Ísafold - 20.11.1909, Blaðsíða 3

ISAFOLD
303
llr andþófsherbiiönnum.
Salan á Hálsi.
Svo ófeimið er blað land.æknis & Co., að
það lýair söluua 4 H'lsi ólögmæta í sömu
greininni og það prenUr upp lagagrein þá,
er beimildina veitir og lesa má í nsestsíð-
ustu ísafold. £>ar stendur m. a., að þvi að
eins þurfi sérstaka lagaheimild til kirkju-
jarðasölu, að sýslunefnd telji Uklegt, að
kauptún o. s. frv. — risi upp innan
skamms.
Þegsr sýslunefud telur þetta ekki liklegt,
— þá er salan heimil. — Svo var um þessa
jöið.
Sala þessi er þvi algerlega réttmæt og
Þórði á Hálsi kefir sannarlega ekki verið
sýnd neín eftirlátssemi, því að stjórnin setti
jarðarverðið æði miklu hærra, en virðingin
var.
Ófeimni blaðsins og barsmiði á sannleik-
anum fer úr þessu að verða iskyggileg.
Eina blaðið.
Mótmæli br. Þórarins Tuliníusar gegn ó-
Bannindum þeim og illkvitni, er minnihluta-
málgögnin hafa hrúgað á hann og félag
bans, hafa ÖU Rvíkurblöðin flutt —■ nema
eitt.
Það er blað landlækuisins & Co.
Hvað mundi valda?
Skyldi blaðið blygðast sín fyrir að láta
iesendur sina sjá það i sinum eigin dálk-
um, hverBU afskaplega það hefir ranghverft
réttu máli — i árásum sínum á stjórnina
út af Thoresamningnum?
Ef til vill skammast blaðið sin.
Einhvern tima verður alt fyrst!
Rtjykjavikur annáli.
Dánir. Guðmundur Lýðsson skóswiður,
Hverfisg. 2 B. 18. nóv. í franska spital-
annm.
Fasteignasala. Þingl. lö. nóv.
Jón Magnússon l Krisuvik selur skósmið
Jósef S. Húnfjörð hálfa húseignina Hraun-
tún við Laugaveg fyrir 1900 kr. Dags. 17.
nóv.
Páll Guðmundsson trésm. Njg. 11 selur
Hannesi Ólafssyni í Hvg. 24 húseignina nr.
14 við Njálsgötu m. tilh. fyrir 4500 kr.
Dags. 15. nóv.
Sigurbjörg Halldórsdóttir, kona Helga
Gíslasonar skipstjóra, selur Jóni Magnús-
syni i Krlsuvik húseign nr. 25 við Njáls-
götu m. tilh. Dags. 17. nóv.
Sigurbjörn Giuðmundsson selur Jósef S.
Húnfjörð hálfa hÚBeignina Hranntún við
Laugaveg m. tilh. fyrir 1900 kr. Dags. 17.
nóv. ,
Sami selur Jóni Magnússyni í Krisuvík
hinn helminginn með sama verði. Dags. s. d.
Hjúskapur. Benidikt Eyvindsson Lv. 72
og ym. Guðný Guðmundsdóttir. 13. nóv.
Sveinn Gunnlaugsson bóndi frá Móabæ á
Miðnesi og ym. Þorgerður Guðlaugsdóttir.
16. nóv.'
Sauðaþjófnaður. Guðm. nokkur Erlends-
son tók í fyrri viku kindur nokkrar (19)
úr girðingu i Ártúnslandi. Hann rak þær
heim til sin, slepti 10 þeirra, en skar hinar
9 og fór að selja kjötið af þeim. Hann
var búinn að selja kjöt i 3 staði, þegar
Þorvaldnr lögreglumaður hafði upp á hon-
um. Maðurinn hefir áður gert sig sekan i
smáþjófnaði.
