Ísafold - 23.12.1911, Blaðsíða 3

ISAFOLD
317
dýri. Kemur það oft fyrir að tveir
birnir berjast um sömu birnuna. Eg
hefi einu sinni horft á slíka hólm-
göngu'í sjónauka, án þess að geta náð
dýrunum. Veltust birnirnir um í
snjónum og voru þá ýmsir ofan á.
Annars er ísbjörniun góðlyndur að
eðlisfari, greiðir tæplega atlögu, nema
hann sé særður, og jafnvel sjaldan
þó svo sé. Fyrir því þarf alls engan
hetjuskap til þess að stunda bjarndýra-
veiðar. Það ríður einungis á að treysta
á byssuna sína og hleypa aldrei of
snemma af. Sá sem ekki getur þolað
að sjá ísbjörn koma í 30—40 skrefa
nálægð við sig, ætti helzt að sleppa
því, að fara á þesskonar veiðar. Það
skot, sem hleypt er af of snemma,
eða með taugaóstyrk, kemur ekki öðru
til leiðar en því, að dýrið særist og
hleypur burtu. Og þá mundi enginn
íslenzkur hestur hlaupa það uppi.
Ef ísbjörninn veit með vissu, að
hann hefir við menn en ekki seli að
skifta, gjörir hann sjaldan árás. En
þess eru þó sannsöguleg dæmi, að
hann hefir drepið menn: í eitt skifti
tvo menn á Novaja; á Spitzbergen
hefir kona horfið, og sömuleiðis Eski-
móabarn í Angmagsalik. Og þegar
Þjóðverjar 1869 höfðu vetursetu á
austurströnd Grænlands lá nærri, að
maður einn færi sömu leið.
Grænlenzki björninn er yfir höfuð
stærri en nafni hans á Spitzbergen.
Þó sneiðir hann helzt hjá mönnum.
Einu sinni 1902 var eg að fást við
mjög stóran björn á jaka i Grænlands-
ísnum. Snjór var mikill á jakanum.
Bátsmenn mínir áttu að fæla björninn
til min. Það gjörðu þeir líka. En
þegar eg ætlaði að nálgast hann, sökk
eg alt i einu niður úr snjónum, alt
upp undir hendur og hékk þannig á
byssu minni. ísbjörninn gekk þá
fram hjá mér í á að gizka 50 álna
fjarlægð og hafði ekki augun af mér.
Ekkert hefði verið auðveldara fyrir
hann en að slá mig með hramminum
það högg í höfuðið, sem dugað hefði
til þess að varna því, að eg færi
framar á bjarndýraveiðar. En í ann-
að skifti (á Spitzbergeii) varð björn
uokkur nærgöngulli mér. Hann kom,
eins og venjulegt var, skríðandi í átt-
ina til mín, og þegar færið var ekki
nema um 50 álnir, sendi eg honum
kiilu og hugðist mundu hæfa hann
ofan í höfuðið. Kúlan hitti heldnr
neðarlega — rétt fyrir neðan ennið —
og hafði, eftir því sem eg síðar komst
að raun um, sprengt tvær tennur inn
úr gómnum. Hann sneri þegar við
og þaut í burtu. Um leið og hann
hljóp fram hjá húsi minu skaut einn
af félögum mínum hann í hægri bóg-
inn. Hann hélt samt áfram, og eg,
ásamt öðrum skutlara mínum, Ström-
berg, veitti honum eftirför. Þó að
dýrið væri ekki nema á þremur fót-
um fór það svo hart yfir, að við rétt
gátum fylgt því. Kvíðandi fyrir að
missa af skinninu komst eg með
erfiðismunum á hægri hlið við það
og var í þann veginn að setja byssu-
kjaftinn inn í eyrað á því, þegar það
staðnæmdist skyndilega og sneri sér
móti mér. Eg ætlaði þá að setja
byssuhlaupið 'fyrir brjóstið á því, en
í sömu svifum greip það með kjaft-
inum um hlaupið, rétt fyrir ofan miðið,
og hélt því föstu. Þannig stóðum
við og horfðumst í augu. Eg slepti
auðvitað ekki byssunni, en ætlaði að
bíða með að skjóta, þangað til dýrið
hefði slept takinu. Er ekki gott að
vita hvernig farið hefði, ef Strömberg
hefði ekki komið og skotið það með
kúlu í höfuðið. Það hneig þá niður
án þess að gefa nokkurt hljóð frá sér.
