Ísafold - 14.05.1910, Side 3

18 AFOLD
115
Strandferðabátarnir.
Mikið vel er af þeim látið aS flestu
leyti nú eftir þeirra fyrstu ferS.
Þeir urSu á u n d a n áætlun hingaS
báSir, svo ill veSur sem þeir hreptu.
Komu þ ó viSar viS en til var ætl-
ast, Vestri á NorStirfirSi í norSurleiS meS
mikiS af útlendum vörum, sem komu
sér mjög vel þar, og Austri á Eyrar-
bakka og viS Kópasker. Eugiu áætl-
unarhöfn fóll úr, nema Blönduós í norS-
urleiS; var ófært veSur; en suSur í leiS
hepnin sú, aS hittist þar á eina af ör-
fáum hægviSrisstundum í allri ferSinni,
og komst alt á land þá, er þangað átti
aS fara.
Hinn danski skipstjóri á Vestra fær
bezta orð. Maður mjög samvizkusamur,
viðfeldinn, þótt fámáll sé, ýtinn og gæt-
inn. Stýrimeun íslenzkir báSir, honum
samvaldi'r, hafa hlotið hvers manns hylli.
Hásetar, sömuleiðis íslenzkir, liprir og
kurteisir, og sýnilega beztu sjómenn.
Vólmeistarinn efri er danskur, en hinn
ísleuzkur, sonur SigurSar prófasts í Flat-
ey. LeiðsögumaSur í ferðinni Hrólfur
Jakobsson skipstjóri, afbragbsmaður til
þeirra hluta og þaulkunnugur.
Fyrir Austra ræður íslenzkur skip-
stjóri, Júlíus Júliníusarson, eyfirzkur.
Fyrri stýrimaður er SigurSur Pótursson
frá Hrólfskála, en síðari danskur, rosk-
iun rnaður. Hásetar íslenzkir. Mjög vel
látiS af þeim öllum. Vélstjórar báðir
danskir, og leiðsögumaður sömuleiðis,
Olsen að nafni og vel kunuugur hór við
land.
Miður látið af brytum á báSum bat-
um. Þeir eru báðir danskir og hafa
danskt þjónustulið. Brytinn á Vestra
allstirður og mjög naumgjöfull, með
dönskum þóttasvip viS þá, sem eru ekki
því betur búuir. Austrabrytinn likur,
en þó viðfeldnari. Frarnreiðsla öll síðri
og matarútlát órífari en títt var a Skal-
holti og Hólum.
Rúm milcið góð í báðum bátunum og
þægileg. Farþegum fiust fara miklu
betur um sig í svefni og sessi en í gömlu
bátunum. SkemtigönguþiIfariS bætir og
mikið.
FundiS er að lýsingu á bátunum. Bú-
ist við rafljósi; en enn eru steinolíu-
lampar, sem leka sumir og kerti, sem
tolla illa.
K æ 1 i r ú m i n komu að notum nú
þegar í fyrstu ferðinni. Smásíld nóg á
EyjafirSi og flutti Vestri hóg af henni
kældri til ísafjarðar eftir pöntun 1 sím-
anum, meS því að þar var beitulaust.
ÞaS kom sór mjög vel.
(Þessa skýrslu hefir glöggur íslendingur,
8em ferðaðist á bátunum látið ísafold í té).
-•=A\v=_.
Skipaferðir,
Sterling kom í morgun með um 50
farþega. Meðal þeirra: C. Trolle kap-
teinn með fjölskyldu sinni, Emil Schou
bankastjóri og frú, Tang kaupm, og frú,
Coplaud meS sinni frú, Gunnar Þorbjörns
son og hans frú, Chr. Johnasson kaupm.,
Richard Riis kaupm., Jshöj deildarstjóri
hjá Bryde, frú Kr. Torfason (kona síra
Richards), jungfrú Kristín Pétursson,
Þórður Jónsson verzlm., Þ. Jóakimsson,
hr. Opheim o. fl. o. fl.
Kong Helge væntanlegur í dag síðd.
Gainbetta aukaskip frá Thorefólagi
væntanlegt á þriðjudaginn.
