Ísafold - 03.02.1917, Page 3

ISAFOLD
3
verið um að tefla af hálfu hr
B. Kr.
Hr. B Kr. er nú búinn að koma
2 af 5 fylgismönnum sínum tii
ráðherratignar að í Landsbankan
um — öðrum með því að beita
fjölda starf8manna bankans stöku
óréttlæti, hinum með því að láta
ganga fram hjá svo margfalt hæf-
ari manni í þann sess. Mælt er
að þriðja fylgismanninum af £
hafi B. Kr. lofað starfi í bankan
um, er hann flyttist yfir í hið
nýja húsnæði. Eru þá að eius 2
eftir, en með því að þeir eru sitt
á hverju landshorni — verður
þeim ekki komið í Landsbankann
Allir þekkja »ráðvendis«-tón
þann og eiginhagsmuna-fordæm
ing, sem Björn Kristjánason hefir
látið prédika í blaði sínu.
Einlægnina — í þeim kenuing-
um — mega menn nú marka af
— verkunum.
Nokkur önnur atriði í grein
síra Kr. D., sem eigi koma beint
við þessu hlutdrægnis-hneyksli,
sem B. Kr. hefir sýnt, verða bet
ur athuguð síðar.
Loftskeytastöðin.
í »ísafold« 27. þ. m. hafið þér,
herra ritstjóri, gert skipun Frið-
bjarnar Aðalsteinssonar sem loft-
skeytastöðvarstjóra að umtali,
nefnið hana »eitt af furðuverkum
nýju stjórnarinnar*, og finnið að
því, að starfið syldi ekki vera
auglýst »sera þó œtíð er venja*
o. s. frv.
í tilefni af þessu leyfi eg mér
að mælast til þess, að þér í næsta
blaði birtið þessa skýringu:
Starfið sem forstjóri þráðlausu
firðritunar8töðvarinnar og símrit
unarskólans var auglýst á venju
legan hátt, sem sé með umburð-
arbréfi meðal starfsmanna lands-
símans. Mér fanst engin ástæða
til þess að-breyta til með auglýs-
ingaraðferð við þessa stöðu frek-
ar en aðrar líkar, meðan hægt er
að fá í þær menn meðal starfs-
manna landssímans. Það væri
ranglátt, að setja utanankomandi
menn í þær fáu góðu og fram-
tíðarvænu stöður við símann, enda
myndu slíkar ráðstafanir bara
koma af stað réttmætri óánægju
meðal starfsmanna, til lítils gagns
fyrir landssímann, og að líkind-
um til lítillar ánægju fyrir þann
er hlýtur.
Eg ætla ekki að fara út i
neinn mannjöfnuð milli skipaða
forstjórans og skjólstæðings ísa-
nldar, en að eins geta þess, að
eg tel hinn fyrnefnda fullkomlega
hæfan til þess að taka að sér
stöðuna, án þess að hann afli
sér frekari mentunar í þessari
grein. * Kynnisferð sú, er hann á
að fara, er aðallega farin vegna
3ess, að hann jafnframt á að
vera forstjóri símritunarskólans
sérstaklega þess hluta skól-
ans, sem framvegis á að undir-
búa starfsmenn landssímans, og
verður það, fyrst um sinn að
minsta kosti aðalstarf forstjórans.
Hvað snertir launin, þá er
)essari stöðu skipað í sama flokk
og forstjórastöðum við aðalstöðv-
ar landsímans, sera sé með 2000'
cróna árslaunum.
Það jer lítil ástæða til þess að
Sjémanna-almanakið
1917
kamnr út á mánudag.
Fæst þá líjá bóksölum á kr. 1,50.
af lands8tjórninni, þar sem þó
ábyrgðin ætti á þessu sviði fyrst
og fremst að hvíla á landssíma-
stjóranum.
Reykjavík, 29 jan. 1917.
0. Forberg.
* *
*
Aths. Það sem ísafold fann að um
daginn, var, að landsstjóruin hefði
þ e g j a n d i gengið fram hjá eina loft-
skeytasórfræðmgnum hór á landi og
hefði það eigi verið forsvaranlegt.
Við þá aðfinning stendur ísafold full-
komlega og athugasemdir landssímastj.
sk/ra að engu leyti þá kynlegu ráð-
8tofun, nema ef skilja ber síðustu orð
hans bvo, að það hafi verið hans
verk, að gengið var fram hjá Vilhj.
