Company
Limited, stofnað 1750.
Verksmiðjur í Leith og Glasgow.
Búa til færi, strengi, kaðla og segl-
dúka. Vörur verksmiðjanna fást hjá
kaupmönnum um alt land.
Omboðsmenn fyrir Island og Færeyja.
Hjort & Co. Kaupmh. K.
»Vesta« fekk eg töluvert af
fallegu stólunum með
rósinni.
Ben. S. Þórarinsson.
Til ábúðar fæsb í fardögum 1901
Hlemmiskeið í Árnessýslu, ágæt slægju-
jörð, mikið af útheyi kýrgæft. Semja
má við hr. Ágúst Helgason í Birtinga-
holti eða hr. j>orstein Thorarensen
Móeiðarhvoli.
Tapast hefir bleikur hestur 4
vetra gamall ójárnaður, mark: sneitt
aftan vinstra og standfjöður framan.
Finnandi er beðinu að skila honum
til j>órðar Guðmundssonar, Vesturgötu
48, Bvik.
Samkvæmt lögum 12. apríl 1878 og
opnu brjefi 4. janúar 1861 er hér með
skorað á alla þá, sem telja til skuld-
ar í dánarbúi M. Johannessens kaup-
manns, sem andaðist hjer í bænum 30.
f.m., að lýsa kröfum sínum og sanna þær
fyrir skiptaráðandanum í Beykjavík áð-
ur en 12 mánuðir eru liðnir frá síð-
ustu birtingu þessarar auglýsingar.
Bæjarfógetinn í Bvik 9. nóvbr. 1900.
Halldór Dauíelsson.
HÁLF jörðin Holtsmúli í Landmanna-
sveit er til kaups og ábúðar í næstn far-
dögum. Semja má fyrir 1. des. þ. á. við
Þórhildi Pálsdóttur, Lougavegi.