Hey frá útlöndum hefir ein sýslu-
nefnd á landinu látið panta á þessu
vori, 8amkvæmt heimildinni í sveitar-
stjórnarlögunum nýju (10/u 1905), 70.
gr., um ráðstöfun til að afstýra hallæri,
e i n u lagaheimildinni, sem vór höfum
til þess kyns ráðstafana af stjórnarvalda
hálfu.
ÞaS er sýslunefndin í Húnavatnssýslu.
Oddviti hennar, Gísli sýslumaður ís-
leifsson, befir pantað meS Ceres, sem nú
er á ferð hingaS til lands, 20 þús. pd.
af heyi frá Skotlandi hingað á Skaga-
strönd. Þar kvað vera mikið heyleysi
úti á ströndinni. Þar er ekki yfir fjall
aS fara að nálgast þaS úr kaupstaðnum,
og þvf líkur til, að tilraun þessi, sem
er í sjálfri sér góðra gjalda verð, komi
að haldi, e f það er ekki alt um seinan.
Reynist þetta vel, gæti það orðið til
þess, að farið væri aS panta hey handan
um haf að haustinu, áður en snjóa
leggur, hafi heyjast illa aS sumrinu.
Og er harla mikilsvert, ef það yrSi á-
samt öðru (kornforðabúrum í sveitum)
til þess, aS hætt væri a 1 v e g aS tefla
í tvísýnu með skepnur sínar, heldur
láta aldrei bregðast að hafa handa þeim
nægar fóðurbirgSir, hvernig sem árar.
Úr kjördæmi ráðherra.
» Ur kjördeemn og »riki ráðherrans«
hafa þeir sent greinar í blöðin, Ing-
ólfur hreppstjóri og sýsluskrifari Krist-
jánsson í 20. bl. Lögréttu og bakar-
inn — nei, Patrekur vildi eg sagt
hafa — i 17. bl. Reykjavíkur.
Hinn síðarnefndi spyr aðallega um,
hvað þingmaður Barðstrendinga hafi
gert fyrir kjördæmi sitt; fyrir hvað
hann eigi þakldf skilið. Ennfremur
segir hann, að kjörfundi hér hafi
hann lofað hinu og þessu en ekkert
efnt.
Þessu vil eg svara frá mínum bæj-
ardyrum.
Um leið og hann (þingm.) væntan-
lega hefir unnið landinu í heild sinni
stórgagn með framkomu sinni í sam-
bandslagamálinu, aðflutningsbannsmál-
inu og bankamálinu, þá hefir hann
vitanlega einnig unniÉJ kjördæmi sínu
gagn, miklu meira gagn heldur en þó
hann hefði útvegað Barðastrandarsýslu
nokkur hundruð eða jafnvel þúsundir
króna til eins eða annars, og hann á
um leið fyrir það skilið þakkir, ekki
einungis okkar, kjósenda sinna, held-
ur og ailrar þjóðarinnar.
Út af loforðunum, sem Patrek-
ur nefnir, duttu mér í hug orð
skáldsins:
»Þú ærusveit, sem aldrei sefur,
ef efni i sögu fiska má,
og dregur meira’ en drottinn gefur* 0. s. frv.
Eg minnist alls ekki neinna þess-
ara loforða, og það fer víst eitthvað
á milli mála hjá hr. Patreki, að þing-
maðurinn hafi gefið þau á kjörfundi,
því að þá (10. sept.) var hann alls
ekki staddur hér, heldur í Reykjavík.
A almennum fundi, senr þingmað-
urinn stefndi hér til, mun hann hafa
minst eitthvað lítillega á, að hann
væri því mótfallinn, að sýslufélög
yrðu krafin styrks til landsíma, og
vegir okkar væru slæmir o. þvíuml.,
en að hann hafi gefið nokkur ákveðin
loforð þessu viðvíkjandi er fjarstæða,
enda var hann alls ekki kosinn vegna
neifina smáloforða, heldur af því, að
það var alkunnugt, að hann í stór-
málunum — landsmálunum — sigldi
ekki undir fölsku flaggi.
Þá vil eg minnast lítið eitt á Lög-
réttugrein sýsluskrifarans.