Skóli Ásgrims Magnússonar. í ísafold
nm daginn var þess getið, að i honum
væru 46 nemendur. En þeir eru í kvöld-
skólanum, en i dagskólanum eru 85 nem-
endur.
Vatnsveitan. Aukafund átti bæjarstjórn
með sér í fyrrakveld, um skil á vatnsveitu-
skurðgreftinum m. m. ofan frá Gvendar-
brunnnm niður i bæ.
Um efri kaflann, milli Gvendarbrunna og
Elliðaánna, var samþykt með 13 atkv.
gegn 3, að verkskilin voru tekin góð og
gild, þó svo, að haldið sé eftir umfram á-
skilinn ábyrgðartima 2^00 kr. af verðinu
fyrir verkinn, og skuli taka af þeirri fjár-
hæð það, er þarf til að endurbæta skemdir
þær, er kunna að koma fram og orsakast
af þvi, að of stórt grjót hefir verið látið
i skurðinn.
Veðinu fyrir óaðfinnanlegum frágangi á
hinum kaflanum, frá Elliðaám að Rauðar-
árholti, var samþykt með Uma atkvæða-
mun að halda öllu eftir, til að standast
kostnað af endurbótum af því á næsta rori.
Gallarnir þeir helztir: viða ekki nóg fyll-
ing ofan á vatnspipunnm og ekki gengið
frá yfirborði haugsins eins og á að vera.
------98*3------
Guðsþjónusta i dómkirkjunni 4 morg
un:
Á hádegi: sira Fr. Friðriksson.
Siðdegis: sira Jóhanu Þorkelsson.
í Fríkirkjunui: hádegismessa.
Stjórnmálahorfur i Sigluflrði.
í blaðinu »Reykjavík« — 32 tlb: er
þakkarávarp til fyrverandi ráðherra H.
Hafsteins frá 28 Siglfirðingum. Ekki
sóst af blaðinu, hvort þetta eru alþing-
iskjósendur eða svona hinir og þessir.
Hefur mörgum, sem eg hefi átt tal við
þótt þetta ávarp lýsa of einhliða skoð-
un Siglfirðinga, ef ekkert væri frekara
sagt hóðan en í nefndu ávarp kemur
fram því óhætt er að segja, að alþ/ða
manna hór var mjög á móti sambands-
lagafrumvarpinu, eins og það kom frá
nefndinni og eins og herra Hafstein út-
skyrði það; herra H. Hafstein á sjálf-
sagt þakkir skyldar fyrir sumt, er hann
hefir fengið framgengt á sínum stjórn-
arárum, en það, sem sneri almenningi
frá honum, var fyrst kapp hans með
nefndu frumvarpi, og svo, hvernig hann
snerist í lið með bannlagaandstæðingum,
þegar hann einmitt sá þjóðarviljann í
því máli; þessi tvö mál hafa snúið fjölda
góðra manna frá honum, og hann mist
það traust, sem ýmsir föðurlandsvinir
báru til hans upphaflega. —
Mörgum hór fanst einnig fátt um
framkomu hins þingmanns okkar hr.
St. Stefánssonar, — en mikið bætti úr
fyrir honum, að hann var eindreginn
bannvinur, og á hann þökk fyrir staðfestu
sína í því máli. Samt hafa sóst opinber-
lega, hnjóðsyrði til hans fyrir fylgi hans
við bannlögin, en það eru raddir frá
mótstöðumönnum bannlaganna (miuni-
hlutanum).
