Ísafold - 03.02.1917, Side 1

Kemuv út tvisvar
í viku. Vetðar^.
5 kr., erieniiÍH 7'/2
kr. eða 2 dollarjborg-
íst fyrir miðjan jólí
erlendis fyrirfram.
Lausasala 5 a. eint
fsafoldarprentsmiðja. Ritstjóri: Dlafur Djörnsson. Talsími nr. 455.
Uppsögn (skrifi.
buudin við áramót,
er ógild nema kom-
in sé til útgefanda
fyrlr 1. oktbr, og
só kaupandi skuld-
laus viS blaSið.
XLIV. árg.
Reykjavík, laugatdaginn 3. febrúar 1917.
10 tölubiað
•Reynslan er sannleiknr* sagði »Repp« eg
■|>ótti að vitrari maður. Reynsla alheims h«fir
dœmt Fordbila að vera bezta allra bila. og
alheims dóm verður ekki hnekt. Af Ford-
<bilnm eru fleiri A feið í heiminnm en af öll-
nm öörum biltegnndnm samanlagt. Hvað
sannar það? I»aö sannar það. FordbillÍDn
er beztnr allra b*la enda hefir hann nnniö
«ér öndveigisswti meöal allra Blla, hiá öllnm
þjóðum og hlotið heiðursnafnið
V eraldarvagn.
FAst að eins bjá undirrituðum sem eiunig
eelur hinar heimsfrægu DUNLOP DEKK og
SL0NGUR fyrir allar tegundir bila.
P. Stefílnsson,
Lækjartorgi 1.
L-" Vi-’" " ?

l*V*j
.Alþýðafil bóknsafn Templarni. S kl. 7—9
bjrBBrstjóraskrifst-. opin Aatl. 10 -18 og 1—8
Hwjarl'óg etaskrifstofan opin v. d. 10—lii og 1—B
Beejargjaldkerinn LaufAsv. B kl. 10—18 og 1—B
rlslandsbanki opinn 10—4.
SL.iT.U.M. Lostrar- og skrifstofa 8 Ard,—10 ;iBd.
\ 1 ip, fundir fld. og sd. 8*|a siBd.
Landakotekirkja. Guósþj. 8 og « A helrf jc
LaEdakotsopitali f. sjúkravitj. 11—1.
Landsbankinn 10—8. Bankastj. 10—12.
Laadsbókaaafn 12—8 og 5—8. tftl&n 1—S
Landsbúnabarfélagsskrifstofan opin frA 12—S
LaadsféhirBir 10—2 og 5—6.
bandsskjalasafniB hvorn virkan dag kl. 12-2
jaivdsslminn opinn daglangt (8—9) virka dagn
helga daga 10—18 og 4—T.
íListasafniB (lokaB fyraf um sinnj
MAUÚrngripasafniB opiB l'/«—a>/« A aunnnd,
PóstbúsiB opiB virka d. 9—7, sunnud. 9—1.
étamAbyrgB Islands kl. 1--B.
StjórnarrABsskrifstofurnar opnar 10—4 dagl.
Talsimi Reykiaviknr Pðsth. 8 opinn 8—12.
VifllstaBahsaliB. Heimsóknartlmi 12—1
í3»/óBmcnjasafniB opiB sd., þrd. o-r fid. 12—2
Öfriðar-annáll
6.—21. janúar.
Friðartal og friðaruraleitanir
þær, er voru á prjónunum síðari
Muta desember og fram um ára-
mót, hafa þessa daga hjaðnað nið-
ur að mestu. — I stað þess hafa
þjóðhöfðingjar og herkonungar
•ófriðarþjóðanna ’setið á ráðstefn-
um hér og þar, og er fullyrt, að
helzta umtalsefnið á þeim fund
«m sé, að brugga nú í snatri þau
fjörráð óvinunum, að fljótlega geti
flregið til fulls friðar.
Þótt dauflega líti það út nú, að
bfriðarþjóðirnar geti með vopnum
einum klekt svo á mótstöðumönn-
unum, að telja megi það fullan
sigur, þá er talið víst, að nú með
vorinu herði hver sig sem betur
getur, til þess að úrslit fáist —
áður en rikisskuldirnar og annað
hertjón verði öllu bolmagni þjóð-
anna ofurefli.