— Þegar eg seinna um vorið lá sjúk-
ur af skyrbjúg, og einn maður var
dauður hjá okkur, en annar deyjandi,
þá kom alt i einu stór björn að glugg-
anum, sem eg lá undir. Hugðist
hann að ná í mig. Eg var veikur í
bakinu og gat ekki náð í byssuna,
sem hékk á veggnum fyrir augunum
á mér. Strömberg steig þá klofvega
yfir mig, lagði byssukjaftinn við neðstu
gluggarúðuna og hleypti af. Rúðan
fór í ótal moia, en björninn hneig
dauður niður, og kjötið af honum
var það, sem bjargaði mér. Slík at-
vik eru þó samt sem áður fátið, og
þér getið vel árum saman stundað
bjarndýraveiðar, án þess að þau komi
fvrir yður.
Bjarnarfeldir eru ávalt í góðu verði.
Fyrir 29 skinn hefi eg einu sinni
fengið 4700 kr. í Tromsö, og fyrir
4 lifandi birni 1300 kr. En ef þér
spyrjið um fallegan bjarnarfeld í Kaup- |
mannahöfn kostar hann 1200 kr., í
Lundúnum 100 pd. st. í Paris 2000
franka og í New-York hefi eg spurt
um verð á algengum gulleitum feldi
og voru heimtaðir fyrir hann 400
dollarar.
Henry Ette.
Símskeytataxtarnir nýju.
Símskeytataxtarnir nýju við útlönd
gengu í gildi um nýárið. Taxtarnir
til Danmerkur og Bretlands lækka úr
70 aurum niður í 45 aura fyrir orð-
ið, en til Noregs kostar orðið 60
aura og til Sviþjóðar 65 aura
Þetta er dálitið furðuleg ráðabreytni.
Svo stendur sem sé á, að frá Dan-
mörku til Noregs og Svíþjóðar er
símskeytataxtinn fyrir hvert orð 5 au.
— Ef maður því símar til Noregs og
Svíþjóðar qegnum millilið í Danmörku,
verður það ódýrara heldur en að síma
beint til Noregs og Svíþjóðar.
20 orð til Danmerkur kosta 9 kr.
20 orð til Noregs kosta 12 —
20 orð til Svíþjóðar kosta 13 —
Með þvi að síma 20 orð til Nor-
egs gegn um millilið í Danuiörku,
borgar maður 9 kr. -(- 5 X 20 aur-
= 10 kr. og sparar með því 2 kr.
og með því að síma 20 orð til Sví-
þjóðar á sama hátt, sparar maður
j kr.
Þetta er mjög svo óviðkunnanlegt
— og þess að vænta að leiðrétt verði
við fyrstu hentugleika.
Höfðingleg gjöf.
Sjúkra'nús var reist á Hólmavík í
Strandasýslu síðastliðið sumar. Er það
úr steinsteypu og rúmar 40 sjúklinga.
Var þetta mikil nauðsyn fyrir sýsluna,
en þó liefði það ekki náð fram að ganga
sökum getuleysis, ef ekki hefði verið
tekið verklega í taumana af einum sýslu-
búa. Sá maður var Jón FinnsBon,
verzlunarstjóri á Hólmavík. Hann gaf
þ ú s u n d krónur til sjúkrahúsgerðar-
innar. Mun vandfundinn maður, er
meiri rausn hefir sýnt hóraði sínu, enda
mun þetta hús verða honum veglegur
minnisvarði um langan aldur, auk þess
þakklætis og árnaðaróska, er Stranda-
búar nú og í framtíðinui munu færa
honum fyrir höfðingsskap þenna.
Væri Strandasýsla vel farin, ef hún
ætti marga slíka.
Strandabúi.
Mannalát.
Þann 19. þ. mán. lézt á ísafirði frú
JElín Olgeirsson, kona Karls Olgeirssonar
verzlunarstjóra við Edinborgarverzlnn, en
dóttir Guðm. Sveinssonar kaupm. i Hnifs-
dal. Hún hafði slasast fyrir nokkrn, fót-
brotnað. Slæmska hljóp i fótinn og varð
að taka hann af. Lá hún svo i sárum nnz
hjartaslag dró nana til dauða. — Hún var
á þritugsaldri, gerfileg friðleikskona og vel
látin. (Símfregn).
Slysfarir.
Af Isafirði vantar mótorbát með 6
mönnum á. Haldið að hann hafi far-
ist. (Símfregn).
Kosningaskýrsla sú, er birt-
ist í ísafold 72. tbl. (þ. 25. nóv) hefir
komið illa við kaun ýmissa uppkasts-
manna, og eigi hafa þeir treyst sér
til að vefengja neitt i henni. En ný-
verið hafði eitt málgagn þeirra (Lögr.)
verið að blása því upp, að hún væri
»hringlandi vitlaus« þessi skýrsla, eins
og sýnt hefði verið ýram á par í blað-
inu. Hvat ári var það? Sannleikur-
inn er sá, að ekki hefir verið neinu
hróflað í peirri skýrslu og verður ekki.
