Tíminn - 05.11.1983, Page 8

LAUGARDAGUR 5. NÓVEMBER 1983
8
Útgefandi: Framsóknarflokkurinn.
Framkvæmdastjóri: Gísli Sigurðsson. Auglýsingastjóri: Steingrimur Gíslason.
Skrifstofustjóri: Ragnar Snorri Magnússon. Afgreiðslustjóri: Sigurður Brynjólfsson.
Ritstjórar: Þórarinn Þórarinsson, Elías Snæland Jónsson. Ritstjórnarfulltrúl: Oddur V.
Ólafsson. Fréttastjóri: Kristinn Hailgrímsson.
Umsjónarmaður Helgar-Tímans: Atli Magnússon. Blaöamenn: Agnes Bragadóttir,
Bjarghildur Stefánsdóttir, Baldur Kristjánsson, Friðrik Indriðason, Guðmundur Sv .
Hermannsson, Heiður Helgadóttir, Jón Guðni Kristjánsson,
Jón Ólafsson, Kristín Leifsdóttlr, Samúel Örn Erlingsson (íþróttir), Skafti Jónsson.
Útlitsteiknun: Gunnar Trausti Guðbjörnssson.
Ljósmyndir: Guðjón Einarsson, Guðjón Róbert Ágústsson, Árni Sæberg. Myndasafn:
Eygló Stefánsdóttlr.
Prófarkir: Kristín Þorbjarnardóttir, Flosi Kristjánsson, Guðný Jónsdóttir
Ritstjórn skrifstofur og auglýsingar: Síðumúla 15, Reykjavik. Sími: 86300. Auglýsingasími
18300. Kvöldsimar: 86387 og 86306.
Verð í lausasölu 20.00, en 22.00 um helgar. Áskrift á mánuði kr. 250.00.
Setning og umbrot: Tæknideild Tímans. Prentun: Blaðaprent hf.
Hvað tekur við
eftir l.febrúar?
■ Ef bráðabirgðalög þau um efnahagsmál, sem ríkis-
stjórnin gaf út á síðastliðnu vori, verða samþykkt óbreytt,
fellur kaupbinding sú, sem í þeim felst, niður 1. febrúar
næstkomandi og eftir það munu gilda kjarasamningar
þeir, sem atvinnurekendur og launþegar koma sér saman
um.
Launþegar og atvinnurekendur hafa samkvæmt bráða-
birgðalögunum fullan samningsrétt um öll launakjör eftir
1. febrúar. þessir aðilar hafa fullan rétt til að semja um
þau nú þegar og ganga frá endanlegum samningum með
þeirri einu takmörkun að þeir taki ekki gildi fyrr en 1.
febrúar.
Það væri hörmulegt, ef þessir aðilar notuðu ekki strax
þennan samningsrétt sinn og reyndu að ganga frá
samningum fyrir 1. febrúar.
Ef engir samningar milli þeirra væru þá fyrir hendi,
myndu samkvæmt venju haldast áfram þær kaupgreiðslur,
sem voru í gildi, þegar kaupbinding féll niður. Hætta er á,
að slíkt gæti leitt til öngþveitis og mikilla átaka, líkt og átti
sér stað 1968 og 1969.
Það væri ekki sízt varhugavert fyrir launþega, ef slíkt
ástand skapaðist. Þess vegna er furðulegt, ef þeir vilja ekki
þegar nota þann samningsrétt, sem þeir eiga til að fjalla
nú þegar um kaup og kjör eftir 1. febrúar.
Það má búast við því samkvæmt fyrri reynslu, að það
geti tekið alllangan tíma fyrir atvinnurekendur og launa-
fólk að ná samkomulagi um nýja kjarasamninga, sem taka
ættu gildi fyrir 1. febrúar.
Það væri því ábyrgðarlaust af þessum aðilum að hefja
ekki viðræður strax, þar sem bráðabirgðalögin leggja ekki
neinn stein í götu þess, heldur mæla skýrt fyrir um það,
að þessir aðilar eiga fullan samningsrétt um öll kaup og
kjör eftir 1. febrúar.
