Ísafold - 13.10.1917, Qupperneq 3

ISAFOLD
3
ómótmælt, að mér sé brígzlað um
samningsrof að ástæðulausu, hvorki
af honum né öðrum. Eg taldi
fyrri grein hans, eða það sem
þessu máli viðkom, skrifaða í
ergelsi, og fyrirgaf það, en með
þessa síðari er öðru máli að gegna.
Skógræktarmálið er mér kært,
líklega litlu síður en honum, og
þvi hefi eg orðið að hafa svo
mikið saman við hann að sælda,
þótt mér hafi ekki alt af þótt
það eins skemtilegt og þurft hefði
að vera, þegar vinna þarf eitt-
hvað saman, en sleppum því.
En nú vil eg reyna að segja
söguna rétta.
Eg hefi ekkert að athuga við
það, sem hann segir um samning
á skógarsvæðinu, sem skógræktin
fekk hjá okkur til ræktunar;
hann er réttur; en þar sem hann
gefur í skyn, að réttara hefði
verið af sér að binda okkur skóg-
areigendur við að flytja svo og
svo mikinn skóg úr girðingunni
niður að Hólá án endurgjalds,
þá er ekki fjarri sanni, að hann
geti sér rétt til með það, að ekki
hefði neitt orðið úr samningum.
í>ó er velst, hvað mikið það hefði
verið, ef ekkert hefði annað stað-
ið í veginum. Eg trúi tæplega,
að nokkrum manni sýnist að við
höfum verið ósanngjarnir í þeim
samuingum, þar sem við létum
skógræktinni í té nærri 200 dagsl.
af lang-bezta haustbeitilandi jarð-
anna fyrir 2 girðingaálmur, sem
munu vera nálægt 2980 m. Efn-
ið í girðinguna fluttum við alt
frá Þingvöllum, bæði okkar og
skógræktarinnar, svo teljast verð-
ur, að við höfum flutt okkar efni
alla leið. Auk þessa má skóg-
ræktin taka 100 hesta’ af skógi
árlega, sem ekki er þó hægt að
reikna minna en 50—75 krónur,
og í þriðja lagi hefði skógræktar-
girðíngin orðið ónýf, hefðu þessar
álmur ekki verið gerðar. Ef
þetta er ósanngjarnt, ja, hvar
hefir þá verið sanngjarnt verð?
Kannske á Vatnaskógsgirðing-
unni? Nei, þarna var fyllileg
sanngirni, sem og átti líka að
vera, þar sem við höfðum þá trú,
að þetta bætti jörðina í framtíð-
inni.
Skógræktarstjóri segir: »Sam-
kvæmt því, er hér hefir verið
haldið fram, hafði eg rétt til að
búast við því, að þeir myndu
vera fúsir á að stuðla að því
verki eftir megni, en það virðist
samt svo, sem mér hafl skjátlast,
því hvorki fyista né annað árið
hafa. þeir séð um, að viðurinn
kæmi niður að á þeim tíma,
sem nefndur var í samningnum,
og þá var það lítil bót i máli,
að þeir seldu hann, tóku hann
upp og fluttu hann fyrir sæmi-
lega borgun, þvi það gerðu þeir.
Þá geta menn nú sagt við mig,
&ð eg hefði átt að ganga að þvi
að afgirða skógsvæðið að eins
með þeim skilyrðum, að fluttir
væri niður að Hólá svo og svo
margir hestburðir af viði árlega
svo snemma, að hægt væri að
fleyta. Til þess verður að svara,
að þá hefði líklega ekkert orðið
úr því að girða. Ef vér getum
ekki að nokkru leyti reiknað með
frjálsum vilja manna við þess-
konar vinnu, þá megi heldur
sleppa því að reikna yflrleitt, ef
vér höfum ekki meira fé til um-
ráða en nú sem stendur«.