Finsen. En í fyrsta lagi bar stjórn-
inni engin skylda til þess að fara að
tillögum landsfmastjórans í þessu efni
yfirleitt og hún á 11 i ekki að gera það
þar sem þær brutu f bága við þá
sjálfsögðu reglu að nota sórfræðinga
þar sem þeir eru til. í öðru lagi
skulum vór benda á, að viðk. ráðherra
hefir afsakað sig raeð ókunnugleika, sér
hafi ekki verið kunnugt um, að þessi
loftskeytasórfræðingur væri til. En þá
afsökun hafði e k k i landsímastjórinn
og hefir hann því reynst landsstjórn-
inni engan veginn hollur ráðgjafi í
þessu máli og krafa hans um fljóta
afgreiðslu þessarar veitingar beudir
óneitanlega í þá átt, að hann hafi vilj-
að nota sór ókunnleik stjórnarinnar —
ekki verið búinn að gleyma fornum
væringum milli sín og V. Finsen, er
landssímastjórinn barðist mest m ó t i
loftskeytum.
Svo rótt sem það er að láta ekki
óreynda menn hlaupa yfir reyndá
menn og hljóta beztu stöðurnar í stofn-
unum, elns og nýlega hefir verið gert
í Landsbankanutn — jafn óróttmætt
er að ganga fram hjá sérfræðingum,
)egar þeirra er völ, aðeins til að halda
stöðum innan ákveðins »hrings« —
ákveðinnar »samábyrgðar«.
En á því þykir oss hafa bólað í
)essu máli og megi það ekki óátalið
R i t s t j.
Aumingja „Landið“.
MottO :
Þagnar þjóðmunnur,
þornar óðbrunnur;
heim eg fús feta,
fékk eg að éta.
»Landið« var á sinum tíma stofn-
að í þeim tilgangi að ráðast á þi-
verandi stjórn — til þess að greiða
götu fyrir annari stjórn? Það lifði
hátt í nokkra mánuði, á þvi að ráð-
ast á stjórnina fyrir alt.
Skammirnar í »Landinu« tóku
langt út yfir allan Þjófabálk. Sjálf-
sagt hefir blaðið álitið pd slíkt bezt
við hæfi almennings. Að blaðinu
standa verzlunarfróðir menn, sem
gott vit hafa á gildi auglýsinga. Þeir
■ötöfunin á þeasu starfi < mínar hend-
ur. Þó að eg hefði átt kost á jafnvel
betur launaðri stöðu, sem eg kendi
mig ekki manu til, mundi eg hafa
hafuað henni, til að taka heldur það,
sem eg treysti betur hæfileikum mín-
um til. Eg skoða þetta ekki sem
neitt náðarbrauð, heldur sem hvert
annað fyrirtrúað starf, og það, að eg
vona, ekki svo að óverðugu, eftir því
sem tiðkast að telja til verðleika, að
neinum sé til áfellis að hafa veitt eða
mór að taka móti, svo að tilefni só til
ofsókna.
í greinum þessum skilst mór eitt-
hvað vera slegið á þá strengi, að þetta
starf só miður samboðið öðrum trún-
aðarstörfum, sem eg hefi haft (sbr.
forseti Sameinaðs þings látinn afrita).
Það verður hver að líta á það svo
.sem hann vil), en eg hefi að eins aðra
skoðun og tel hvert heiðarlegt starf
við mitt hæfi mór samboðið og skylt
að svelta hvorkl mig nó míua fyrir
fordóma
Kjör vor presta eru þröng og eng-
inn prestur, sem fyrir hnignandi heilsu
verður að gefast upp við erfið embætt-
isstörf getur dregið fram líf sitt og
fjölskyldu með þeim eftirlaunum, sem
þjóðin sér sór fært að greiða bonum,
en sú ósamgirni mun hana ekki henda
þar á ofan að meina þeim að njóta
* heiðvirðan hátt þeirra hæfileika og
krafta, sem þeir kunna að hafa enn,
i/il að hafa ofan af fyrir sór ogsínura.
Þá má lesa milli lína sem hnjóðs-
yrði til mín að eg þyki of fastur f
fylgi við ráðherra B. Kr. Það skil eg
frá blaðsins sjónarmiði eftir afstöðu
þess. En eg tel mór sízt vansæmd í
að veita traust og fylgi atorkumanni,
aem frá þvf að vera mentunar- og um-
komulaus vinnudretigur hefir mentað
sig sjálfur og unnið áfram til æðstu
trúnaðarstarfa 'Og sem eg við fleiri ára
samvinnu hef kynst miklum og ein-
lægum áhuga hanB á þýðingarmestu
velferðarmálnm landsins. Það er ef til
vill ekki eini maðurinn, sem eg hefi
ekki með öllu farið varhluta af ámæli
fyrir að veita of trútt fylgi, en hefi
aldrei goldið þess hjá ísafold. En eg
læt mig slíkt engu skifta og held þá
leiðiua, sem eg só ekki aðra betri og
vona að mór endist kjarkur til þess
það sem eg á eftir að taka þátt í
meðferð lindsmála.