Þótt undirbúningur og aðdragandi slíkra samninga taki
eðlilega drjúgan tíma, ætti að mega vona, að með góðri
undirbúningsvinnu og nauðsynlegum samningsvilja, ættu
samningar að geta náðst.
Þetta ætti ekki sízt að vera von þeirra, sem telja sig hafa
verið mótfallna hinni tímabundnu kaupbindingu, sem
felst í bráðabirgðalögunum. Sú binding byggðist eingöngu
á því, að nauðsynlegt væri að tryggja fullan vinnufrið
meðan fyrstu áhrif efnahagsaðgerðanna væru að koma í
ljós. Þá væri kominn grundvöllur fyrir óhefta samninga
milli atvinnurekenda og launþega.
Ótvírætt hefur þessi tímabundna kaupbinding náð
tilætluðum árangri og vinnufriðurinn orðið grundvöllur
þess, að verðbólgan hefur farið niður úr 130% í 30%. Þess
vegna verður auðveldara fyrir aðila vinnumarkaðarins að
taka nú við.
í þeim viðræðum, sem þegar ættu að fara að hefjast milli
aðila vinnumarkaðarins, ætti að hafa þrennt að leiðarljósi.
Það er í fyrsta lagi að tryggja atvinnuöryggið, í öðru lagi
að tryggja sem mestan almennan kaupmátt innan þess
ramma, sem atvinnulífið leyfir, og í þriðja lagi að bæta
sérstaklega hlut láglaunafólks með meiri kjarajöfnuði.
Því verður að treysta, að aðilar vinnumarkaðarins finni
til þeirrar miklu ábyrgðar, sem hér hvílir á þeim. Það ætti
þeim að vera ljóst, að allt getur þetta farið forgörðum, ef
_ófriður á vinnumarkaðinum bætist við aðra erfiðleika.
Þ.Þ.
skrifad og skrafað
Á Billy að
koma eða
ekki?
■ Leifur Sveinsson, lög-,
fræðingur, er einn hinna fáu i
leikmanna sem lætur sér annt
um sálarheill mörlandans, og |
hugleiðingar hans um boðun
kenningarinnar og líf eftir
þetta líf sýna hve þau hin
andlegu efni eru honum hug-
fólgin. Leifur er nú lagður í
krossferð og beinir spjótum
sínum að Hinu íslenska
biblíufélagi sem boðið hefur
ameríska prédikaranum Billy
Graham hingað til lands í
tilefni af því að 400 ár eru
liðin síðan Guðbrandsbiblía,
var prentuð. Telur Leifur Billy
hinn versta prédikara og
boða villukenningar. Er hon-
um jafnvel jafnað við norska
klerkinn Hallesby, sem hing-
að kom 1936 og boðaði eld
og eimyrju og tryllti góðan
hluta þjóðarinnar með því að
sýna fram á að hennar biði
ekkert annað en helvíti.
Billy Graham hefur verið
fastur dálkahöfundur í
Mogga um áratuga skeið og
er svo mikill bókstafstrúar -
maður að jafnvel Hannesl
Hólmsteinn og Kjartan
Olafsson blikna við hliðina á
honum. Það sýnir hið mikla
frjálsræði sem ritstjórn
Morgunblaðsins nýtur, að
hún er jafn áköf í að birta
kenningar Billys Graham og
fordæmingar Leifs Sveins-.
sonar á þeim, en hinn síðar-'
nefndi á sæti í stjórn Árvak-1
urs, en verður að búá við það
að blaðið er staðfast í birt-
ingu á boðskap predikarans.
Það stafar líklega af því,
að Moggaritstjórar hafa enn
ekki staðið Billy Graham að
ósannsögli eða að boðskapur
hans ætti ekki við rök að
styðjast.