En hvernig sem alt veltist, urðu þó
þau málin, sem mönnum yfirleitt voru
mest nauðsynjamál ofaná í þinginu. Á
þar núverandi ráðgjafi Björn Jónsson,
mestan og beztan þáttinn í, að frumv.
sambandsl.nefndarinnar ekki varð sam-
þykt óbreytt og að bannlögin náðu kon-
utigs staðfestingu, þrátt fyrir magnaða
mótspyrnu utan lands og innan, því
ytra höfðu auðkýfingar og fleiri gjört
sitt ítrasta til þess að hafa áhrif á mál-
ið, svo bannlögin næðu ekki staðfest-
ingu. Ollum er kunnugt um aðfarirnar
hór heima, og þarf ekki að fara lengra
en lesa sumt af 'því, sem ritað hefur
verið móti banniögunum, t. d. að Good-
Templarar hafi farið alt of langt í kröf-
um sínum, er þeir heimtuðu aðflutnings-
bann á áfengi, en þetta vita allir G.
T. og víst fleiri, að er ekkert annað en
raus út í loftið, því grundvallaratriði
G. T. oru: Skýlaust forboð gegn til-
búningi, innflutningi og sölu áfengis-
vökva til drykkjar; forboð samkvæmt
vilja þjóðarinnar, framkomnum í
róttu lagaformi o. s. frv. Þessi kafli
sýnir, að ef G. T. hefðu ekki barist
fyrir framkvæmdum nefndra atriða, þá
hefðu þeir svikið loforð sín, og eytt fó
landssjóðs óráðvandlega, því styrk þeim,
er G. T. Reglan hefur fengið þaðan,
varð að verja samkvæmt lögum og
fyrirmælum hennar; og þar á meðal að
skapa almenningsálit, er andstætt yrði
allri áfengisnautn; þetta vissu löggjafar
vorir, og hafa veitt styrkinn til G. T.
R. einmitt í þeim tilgangi; hvort sumir
þeirra hafa ætlast til, að svona færi,
sýnist jafnvel nú, efa buttdið, — en G.
T. Reglan, hefir aðeins gert skyldu sína
með því að vintta að bauttlögum, ásamt
öllum bannvinutn, og bindindismönnum
þessa lands.
Mikið gjöra mótstöðumenn bannlag-
antia úr væntanlegum lögbrotum (á þing-
lögum), en við Siglfirðingar mættum
vera þakklátir, ef banulögin gætu lagt
eitthver höft á hinn ósæmandi áfengis-
gjafastraum, sem hór rennur óstöðvandi,
sérstaklega til norskra sjómanna, og
yfirvöldin og aðrir geta engan hemil
haft á, því víst myndi mun hægra að
draga úr þessum gjöfum með strang-
ari lögum en nú gilda, því ekki er
hægt að sjá, að eldri lögin gjöri hór
nokkurt gagn, þar eð enginn fæst til að
kæra, þó fullur grunur leiki á um sölu,
en ekki gjöf.
Vér Siglfirðingar megum því, eins og
mörg önnur kauptún, vera síðasta al
þingi, og þá sórstaklega núverandi ráð-
gjafa þakklátir fyrir battnlögin, þó seint
komi þau til framkvæmda, og ber eg
það traust til íslenzku þjóðarinnar, að
hún fylki sér um bannlögin, eins og
hún gjörði með atkvæði sínu 10. sept.
1908, og engum fólagsskap eða einstakl-
ing takist að snúa henni aftur frá tak-
markinu, því það væri sannarlega til að
setja þroskaleysis mark á hana, er myndi
gjöra hatta að viðundri heims, — en að
halda sitt stryk, er nú um að gera, þvt
með því vinnunt við okkur hrós og virð-
ingu allra mannvina heimsins. —
Vel er látið yfir samningum þeim, er
8tjórnin hefur gert við Thore og Sam-
einaða gufuskipafólagið, sórstaklega hafa
mertn góða von um gagnsemi skipanna
með kælirúmunum, ef áætlanir verða
hentuglega samdar, svo hvað geti gripið
inn í annað.
Einnig gjöra menn hór mikið úr því,
að símasamband kemst á hóðan, en það
verður vonandi á næsta sumri; nú í
sumar hafa norskir og sænskir síldarút-
gerðarmenn, haldið tvo sendiboða, sem
farið hafa annanhvorn dag til Ólafsfjarð-
ar með símskeyti, er svo áttu þaðau að
fara til útlanda. Þessar sendiferðir
hafa kostað viðkomandi mikið fó, svo að
ef hór væri sími, myndi hann mikið
notaður, sórstaklega af útlendingum um
sumartímann. —
Siglfirðingur.