Að lyktum virðÍBt blaðið vilja láta
mig standa reikningsskap á, hvort eg
hafi ritað »leiðara« í Landið og jafn-
vel hver ritlaun eg þá hafi þegið fyrir
það. Um það finn eg ekki ástæðu til
að svara öðru en að eftir áhrifum þess
blaðs að dæma, hafi hver sem leiðarana
hefar ritað náð vel eyra þjóðarinnar,
en ef til kemur um ábyrgð á einstök
um greinum gagnvart einstökum mönn-
um mun ritstjórinn sjálfsagt vísa til
réttra hlutaðeiganda og þeir ekki skora
•Ig ui.dan, En ritlaunin eru vitanlega
algjört einkamál þeirra.
Línum þessum vona eg að ísafold
sýni mér þá velvild að ljá rúm, svo
að hinir sömu, sem lestð hafa sóknina
A hendur mór, lesi og varnar tilraun
mína. Eg skal ekki biðja þess oftar.
Kristinn Ðaníelsson.
Svar til sr. Kr. D.
Það er mesti misskilningur hjá
síra Kr. D., að Isafold hafi verið
jneitt áhugamál að fá hann fram
á sjónarsviðið í þessu máli. Það
sem aðallega hefir verið fundið
að í ísafold er þetta, að núver-
andi fjármáiaráðherra Björn Krist-
jánsson hafi sýnt af sér stórkost■
lega pólitislca hlutdrœgni með því
að láta það vera sitt síðasta verk
í Landsbankanum, að smella síra
Kr. D. inn í hann með þeirn
hætti, sem orðið er. Aðfinning-
arnar hafa að eins óbeinlínis náð
til síra Kr. D., að hann skyldi
láta teymast út á þessa galeiðu,
sem engum kunnugum er dulið,
að er verk hr. B. Kr. En B. Kr.
hefir nú þótt rétt, enn einu sinni,
að hafa aðferð nafna síns úr
Njálu og verður hver að meta
það að verðleikum
ísafold lítur svo á, að þetta
skrif hins nýja bankaritara sé
að mestu út í hött í þessu máli,
en gengið fram hjá aðalatriðinu.
Þykir oss þvi rétt að rifja upp
stuttlega ferilinn að þessari starfs-
veitingu, »fyrsta assistentsins« í
Landsbankanum:
Þegar »Þversum« fór að hugsa
um að stofna blað, var það í al-
gerðum ritstjóra-vandræðum. Datt
þá B. Kr. það snjallræði i hug,
að láta, síra Kr. D. sækja um
orlof frá embætti sinu — um
tíma — vegna heilsubrests, og
skyldi hann flytjast til Rvíkur og
gerast ritstjóri hins nýja blaðs,
annaðhvort leynt eða Jjóst, og
einhverja »holu« átti að vera
hægt að finna handa honum til
atvinnu-auka í Landsbankanum.
Og síra Kr. D. sótti um orlofið,
en leyfið fekst ekki — strandaði
á biskupi og 8tjórnarráðinu. Var
svo það mál látið niður falla að
sinni — geymt, en ekki gleymt.
Ákvað nú B. Krr að síra Kr.
D. skyldi fá góða stöðu í Lands-
bankanum, svo honum væri óhætt
að segja af sér. En það varekki
talið ráðlegt, að þetta ráðabrugg
kæmist upp fyrir kosningar og
sökum þess lék síra Kr. D. í sum-
ar lausum hala, þangað til þær
voru afstaðnar. En ekki voru
þær fyr koranar í kring, en B.
Kr. fann tækifærið til að opna
dyrnar Landsbankans á hálfa gátt
— með því að taka síra Kr. D.
til afritunar skjala fvrir fast-
eignamat8nefndina. Og svo kom
síðasti þátturinn í þessari »póli-
tisku kómedíu«, er B. Kr. rétt
áður en hann yfirgaf bankann lét
síra Kr. D. stökkva yfir aflan
fjöldann af starfsmönnum bank-
ans, sem því nær öllum störfum
geta gegnt, þar sem síra Kr. D.
tæplega getur nokkuru þeirra
gegnt fyr en eftir langa tilsögn.
Það sem stendur ómótmælan-
legt í þessu máli er, að herra
Björn Kristján8son hefir notað
Laridsbankann sem atvinnuþúfu
fyrir mann, sem hann þurfti að
hafa stjórnmálaafnot af hér í
bænum, að hann hefir haft eigin
stjórnmálahagsmuni fyrir augum
með þessari ráðsmensku og ekki
annað og að hér er því um póli-
líska spilling að ræða, fordæmi,
sem á að verða til varnaðar en
ekki eftirdæmis.