Hann segir, að vantraustsyfirlýs-
ingarundirskriftaskjal stjórnarandstæð-
inga hafi einnig verið sent hingað í
vetur, en þeir, er það var sent, hafi
ekki hréyft því, af því að þeim hafi
ekki þótt rétt að gera tilraun til að
safna undirskriftum, meðan menn ekki
hafi getað myndað sér neina sjálfstæða
skoðun á málinu.
Það er áreiðanlegt, að þetta skjal
var frá sýsluskrifstofunni sent og sýnt
þeim, sem nokkrar likur þóttu til, að
mundu fást til að skrifa undir það,
en þeir voru sárfáir, sem þóttu á-
rennilegir og af þeim fáu voru margir,
sem brugðust vonum sýsluskrifarans.
Það er engum vafa bundið, að
hefði sýsluskrifaranum tekist að fá
meiri hluta kjósenda til að skrifa
undir vantraustsyfirlýsingu á hendur
ráðherra, þá hefði honum fundist
undirskriftirnar góðar og gildar og
bera vott um stjórnmálalegan þroska.
Þegar undirskriftum undir trausts-
yfirlýsingu til ráðherra var safnað hér,
voru »athugasemdir og andsvör* frá-
viknu bankastjórnarinnar þegar kornin
hingað fyrir löngu og almenningur
gat þá — ef annars nokkurn tima —
af blöðum, skýrslu og andsvörum
verið búinn að mynda sér sjálfstæða
skoðun i bankamálinu.
Hann sagðist vita það, hreppstjór-
inn — og ætti líka að vita það, —-
að hér í hreppi hafi þó nokkrir undir-
skrifað, sem ekki standi á kjörskrá.
Þetta er ósatt. H\er einn einasti í
Patrekshreppi, sem hefir undirskrifað
traustsyfirlýsinguna stendur á kjörskrá.
Hann veit ekki, sýsluskrifarinn,
hvers vegna engir fundir eru haldnir
og gefur það honum ástæðu til að
ætla, að okkur hafi þótt álitlegra til
sigurs að vinna í myrkrinu. Eg fyrir
mitt leyti veit ekki, hvaða gagn - það
hefði gert stjórnarandstæðingum, þótt
fundur hefði verið haldinn hér, hygg
að útkoman hefði orðið svipuð /og
með undirskriftunum eða jafnvel engu
lakari í garð ráðherra, eins og t. d.
sýndi sig á Bíldudalsfundinum.
Flest fara nú að verða myrkraverk,
ef það eru myrkraverk, að 52 kjós-
endur af 75 alls skrifa undir trausts-
yfirlýsingu. Nei, sýsluskrifari góður,
hér hefir ekkert pukur átt sér stað,
eins og hjá ykkur með laumuskjalið
í vetur.
Út af niðurlagi greinar minnar í 9.
bl. Fjallk. dregur hr. Ingólfur Krist-
jánsson þenna vísdóm: »Mér skilst
á orðum læknisins, að allir þeir, sem
ekki eru ánægðir með allar gerðir
ráðherra séu á móti honum af per-
sónulegu hatri;en það sér hver mað-
ur, jafnvel læknirinn líka, að engri
átt nær.«
Já, Ingólfur, eg sé það vel, en það
lakasta er, að eg hefi hvorki hugsað,
talað né skrifað neitt þessu líkt, sem
yður skilst, eða með öðrum orðum,
að skilningur yðar á orðum mínum
er mein-vitlaus.
Eg kalla, að þeir menn séu blindir
af hatri til Björns ráðherra og stjórn-
ar hans, sem ekki mega heyra honum
lagt liðsyrði, ekki geta séð eða fundið
að hann hafi gert neitt nýtilegt, hvað
þá heldur stórgagnlegt sem ráðherra,
heldur þvert á móti, að flestar, ef ekki
allar hans stjórnarathafnir hafi verið
og séu landinu til bölvunar.
Einn af þeim allra fremstu í þess-
um flokki mun vera sýsluskrifarinn.