Talsímar.
Þeir eru nær 800(000 í Þýzkalandi.
Þá kemur Bretland hið mikla með nær
540,000, Frakkland með um 190,000,
Rússlaud með nær 100,000 og Danmörk
með um 72,000, þótt lítil só.
Hreindýr á tslandi.
í 73. tbl. ísafoldar er minst á rit-
gerð mína í Fjallkonunni um kynbætur
hreindýra hér á landi, og er eg henni
þakklátur fyrir, þareð hór er um mikil-
vægt málefni að ræða að dómi allra
skynbærra manna, er nokkuð þekkja
til þess. Hinir ættu að sneiða hjá
því að ræða málið eða rita um það —
að sinni.
Eðlilega legg eg mesta áherzlu á fyrra
atriði greinar minnar, kynbætur
hreindýra, enda er það fyrsta
sporið. Er það atriði ótvírætt öllum
þeim, sem hugsa vilja og skilja, og mun
eg þar fara svo nærri róttu máli, sem
framast er unt — og alls ekki ýkja!
Hitt atriðið um notkun hreindýra til
vetrarferða er einnig svo mikils
virði, þótt reynd skorti á í því efni hór
á landi, að enginn íslendingur, — hve
»skynsamur« sem hann kann að vera, —
hefir neinn rétt til þess að dæma um
það úrslitadóm að svo stöddu. — Ætt
um vór því að geyma sleggj udómana,
þegar um einhverjar framfarir er að
ræða, og hætta þeim íslenzka ósið að
rífa niður alt, sem vill upp á við og —
merja lífið úr hverjum vísi, er gægist í
framfaraáttina.
Það hefir lengi verið þrándur í götu
vor íslendinga. — — —
ísafold kveðst hafa átt tal við tvo
menn um mál þetta. — Hefir annar
verið í Þrándheimi og heyrt sögur af
hreindýrum.
Það má segja um Þrændur líkt og
um aðra kaupstaðarbúa í Noregi — að
undanskildum Finnmerkingum, — að
þeir þekkja engu meira, en heldur
miuna til hreindýra, en allflestir íslend-
ingar. Segja þeir oft mestu »tröllasög-
ur« af Löppum og hreinum þeirra.
Frásögn manns þessa bendir líka
greinilega í þessa átt, og skal honum
eigi gefið það að sök. Hann mun segja
frá, eins og hann hefir heyrt það sagt.
Hann segir, að hreindýr taki illa
tamningu og ráði oft á ökumennina —,
og þ v í hafi Lappar sleðana með báta-
lagi og kasti þeim yfir sig, þegar æði
hleypur í dýrin (!) — — —
Satt er það, að hreindýr taka illa
tamningu og verða aldrei gæf eins og
t. d. hestar, enda er það einmitt aðal-
kostur þeirra til vetrarferða o: að tamn-
ingin drepur eigi fjörið. Eins er og
hitt alkunnugt, að hreindýr, sórstaklega
hrein tarfar, eru mann/gir með köflum
og hafa það til að ráða á menn. Þó
kveður mjög lítið að því og venjulega
snara Lappar dýr sín um hornin (með
»Lassó«), t. d. hreink/rnar, o g h e 1 d -
ur þeim eitin maður, meðan
þær eru mjólkaðar.
Sleðar Lappa (»Pulk«), sem eru meiða-
lausir og líkjast hálfum bát með fram-
þiljum, hafa því alls eigi fengið lögun
sína sökum þess, að þeim só ætlað að
vera »björgunarbátar« Lappa
gegn ilsku ökuhreinanna, heldur sök-
um þess, að sleðar þessir eru sniðnir
eftir þörfum mannanna, er r,ota þá, og
staðháttum í Finnmörku. Þeir eru lótt-
ir mjög og fleyta sér vel, jafnvel þótt
snjór só fremur laus, og svo er auðvelt
að snúa þeim við, þótt þeim hvolfi,
sem oft vill til á veglausum fjallaflák
um.
