Ísafold - 13.12.1927, Side 3

1
! 8 A r O l, P
saiuhuga og samtaka voru }>au í
því að gera garðinn frægan. Bö ’n
þeirra, sem lifa eru: Jón skrif-
sfofust jóri Alþingis, Olafur, bú-
stjóri í Kaldaðarnesi, Halla, htis-
freyja í Viðey og Haraldur tón-
snillingur í Kaupmannahöfn. Eina
dóttur; uppkomna, Guðrúnu, mistu
þau hjón fyrir mörgum árum.
S. S.
Gnðjón Gnðlangssou
sjötugur
ur var í Skafafellssýslu var hann
biilaus í Kirkjubæjarklaustri og
næsta ár á Kálfafelli í Fljóts-
hverfi, on næsta ár reisti hann bú
á Kirkjubæjarklaustri, sem var
gamalt sýslumannssetur frá em-
bættistíð Árna sýslumanns Gísla-
sonar, bygði hann þar upp í
stærri stíl og kostnaðarsamari en
venja er til í sveitum, enda stend-
ur sú bygging að mestu enn í dag.
Fyrsta árið, sem Sigurður var
sýslumaður í Arnessýslu 1891—
1892, var hann ásamt fjölskyldu
sinni hjá foreldrum sínum í
Hjálmholti; hafði faðir hans þá
fyrir skömmu bygt stórt og vand
að íbúðarhús, svo þrengsli urðu
ekki til baga. En sumarið 1892
keypti sýslumaður Kaldaðarnes,
sem var þjóðjörð. En sú jörð var
þá í svo mikilli niðurníðslu meðal
annars að húsum til, að ekki var
nokkurt viðlit fyrir embættis-
mann að setjast þar að, án stór-
íeldra umbóta. En á þeim stóð
þá ekki heldur lengi. Þegarfyrsta
sumarið reisti sýslumaður timbur-
hús, sem hann liafði látið smíða
í Noregi, og á næstu árum rak
hvert stórvirkið annað, heyhlöður
og peningshiís, fyrirhleðsla fyrir
Ölfusá, áveituskurðir, girðingar
og túnasljettur, alt saman stór-
fenglegra og vandaðra en þá var
títt hjer á landi. — Það má heita
að Kaldaðarnes sje nu óþekkjan- Guðjón Guðlaugsson frá Ljúfu-
legt frá því sem áður var, flestar stöðum — undir því nafni er hann
hjáleigurnar jafnaðar við jörðu, og landsltunnur — er 70 ára í dag.
laudið, sem þær höfðu, lagt undir Hann er fæddur í Dalasýslu, en í
heimajörðina. Það segir sig sjálft Strandasýslu hefir hann dvalið
að jafnstórfeldar umbætur sem' lengst. Reisti liann fyrst bú á
þessar hafa þurft mikla umhugs-j'Hvalsá við Steingrímsfjörð, en
un og undirbúning til þess að all-1 þaðan fluttist hann að Ljúfustöð-
ar áætlanir stæðust og ekki ræki, Um við Kollafjörð og bjó þar 15
sig hvað á annað. Það gegnir jafn ár. Frá Ljúfustöðum fluttist liann
vel furðu, að þær skuli vera fram- [ að Kleifum yið Steingrímsf jörð,
kvæmdar af manni, sem hafði erf- ^ þaðan til Hólmavíkur og hingað
iðu og umfangsmiklu embætti að til bæjarins fyrir nokkrum árum.
Annars er hjer ekki rúm til að
rekja æfiferil hans nákvæmlega,
ar, og þegar hann flutti til Hólma-
• víkur þá var það til þess að geta
betur gefið sig við þeim störfum.
Þingmaður Strandamanna var
Guðjón fyrst kosinn 1893 og sat
óslitið á þingi til 1908. Árið 1911
var hann endurkosinn og 1916
t
J. L. Jensen-Bjerg
kaupmaður.
varð hann landskjörinn þingmað-
ur eins og fyr er vikið að. Árið
1901 var hann skipaður í milli-
þinganefnd í fátækramálum og
sveitarstjórnarmálum og eftir að
hann flutti hingað var hann um
nokkur ár formaður Búnaðai-fje-
lags íslands, en síðustu árin gjald-
keri þess.