Það hatur hans kom víst jafnvel til,
áður en Björn varð ráðherra, já, áður
en hann varð þingmaður, það fór að
bera talsvert á þvi Jyrir kosningar 10.
sept. 1908. Eg hefi heyrt, að hann
hafi fyrir kjörfund beðið einn verka-
mann hér á staðnum að koma og
kjósa, en hann vonaði, að hann yrði
ekki svo vitlaus að kjósa »helvítið
hann Björn«. Þetta mun tæplega vera
eina dæmið upp á velvild hans til B.
J. um það leyti.
Gásalöppuðu rúsínuna í pylsuend-
anum hans Ingólfs sendi eg honum
aftur, eg get ekki melt hana.
Patreksf. 29. apríl 1910.
Sig. Magnússon.

Ferðaraenn og Sjómenn!
Gleymið ekki að lita inn í Brauns búð, áður en þið festið
kaup annarstaðar, og þið munuð spara mikla peninga.
' Cð
*? 05
09
3 o
i.5 co
ctj o) ,_r
c «0
aa c l_
•O 3
S «
Hjá mér fást:
Fðt handa fullorðnum frá kr. 15.00.
Fðt handa unglingum frá kr. 9.50.
Fðt fyrir drengi frá kr. 3.75.
Enskar regnkápur frá kr. 10.00.
Fatatau frá r.40—8.00 pr. al. tvíbr.
Nærföt, peysur og verkmannaföt,
alþekt, bezt og ódýrust.
Munið eftir reiðfataefninu fallegasta og
ódýrasta á Islandi.
Sumarfrakkar komnir í stóru úrvali.
3 = £L
ö> 3 -•
3
3 K*
».3 co
0:“ <D»
jr 1 “i
g°5 ff
3 í =.
— 5, w
.= 3 »
0:*2 —
’ B
1
(Ji
#«♦
»P>
H Brauns Yerzlun „Hamborg“ H
Meiðyrðamál.
Tvö af málum þeim, sem risu út
af dónarithætti Heimastjórnar(l) höfð-
ingjanna í vetur, í bankamálsæsingun-
um voru dæmd af undirdómara, Jóni
Magnússyni í fyrradag. Það voru mál,
er ráðherra höfðaði á hendur þeim
félögum Iryggva Gunnarssyni og Jóni
Ól.
Tryggvi var dæmdur i 200 kr.
s e k t og meiðyrðin dæmd dauð og
ómerk, en J. ÓI. í 1 50 kr. s e k t
ogöll greinin »Vitfirring ráðherr-
ans« dæmd dauð og ómerk, frá upp-
haji til enda.
Öðru máli móti J. Ól. var vísað frá,
af því að meiðyrðin, sem í þeirri grein
fólust, voru ekki sérstaklega tilnefnd.
Stöku orð í greininni hefir dóm-
arinn með öðrum ekki talið meiðandi;
en stefnt hafði verið fyrir greinina
alla, eins og hún lagði sig.
Tíðarfar og skepnuhöld.
Einlægur bati hófst snemma í vik-
unni þessari, með nokkurra stiga hita
víðast um land, jafnvel 9^/j á Akureyri
i fyrra dag að morgni (kl. 7).
En lengi verður snjóa að leysa, eftir
þá ódæmafannfergju, er vera munu mest
brögð að í uppsveitum austanlands (Hór
aði og Eiðaþinghá m. m.) og á Vestfjörðum
norðantil, svo sem Hornströndum, við
Djúp og alt suður að Dýrafirði.
Yfir fjárhús skefldi svo eitt sinn í
Furufirði, að leit varð úr. Líkt sagt
af Langadalsströnd utanverðri og Snæ-
fjallaströnd. Fjögurra álna klaki á göt-
um í kauptúninu Bolungarvik.
Heyskortur mikill víða, en vandræði
þó minni yfirleitt en orð hefir verið á
gert. Skilorður strandbácafarþegi kring-
um land segir svo frá, að kvörtun hafi
engin heyrst veruleg fyr eu kom á
Eyjafjörð austan um land. Þar talað
um vandræði á Fljótsdalshéraði. Og
þar í Eyjafirði mikil þröng orðin í út-
firðinum; farið að kaupa korn handa
skepnum, en um seinan gert — hin
gamla alþekta óforsjálni, að fara ekki
til þess fyr en hey eru alveg þrotin.