Morgunblaðið er vant að
virðingu sinni eins og dæmin
sanna.Hér um árið var spá-
kotían Dixon fastur liður á
Mogga og-spáði jafnt og þétt
um allt milli himins og jarðar,
sagði fyrir um náttúruham-
farir, hjónaskilnaði frægs
fólks, framvindu heimsmála
og hvernig aðsókn yrði að
tilteknum bíómyndum. En
að því kom, að Matthías stóð
frú Dixon að röngum spá-
dómi, og eftir það var henni
útskúfað af síðum Morgun-
iblaðsins. En Billy Graham
;blívur.
Þegar Leifur, stjórnarmað-
,ur í Árvakri, komst að því að
I búið væri að bjóða prédikar-
anum hingað til lands, hóf
hann skriftir í blaðið sitt og
mótmælti og spurði hvað væri
| eiginlega komið yfir þjóð-
kirkjuna að fara að flytja
þennan óþurftarmann guðs-
i kristni til landsins.
Hefur hver greinin rekið
aðra og fer lögmaðurinn á
kostum, rétt eins og prédik-
arinn þegar hann tryllir tug-
þúsundirnar á íþróttavöllum,
og sýnir Leifur fram á að
önnur eins sending hafi ekki
komið til landsins síðan Hall-
esby sýndi fram á að Helvíti
væri ekki aðeins til, heldur
bætti hann um betur og sann-
aði að það væri næsti áfang-
astaður okkar allra eftir að
gjörgæslan dugir ekki lengur.
Það er gleðilegur vottur
um andlega reisn þegar um-
ræðan í þjóðfélaginu hefst í
hæðir yfir þessa venjulegu
lágkúru, kvöldrósarolíu,
efnahagsráðstafanir og skars-
deilkúra, að menningarum-
fjöllun ógleymdri.
Misjafnlega hefur verið
brugðist við vandlætingu
Leifs Sveinssonar á Billy
Graham. Kirkjunnar menn
hafa verið hálf vandræðalegir
í svörum sínum, en ekki hafa
þeir afturkallað heimboðið.
Trúgjörn kona ber blak af
Hallesby í Morgunblaðinu og
segist eingöngu eiga ljúfar
endurminningar frá komu
hans fyrir nær hálfri öld, svo
að ekki hræðist hún vonda
staðinn. Hún hlakkar líka til
að sjá Billy Graham, sem
„virðist þó hið mesta karl-
menni eftir myndinni að
dæma.“
En Leifur er ekki af baki
MORCÍUNBLADIÐ, FIMMTUDAGUR 3. NOVI
SVAAAB I SJMA
»0100 KL 11—12
FRÁ mAMUO£OJ
_ TK FÖSnjOAOS
1
Öll höfum við komist
á sakaskrá hjá Guði
SioriMri Kjjélftdéoir ikrifar.
.Ný»krð birtiit i MorgunbUAinu
írein eftir Leif Sveinuon Yfir-
ikrift kennnr v»r .Hv»ð er nd U-
|n»ku þjóAiurkjunni!" Við fyratu
gvtnð kAldið. nð
Þ«««*n grein Leift Sveinuontr
vtr fyrat og fremit beint til
•tjórntr Hint ulentkt bibliufé-
og hefur bitkupinn ivtrtð
benni tó einhverju mtrki be/
*«rió tó búttt við tö einhver fysdi
in slundum tkilin tem ttmþykki
Vió hvtd tkyidi Leifur Sveintton
vert tvont tkjilftndi hraddui
stmbtndi vió e.Lv. fyrirhugtót
heimsókn Billy Grthtms til ti
Itadt! Htan vir&itt þó hiö meti
• ndn^lt svont ktrlmenni eftir myndinni t
Billy Graham reyndist
rússnesku kirkjunni
hinn mesti ódrengur
— er henni reið mest á stuðningi
Leiftr HveúuMi tkriftr I
Reykjtvik 3. nóvember.
