Tíminn - 29.06.1980, Síða 23

Sunnudagur 29. júnl 1980.
31
vernd og almenna náttúruvernd
og var lengi nánast eina röddin
sem heyröist um þau mál.
Bolmagn félagsins til beinna
framkvæmda var ekki og hefur
aldrei veriömikiB. En meB hvatn-
ingum og ábendingum hefur þó
ýmsu veriö komiö til leiBar. Eitt
af þvf var friöun skóga og landa
til skógræktar og útivistar.
Hæst ber friöun Bæjarstaöa-
skógar og síöan Heiömerkur og
skal um þaö farið nokkrum orð-
um:
1 fyrsta Skógræktarritinu var
grein eftir Asgeir L. Jónsson
ráöunaut. Þar lýsir hann för sinni
I Bæjarstaðaskóg og hinum
fagurvaxna birkiskógi þar.
„Fullir hrifningar reikuöum viö
um þennan undurfagra reit.
Morgunsólin sendi okkur hlýju
geisla sina og sló gullnum ljóma
yfir skógi vaxnar hliöar og jökul-
breiður umhverfisins.
Er viökomum upp úr skóginum
þá hnykkti mér skyndilega. Ég
reiddi upp krepptan hnefann af
gremju. Viö okkur blasti breiöur
uppblástur gári, sem stefnir á
miöjan skóginn og hefur þegar
gert vik I hann. Jöröin er þarna
örfoka en hér og þar liggja hálf-
fallin tré, er falliö hafa I valinn
fyrir eyöileggingunni.
Greininni lýkur Asgeir meö
þessum orðum:
„Aö endingu vildi ég óska, aö
þessi fagri og merkilegi skógur
yröi friöaöur og verndaöur ó-
komnum kynslóöum til handa, aö
hann yröi geröur aö sælureit, er
heimsóttur yröi af framsæknum
gestum, er þangaö kæmu til aö
strengja ný heit landi og lýö til
blessunar, og aö þangaö mættu
sem flest brúöhjón landsins
leggja leiö slna og vinna þar þaö
heit aö „glæöa vel þann neista,
sem liggur innst”.”
Þessi frásögn og orö Asgeirs
sýna, bæöi hvernig ástatt var vlöa
um landiö og þaö hugarfar, sem
þá rikti. Margir reiddu kreppta
hnefana gegn eyöileggingaröflum
landsins, og margir strengdu heit
aö ráöast gegn þeim.
Friöun Bæjarstaöaskógar var
slöanhreyfö á aöalfundi 1934. En
fjárráð voru lltil sem engin.
Bauöst þá Arni G. Eylands til aö
gangast fyrir fjársöfnun og öflun
efnis meö framlögum. Þaö gekk
svo vel aö skógurinn var girtur
1935 og stjórnaöi Hákon Bjarna-
son þvi fyrir félagiö.
Hugmyndinni að friöun þessa
landssem nú nefnist Heiömörk og
oröinn er fólkvangur höfuöborg-
arsvæöisins, var einnig fyrst
hreyft I Skógræktarritinu. Þaö
var 1936 aö Hákon Bjarnason
lýsir þessu landi og leggur til aö
þaö veröi friöaö.
„Væri mikill fengur fyrir Ibúa
bæjanna aö geta skroppiö um
helgar I fagurt skóglendi án þess
aö þurfa aö verja til of miklum
tfma og peningum”, segir
Hákon.
Friöun þessa lands úr landi
jaröanna Hólms, Elliöavatns og
Vatnsenda var fyrst rædd á aðal-
fundi félagsins 1938, og var siöan
baráttumál félagsins næstu árin
og til margs gripiö. Siöan kemst
máliö I hendur Skógræktarfélags
Reykjavlkur eftir stofnun þess
1946 og er þá kominn sterkur liös-
maöur I baráttuna Einar G.E.
Sæmundsen skógarvörður og
framkvæmdastjóri Skf.R. En
hann byrjar loks aö giröa 1948.
Fjölmörg félög tóku slöan aö
planta I Heiömörk en þaö nafn
hlaut friölandiB.
Þar mun nú vera eitt stærsta
skógarfriöland á landinu og löngu
viöurkennt af öllum almenningi
sem útivistarperla.
Næsti varöi I sögu félagsins,
sem ég vil nefna hér er stofnun
Landgræöslusjóös 1944.
Arngrlmur Kristjánsson skóla-
stjóri, sem var einn af stofnend-
um Skógræktarfélags Islands og
haföi tekiö mikinn þátt I störfum
þess var I undirbúningsnefnd lýö-
veldiskosninganna.
