Ísafold - 11.10.1927, Side 1

Bitst jórar:
Jón Kjar.tansson
Valtýr Stefánsson
Sími 500.
ISAFOLD
Afgreiðsla og
innheimta
í A usturstræti 8.
Sími 500.
Gjalddagi 1. jólí.
Árgi
anfnirinn
kostar 5 krórmr.
DAGBLAÐ: MORGUNBLAÐIi)
62. *rg. 48. tbl.
Þriðjudaginn II. okt. 1927.
ísafoldarprentsmið.ia li.í'.
Hvaðgerir Alþingi?
I.
Því meir, sem menn íhuga lög-
brot dómsmálaráðherrans — að
virða að vettugi gildandi lög lands
ins — því alvarlegri þykja mönn-
íum aðfarir hans. 1 fyrstu hjeldu
menn að lijer væri aðems um
flónsku eða yfirsjón að ræða. —-
;Menn bjuggust við, að ráðherrann
jmundi lagfæra þetta, þegar li.on-
um hafði verið bent á afbrotið.
Svo fór dómsmálaráðherrann að
skrifa um málið opinberlega. Þá
fengu menn fulla vitneskju um
það, að hjer var ekki um yfírsjónj
neitaði að flamfylgja varðskips-
lögunum. Hann þurfti als ekki að j
skipa mennina í stöðnrnar, til þess
að framkvæma lögin; hann gat
sett þá fyrst um sinn. Óskaði ráð-
herrann einhverra breytinga á lög-
unum, gat hann farið fram á þær
á næsta þingi. Hann þurfti ekki
óg mátti ekki fresta framkvæmd
laganna. þess vegna.
»
, III.
Varðskipslögin voru komin til
framkvæmda hjá fyrv. stjórn, þótt
ekki væri hún húin að skipa menn-
ina í stöðurnar. Stjórnin hafði gef-
ið út reglur samkv. lögunum; skip-
'að ræða. Ráðherrann vissi vel, að, veríar voru ólögskráðir á( skipun-
hann var að fremja lögbrot. Ásetn- um> byrÍa® var að liorga skips-
ingur hans var að gera það. Hann mönnum laun samkv. lögunum o.
framdi lögbrotin með ráðnum hug. | s' ^rv- Útgerðarstjóri skipanna
Þetta gerir málið alvarlegt. Mál-, Hefir skýrt, oss frá, að skipverjar
ið verður ekki lengur smá yfir- a »Hór‘ ‘ hafi fengið laun sín
sjón ráðherra, sem er nýgræðing- j greidd samkv. nýju lögunnm frá
ur í stöðunni. Málið verður stórjl- júlí. „Þór“ var hjer syðra fram
pólitískt, og það hefir margar og eftir sumrinu og var því auðvelt
miklar afleiðingar þver endalok na ^il hans. „Óðinn var oftast
þess verða. | fjarverandi í sumar.
Ráðherra, æðsti embættismaður J- J- ásakar fvrv. stjórn Þyrh
ríkisins, sem engan hefir yfir sjer ( Það, að hún hafi ekki þegar í stað,
nema Alþingi, hann þreifar fyrir eftir að lögin öðluðust gildi, látið
sjer, hvað bjóða, megi Alþing'i. —1 skrá skipsmenn varðskipanna úr
Hann þreifar fyrir sjer urn það, skipsrúmi, þar sem lögin sögðu, að
hvort, traðka megi á lögum, sem skráning skyldi ekki fram fara.
Alþingi hefir samþykt. Hann þreif Vafalaust er það vegna þekkingar-
jar fyrir sjer um það, livort yfir leysis J. J. á g'ildi skráningar yfir-
höfuð sje þörf að spyrja Alþingi leitt, að hann gerir engan ^giein-
'að því, livað sknli vera lög í land- ai'mun á skráningu í og úr skip-
jinu. Leyfi þingmeirihlutinn, sem i'úmi. Skipsmenn varðskipanna
stendur að baki núverandi stjórn, voru.allir lögskráðir til, óákveðins
óátalið, að traðkað sje á varðskips- tíma, og þar sem lög voru komin
lögunum, þá er eins hægt, að 1 SÚdi, er fastákváðu laun skip-
traðka á öðrum lögum. Ráðherra, verja, var fyrri ráðuingarsamn- ^
Sem fær vilja sinn ,í þessu efm, in8'nr þeirra Þar lneð sjálffallinn
getur smámsaman fært sig upp á ur gihli. Bn jafnframt því sem J.
Iskaftið, uns liann er orðinn ein- J- ásakar fyrv. stjórn fyrir þetta,
yaldsherra á íslandi. Máske stefn- upplýsir hann með vottorði frá
ir J. J. að því marki ? útgerðarstjóra, að allir skipverjar
j varðskipanna hafi verið skráðir
jl | úr skiprúmi í tíð fyrv. stjómar.
Dómsaálaráðherrann hefir lýst, Hvernig her að skilja þetta ?
cþ.ví yfir, að hann ætli ekki að láta Hvernig á fyrv. stjórn að líða það,
i\ arðskipslögin frá síðasta þingi að allir skipyerjar varðskipanna
•t oma til framkvæmda. Ráðherr- sJen skráðir úr skiprúmi, ef það
(íii treystir því, að þingmeirihlut- j er ekld gert samkv. heimild í lög-
iii n fallist á, að gefa Jónasi Jóns-(nnnm frá síðasta þmgií Yeit J. J.