Hagar höfðu verið í framfirðinum öðru
hvoru í allan vetur; bændur þar birgir
fyrir sig og aflögufærir fyrir sína sveit-
unga, þá fáu, er tæpt voru staddir.
Ekki látið illa af ástandinu í Skaga-
firði og Húnavatnssýslu. Engin jarð-
bönn þar að staðaldri í vetur nema
sumstaðar. Fullyrt hiklaust, að þar
muni bændur bjargast alment fyrir
skepnur sínar, nema hestar víða magrir,
ekki þó farnir að falla nema á einum
bæ í Húnavatnssýslu.
Miður látið af ströndum, einkum norð-
an til. Af Selströnd og úr Bjarnarfirði
sauðfé flutt út í Grímsey á Steingríms-
firði upp á guð og gaddinn, sem kallað
er; hún þó auð að sjá.
Hjá einum hefðarmanni í suðursýsl-
unui löngu skift upp öllum fénaði á
hjálpfúsa nágranna betur stadda. Sex-
tán hestar höfðu verið á gjöf frá því
með þorra á einum bæ í Hrútafirði
(Kollsá).
Við Inn-Djúp eru bændur feiknatæpir
orðnir og sumir farnir að fella. Farið
að skera á 2 býlum í Bolungarvík, og
1—2 í Onundarfirði. Matvöru nóga að
fá í kaupstöðum, en of seint til hennar
tekið.
Miklu vægara um vesturfirðina. Næg-
ir hagar þar á útnesjum. Þar gekk fó
úti.
Hafís hvergi að sjá nær en IU/4
mílufjórðunga undan Horni. Haldið
meira um hann austar; sú áttin stríðust
og kalsamest.
■I Aðalstræti 9. i pfl
Allir ættn að kaupa
veggíóður (Betræk)
híá Jóni Zoega, Bankastræti 14.
Stutt og laggott.
Rúmar 500 kr. voru nýlega gefnar fyrir
spánskt frfmerki frá árinu 1867 á uppboði
i Lundúnum.
í Danmörku er árlega framleitt 24.000.000
mælar af brennivim (c. 24500.000 potta). Það
telst svo til, að hver fullorðinn maður
drekki að meðaltali 4 »snapsa« á dag.
í Sviss hafa nýlega verið samþykt lög, :
er ákveða, að gift kona, sem ekki hefir
neina sjálfstæða atvinnu skuli eiga kröfu til
*/„ hluta af tekjum heimilisins (o: manns-
ins).
Búnaðarfélag eitt á Suðurenglandi veitti
bónda einum fyrir skömmu viðurkenningar-
verðlaun fyrir að hann hafði i 2 hjóna-
böndum eignast 32 börn, sem öll lifa.
Elzta blaðið i Kína hélt nýlega 1000 ára
afmæli.
í Ástraliu norðvestanverðii hefir fundist
tré eitt, sem sérfræðingar telja 8000 ára gam-
alt.
Ameriskur verkmaður vann nýlega i veð-
máli 1800 kr. fyrir að fara kringum hnött-
inn, peningalaus með öllu, án þess nokk-
urntima að hafa grænan eyri i vasanum.
Halleyhalastjarna var næstsólunni þ. 19.
april, en siðan hefir hún stefnt að jörðinni
með 54 rasta hraða á sekúndunni. Næst
jörðunni verðnr hún 19. maí
í heimsrikinu brezka voru 1881 ca. 304
miljónir ibúa, en 1908 ca. 385 milj.
Veðráttan i vor hefir verið lik i Jórsöl-
um og hér á landi. Snjóhríðar og kuldar
mestalt vorið.
í Bretlandi eru hjónaskilnaðir fátiðir: sem
svarar 2 hjónaskilnuðum á h^erja 100.000
ibúa, en I Frakklandi er hlutfallið 32 á
hverja 100.000, og i Ameriku 72.
Eftirlaunamenn i Bandarikjunum eru alls
1 miljón — og 540 miljónir króna fara i
þá á ári.
Reykjavikur-annáll.