Fyllilega er eg sammála frásögumanni
ísafoldar í því, að hreindýr (og sleðar
þessir) reynist bezt á góðu hjarni. Enda
var það ætlun mín, að þeim yrði komið
við upp til fjalla, þar sem oflangt væri
sveita milli með hesta, — Inni á óbygð-
um vorum og öræfum er einmitt oft á
vetrum óslitið harðfenni víða vegu. Þá
verður þingmannaleiðin leikur einn á
hreinsleða. — — —
Annar maður, skynsamur mjög, kvað
hafa talið tillögur mínar í máli þessu
»stofuvísdóm«, er lítið væri byggjandi
á, og er eigi margt um það að segja, —
þótt auðvitað só, að s k y n s e m i n ein
veitir engum manni e i n k a 1 e y f i til
að fella órökstudda sleggjudóma
um málefni, er þeir þekkja ekkert. En
þetta er einmitt einkenni »stofulærðra«
manna, og kvað vera ærið nóg af þeim
hór á landi. — — —
Gaman væri að heyra t i 11 ö g u r
mætra manna um mál þetta!
Helgi Valtýsson.
Amerísk Nýlega gengu svo hljóðandi
lög. lög í gildi í ríkinu Missouri :
í blöðunum má ekki birta fregn-
ir nó aðrar greinar, sem geta komið af
stað hjónaskilnaði. Eigi má drepa önn-
ur dýr en húsdýr. Það er bannað, að
verzla með villidyrakjöt, og komi það
fyrir í matsöluhúsum, að borln só á
borð villisvínasteik, skal veitiugamann-
inum, þjóninum og gestinum refsað harð-
legar en fyrir þjófnað. (Bændur í Missouri
eru í meiri hluta í löggjafarþlngiuu og
leggja mjög stund á svínarækt. Þá fer
þetta að verða skiljanlegra). Löggjafar-
þingið í Oklahama hefir og samþykt
nokkur kynleg n/mæli, sem spáð er þó
um, að synjað verði staðfestingar af lands-
höfðingja. Lögin eru þessi : Sódavatn
má ekki selja í ríkinu, því að það hefir
sannast, að margir sódavatnsgerðarmenn
hafa selt vín í laumi. Eigi má tala af
léttúð eða óvirðing um konur. Konur
mega ekki ríða tvívega, þær verða að
vera í söðli. Fótboltaleik má ekki iðka
við háskólana af því að of mikið er gert
að þeirri íþrótt. í ríkinu Minneapolis
hefir prestur nokkur tekið að sór að
berjast gegn »óþarfaprjáli, tízkuhógóma
og lóttúð kvenna«. Hann hefir haft þá
aðferð, að hann hefir tekið af þeim
myndir úti á strætum og gat.iumótum,
haldið síðan fyrirlestra og sýnt þar þess
ar myndir. »Svona er hún til fara þessi,
svona er hún í göngulaginu, svona held
ur hún upp um sig kjólnum«, segir
hann, og allir þekkja vitanlega af hverri
myndin er. Konurnar eru stórreiðar,
sem von er, og bræður þeirra og menn
segja, að presturinn hafi tekið upp á
þessu til þess að láta bera á sér, en
ekki til þess að bæta mannkynið.
fæst fyrir i—2 menn í
Hverfisgötu 19.
VERZLUNIN
DAGS8BÚN
REYKJAVIK
Mikið af ný.jum vörum
með s/s Láru og Sterling
Fallegum og ódýrum
að vanda, t. d.:
YETRAR- og REGNKÁPUR
handa dömum og unglingum.