Guðjón hefir ætíð verið fastuv
I fyrir og á þingi vakti hann eftir-
| tekt, bæði vegna þess, hve vel
' hann var máli farinn og rökfastur
| og vegna kjarks og einbeittni. ;
| Hinir mörgu kunningjar og ’dn-
ir hans nær og fjær munu óska
; lionum á þessum degi alls hins
, besta og minnast lians sem góðs
: drengs og vinfasts. Hann mun
jafnan verða talinn meðal lands-
ins nýtustu sona.
Æfisaga Jensen Bjerg er glögt
og gott dæmi þess, hverju menn
fá áorkað í lífinu, og hvert menn
komast ef þeir hafa sjer að vega-
! nesti ástundun, drenglyndi og elju..
Tvent var það í fari hans, sem
' einkendi hann mest í reykvíksu
I umhverfi; skilningur hans á lilut-
J \erki kaupmenskunnar, og irygð
hans við staðinn, bæinn.
íslendingum hættir til þess, að-
líta á kaupmenn og kaupmensku,
eins og alt sje þar bygt á eigin-
girni og gróðafíkn. En með liug-
arfari Jótans, rak Jensen Bjerg
verslun sem fulltrúi fyrir meðborg
ara sína, fyrir afmenning. Þegar
hann fór utan til þess að kaupa
birgðir í Vöruhúsið sitt, þá vakti
það fyrir honum fyrst og fremst,
hvernig hann kæmist að kaupum,
er gætu orðið viðskiftamönnunum
fátæku almúgafólki í Reykjavík
að gágni. Er þetta eigi sagt hjer
í því skyni, að þessi hugsunarhátt-
Um dagmál á sunnudaginn var, sje einstæður meðal kaupmanna
andaðist Jensen Bjerg kaupmaður, hjer — en hann stingur í stúf við
og hóteleigandi, að heimili sinu almenningsálit á kaupmensku,
Vesturhlíð lijer í bænum. Hafði sem ræktað er hjer á íslandi.
LLandhelg’isgæslan
0 g
dómsmálaraðherrann
hann legið þungt haldinn viku-
tíma, veiktist snögglega laugar-
dagskvöldjð 3. li. m. af innvortis-
En Jensen Bjerg vildi láta gott
af sjer leiða í öðru en ódýrura
vörukaupum og sölu. Hann vildi
sjúkdóm, er læknar vissu eigi; h’ggja rækt við bæjarfjelagið. —
glögg skil á. En fram að þeim Híer hafði hann staðnæmst eftir
„Litla ríkislögTeglan1 ‘.
tíma, hafði hann eigi kent sjer
neins meins, og hafði með óskert-
um kröftum gegnt umsvifamiklu
starfi.
gegr.a.
Af því, sem hjer er lauslega
drepið á, má ráða að Sigurður enda h?fír l>að verið geit á öðrum
sýslumaður hefir verið starfsmað- Stafi i0ðinn l!)1;>!'
ur með afbrigðum meðan heilsa! Það er kmmUgra en frá l,ur£i
og kraftar entust, um það ber'að se«a’ að GuðJón Guðlaugsson
Kaldaðarnes einna ljósastan vottJer stórmerkur ,naður fynr margra
En þeir sem þektu 'vel til vissu ,llllta 8aklr og lieir eru ekkl marg'
líka, að hann lagði mikla alúð og U' himr íslensku bændur’ sem uot '
mikla vinnu inn í embættisstörf lð hafa meira trausts en GnðJ6n'
sín og mat þau mest af öllu. Það K°m það berlega fram 1 lands'
var því síst að furða þótt hann IkjÓrSk0SnÍngUnum 1916’ er hann
nyti fylsta trausts og virðingar'V31' 1 kjÖrÍ °g Var fluttur UPp á
sýslubúa sinna alla tíð, svo örugg- Jllstanum af sv0 mhrgum kjósend-
* um, að hann hlaut efra sæti, en
ir sem þeir gatu venð um það, að
hann vildi láta hvern mann ná |hans a hstanum sagði til. Er
rjetti sínum hvei- sem í hlut átti ogiÞetta. mjög sjaldgæft við hlutfalls-
. | kosmngar og sýnir greimlega liað
gaf ekki onnur rað en þau, seml ® v „
, ,, „ , ,, ' traust, sem Guðjon hafði aflað
hann eftir vandlega íhugun, taldi . ’ , . , . . . .
heilræði. — I sjei' með í>mgmenshu smni fynr
TT., . | Strandamenn. — Launuðu bændur
Vitrum og vinsælum manni er , T • , , • e
, ., . landsms honum þar rjettilega for-
a bak að sja þar sem. Sigurður •• , - ,. ,,
,’ 1 gongu hans um yms nytjamal
Utatsson er, það mega margir sanna , • , „ „ , .
