Tíminn - 05.04.1981, Blaðsíða 15

Sunnudagur 5. apríl, 1981.
15
Af bókum
Húsakynni hástéttarfólks
Mark Girouard: Life in the
English Country House. A Soci-
al and Architectural History.
Penguin Books 1980.
V + 344 bls.
Viösvegar á Bretlandseyjum
gefur aö lita forn stórhýsi,
hallir, kastala og sveitasetur. í
margra augum eru þessar
byggingar aðeins minjar um
horfiö þjóöskipulag, — um ver-
öld sem var og kemur ekki aft-
ur, þvi miður. 1 sumum þessara
bygginga er enn búið, en flestar
hafa þær lokið hlutverki sinu
sem ibúðarhúsnæði. Mörgum
hefur verið breytt i söfn, sem
sýnd eru túrhestum, aðrar eru
látnar grotna niður öllum til
ama og samfélaginu til van-
virðu.
Höfundur þessarar bókar,
Mark Girouard, er velþekktur i
Bretlandi sem sérfræðingur um
sögu byggingarlistar. Hann hef-
ur annast ritstjórn timarita um
byggingasögu, kennt við há-
skóla o.fl.
1 upphafi bókarinnar lýsir
höfundur þeirri skoðun sinni, að
hvað sem öllum arkitektúr liði,
séu tómar byggingar likastar
grafhvelfingum. Hitt skipti öllu
máli, hvernig lifinu hafi verið
lifað innan veggja byggingar-
innar. Þess vegna verði saga
byggingarlistarinnar aldrei
sögð af skynsamlegu viti nema
jafnframt sé lýst þvi lifi sem
hrærðist i byggingunum, lýst
þvi samfélagi, sem þær voru
reistar i og greint frá þeim ein-
staklingum, sem stóðu fyrir
byggingunni og bjuggu i húsun-
um.
Höfundur rekur fyrst upphaf
hinna miklu sveitasetra á mið-
öldum. Hann lýsir hlutverki
lénsherra miðaldanna og segir
frá þvi á hvern hátt sveitasetur
þeirra þjónuöu sem miöstöðvar
samfélagsins. Lénsherrar höfðu
oft hundruð manna i þjónustu
sinni, urðu að sjá þeim fyrir mat
og húsaskjóli, auk þess sem þeir
urðu að geta tekið á móti mikl-
um f jölda fólks og haldið stórar
veislur ef svo bar undir. Þessi
kafli er allur mjög skemmtileg-
ur aflestrar.
Höfundur ræðir siðan hvert
timabil i byggingasögunni á
sama hátt, segir frá húsum og
greinir þær breytingar á sam-
félaginu, sem urðu til þess að
byggingarstillinn breyttist.
Notagildi húsanna breyttist
mikið i timanna rás og sama er
um arkitektúrinn aö segja. Ein-
faldasta og þekktasta dæmið er
að þegar leið fram yfir aldamót-
in 1600 hættu höfðingjar að vig-
girða bústaði sina á sama hátt
sem fyrr. Þá leystu hin hlýlegu
sveitasetur kastalana af hólmi.
A 17. og 18. öld voru iburða-
miklar skreytingar áberandi en
þegar kom fram á þá 19. urðu
húsin oft minni og mest áhersla
var lögð á að gera þau sem vist-
legust og þægilegust, auk þess
sem ýmiskonar tækni hélt inn-
reið sina.
Þetta er einkar fróðleg bók,
bæði um húsagerðina og llfs-
háttu þess fólks, sem húsin
byggði. Bókin er ágætlega sam-
in og lesandinn fær góða hug-
mynd um lif ensks hástéttar-
fólks og þjóna þess i aldanna
rás. Þekking höfundar á viö-
fangsefninu er mikil og hann
kryddar frásögn sina skemmti-
legum fróðleiksmolum og
kimnisögum, sem gera bókina
enn læsilegri en ella.
Mikið og vel valið myndefni er
i bókinni og i bókarlok eru ýtar-
legar skrár um myndir,
heimildir og mannanöfn.
JónÞ.Þór.
BÆNDUR Á SUÐURLANDI
Sölumaður okkar verður til viðtals um fyrirhuquð búvélakaup hjá sölufulltrúum eftirtalinna kaupfélaga:
KÁ, Selfossi
KR, Hvolsvelli
KSVK, Vík
KSVK, Klaustri
KASK, Hornafirði
Við vekjum athygli á sérstaklega hagstæðu verði á International traktorum.
VEUDEILD
SAMBANDSINS
Ármúla 3 Reykjavík S. 38 900
( HALLARMÚLAMEGIN )
mánud.
þriðjud.
miðvikud.
fimmtud.
föstud.
6. apríl
7. apríl
8. apríl
9. apríl
10. apríl
KAUPMENN - KAUPFÉLAGSSTJÓRAR

Eigum
fyrirliggjandi
nokkrar vogir
gerð D-82 á
niðursettu
verðifrá
verksmiðjunni.
•
Einnig
vatnsheldar
fiskbúðarvogir.
Erum að fá
ýmsar gerðir
af vogum þar á
meðal þessa
verðmerkivog.
Erum að
taka upp þessa
vinsælu
búðarkassa.
ELDRI PANTANIR OSKAST
STAÐFESTAR
ös82°655 Plasf.os
Plastpokaverksmiðja Odds Sigurðssonar - Bildshöfða 10 * Reykjavík
Byggingaplast * Plastprentun * Merkimidar og vélar