Aflabrögð. ísafold hefir fengið skýrslu um
afla skipa þeirra, er H. P. Duusverzlun gerir
út, bæði þann i fyrra og eins þetta ár.
Vér setjum þessa skýrslu hér sem gott dæmi
þess, hver munur er á aflanum þessi tvö
ár:
1909: 1910:
Ása 33000 43500
Björgvin 23000 27500
Haraldnr 14000 17500
Keflavik 18000 28000
Svannr 17000 27000
Signrfari 1050» 24000
Sæborg 24500 34500
Milly 12000 21000
Alls: 150000 222500
í næsta blaði væntum vér að geta flutt
réttar skýrslur af afla Reykjavikurskipana
allra.
Brunabótavirðingar samþ. á bæjarstjórnar-
fundi i gær:
Húseign Jóh. Jóhannessonar Langv. 9 3,024
Sigurbjarna Þorkelssonar Njálsg. 44 3,785
Samúels Jónssonar Skólavörðust. 35 16,529
Th. Thorsteinssop Kirkjusandi. . . . 2,466
Fundarsköp fyrir bæjarstjórnina voru sam-
þykt við siðustu umræðu í fyrradag.
Guðsþjónusta um Hvítasunnuna:
Hvitasunnudag kl. 12 Dómk.pr. (Altarisg.).
— kl. 5 sira Fr. Fr.
2. hvitasunndag kl. 12 sira Fr. Fr. (Ferming)
— kl. 5 Ástv. Gislason.
í Fríkirkjunni: Hádegismessa báða hvita-
sunnudagana.
Hafskipabryggjur. BæjarBtjórn samþyktii
gær að leyfa Garðari Gislasyni kaupmanni
að láta smiða hafskipabryggju fram af
Frostastaðalóð austur í bænum og hf. Völ-
undi sömuleiðis aðra bryggju íram undan
verksmiðjunni á Klapparstig, með þessum
skilyrðum aðallega: 1.) Bryggjurnar eiga
að ná svo langt fram i sjó, að póstskipin geti
notað þær á stórstraumsfjöru. 2.) Öllum
skipum og bátum skal heimilt, eftir þvi sem
rúm leyfir, að nota bryggjurnar, fyrirgjöld,
sem bæjarstjórn verður að leggja samþykki
á, svo að gild verði. 3.) 20°/0 af bryggju-
gjaldinu skulu renna í bafnarsjóð frá þeim
tima, að hafnarsjóður, eða aðrir, sem bæjar-
stjórn hefir leyft hafnarvirkjagerð, tekur
gjald af sinum eigin bryggjum. En til þess
tima skal ekkert gjald greitt af bryggjun-
um. 4.) Heimilt skal að leggja vatnsæð
eftir bryggjunum til þess að afhenda skipum,
er við þær liggja, vatn. 5.) Bæjarstjórn
skal hafa rétt til að kaupa bryggjurnar þeg-
ar, er byrjað er að taka gjald af bryggjum
bæjarins. 6.) Bryggjusmiðin skal hafin
vorið 1911, og henni lokið árslok s. á.
Hjuskapur: ísleifur Jónsson frá Kothús-
um i Garði og ym. Júliana Bjarnveig Bjarna-
dóttir.
Vélameistari Thomas Thomsen frá Bol-
ungarvlk og ym. Sigurlaug Jónsdóttir, 11.
mai.
—^OTIÐ AÐ EINSna
Öll rit Björnsons
Gyldendals bókverzlun ætlar að gefa
út minningarútgáfu af ritum Björnsons
í 66 heftum á 30 aura hvert, eða ölT
ritin á 19 kr. 80 a. Rit hans í ein-
stökum bókum kostuðu um 80 kr. og
alþýðuútgáfan, sem nú er uppseld, kost-
aði með viðaukum yfir 40 kr. — þessi
nýja útgáfa verður því afaródýr.
Bókverzlun ísafoldar tekur við
áskriftum.
Peir
sem
sf,
sinum
hafa lagt skipum
á land á Gufu-
nesi og Eiðsgranda eru
beðnir að borga hið á-
kveðna gjald fyrir það til kaupm.
Jóus Þórðarsonar í Reykjavik.
Eigendurnir,