Ísafold - 26.07.1916, Blaðsíða 2

2
ISAFOLD
53 £3
TJrtti Eiríksson
Tlusturstræfi 6
D *ff<2jnaéar- cfrrjona- og Saumavörur □
hvergi ódýrari né betri. □
þvoíía- og c7Creinlœtisvorur
beztar og ódýrastar.
JSeiRföng og %3œRifœrisgjafir
hentugt og fjölbreytt.
□
jiein. Hafi verið einber missýning,
og annað ekki.
Þetta var meining mín að gera
með linum þessum. Og af því að
Isafold hefir sýnt viðleitni á að jafna
aftur úr þessum svo nefnda stétta-
ríg, þá sendi eg henni línurnar, og
þætti mér vel, ef þær gætu stutt
pá stefnu.
6. apríl 1916.
t
Þorvaldur iónsson,
f. héraðslæknir á ísafirði, lézt i fyrra-
dag eftir langvinna vanheilsu. Hann
var kominn hátt á áttræðisaldur.
Æfiminning kemur síðar hér i blaðinu.
Ef ekkert samkomulag
hefði verið gert?
Út úr umtali þvi, er spunnist hefir
um samkomulagið við Breta, sérstak-
lega í einu blaði, væri ástæða til að
athuga nokkru nánar, hvað hefði orð-
ið, ef ekkert samkomulag hefði verið
gert.
í júniblaði »Ægis« er prentuð
»klausulan« svonefnda, sem byrjað
var í marzmánuði að heimta af öll-
um þeim, sem kol eða salt vildu fá
frá Bretlandi, og nær allir kaupsýslu-
menn, sem með þær vörur, og fleiri
verzla hafa undirskrifað. Eins
og menn vita er efni hennar, að sá
sem undir skrifar, skuldbindur sig til
að nota ekkert af kolum og salti, er
hann fær frá Bretlandi (hjá mörgum
nær þetta til alls er hann hefir
og fær af vörunni, hvort sem er frá
Bretlandi eða öðrum löndum), til
þess að tilbúa vörur, sem ætlaðar
eru til útflutnings til lands, sem á i
ófriði við Stóra-Bretland, né heldur
til Daumerkur, Noregs, Svíþjóðar
eða Hollands og heldur eigi selja
kolin eða saltið eða tilbúnu vöruna
neinum, sem er á »svarta listanum*.
Blaðið bætir við þessari athuga-
semd:
»Þegar vér lesum þessa skuld-
bindingu, sem ekki eru orðin tóm,
en sem kosíað er kapps um að
sé framfylgt, þá dettar okkur ósjálf-
rátt í hug, hverjir stjórna landinu
okkar. Hvar á að selja afurðirnar
þegar verzlun við hin nefndu ríki
er bönnuð og þau, sem ekki eru
á listanum, eru peningalítil og
ferðir um sjóinn jafn ótryggar og
þær eru«.
Mér finst athugasemd þessi varpa
nokkru ljósi yfir það, hvernig ástandið
hefði orðið, ef ekkert hefði verið að
gert. Mér sýnist í fljótu bragði, að
vér hefðum staðið uppi markaðsldns-
ir með þær »klausuleruðu« afurðirn-
ar, sem ekki urðu seldar til annara
landa en þeirra, sem »klausulan«
bannar. Hvað hefði þá átt að gera
t. d. við sildina, ketið, gærurnar,
sem lítill eða enginn markaður er
fyrir í löndum þeim sem »klausul-
an« heimilar að selja til?
Og það brot af islenzkum útflutn-
ingsvörum, sem ekki er »klausuler-
að«? Eg hefi heyrt menn segja:
Það hefði verið betra peirra veena,
að ekkert samkomulag hefði verið
gert, því þá höfðu menn opnar leið-
ir til að reyna að koma vörunum
fram hjá brezka hafnbanninu og fá
hærra verð fyrir þær«. Mér skilst,
að engri slíkri leið hafi verið lokað
með brezka samkomulaginu — ef
menn vilja taka áhættuna.
Hér mun gæta einhvers misskiln-
ings hjá fjölda manna, misskilnings,
sem líklega stafar af því,-að rangt
var skýrt frá efni samkomulagsins í
einu blaði.
Hitt hefir unnist. Vér höfum
fengið áreiðanlegan markað fyrir þær
afurðir vorar, sem við mátti búast
að við stæðum murkaðslausir uppi
með, ef ekkert samkomulag hefði
verið gert. Verðið er að vísu lægra
en fengist t. d. á Norðurlöndum.
En þangað er oss ókleift að koma
vörunum fyrir Bretum og verðið
er fullsæmilegt þegar athugað er að
Bretum baf engin skylda til að kaupa
fyrir neitt verð.
Og hvernig hefðum vér verið
staddir, ef tekið hefði verið í vor
fyrir alla aðflutninga frá Bretlandi á
kolum og ýmsum nauðsynjavörum ?