Nokkrar vetrarkápur
handa herrum.
Blúsur, ull og silki.
Dömu-flibbar — Hálsskraut
Nærföt — Sokkar — Millipils
Silkisjöl og klútar.
Blúnduefni — Legg-
ingar — Hnappar
o. fl. sem kjólasaumi tilheyrir.
Alt af mikið af
vefnaðarvörum.
Fatnaðir
handa konum, körlum, börnum.
Silki
í svuntur og kjóla.
Slifsi, mjög smekkleg,
o. m. m. fl.
í Dag-sbrún.
Matur og drykkur
í Uppsölum, Aðalstræti 18.
r
Urval
af slaufum á kransa og kransa-
efnum, sömuleiðis krönsum.
Sophia Kr. Heilman,
Óðinsgctu io.
Steinsmiðir!
Tilboð um grjótvinnu óskast. Upp-
lýsingar Hverfisgötu 6.
Alþýðufræðsla Stúdentafélagsins:
Einar Hjörleifsson
flytur erindi um
mhtt mannsandans
(framh. af síðasta erindi)
sunnud. 21. nóv. kl. 5% síðd.
í Iðnaðarmannahúsinu.
Inngangur 10 aurar.
Bæ.j arins beztu
pönnukökur
í Uppsölum, Aðalstr. 18.
Hreinar verksmlðjur og hrein
og ómenguð sápa standa i
nánu sambandi við hrein föt.
Þaö stafar engin hætta af
Yetrar-Hattar
ianda d ö m u m, að eins nokkrir
eítir, sem seljast með
15% afslætti
í
DAGSBRUN.
Verulega gott
tpr fæði -«a
geta nokkrir meun fengið
nú þegar eða frá 1. desem-
ber
í Uppsölum,
Aðalstræti 18.
Smjörverzlunin
Laugaveg22. Talsími 284.
Margarini frá 43 aura pd.
Smjör ísl. 80—85 — —
Geitasmjör 65 a. pd. (betra en ísl.).
Egg stimpluð og glæný.
Palmin og svínafeiti. — Ó d ý r -
asta sérverzlun hér á landi. Smjör
og egg keypt fyrir peninga út í hönd.
Hjörtur A. Fjeldsted.
Að eins næstu viku
sel eg frönsk kvenslifsi afar
ódýr; lítið á þau, áður en þér kaup-
ið annarsstaðar.
Sophia Kr. Heilman,
Óðinsgötu 10.
S. SYeinbjörnsson
fasteignasali, Bergstaðastr. 40
kaupir, ef um semur, góðar
húseignir fyrir góðar jarðir.
Tals. 268,
Yiðskiftabækur
(Kontrabækur)
fást í Bókverzlun ísafoldar.
ÍÖRÐEST Neðrilág í Eyrar-
sveit, ásamt hjáleigunni Króki,
að niati 16,5 hndr., fæst til
kaups og ábúðar i næstu far-
dögum. Tún jarðarinnar er ákaflega
grasgefið, útheysslægjur miklar og
beitiland mikið og gott. Útræði er
á jörðinni og lending í túnfæti.
Lysthafendur snúi sér til Einars
Markússouar í Ólafsvík.
Leikfélag Reykjayikur
Laugardag 20. nóv., kl. 8 síðd.
ÁSTIí^ o& MIDJÓNII^
Iðnaðarmannahúsið opnað kl. 7 %
Nýmjólk fæst keypt daglega í
Skólastræti 1.
Nýmjólkurútsölustaðir ósk-
ast. Upplýsingar í Bergstaðastr. 45.
Vönduð og dugleg stúlka, sem
getur staðið fyrir veitingaveizlun (Re-
stauration), getur fengið atvinnu nú
þegar. Upplýsingar í Bergst.str. 45.
Pakkhus til leigu í Lækjar-
götu. — Sigurjón Sigurðsson snikkari
ávísar.