Bandaríkin.
Eins og fyr er frá sagt, sendu
Miðveldin Wilson Bandarikjafor-
seta þau orð, að þeir létu ekki
uppi friðarskilmála sína, fyr en á
friðarfund væri komið. Vakti það
kurr nokkurn í Ameríku. Senat
Bandamanna lét það í veðri vaka,
að þótt vel væri það gert af for-
seta, að vilja friðinn, þá væri hon-
um ef til vill jafn gott, að skifta
sér ekki áf friðarmáiunum. Frá
Lundúnum barst sú fregn þ. 6.
jan., að almenningsálit íAmeríku
væri, að þeir yrðu að snúast snarp-
ari gegn vífilengjum þeim, er
Þjóðverjar hafa flækt þá í, við-
víkjandi tjóni þvi er kafnökkv-
arnir þýzku hafa bakað Banda-
ríkjum. Eftir því var ekkert
sýnna, en til fulls fjandskapar
drægist með Þjóðverjum og Banda-
ríkjum. .— Ekkert varð þó úr að
sinni.
Gerard sendiherra Bandaríkja í
Berlín og Bernstorff sendiherra
Þjóðverja í Ameriku, róa sifelt að
því öllum árum, að jafna allar
misfellur milli þjóðanna. Hafa
þeir hingað tii margsinnis getað
greitt úr öllum ófriðarblikum er
risið hafa, hvað mest út af þvi,
að þjóðverjar hafa oft og einatt
ekki haldið sem bezt loforð sín,
þau í vor, að kafnökkvar þeirra
varðveittu líf og eignir amerískra
borgara hvar og hvenær sem væri.
Ófriðarboðskapur.
Á þrettándanum gaf Vilhjálmur
keisari út orðsending mikla til
hermanna sinna
Skýrir þann þar frá, að frið
hafi hann boðið þeim óvinum sín-
um, því honum hafi fundist að
kominn væri tími til þess. En
friðarboðunum hafl verið vísað á
bug. Synjun þá beri að skilja á
þann veg, að þeir fjandmennirnir
berjist til þess að gjöreyða og
sundra hinu þýzka ríki. En þar
eð hann hafi boðað friðinn, verði
öll ábyrgð framvegis að hvila á
herðum óvinanna. — Með hjálp
guðs, verði þeir, Þjóðverjar, að
þröngva óvinunum til friðar með
vopnum.
Álíka boðskap gaf hinn ungi
keisari Austurríkis út um sama
leyti.
Samtímis kvað við þann tón i
þýzkum blöðum, að nú á næst-
unni myndi verða barist geystar
en nokkru sinni áður. Sulturinn
og sverðin myndu nú taka að bíta
sárara á þjóðunum en nokkru
sinni fyr. — Hætt væri við þvi,
að margskonar vanda bæri nú að
höndum hlutlausu þjóðanna, þar
eð ófriðarþjóðirnar myndu einkis
svífast, til þess að geta leitt ófrið-
inn sem fyrst til lykta.
Rómarfundur.
Sama dag sitja helztu herstjór-
ar Samherja á fundi suður í Róm
og ráða ráðum sínum.
Var fundarefnið það, að koma
sér saman um svar Samherja til
Wilsons, upp á þá málaleitun
hans, að þeir Samherjar létu uppi
væntanlega friðarskilmála sína.
Auk þess lá fyrir Rómafund-
inum að gera ráðstafanir gegn
friðarhjali Þjóðverja, er þeir álitu
gert til þess eins, að reyna að
koma sundrung og ósamlyndi í
lið Samherja. «
Þá kom þar og til tals, að sam-
vinnu þyrfti góðá meðal Samherja,
við stórfelda árás, er gera skyldi
nú á Miðveldin, og það svo fljótt,
að ekki færi í ár eins og í fyrra
að Þjóðverjar yrðu fyrri til að
Hlutafél. ,Vðlundur‘
íslands fullkomnasta trésmíðaverksniiðja og timburverzlun
Reykjavík
hefir venjulega fyrirliggjandi miklar birgðir af sænsku titnbri, strikuðum
innihurðum af algengum stærðum og ýmislegutn listum.