Það er ekki gott að fullyrða að slíkt
hefði verið gert. hn vegna sam-
komulaqsins vitum vtr nú, að pað
qetur ekki orðið qert.
Mér er óskiljanlegt hvernig sú
hugsun getur komist inn hjá mönn-
um, að vér hefðum verið betur settir
ef ekkert samkomulag hefði verið
gert. Samkomulagið var nauðsynlegt
og mér finst það giftusamsega ráðið.
Arscell.
Síldveiðarnar
nyrðra ganga ágætlegn. Botn-
vörpungarnir moka inn síldinni dag-
lega og verði framhaldið i líking við
byrjunina, má gera ráð fyrir ein-
stæðum sildafla í sumar.
Launanefndar-álitið
er væntanlegt núna um mánaða-
mótin. Er það um 40 arka bók og
mun mega vænta þar margra ný-
stárlegra tillaga.,
Vegna þrengsla
verða ýmsar greinar að biða næsta
blaðs.
Rafveita Reykjavíkur.
AUar horfur munu á þvi, að það
mál ætli að komast úr kútnum, áð-
ur en mörg ár líða.
Eins og kunnugt er, samþykti
bæjarstjórnin í vor að fá erlendan
verkfræðing til þess að rannsaka
hvort í Elliðaánum mundi hægt að
koma fyrir nægilegri aflstöð handa
bænum.
Bæjarstjórnin sneri sér til verk-
fræðingafirma í Kristjaníu, sem heitir:
;>De forenede Ingeniör Kontorer« —
og er hið helzta af því tægi þar í
landi, sameinað úr tveim stærstu
firmunum, sem fyrir voru.
Þetta firma hefir m. a. bæði áætl-
að og annast um allar framkvæmdir
á rafmagnsstöðinni í Björgvin 30.000
hestafla stöð og 35 rasta langri leiðslu.
Ennfremur hefir það séð um Aarli-
fos-aflstöðina í Telemarken með
24,000 hestöflum, sem leidd eru um
70 rasta veg og þá notuð til ljósa
og iðnaðar í þrem bæjum við Skiens-
fjord. Þetta firma hefir í smíðum
nú tvær feikna-aflstöðvar í Noregi,
»Glomfjord« í Nordland og »Bjölve-
fos« í Harðangri, hina fyrri með
125,000 hestöflum og hina síðari
með 80,000 hestöflum.
Þetta firma hefir tekið að sér rann-
sókn Elliða-ánna og er fulitrúi þess
verkfræðingur lorleij Hanssen Lange
nú að því verki og all-Iangt kominn
með það. Hefir hann unnið í þjón-
ustu þessa firma um allmörg ár og
m. a. við aflstöðvar þær sumar, sem
að ofan eru greindar, og ennfremur
aflstöðina i Övre-Eker þar sem aflið
er leitt um 100 rasta veg. Þar hafði
hann forstöðu smíðinnar á hendi og
allar áætlanir.
Það má því áreiðanlega fulltreysta
því, að það sem hr. Lange leggur
til málanna um rafveitu frá Elliða-
ánum verður enginn hégómi.
Verður fróðlegt að fá vitneskju
um áætlanir hans, kostnað og fyriir-
komulag. Rannsóknarstarfinu sjálfu
mun bráðlega lokið og má væntan-
lega búast við frekaii fréttum af því
upp úr mánaðamótunum.
Svo mikið mun þó mega segja
nú, að eftir áætlunum hr. Lange
mun þurfa að leiða aflið um 8 rasta
veg eða svo, þ. e. frá því nokkuru
fyrir ofan ensku húsin við Elliða-
árnar.
------18 ) *T ■ ■ .......
Látin
er nýlega í Kaupmannahöfn sam-
kvæmt simfregn, frú Sylvia Liunge,
f. Thorgrímsen, dóttir Guðmundar
heit. factors á Eyrarbakka.
Hafa ekki orðið, nema fáeinir dag-
ar milli hennar og Systur hennar á
Eyrarbakka.
Af þeim Thorgrimsens-systkinum
eru nú eftir á lífi frú Ásta Hall-
grímsson og síra Hans Thorgrimsen,
kirkjufélagsprestur meðal landa vestan
hafs.
Bæjarbruni.
Bærinn Skógargerði í Múlasýslu
brann til kaldra kola aðfaranótt
sunnudags.
Bóndinn þar, Gísli Helgason bók-
sali, misti alla innanstokksmuni og
bækur, er hann hafði til útsölu, en
alt var vátrygt.
Um upptök eldsins er það haldið,
að neisti frá ofnpípu hafi kveikt i
þekju hússins.
Bókarfregn.
Berklavoiki og meöferö
hennar heitir lítill bæklingur, ný-
útkominn, saminn af Sigurði Magn-
ússyni lækni á Vífilsstöðum, gefinn
út a.f Þorst. Gíslasyni.