Það er ómótmælanlegt, að við kosn-
ingarnar síóustu hafa 8180 atkv. fall-
ið á uppkastsandstæðinga, en ekki
nema 7398 á uppkastsmenn.
Bi'ólkafli ftr Strandasýslu......Ilia
tókst tíl með kosningarnar hér eins og við-
ar. Mun það mest að kenna ofbeldi þvi,
sem beitt var við þingmannsefni okkar
sjálfstæðismanna. Þessi koaningaúrslit hér
eru enn leiðinlegri vegna þess, að enginn
vafi er á þvi, að sjálfstæðismenn voru og
eru í meiri hluta hér. Þvi það er vitan-
legt, að eindregnir frumvarpsandstæðingar
hafa í undarlegri einfeldni latið leiðast til
að kjósa móti sannfæringu sinni i þessu
stórmáli.
Heyrst hefir einnig, og mun satt vera, að
Q-uðjón hagaði fundum BÍnum þannig, að
hann sneiadi hjá fundahöldum, þar sem
helzt var andmæla von. Enda er það ætíð
hollara að vera einn til sagna, þegar mál-
staður er þannig, að engin andmsli þolir.
Eftirmæli.
Jón Sveinbjörnsson frá Bíldsfelli, sem
andaðist hér í bænum 9. þ. m., var
fæddur að Þórarinsstöðum í Hruna-
mannahreppi í Arnessýslu 1858. Það-
an flutti hann með foreldrum sínum
að Klettum í sömu sveit, og var hjá
þeim þar til hann var uppkominn.
Hann var snemma áhugasamur, ötull
og afkastamikill að hverju, sem hann
gekk, og hugsaði jafnframt um það,
að afla meira en hann eyddi. — Eftir
1880 fluttist hann niður á Eyrarbakka.
Réðst hann þá verkstjóri til Mál-
friðar Þorleiýsdóttur, Kolbeinssonar á
Stóru-Háeyri, er þá var ekkja. Gekk
síðar að eiga hana, og giftust þau 19.
september 1885. Bjuggu þau á Eyrar-
bakka 7 ár, en þá fluttust þau að
Bíldsfelli í Grafningi. Þar voru þau
17 ár. Var Jón þá farinn svo að
heilsu, að hann ekki treysti sér að
búa lengur. Fluttist hann og þau hjón
hingað til bæjarins í fyrra vor. Börn
áttu þau 4, og eru 2 þeirra á lífi.
Stjúpbörn Jóns, en börn Málfríðar af
fyrra hjónabandi, eru 3, og eina dótt-
ur átti Jón löngu áður en hann gift-
ist.
Jón var einn af okkar allra beztu
bændum. Hann bjó stóru búi og
gjörði miklar jarðabætur og húsabæt-
ur á Bíldsfelli. Túnið girti hann og
sléttaði mikið af því. Bygði upp all-
an bæinn og öll peningshús, og hlöð-
ur fyrir heyin. Og yfir höfuð sat
hann jörð sína með prýði og sóma.
Honum voru einnig veitt heiðurslaun
úr styrktarsjóði Kristjáns konungs 9.,
árið 1905, fyrir framúrskarandi dugn-
að í búnaði. Hann fekk og tvívegis
verðlaun úr Ræktunarsjóði íslands,
árin 1903 og 1908.
Jón fór mjög vel með allar skepn-
ur og átti ljómandi fallegt sauðfé. —
Hann var einkar umhyggjusamur
heimilisfaðir og ágætur hiisbóndi.
Reglusemi hans um alla hluti, stóra
og smáa, var sönn fyrirmynd. Hann
var staðfastur í lund, einarður vel og
hreinskilinn; ráðhollur þeirn, er hans
leituðu, og höfðingi heim að sækja.
Jón var hreppstjóri í Grafnings-
hreppi 6 eða 7 síðustu árin er hann
var á Bíldsfelli, sýslunefndarmaður
nokkuð lengur. Hann leysti þau störf
eins og annað af hendi með dugnaði
og samvizkusemi.