Smíðar fl|ótt og vel hurðir og glugga og annað, er að húsabyggingum lýtur.
Stmsbeyfi fil Sfjórnarrdðsms.
Svolátandi simskeyti barst Stjórnarráðinu í fyrrakvöld seint,
frá skrif8tofu stjórnarinnar í Kaupmannahöfn.
Kaupmannahöfn, 1. febr.
Þjódverjar tilkynna opinberlega að frá pessum
degi œtli peir að neyta allra ráða til pess að stöðva
allar siglingar á skipaleiðum umhverfis England.
(Á dönsku: Tyskland meddeler officielt fra i Dag at ville
forhindre enhver Sejlads i Farvandene omkring England, med alle
til Raadighed staaende Midler.)
ráðast á, þar sem þeim sýndist,
þegar þeir hófu árásina miklu við
Verdun.
Einn af þeim er fundinn sótti
var Sarrail hershöfðingi Samherja
í Saloniki. — Fyrir nokkru hafði
Diomedes ráðgjafi Venezilosar
Grikkjaforingja borið þær fregnir
út, að Konstantin konungur í
Aþenu væri reiðubúinn til þess,
að leggja af stað með her sinn
norður á bóginn, jafnskjótt og
hann fengi vísbendingu frá Ber-
lín, og ráðast aftan að her Sarrails.
Hvað hæft er i þessu er óvíst.
En á Rómafundinum var það
ákveðið að þröngva enn frekar
kostum Grikkja og herða á að-
förum Salonikihersins, er heflr
verið næsta aðgerðadaufur til
þessa. — Er búist við' að þangað
verði sent franskt herlið til liðs-
auka. Bretinn fjölgar í Frakk-
landi og geta þeir leyst Frakka
af hólmi þar.
Rómafundurinn stóð yfir í fá-
eina daga.
í sama mund — dagana eftir
þrettánda — var herráð mikið
haldið í RÚBslandi undir forsæti
keisarans. — Og í herstjórnarbúð-
um Þjóðverja sat Vilhjálmur keis-
ari á fundi með herkóngum sín-
um. Alstaðar mun aðalumræðu-
efnið hafa verið undirbúningur
undir gifurlegar árásir nú á næst-
unni. — Það var eftirmálinn eftir
friðartalið 1916.
Frd Rúmeníu.
í Rúmeníu einni hefir heyrst
verulega til vopna — svo að orð
8é á gerandi. — Er Miðveldis-
menn höfðu náð Dónárborginni
Braila, varð það mjög miklum
erfiðleikum bundið, að verja borg-
ina Galatz sem er við Dónárhnéð,
þar sem hún beygir austur til
Svartahafs. Takist þeim Miðveld-
israönnum að ná þeirri borg, þá er
Dónáin öll á þeirra valdi alt til
Svartahafs. Verður aðstaða Rússa
við Sereth-fljótið þá og mjög mikl-
um vandkvæðum bundin. Ennþá
hafa þeir þó getað haldið Galatz
og vígstöðvunum fram meðSereth-
fljóti.
Dobrudscha-herinn og herlið
það er vann Bukarest og hélt
síðan norður á bóginn vestan við
Dóná, svo og herlið Falkenhayns
sem brotist heflr austur úr Karp-
atha-fjöllum og niður i Moldau-
héraðið sunnanvert, hafa nu náð
saman, og skella nú þessa daga
sem ein samanhangandi bylgja á
Sereth-stöðvar Rússa. — Þegar
þangað er komið sögunni gætir
Rúmenahersins ekkert. Síðustu
fregnir herma, að leifar hans, sem
nú eru í Rússlandi, séu í óða önn
að búa sig á stað til vígstöðvanna
á ný.
8. jan. tóku Miðveldismenn bæ-
inn Focsani. — Sömmu seinna
voru þeir komnir yfir Serethfljót-
ið sunnanvert við Focsani.