Hvernig getur skógræktarstj.
sagt, að við höfum verið ófúsir
á að flytja skóginn, eða yfir höf-
uð hjálpa honum til að gera verkið
framkvæmaúlegt, svo sem mögu-
legt hefir verið og nokkurt vit
hefir verið í.
Skógræktarstj. telur litla bót i
máli, þótt við seldum skóginn,
tækjum hann upp og flyttum hann
að ánni fyrir særailega borgun.
Nú, hvað áttum við þá að gera,
ef ekki þetta? Nú skalegskyra
frá, hvað dýrir við vorum á
þessari vinnu, og láta svo óhlut-
dræga menn dæma um, hvað
ósanngjarnir við höfum verið.
Mér kemur ekkert við árið 1913
—14. Arið 1915 seldum við skóg-
ræktinni 155 hestburði fyrir ki'.
1,05 að mig minnir.
Skógur ófeldur . . . kr. 0,50
Skógarh ögg .... — 0,20
Flutningur .... — 0,35
Alls kr. 1,05
Árið 1916 seldum við skóg-
ræktinni 225 hestburði 160 pd.
þunga fyrir kr. 1,40 hestb, aem
skiftist þannig:
Skógarhestur hver ó-
upptekinn .... kr. 0,50
Skógarhögg .... — 0,25
Flutningur að ánni . — 0,65
Sarnt. kr. 1,40
Nú skal eg geta þess, hvað
sanngjarnt hefði verið að þessi
vinna og flutningur kostaði.
Það var vani, að vanur skóg-
armaður tæki upp 20 hesta á
dag á meðan alt var tekið sem
fyrir var, og bagginn viktaði 60
—70 pd.; en nú er miklu lengur
verið að klippa eða »gresja«,svo
að ágætt þykir, ef teknir eru
upp 10 hestar; og ekki man eg
betur heldur en skógræktarstj.
hafi síðustu árin miðað daglaunin
við það, að maðurinn tæki upp
7 hestb. Þá kemur um 50 aura
á hestb. (kr. 3,50 pr. dag), og
mun hann byggja það á þeirri
reynslu, sem hann hefir aflað sér
síðan hann kom hér til lauds.
Það alminsta sem eg veit til
að skógur hafi verið seldur óupp
tekinn liefir verið 50 au. — viða
kr. 0,75—1,00 hestburðurinn.
Þá kemur þriðji liðurinn: flutn-
ingurinn að Hólá — 65 aura á
hestb. Eg ætla þá að byrja á að
skýra frá því, að viðurinn er telc-
inn hátt uppi í brekkum, þar sem
vont er yfirferðar og hestar svitna
því mikið, auk þess sem vont er
að láta tolla á þeim; brúkunin
er því æði vond, ekki sízt þegar
flutningurinn fer fram að haust-
inu, alt niður úr brekkum og
þangað sem hægt- væri að taka
viðinn á sleða. Ilaustið 1915
voru ekki sleðar til; fluttum við
þó skóginn niður úr brekkunum
um haustið, til þess að stytta
leiðina; urðum því að tvíbinda
hann. Við skulum nú samt ekki
fast um að taká það með í reiku-
inginn.
Því miður get eg ekki sagt ná-
kvæmlega um vegalengd, en hins
vegar veit eg af reynslunni, að
með hverja ferð er maðurinn ein-
hversstaðar á fjórðu kl.stund og
stífasta brúkun á hestum er, dag
eftir dag, að fara 3 ferðir, ekki
sízt á haustdaginn.
Nú geri eg 2 menn að binda,
20 hesta á dag í 5 daga, kaup
kr. 3,50, eins og þá var, verða
kr. 7,00 á dag. . . kr. 35,00
1 maður að fara á
milli í 5 daga . . — 17,50
8 hestar með reiðhesti
í 4 daga, 1 kr. á dag — 32,00
6 hestar með reiðh. í 1
dag, 1 kr. á dag . — 6,00
Áhaldaslit .... — 10,00
. Samt. kr. 100,50
MiðsYeírarbær kýr,
io vetra gömul — ágætis kýr ógöll-
uð — fæ:t keypt á írafelli í Kjós.