Hinn 17. febr., þ. á. andaðist í New-
York í Ameriku íslendingurinn Sigurður
Sigurðsson. Hann var fæddur á Skiphyl
i Mýrasýslu 4. nóvember 1870. Foreldrar
hans eru Sigurður Jónsson Sigurðssonar frá
Hjörsey og Hólmfríðnr Sigurðardóttir Jóns-
sonar hreppstjóra frá Tjaldbrekku. Tíu ára
fór hann úr foreldrahúsum til föðurbróður
síns Jóns kaupmanns, þá í Borgarnesi, og
var hann hjá honum við verzlun i nokkur
ár, jafnframt og hann á vetrum var við
uám hjá sira Þórði prófasti i Reykholti, og
mun hann hafa ætlað honum að ganga
mentaveginn, ef hann hefði lifað, eða verða
hvatamaður þess. En þegar síra Þórður
dó féll sú fyrirætlun niður.
Snerist þá hugur hans til sjómensku,
sem hann var einkar hneigður fyrir og
fór hann þvi eftir að hann fluttist aftur til
foreidra sinna, sem þá bjnggu i Artúnum í
Mosfellssveit, að hyggja til skipsstjórnar.
Var hann með þeim fyrstu, er lærði stýri-
mannafræði hjá Markúsi sál Bjarnasyni.
Var hann langt kominn með að lesa undir
hið meira próf í stýrimannafræði, er hann
fór af landi burt haustið 1892, og var það
áform hans að læra sjómensku og taka svo
próf í stýrimannafræði i Kaupmannahöfn.
Var hanu svo i förum mörg ár víða um
heim, með Dönum og síðar með Englend-
ingum, þar til hann árið 1902 staðfesti ráð
sitt og kvæntist sænskri konu. Bjuggu þau
1 New-York og eignuðust 2 börn, sembæði
eru á lifi. Varð hann svo skipstjóri á
kappsiglingaskipi á sumrin, en gaf sig á
vetrum við stórhýsasmiðavinnu, en við það
starf beið hann bana með þeim hætti, að
ofan á hann datt þungur járnbiti, sem sló
hann svo i fallinu að hann lifði að eins i
2 tima á eftir.
Sigurður sál. var atgjörvismaður til sál-
ar og likama, enda lagði hann gjörva hönd
á margt. Hann var með efnilegustu sjó-
mönnum, sem þá voru hér í Reykjavík og
aflamaður hinn bezti þau ár, er hann stund-
aði þá atvinnu hér. Hann kom sér vel við
alla, er eitthvað áttu saman við hann að
skifta. Hans er þvi sárt saknað af vinum,
vandamönnum og systkinum, en ekki sizt
af hinum öldruðu foreldrum hans.
Kunnugur.
Reykjavikur-annáll.
Brunabótavirðing — á síöasta bæjar-
stjórnarfundi: Slökkviliðshúsið í Tjarn-
argötu: 10,878 kr.
Hátnessa í dómkirkjunni á jóladagiun
byrjar kl. 11 (ekki 12). Dönsk messa
(J. H.) byrjar kl. 2.
Kjörstjórn við bæjarstjórnarkosning-
arnar í næsta mánuði var kosin á síð-
asta bæjarstjórnarfundi. Sæti hlutu auk
borgarstjóra þeir Halldór og Klemens
Jónssynir.
Samsöngur fyrir börn. í fyrrakvöld
bauð Söngfólagið 17. júní skólabörnum,
einum 4—500, að hlýða á söng sinn.
Börnin skemtu sór hið bezta.
Söngfélagið 17. júní söng þriðja sinn
í Bárubúð í gærkveldi — fyrir allfjöl-
mennum áheyrenda hóp.
Næsta sinui mun söngfólagið láta til
sín heyra í febrúar — og syngja þá
m. af hið nafnkunna sænska lag: E t
bondbröllop.
t>EGAR GRIKKÍR
■*" þreyta kappglimu,
þá þurfa þeir á kröft-
unum að halda,
en þegar Sunlight
sápan er notuð til
þess að hreinsa
þ v o 11 i n n , þ á
verður erfiðið Ijett
og ánægjulegt.
SUNLIGHT
SAPA
U ppboð.
Laugardaginn hinn 27. janúar 1912, verður haldið opinbert upp-
boð og selt hæstbjóðanda, ef viðunanlegt boð fæst, íiskiskipiö: Kutter
Niels Vagn og Kutter Gunnvör, sem liggur inn á Eiðsvík við Reykja-
vík. — Gunnvör er járnskip, að stærð 75,18 Tons, en Niels
Vagn er timburskip, að stærð ca. 65 Tons.
Bæði skipin hafa ávalt gengið til fiskiveiða, utan Gunnvör síðastliðið
útgerðartimabil; og þess skal getið, að Gunnvör er sérstaklega hentug til
flutninga og síldarveiði, þar sem lestarrúm skipslns er mjög stórt.