Hann kom þeirri hugmynd á
framfæri viö Hákon Bjarnason,
stjórn Skógr.fél. ísl. aö hver kjós-
andi, sem kysi um stofnun lýö-
veldis á lslandi leggöi nokkuö aö
mörkum til þess aö klæöa landiö.
Stjórn Skógræktarfélags Is-
lands tók máliö á slna arma og
var leitaö samstarfs viö félags-
samt(8t svo sem U.M.F.l. Margir
áhrifamenn meö forsætisráö-
herra I broddi fylkingar lögöu
málinu liö. Fljótlega hlaut hinn
væntanlegi sjóöur nafniö Land-
græöslusjóöur.
Taraldsey á Höröalandi I Noregi.
Ekki er tóm til aö nefna hér allt
þaö sem viö höfum hlotiö frá
þessum velunnurum okkar. En ég
get þó ekki stillt mig um aö nefna
hér nafn Pastor Hópe, sem sent
hefur félaginu margháttaöar
gjafir. Ariö 1975 geröist Skóg-
ræktarfélag Islands ásamt Skóg-
rækt rfkisins aöili aö Norræna
skógasambandinu. Fram-
kvæmdanefnd þessi heldur fund
sinn hér nú þessa dagana. Aö
þessu hefur einnig oröiö styrkur.
Veröur nú aftur vikiö aö félags-
störfum og skipulagi skógræktar-
félaga. Eins og slöar veröur aö
vikiö var þegar tekiö aö stofna
skógræktarfélög fyrir einstök
héruö áriö 1930. Hiö elsta Skóg-
ræktarfélag Eyfirðinga héfur
þegar minnst 50 ára afmælis slns
á myndarlegan hátt. Arið 1939 var
þegar fariö aö ræöa tengsl hér-
aösfélaganna viö Skógræktarfé-
lag íslands, þau voru þá 11 aö
tölu. Þá var samþ. aö stuöla aö
stofnun fleiri héraösfélaga.
Meö breytingu á skógræktar-
lögunum 1940 var Skógræktarfé-
lag tslands viöurkennt sem sam-
band skógræktarfélaga á tslandi.
Nokkurn tima tók þó aö koma á
skipulagsbreytingu á. Aöalfundur
1946 var haldinn I Reykjavfk 24.-
25. okt'. Til hans voru boöaðir
fulltrúar frá öllum starfandi fé-
lögum. Var þaö fyrsti fulltrúa-
fundurinn meö núverandi sniöi.
Mættir voru fulltrúar 16 félaga
aö meötöldum fulltrúum frá
Skógræktarfélagi Reykjavlkur en
stofnfundtr þess var haldinn aö
kvöldi fyrri fundar dagsins og
Skógræktarfélags Hafnarfjaröar,
sem stofnaö var aö kvöldi siöari
fundardagsins.
Þarna voru samþykkt ný lög
Framhald á bls. 33
Ungur grenilundur, þar sem innan tföar veröur vaxinn skógur, sem gefur gagnviö.
A kosningadaginn söfnuðust 130
þús. krónur og 250 þús. krónur frá
Landsnefnd lýöveldiskosning-
anna. Sjóönum var sett skipu-
lagsskrá I samræmi viö sam-
þykkt aöalfundar Skógræktarfé-
lags tslands 1945 og er þar ákveö-
iö aö stjórn félagsins ásamt land-
græöslustjóra og skógræktar-
stjóra myndi stjórn sjóösins.
Sjóönum hafa síðan borist ýms-
ar góöar gjafir, en um þrennt
hefur mestu munaö til eflingar
sjóösins. Honum var gefiö land
viö Straum hjá Hafnarfiröi, og af
þvi hafa komiö drjúgar tekjur.
Ariö 1955 var ákveöið aö I Land-
græöslusjóö rynnu 10 aurar af
hverjum seldum vindlingapakka
af ákveönum merkjum. Siöar af
öllum vindlingum og hefur þetta
siöan nokkuö hækkaö, og meö
hækkun sem fékkst 1971 var á-
kveöiö aö einn þriöji þessa fjár
gengi til Landgræöslu rlkisins.
Þriöji megin tekjustofn Land-
græöslusjóös hefur komiö sem á-
góöi af sölu innfluttra jólatrjáa.
Nú taka innlend jólatré þvl betur
meira og meira af markaönum.
Eins og ég gat um I þeim oröum
sem ég beindi til hinna erlendu
gesta hér, höfum viö margt gott
þegiö frá norrænum vinum okkar.
Einn hinn mesti vinur Skógrækt-
ar á tslandi úr hópi Noröurlanda-
búa var Torgeir Andersen Ryst
sendiherra Norömanna hér frá
1945-1958. Þaö var fyrir tilstilli
hans aö teknar voru upp skipti-
feröir skógræktarfólks á milli
Noregs og tslands. Sú fyrsta var
farin 1949 og slöan reglulega á
þriggja ára fresti. t allt hafa um
700 manns frá hvoru landi farlö I
þessar skógræktarferöir.