Nýjar og gamiar góðar bækur
Litnesk orðmyndafræði eftir latlnukennendur Reykjavíkurskóla..
Bragfræði íslenzkra rímna eftir sira Helga Sigurðsson.
■
R
ntivri
| Larsen & Peíeísen
Piaiiofabrik, Köbenhavn.
Einkasala fyrir ísland fel
í Vöruhúsinu,
Nokkur Piano fyrirliggjandi hér á
staðnum; sömaleiðis
pianoatólar og nótnr.
FrTTTT'iT t tmmiiir
Elg vil nú spyrja alla óvið-
komandi menn, hvort þeim þætti
reikningurinn ósanngjarn, þótt
hann vœri svona, eða kr. 1,00 á
hestburðinn þetta þungan af skógi,
miðað við hestverð og kaupgjald
1916.
Viðurinn óupptekinn,
sumt húsaviður. . kr. 0,65
Felling sama og skóg-
ræktarstj. kostaði
hún síðastl. vor . — 0,50
Flutningur niður að
Hólá sarakv. því,
sem að ofan er
skrifað...........— 1,00
Alls kr. 2,15
En sem við seldum á kr. 1,05
annað árið, en hitt á kr. 1,40.
Oflágt selt um rúma 70 aura á
hvern hestburð, eða á þá 380
hestb., sem við höfum selt, kr.
269,25.
Eg þori óhræddur að skírskota
til allra, sem vit hafa á hvað
vinnan og hestar kosta, að þeir
telja okkur ekki eiga skilið þessa
óhjálpfýsi, sem skógræktarstj. ber
okkur á brýn, þegar þeir athuga
reikninginn.
Enda reyndi eg síðastl. vor við
nærri hvern, sem hesta átti hér,
að fá þá upp á áður minst kaup
til að hjálpa okkur til að flytja
að ánni og gat engan fengið til
þess.
Þá kem eg loks að aðalefninu,
sem sé því að við höfum ekki
staðið við samninga hvorugt árið,
og þar með alt farið sem fór.
Skógræktarstj. segir:
»1915 var viðurinn ekki kom-
inn að ánni fyr en eftir miðjan
júní, en 1916 öndverðan júní«.
Eg segi: árið 1915 var allur
viðurinn kominn að ánni að frá-
dregnum nokkrum böggum, sem
við vissum altaf, að við gætum
komið í tæka tíð, þegar mennirn-
ir kæmu sem áttu að binda, og
þeir komu hingað 13. júní. Svo
var alt tilbúið til fleytingar mánu-
daginn 21. júni, en þá stóð á
skógræktarstjóra sjálfum,og kom
hann ekki fyr en þaun 25. s. m.
og þá var sett á flot.
Ár 1916 var komið um 200
hestb. að ánni 17. maí eða það
sem hægt var að ná upp úr klak-
anum, hitt fluttum við jafnóðum
og það losnaði, svo að ekki stóð
á einum einasta bagga, þegar
mennirnir voru komnir hingað
og til búnir að vinna að bind-
ingunni. Meira.
Leíðrétting. í síðasta tbl.
Isafoldar hefir rmsprentast i grein-
inni Skoðanamunur, neðanmáls:
»lagt« fyrir lá%t í 4. linu a. n , og
»vantar« fyrir vandar í 10. i.
Göngu-Hrólfs-saga.
Göngu- Hrólf s-rimur.
Hálfdánar saga Barkarsonar.
Kristinfræði eftir Gustav Jense.'’.
Sálmasafn eftir Pétur Guðmundsson.
Rímur af Friðþjófi frækna.
Galdrakver.
%
Girðyrkjukver eftir Schierbeck.
Mestur í heimi. II. útgáfa.
Ó öf í Ási eftir Guðmund Friðjónsson.
Hví slær þú mig? Eftir Har. Níelsson.
Helen Keller. Eftir Har. Níe’sson.