'Ayni frá.Hriflu einskonar alræðis- ekki, að áður en varðsidpslögin,
Vald á íslandi! j/frá, síðasta þingi öðluðust, gildi,
Um leið og ráðlierrann játar af-(var Þa® skylda að lögskrá skip-(
brot sitt, afsakar hann sig með verjana á varðskipunum, eins og
því að gefa í skyn, að fyrirrennari aðra skipverja á íslenskum skip-
Iians í ráðherrastöðunni hafi drýgt nm -
,Ujmu syndina. Slík afsökun er Hann er merkilegur maðut',
iPuðvitað einkis virði. Eins og það dómsmálaráðherrann okkar. Hann
'ýetur ekki leyst þjófinn A nndan ákærir fyrv. stjórn fyrir verknað,
>■ efsingu, að B er þjófur líka, eins en leggur jafnframt fram sönnun:
feetur það eklci leyst J. J. undan fyrir því, að ákæran sje röng!
ibyrgð, þótt Magnús Gnðmunds- Veit J. J. ekki, að það var ólög-^
Frá heimsókn Bandaríkjanermanna í Frakklandi. Nokkrar þúsundir Bandaríkjaheriuanna,
sem voru sjálfboðaliðar í stríðinu, konni nýlege í höimsókn til Frakkland's og var þeim
tekið með kostum og kynjum í Párís. Þaðan fóru þeir norður til vígvallanna, þar sem flestir hermenn
Bandaríkja fjellul og voru þar haldnar sorgarhátíðir til minningar um hina föllnu. MyndirUar hjer að
ofan eru teknar í einum grafreit Bandaríkjahermanna. Á efri myndimu sjest hápallur, og á honura
sitja Pershing yfirliershöfðing'i (lengst til vinstri), þá Foeh marskálkur, þá Walcker yfirborgarstjóri
í New York. — NeÍSri myndin er tekin um leið og sorgarathöfnin bvrjaði. í baksýn eru hinar löngu.
raðir af liermannagröfum.
Son væn einnig sekur.
legt að liafa skipverja varðskip-
J. J. er í sbrifum sínum, að stag- anna ólögskráða á skipunum, án
jtst á því, að M. G. hafi ekki verið þess að lögin frá síðasta þingi
iúinn að skipa skipsmenn varð- væru komin til framkvæmda ? Nu
fkipanna í stöður sínar.-Var nokk- befir J. J. með vottorði frá út-
jir vanrælcsla í þvi fólgin?- Nei, gerðarstjóra skipanna sannað að
fls engin. | mennirnir voru ólögskráðir á skip-
Það hefir engum dottið í hug, upnurn. Þar með hefir hann einn-1
ið ákæra J. J. fyrir það, þott hann ág sannað hitt, sem hann ætlaði að
'kipaði ekki skipverja varðskip- afsanna, að fyrv. stjórn var byrj- J
tnna í, stöðurnar. Ákæran á hend- uð á að láta framkvæma varð-
ir honum er fólgin í því, að hann skipslögin.
IV.
Það er fullkomlega samiað,. m,
a. af skýrsiu J. J., að varðskips-
Íögin voru komin til framkvæmda
í tíð fyrv. stjórnar. En hvað skeð-
ur þegar núverandi stjórn tekur
við? Dómsmálaráðherrann um-
turnar öllu, sem búið var að gera.
Hann fyrirskipar, að alt skuli véra
eins og áður var. Hann fvrirskip-
ar að lögskrá skipverjana á skip-
in, enda þótt lögin heint banni
að gera slíkt. Hann fyrirskipar
að kjör skipsmanna skuli vera þau
söniu og áðuiyénda þótt launalög-
in frá síðasta þingi hafi þar gert
nokkra hreytingu á. Þegar búið
var að framkvæma skipun dóms-
málaráðherra, var brot hans full-
komnað. Hann hafði með einlæg-
utn ásetningi og’ ráðnuni liug skip*
að svo fyrir, að lög' Alþingis
skyldu virt að vettugi!
J. J. gasprar mikið urn það, að
laun skipherránna hafi verið of há.
Þatt voru 12 þús. kr. á ári. 1 launa-
lögunum frá síðasta. þingi voru
laun þeirra ákveðin 6000 kr., imic
dýrtíðaruppbótar, hsðkkandi þriðja
hvert ár, upp í 7200 kr. Jafn-
framt var það tekið fram, að nú-
verandi skipherrar mættu halda
sínum fyrri launum, ef þeir yrðu
áfram á skipunum.
Lögin setja það í sjálfsvald veit-
ingavaldsins, þ. e. ráðherra, að á-
kveða hvort skipherrarnir verði
áfram með gömlri íauna'kjöruriúm
eða ekki. Ef ráðherra var því mót-
fallinn að skipherrarnir hjeldu sín
um fvrri latlnum, þá áfti liann að
át glýsá stöðurriár lárisar S'amk’v.
launaákvæðum 1. gr. laganna, þ. e.
með byrjunarlaunttm 6000 kr.
En livað gerir J. J. ? Hann ræð-
ur skipherrana áfram með 12 þús.
kr. launum. Síðan skrifar hann
liverja greinina á fætur annari,
þar sem hann óskapast yfir háum
latinum skipherranna á varðskip-
urium! Er unt að gefa sjálfum sjer
öllu greinilegar á kjaftinri, en J.
J. gerir þarna?
i Y.
Deila sú, sem risið hefir út af
varðskipslöguntim, er ekki um
það, hvaða laun skipherrarnir eða
áðrír sfarfsmenn sltipanna eigi að
liafa. Deilan er alt annars eðlis.
Hún ér nm það, hverjir eigi að
ráða yfir skipverjum varðskip-
anna. Er þáð ríkið, sem gerir skip-