Skipin eru 1. flokks skip, sem altaf hafa verið mjög vel hirt, og þar að
auki nú síðastliðið haust fengu þau töluveröa viðgerð, svo skipin eru
í bezta ástandi til hvers sem vera skal.
Söluskilmálar verða birtir á uppboðsstaðnum og verða mjög að-
gengilegir, —
J. P. T. Brydesverzlun.
Barnagjöf til Heilsuhælisius
I fyrra var ritstjóri ísafoldar beðiun
að koma á framfæri dálitillí jólagjöf
frá 5 barnungum systkinum til heilsu-
hælisins — 10 aurum frá hverju .—
og konan, sern með gjöfina kom, lét
þá fylgja henni 10 kr. I gær barst
Isafold sams konar gjöf, frá sama fólk-
inu, til handa heilsuhælinu. Langar
ekki fleiri börn til að taka upp þann
fallega sið, að láta 10 aura af hendi
rakna í jólagjöf handa heilsuhælinu ?
Safnast þegar saman kemur I
Víðsvegar að.
Kaupmaöur einu í Loudon veitti sér
banatilræði uýlega vegna vagnskrölts og
hávaða á götunum á nóttuuni.
/ **
Lengd járnbrauta í öllum heiminum
er samtals 1 miljón rastir eða vel það.
Árið 1859 var lengdin ekki nema 100-
000 rastir og 1886 r/2 miljón.
«t
Bróf frá Maríu Stuart tii franska
sendiherrans Chateauneuf var nýlega selt
á uppboði i Londou fyrir 20,500 kr.
n
Árið 1910 gengu 5190 manns í Austur-
riki inn í lútersku kirkjuna. Af þeim
voru 4695 rómversk-kaþólskir. 1429
gengu af Lúterstrúnni. Af þeim urðu
1209 kaþólskir.
•«
Árið 1905 voru 19 bifreiðar til fólks-
flutninga í London, árið 1909 3956 og
nú eru þær 7165. Mestan hluta þess-
ara vagna á eitt verzlunarfólag »General
Motor-Cab«, með 20 miljón kr. stofnfó,
sem vagnarnir ávaxta með 7 %.
*•
I Bandaríkjunum er 1 blámaður veg-
inn daglega að meðaltali af skríl.
»«
Við flug í flugvél hafa alls fengist til
þessa 10 kvenmenu.
** (
Rúmeníumaður einn skaut fyrir
skömmu unnustu sina fyrir þá sök, að
hún hafði komið á maunamót í — pils-
brókum.
Lúðrafélag Reykjavíkur spilar úti,
ef veður leyfir, á aðfangadagskvöld kl. 9 :
Heims um ból, O, guð vors lands o. fl.
Og a annan í jólum kl. 2,
Hérmeð tilkynnisf vinum og vandamannum
að konan min elskuleg, Sigriður Sveinbjarn-
ardóttir, andaðist í Landakotsspítalanum 19.
þ. m. Jarðarförin fer fram fimtudaginn 28.
þ. m. kl. II frá spitalanum.
Guðjón Jónsson.
Drengnr 14—16 ára, lipur og
og áreiðanlegur, óskast frá 1. janúar
n. k. við hægan starfa. Gott kaup í
boði. Upplýsingar í Sanítas.
Plötar og nálar á Grammofona
selur ódýrast
G. Eirikss Pósthússtræti 146.
Heima 4—5 e. m.
Stórt úrval fyrirliggjandi.
Leikfél. Heijkjavíkur
Fjalla-Eyvindur
eftir
Jóhann Sigurjónsson
verður leikinn
annan í jólum
og næstn daga
í Iðnaðarmannahúsinu kl. 8 síðdegis.
Birkibeinar.
Desemberblaðið er nýlega komið
út. I því er meðal annars: Skírnar-
sálmur eftir Þorstein Erlingsson,5ö/?í-
samband, Iðnaðarhappdrœtti, Samgóngur
Islands við útlönd, póstsamband við
Skotland eftir Benedikt Sveinsson,
Skúli Magnússon kvæði eftir Guðm.
Guðmundsson, Jean d’ Arc, kvæði,
Alpingiskosningar, smávegis.
jjj jjj >J/ jJj \Jj jJj \J/ jJj jJ^ jjj jJ/ >J/ >J/ jJ^ \|/
* *
i Árni Eiriksson í
* *
* Austurstr, 6 Í
* *
^ /y * f » *00
* toíagiaftr *
I Jólaqjafir %
í Jóíagjafir í
sk
* *
\|/ \l/ d/ \þ \j/ \j/ \j/ \þ vþ \þ \|/ \þ \þ \þ \þ \[/
-þ- ^ ^ ^