Franskar smásögu’-. Þýddar af Birni Jónssyni.
Fást á
skrifstofu Isafoldar og í bókverzlununum.
af
Islenzkum Hátíðasöngvum
eru til sölu hjá höfundinum á Siglu-
firði. Kosta 2 krónur, send kaup-
endum kostnaðarlaust.
Einnig Sex sðnglög sama höf-
undar, 75 aura.
Sauðfjármark mitt er: Sneitt fr.
og fjöður aftan hægra, blaðstýft fr.
vinstra.
Stefán Ólafsson, Kalmannstungu,
Hvítársiðuhreppi, Mýrasýslu.
Hestur tapaður,
jirpur að lit, svart fax og tagl, ný-
lega jafnað. Mark: Heiltifað vinstra?
og ef til vill mark á hægra eyra.
Við herð.ikampinn vinstra megin
hvitur blettur. Hestuiinn er litið
eitt styggur, töltari og vakur.
Finnandi geri Jóni Laxdal í Tjarnar-
götu 35 (Sólheimum) viðvart.
Simi 421.
£r(. símfregtiir
Opinber tilkynning frá brezku utan-
ríkisstjórninni i London.
Kaupmannahöfn, 5. okt.
Því hefir verið lýst yfir
að með útflutningsbanui
Breta á ölium vörum til
Norðurlanda og Hollands
sé átt við það, að héreftir
þurfi að fá sérstakt ntflutn
ingsleyfi fyrir hver ja vöru-
tegund, en eigi það, að
bannaðir séu ailir útflutn-
ingar.
Frá Berlán er símað að
Bretar hafi sótt fram einn
kílómetir milli Poercap-
pelle og Glieluvelt.
Bretar hafa og gert
grimmileg áhlaup hjá
Zonnebeke og Beeslaere.
Frakkar hafa gert ákaf-
ar loftárásir á þýzkar
borgir vestast á Þýzka-
landi.
Herkostnaður Banda-
ríkjamanna þetta fjár-
hagsár er áætlaður 14
miljarða dollara.
- K.höfn 5. okt.
/
Bretar hafa unnið ein-
hvern hinn stærsta sigur
á vesturvígstöðvunum síð-
au orustan stóð hjáMarne.
Þeir hafa sótt mikið fram
á 8 mílna svæði hja Ypres-
veginum—Langemarck og
hafa tekið Poelcapelle,
sem þar er fyrir norðaust-
an. —
Þeir hafa þegar tekið 3
þús. Þjóðverja höndum.
Kerensky hefir neitað að
láta jainaðarmenn mynda
róðuneyti og hótar því að
segja af sér.
Finska þfngið hefir sam-
þykt að koraa á lýðveldis-
stjórn í Finnlandi, sem
skuli stjórnað af forseta
og þinginu.
Leynilögreglan í Noregi
hefir látið birta aðvörun-
arskjal, sem varar fólk við
þýzknm njósniirum.
K.höfn 6. okí.
Peru hefir lagt hald á
öSl þýzk skip í hötnum
laudsins.
Brefor fjcmdíðhu 4M6
Pjóðuerja á vestur-víg-
sföðvunum i gær.
í stjórnarráði Póllands
eiga sæti þeir Kakovsky
erkibiskup, Zubominsky
yfirborgarstjóri í Warshau
og Ostrovsky jarðeigandi.
Khöfn 7. sepf.
Stórskotaliðsorusta held-
Uf áfram l Flandern.
Róstur á þingi Þjóðverja
þegar hermálar áðherrann
svaraði tyrirspurnum jafn-
aðarmanna um undirróð-
ur Pan-Þjóðverja.
Einnig urðu róstur í
franska þinginu er Malvy
varði sig fyrir árásum við-
vikjandi friðarumleitun-
um.
Skorað hefir verið á
Russa að hverfa á burtu
úr Finnlandi.
— Jafnaðarmannastefn-
unní í Petrograd er lokið