. , s , þeirra, svo sem stofnun Ræktun-
og ekki sist þeir, sem honum voru •'* • • *• t-j,- ,, •
7 , 1 „ arsjoðsms, girðingalogm eldri o. fl.
vinattubondum bundnir. Ogleym- n *•' ,«• *'« •* , •
° - Guðjon hefir ætið venð hmn
mesti framkvæmda- og framfara-
i maður. Allar jarðir, sem hann hef-
anlegar munu þeim margar ánægju
stundir á heimili þeirra hjóna, þar
leí.iV"“ V''7'M7 "ý | h-lrtiS.'hefi/haim' stórbæÚ.'Þeg-
mattmn til þess að samfundirnir!
ar liann fluttist hingað til Reykja-
yrSu Snæg.mlegastir. Ókrnu.- Mku, ke ti haml Wli5 Hlí8„.
„g„m hefS, vrnst eltld dottiS í hug vi8 öskjuhlíS og hefir gert
ao hmn kyrlati maður mundi vera , ••• •, , , , TT
T „ . iþar mjog .miklar umbætur. Hanrj
ems glaður í vinahóp og hann var. I • • ,,• •* . p
^ I unir sjer ekki nema vio starí og
Árið 1883 gekk Sigurður sýslu- ^’framkvæmdir og svo mikið hefir
maður að eiga eftirlifandi ekkju hann bætt núverandi býli sitt, að
sína Sigríði Jónsdóttur umboðs- liann fjekk' af túni þess í sumar
manns í Vík, sem áður liafði verið yfir 250 töðuhesta.
gift Sigurði hjeraðslækni Ólafs- Meðan hann dvaldi í Stranda-
svni. Dóttir þeirra er Guðlaug sýslu ljet hann mjög til sín talra
kenslukona í Reykjavík. — Hjóna [ verslunarmál bamda og var um
band þeirra Sigurðar sýslumanns ^ langa liríð framkvæmdarstjóri
og frú Sigríðar var hið farsælasta, Verslunarfjelags Steingrímsfjarð-
Það fer að verða alvarlegt íhug-
unarefni margra, hvernig dóms-
málaráðherrann okkar hagar sjer
gagnvart landhelgisgæslunni. Eitt
af hans fyrstu verkum í ráðherra-
tigninni var það, eins og kunnugt
er, að fótumtroða tvenn mikils-
varðandi lög frá síðasta þingi, er
sett voru til öryggis landhelgis-
gæslunni. Hvaða afleiðingar þetta
athæfi ráðherrans kann að hafa,
skal ósagt látið; en hann hefir
gert sitt til þess, að draga úr góð-
um árangri gæslunnar.
En dómsmálaráðherrann hefir I
fleiru en þessu komið harla und-
arlega fram gagnvart landhelgis-
gæslunni. Hann hefir sí og æ tekið
varðskipin frá því starfi, sem þeim
cr ætlað að vinna, og lialdið þeim
við önnur óskyld störf. Á tímabili
gerðu skipin lítið annað en standa
í flutningum hingað og þangað,
ýmist með dómsmálaráðherrann
’sjálfan eða einhvern af gæðingum
lians. Þegar þessu starfi var lokið,
voru varðskipin tekin í þjónustu
löggæslumanna á landi, og nú síð-
ast er annað varðskipið látið
liggja inni á Patreksfirði, til þess
að verg til taks, meðan verið er að
koma einum sýslumanni úr em-
bætti og setja annan inn!!
Hvað segja menn um þetta starf
varðskipanna? Hvað segja vjel-
báta- og smábátaútvegsmenn, sem
daglega horfa á yfirgang togara í
landhelgi ?
Og hvað segir Alþbl. nú um
„litlu ríkislögregluna“ lians Jón-
asar dómsmálaráðherra ? — Hefir
blaðið gleymt því, sem það sagði
s. 1. vetur?
Landhelgin okkar er vissulega
ekki of vel varin; og þess vegna
er það ófarsvaranleg ráðsmenska
hjá dómsmálaráðherranum, að
faka varðskipin og halda þeim
dögum saman við alt önnur störf
en þeim er ætlað.
Ættjörðin mótar manninn. Eng-
inn gat. til hlítar þekt og skilið
J en Bjerg, nema þeir sem
þelckja ættland lians, heiðarnár
jósku. Fáir íslendingar geta gjrt
sjer í hugarlund, hve lífsbarátt ,.i
þar hefir verið hörð uns ræktunin,
ræktun lýðs og lands, lagði heið-
arnar unclir sig.
margra ár flökt. Hann varð meiri
Reykvíkingur en alment gerist.