En dagana eftir 15. jan. sækja
Rússar i sig veðrið og hrekja Mið-
veldismenn talsvert til baka. —
Kornast þeir þá svo nálægt Bra-
ila aftur, að líklegt er að þeir nái
borginni á sitt vald.
Friðarskilmálar Samherja.
Þ. 12- jan. kom svar Samherja
í henaur Wilsons forseta, er geng-
ið var frá á Rómafundinum. Var-
það á alt annan veg en svar
Miðvelda, þar eð þeir létu þar
uppi all-itarlega friðarskilmála.
Aðalefni þeirra er á þessa leið:
Að Belgía, Serbía og Monte-
negro verði endurreist.
Látnir verði af hendi lands-
hlutar þeir af Frakklandi, Rúss-
landi og Rúmeníu er Miðveldin
hafl nú vald yfir.
Aiþýðufræðsla
Stúdentafélagsins.
Úr því að eg nenti ekki að
hafa leingur neina frammistöðu
um fræðslumál þessi, þykir mér
rétt nú, um leið og eg segi þau
mér af höndum, að gera nokkurt
yfirlit yfir starfsemi fræðslunnar,
meðan eg og samnefndarmenn
mínir áttu um hana að sjá, og
jafnframt að nokkru leyti um upp-
tök heunar og athafnir frá önd-
verðu.
Á Stúdentafélagsfundi 22. Nóv.
1895 var samþykt í einu hljóði
tillaga frá Einari Hjörleifssyni og
Guðmundi Björnssyni um
»að Stúdentafélagið gangist fyrir
því, að haldnir verði ókeypis
fyrirlestrar fyrir almenning*.
Kosin var fræðslunefnd:
Þórhallur Bjarnarson, skrifari,
Guðmundur Björnsson,
Einar Hjörleifsson, formaður,
Eiríkur Briem,
Haldór Jónsson, gjaldkeri.
Fyrst um sinn var ákveðið 6.
Dec. að halda fyrirlestra tvisvar
i mánuði. Inngangseyrir var ákveð-
Skipulag það komist á í Ev-
rópu, að hver þjóð nái fullum
rétti sínum, hversu lítil sem hún
er. Og samkomulag það komist
á, að engin þjóð þurfi að óttast
árásir á lönd sin.
Miðveldin láti af hendi þá lands-
hluta, er þau hafa tekið af Sam-
herjaþjóðum fyrir þennan ófrið.
(Þar átt við Elsass-Lothringen).
ítalir, Slavar, Rúmenir, Tékk-
ar og Slovakkar er verið hafa
undir stjórn annara þjóða, verði
gefnir frjálsir — svo og þær þjóð-
ir, er lifað hafa undir ánauðar-
oki Tyrkja.
Tyrkir verði reknir burtu úr
inn 10 aurar. Og svo stóð þar
til á Hallgrímsdegi 1914. Þá var
það gjald fært upp í 15 aura, og
hefir verið svo síðan.
Hinn 19. Okt. 1896 var sam-
þykt að kaupa latema magica
handa félaginu til fyrirlestrahalds
ins. Sama dag var Jón Jakobs-
son kosinn í fræðslunefndina í
stað Einars Hjörleifssonar.
Hinn 27. Nóv. 1896 skýrði Hnl
dór Jónsson á fundi Stúdentaló-
I lagsins frá efnahag fræðslunna r,
og átti hún þá í sjóði 107,85 eptic
fyrsta árið. Þá var ákveðið, að
jafnan skyldi ár hvert á aðalfun li
Stúdentafélagsins skýrt frá efn >-
hag fræðslunnar og þess getir i
fundabók félagsins. Þá var ug
kosin fræðslunefnd til næstaárs:
Eiríkur Briem,
Þórhallur Bjarnarson,
Guðm. Björnsson,
Haldór Jónsson,
Jón Jakobsson.
Á fundi 30 Apríl 1897 sa; ðí
einn af þessum nefndarmöntir tr
»læknir Guðm. Björnsson sig ii
(Stúdenta)félaginu af þeirri ástæ'u
að formaður lét varpa út marui,
sem að sögn hafði komið á fu d
inn óboðinn, en truflaði rtiA;
skemtun manna, þrátt fyrir it :, k-