A þjóöhátlöinni 1974 færöu for-
ystumenn skógræktarfélags Nor-
egs Skógræktarfélagi tslands
gjafabréf fyrir fræræktargaröi
sem nú hefur veriö komiö upp á
Höfum fyrirliggjandi hina viðurkenndu
LYDEX hljóökúta í eftirtaldar bifreiðar:
Skeifunni 2
Púströraverkstæði /..
83466 X&
Austin Allsgro 11—1300 hljóðkútar og púströr.
Austin Mini .........................hljóókútsr og púströr.
Audi 100s—LS ........................hljóökútar og púströr.
Bedford vörublla ....................hljóökútar og púströr.
Bronco 6 og 8 cyl ...................hljóAkútar og púströr.
Chervrolst fólksblla og Joppa .......hljóAkútar og púströr.
Chryslor franskur ...................hljóökútar og púatrör.
Citroan 08 hljóökútar og púatrör.
Citroen CX ....................................HljóAkútar.
Daihatau Charmant 1977—1979 ....hljóAkútar fram og aftan.
Dataun dioaal
100A—120A—120—1800—140—180 .... hljóökútar og púströr.
Dodge fólksblla .....................hljóókútar og púströr.
D.K.W. fólkablla ....................hljóökútor og púströr.
Fíat 1100—1500—124—125—128—127—128—131—132
.................................. . hljóAkútar og púströr.
Ford, amerlska fólksblla ............hljóAkútar og púatrör.
Ford Consul Cortlna 1300—1600 .......hljóökútar og púatrör.
Ford Escort og Flasta ...............hljóökútar og púströr.
Ford Taunus 12M—15M-17M- 20M.........hljóökútar og púströr.
Hllman og Commer fólksb. og sandlb. .. hljóökútar og púatrör.
Honda Clvic 1500 og Accord ....................hljóökútar
Austin Qlpsy jappl ..................hljóAkútar og púatrör!
Intarnational Scout jappi ...........hljóökútar og púströr.
Rússajappl QAX 89 hljóökútar og púströr.
Wlllya jappl og Wagonaor ............hljóAkútar og púatrör.
•***P,*,r V6 ........................hljóökútar og púströr.
L,t*a ...............................hljóökútar og púatrör.
Landrover bensfn og diesel ..........hljóAkútar og púatrör.
Lancar 1200—1400 ....................hljóúkútar og púströr.
Hasda 1300—816—818—929 hljóökútar og púströr.
Mercadas Bonz fólksbfla
180—190—200—220—250—280 .............hljóAkútar og púströr.
Mercedos Banz vörub. og sendib.......hljóökútar og púetrör.
Moskwitch 403—408—412 hljóökútar og púströr.
Morrls Marina 1,3 og 1,8 ..........hljóökútar og púatrör.
Opal Rekord, Caravan, Kadott og Kapltan
................................. hljóökútar og púatrör.
Pasaat 'Ap HljóAkútar.
Paugaot 204—404—504 hljóúkútar og púatrör.
Rambler Amarican og Classic .......hljóókútar og púströr.
Ranga Rovar .......................hljóökútar og púströr.
Renault R4—R8—R10—R12—R16—R20
................................. hljóAkútar og púströr.
Saab 96 og 99 .....................hljóAkútar og púströr.
Scania Vabis
L80—L85—LBB5—L110—LB110—LB140 .........hljóökútar.
Simca fólksbfla ...................hljóAkútar og púströr.
Skoda fólksb. og statlon ..........hljóökútar og púströr.
Sunbaam 1250—1500—1300—1800— ... hljóökútar og púströr.
Taunus Transit bensfn og disel.....hljóAkútar og púströr.
Toyota fólkabfla og station .......hljóAkútar og púströr.
Vauxhall og Chsvatta fólksb........hljóökútar og púströr.
Volga fólkab.......................hljóAkútar og púatrör.
VW K70, 1300, 1200 og Qolf ........hljóökútar og púströr.
VW sendifaröab. 1983—77 hljóAkútar og púströr.
Volvo vörubfla F84—85TD—NB8—N88—
N86TD—F88—D—F8B—D ...........................hljóökútar.
Volvo fólksbilar.............. hljóðkútar og púströr.
Púströraupphengjusett í flestar geröir bifreióa.
Pústbarkar, flestar stæröir. Púströr í beinum
lengdum, 1%“ til 4“
Setjum pústkerfi undir bíla, sími 83466.
Sendum í póstkröfu um land allt.