Hann skoðaði ekki Reykjavík sem
verstöð til peningagróða, heldur
heimili, samfjelag, sem allir ættu
að kosta kapps um að gera sem
best úr garði.
Þetta kom fram á margan háttT
og nú síðast í-starfi hans „við að
koma útvarpsmálinu á framtíðar-
grundvöll. Yið það hafði hantr
unnið á annað ár, og alt til síð-
ustu stundar.
Ollum framfaramálum fylgdi
Til þess að brevta jóskri Ivng- hann með áhuga’ Þó var einn l,átt'
heiði í ræktað land, þurfti ósíitna ur mála honum ætíð ðkunnur. Það
vinnu í áratugi. Þeir menn, sem'voru stjórnmáladeilur. Okunnu-
bvrjuðu ungir, sáu ávextina fyrst leiki hans á þeim málum var hon’
■í höndum barna sinna. I um 111 hróss’ 0heilindin og reiP'
f þesskonar umhverfi ólst Jen-! dráttinn skildi hann ekni- Fyr.r
sen Bjerg upp. Blásnauður gekk,honum var starfið veruleikinn eitt
liann að heiman, því á heiðabýlinu og alt’ en orða^íálfrið’ H°kkaPÖli-
var ekki rúm fyrir liann. Sem um-‘ tíkin fór f*vrir ofan Sarð neðan
ferðasali fór hann um alla Dan-1 ll,iá honum'
mörku, gekk með ullarvörupoka á JensenBjerg var fyrst ogfremst
bakinir um sfrjálbýli Vestur-Jót- starfsmaður, samviskusamur í við-
lands. Á ferðalaginu lagði hann skiftum og vandaður í öllu dag-
efnaðist bar liann
■ggjci cinuc* u.au a sjer, vaun jafnt
lengra norður á bóginn. Og til is-
lands kom hann árið 1909, þá til finna til þess að aðrir þjónuðu
Siglufjarðar. j sjer, en gekk sjálfur með lífi og
eitt sinn leið sína til Færeyja. Þar, fari. Þó liann
og þjett. Hann hirti eigi um að
fjekk hann löngun til að leggja 1 það aldrei utan á
Hingað til Reykjavíkur ko.n
liann árið eftir, og setti upp versl-
un í svonefndu Herdísarhúsi. —
Skömmu síðar flutti hann versiun
sína í Hótel Island. Keypti liann
síðar hótelið sem kunnugt er, og
hefir rekið hótelið ásamt vefnaðar-
vöruversluninni, með frábærri kcst
!gæfni og altíð. Húsakynni þar sem
kunnugt er æði ófullnægjandi. En
Jensen Bjerg hafði mikinn hug á
því, að gera það sem best úr garði,
sá þó að mörgu var ábótavant, og
var það því áform lians að stækka
hótelið að mun og gera þar gisti-
hús, sem fullnægði fyllilega kröf-
um tímans. Er óhætt að fullyrða,
að í þeirn áformum hafi hann engu
síður hugsað um heill og heiður
bæjarins, en sinn eigin hag.
Nú um nokkurt árabil hafa
Reykvíkingar verið orðnir þvi van
ir að telja fátæka umferðasalann
frá jósku heiðunum meðal sinna
nýtustu borgara.
sál í þjónustu allra þeirra hlut-
verka, er hann tókst á hendur
Jensen Bjerg var fæddur í Bor-
ding á Jótlandi 13. nóv. 1879. —
Hann var tvíkvæntur. Kona lians
Metha f. Jacobsen lifir mann sinn
ásamt þrem börnum á unga aldn.
Auk þess átti liann einn son af
fyrra hjónabandi.
Jensen Bjerg átti sæti í Versl-
unarráðinu frá stofnun þess. Hann
var og í stjórn útgerðarfjelagsins
Ari. Um skeið var hann í stjórn
danska fjelagsins hjer í bænum.
Eitt af því, sem einkendi Jenseu
Bjerg var hve stórgjöfull hann
var. En honum var umhugað um
að láta sem minst á því bera. Eitt
af því, sem hann ljet sjer ant, um,
er hann lá banaleguna, var að
góðgerðafjelög þau hjer í bæ, er
hann var vanur að styrkja fyrir
jólin, fengju nú hinn sama styrk
og vant er, enda þótt svo færi, að,
hann lifði eigi til jólanna.