Þetta er ein af þeim bókum, sem
ætti að vera til á hverju heimili
landsins, og vera til á þann hátt, að
heimilisfólkið kynti sér hana ræki-
lega, fyrst og fremst móðirin.
t bæklingi þessum er mjög skil-
merkilega skýrt frá öllum hliðum
berklaveikinnar og meðferð hennar.
Kaflarnir bera þessar fyrirsagnir:
1. Saga og útbreiðsla. 2. Sóttkveikja
og smitun. 3. Varúð og sóttvörn.
4. Lækning og meðferð brjóstveik-
innar.
Jón Trausti og ísafold.
Svofelt bréf hefir ritstjóra ísafold-
ar borist frá Jóni Trnusta:
Herra ritstjóri Ólafur Björnsson.
Góði kunningi!
Eg sé það á grein þinni í »ísa-
fold« í gær, að þú vilt ekki taka á
þig siðferðislegu ábyrgðina af grein
»Sveitakarls« í 43. tbl. blaðsins, sem
kom út á meðan þú varst erlendis.
Þá finst mér minna um vert laga-
ábyrgðina, og hefi því ákveðið, að
láta málsókn gegn blaðinu niður
falla.
Reykjavík, 23. júlí 1916.
Vinsamlegast.
Guðmmdur Magnússon.
Jón Helgason prófessor fór utan
með Gullfossi. Ætlar hann að flytja
erindi um ísland og íslenzk efni við
lýðháskólana dönsku samkvæmt boði
því, er áður hefir verið getið hór í
blaðinu.
Skipi hlekkist á. Fiskiskipinu
Resolut hlektist á hór á höfnlnni að-
faranótt sunnudags, lenti á skeri. En
náðist af því með næsta flóði og er
nú í Slippnum til viðgerðar.
Flórn-farþegarnir halda heimleiðis
rneð Goðafossi, sem nú er í Leith og
á að fara þaðan í dag.
Botnia kom til Leith í fyrradag á
leið til Hafnar. —
J Ceres fór frá Kaupmaunahöfn í
gærmorgun áleiðis hingað.
Enn um skógræktina.
Kofoed Hansen skrifar grein i 53
tbl. Isafoldar um skógræktina. Lætur
hann það heita »leitrétting« á grein
minni í ísafold 21. júní. En grein
hans er þó í raun og veru staðfest-
ing á öllu þvi, er eg skrifaði þar
um skógræktina, og fann starfi hans
til foráttu.
Hann játar hispurslaust afglöp sín
og trassaskap og þarmeð viðurkennir
sig óhæfan með öllu að fást við skóg-
ræktina. Þetta vita auðvitað allir,
sem þekkja K. H., en það er virð-
ingarvert af honum að kannast við
þetta sjálfur, og ætti þeir að taka
slíkt til greina, sem fjalla um skóg-
málin á þingi.
Þegar menn standa uppiráðalausir
að verja gerðir sínar, gripa þeirjafn-
an til þess úrræðis að kasta skarni
að mótstöðumönnum sínum og
drótta að þeim ýmsum óknyttum,.
og miður góðgjörnum hvötum. —
Slíkar saurslettur fann K. H. sig
sjálfkjörinn til að við hafa í byrjum
greinar sinnar. Þegar hann er ráð-
þrota yfir því að geta ekki hrakið'
eitt orð af þvi, sem eg skrifaði um
skógræktina, eys hann úr sér fúk-
yrðum. En þeir sem þekkja þjösna-
skap og geðvonzku K. H. undrasr
ekki, þó hann skirpi út úr sér slíku
endemi, enda sæmir sá munnsöfn-
uður persónu hans fullkomlega.
Eg tók það fram, að skógarhögg
væri nú eugu betra, en það var,
áður en skógræktarstjórinn koro til
sögunnar. Þetta viðurkennir K. H..
sjálfur, er hann vill smeygja sér
undan ábyrgðinni í því efni og koma
henni á hendur bændum (hreppstjór-
unum); vill kenna þeim um trassa-
skapinn.
Hann er hreykinn yfir því að hafa
komið því til leiðar að klekt var á'
bónda nokkrum í Mýrasýslu fyrir
einhverja smáyfirsjón viðvíkjandi eftir-
liti með skógi. — En sjálfur þykir
hann saklaus og hreinn hvað það
snertir. Það er svo sem munur að
vera skógstjóri!
K. H. segist hafa farið »þess á
leit við tvær sýslunefndir að ráða i
þjónustu sína tvo fasta starfsmenn
til þess að hafa með höndum skógar-
högg«. — En hvorug sýslunefndin
mat tillögnr hans svo mikils að þær
tækju þær til greina.
Þetta sýnir ekki annað en að svo
er búið að drepa áhuga almennings
á skógræktarmálinu með óhyggilegri
stjórn, að tillögum frá skógstjóranum
er ekki litið við, þótt i þeim felist
einhver skíma af viti.
Auðséð' er það á öllu, að K. H.
hefir viljað hliðra sér hjá að útvega
skógvörð í Mýra- og Borgarfjarðar-
sýslu í staðinn fyrir þann, sem sagði