Margir prestar eru til á land-
inu — vafalaust eins hæfir eða
réttara ekki meira óhæfir til
bankastarfa en síra Kr. D , sem
mundu stórum sleikja út um að
koraast inh í Landsbankann með
þeim kjörum, sem hann hefir
hlotið. En enga von mundu þeir
geta gert sér um það, af því, að
enginn þeirra hefði getað verið
B. Kr. slík stjórnmálastoð.
Síra Kr. D. kallar aðfinningar
Isafoldar »árás á sig og atvinnu
sína«. Svo fjarri er því, að þar
liggi fiskur undir steini, að ísa-
fold vildi í sjálfu sér unna síra
Kr. D. svo afkoraumikillar at-
vinnu, sem frekast er unt, þótt
eigi geti hún látið óátalið jslíka
valdamisbeiting sprotna af póli-
tískri hlutdrægni, sem hér hefir
lasta stjórnina fyrir skipun þessa,
)ví að það væri hart ef tillögur
landssímastjórans um stöðu eins
og þessa skyldu vera lítilsvirtar
hafa hvað eftir annað látið auglýsa
efni blaðsins hér á götunum með
þvi að láta söludrengi sina hrópa:
»„Landið“ með skðmmutn á 5 aura«.
Jafnframt því að auglýsa á þenna
hátt að aðaleýni blaðsins væru
skammir, hafa þeir álitið við eiga
að ota þessu að almenningi í vöru-
fegrunarskyni, sem auglýsingu. Þann
mælikvarða hafa þeir lagt á menn-
ingarástand almennings.
Nú er öldin önnur, siðan ráða-
maður »Landsins« komst i ráðherra-
sess. Auð\itað getur það aldrei alveg
hxtt að þjóna fýsn sinni og flutti
því á dögunum ærið óþvegnar
skammir eftir Matthías dannebrogs-
mann. Var þess þá um leið getið í
venjulegri anglýsingu söludrengjanna
um efni blaðsins: »„Landið1 með
skömmum*, var hrópað á götunum.
En nú má »Landið« ekki heyra
nefndar ofurhógværar aðfiuslur við
gerðir stjórnarinnar, sem allir er um
það tala, jafnvel dyggustu fylgis-
menn B. Kr., telja hneyksli.
Og i gær flytur blaðið, til að sýna
sem bezt, vöntun sina á hugsun,
ntargdálka væminn lofsöng um
B. Kr.
Vér hefðum ekki trúað því, að
B. Kr. væri peqar það langt kominn
i ótta sínum um að glata því trausti,
sem hann kann að hafa hjá ein-
hvetjum, að hann þurfi að giípa til
slikra örþrifaráða, sem þeirra, að
lita blað sitt flytja um sig, upp úr
þurru, slika lofdýrð, sem tínir til,
dregur fram og setur í logandi gylta
umgjörð alt það sem hugsanlega geti
slatkað B. Kr. til lofs og dýtðar —
sat; og logið.
Ymislegt er vel um B. Kr., en
margt þó mjög miður; og hefir hið
síðara ágerst æ meit og meir með
aldri og aukinni’metorðafýsn. En ekki
vissum vér fyr að hann væri farinn
að finna svo til nektar sinnar, að
hann þyrfti að láta skýla he rni með
slíku hólspjalli, sem »Landið« hans^
rú flytur.
Þetta varð þá úr pólitiska himins-
og jarðar áhlanparanum, sem þóttist
vera Endar líf sitt með móðursjúkri
hvimpni við hógværar aðfinslur við
landstjórnina og væminni lofgerðar-
langloku sem herra sinn og dtotn-
ara.
lAuminqja » Landið U
Ferð Gullfoss. Stjórnarskrifstofan
í Khöfn hefir símað landstjórninni hór,
að Gullfoss komi ekki við í Leith á
heimleið núna. Eru það auðvitað hót-
anir Þjóðverja um siglingatálmauir til
Bretlands, sem þvf valda.
Skipafregn:
B 0 t n í a kom hingað á miðviku-
dagskvöld. Meðal farþega: Ólafur
Johnson konsúll og frú hans, Theo-
dór Árnason fiðluleikari,” F. C.
Möller umboðssali og frú hans, frú
Frederlksson o. fl.
Botnvörpungafélögin eru sum búin
að halda aðalfund, en önnur um það
leyti. Hagur af útgerðinni hefir ver-
ið með mesta móti — og er það enn
ein sönnunin fyrir rakaleysinu í að-
flnningunum að brezka samkomulag
inu í fyrra.