K*ri Velvtktndi.
i Morgunbltóinu I dtg er grein I
dilkum þínum eftir Sigurborgu
Eyjólfidóttur, tem mig ltngtr til
tó gert nokkrtr tthugtumdir vió:
I. Nctr Billy Grthtm heim-
tótti Sovétrlkin vtr htnn tvo
rsrkilegm beiltþveginn, tó htnn
stgóitt ekki htft oróió vtr vió þtó-
buró A trútrllfi Norómtnnt og Is-
lendingt .órtfktsu tónnunin
fyrir þvl. tó þtó htfi verió tfttll
nortku þjóótrinntr, tem fluttiit
úr Itndi, er Itltnd vtr »ð byggjut,
liggur I þvl. hve óllk v«ru og hefðu
jtfnta verið vióhorf Itlendingt og
Norómtnnt til trúirbrigótnni.*
Honum vtr þtó unntrlegt Ijóet.
tft liiendingum er djóp trúhneigó
I blóó borin. c n-i- kWfci
dottinn og svarar hinni trú-
uðu fullum hálsi og sýnir
fram á með gildum rökum að
Billy er ekkert annað en
! handbendi rússneskra :
kommúnista og óþurftar-
maður hinn mesti.
Á nýafstöðnu kirkjuþingi
var málfræði eitt helsta deilu-
efnið, og hefur enginn botn
enn fengist í hvernig beygja
á nafn frelsarans. Hafi verið
rætt um trúarlíf landsmanna
og sáluhjálp þeirra, hefur sú
umræða fallið fullkomlega í
skuggann fyrir málfræðistagl-
inu.
Þeim mun meiri ástæða er
til að fagna að Leifur Sveins-
son, lögfræðingur í Völundi,
hefur lyft hugum vorum upp
fyrir armæðu efnahagslífsins
og heilsuræktarskrumið.
Hvort koma Billy Grahams
verður til blessunar eða ekkL
hlýtur að vera matsatriði.
| Lítill áhugi á
’ söguslódum
Lúthers
„Undir linditrjánum" er
hljómþýtt nafn á fréttabréfi
íslenskra Austur-Þýska-
landsvina. Meðal þess hug-
ljúfa efnis sem birt er í
síðasta tölublaði er frásögn
af 500 ára afmæli hins austur-
þýska Lúthers og hinum miklu
hátíðarhöldum sem kommamir
standa fyrir vegna þess, og er
sagt að allur ferðamannaiðn-
aðurinn sé upptekinn við að
skipuleggja móttöku er-
lendra lútherana þetta ár og
hið næsta. Vegna þessa var
sent bréf til allra starfandi
presta á landinu og guðfræði-
nema og þeim boðið á bíó og
að fá upplýsingar um ferðir á
austur-þýsku hátíðahöldin.
En undirtektir voru daufar.
Nokkrir prestar og leikmenn
mættu, en ljóst er að ekki
verður um sérstaka ferð ís-
lendinga að ræða.
Hins vegar eru kynntar
boðsferðir þar sem þátttak-
endur eiga þess kost að kynn-
ast sigrum austur-þýskrar al-
þýðu, og sagt er frá alþjóð-
legri barnaráðstefnu sem
haldin var í Schwedt, og var
árangursrík og þroskandi.
Áskrifendur eru tregir að
borga árgjöld sín, og kvartar
ritnefnd yfir óskilvísinni og
stynur þungan. „Þá ber hins
vegar að líta á þær dapurlegu
staðreyndir, að fátt eitt í
heimi hér fæst ókeypis."
Það er von að marxistarnir
séu daufir yfir svo dapurlegri
staðreynd enda ekki gert ráð
fyrir henni í hagfræðikenn-
, ingum þeirra. OÓ
Tandri skrifar
Loðið vandamál
■ Á að leyfa hundahald með skilyrðum í Reykjavík? Hunda-
vinir svara þessu umsvifalaust játandi og koma frani með ýmis
rök sem mæla með því að leyfa hundahald í höfuðborginni. Sum
þessara raka eni loðin rétt eins og hundamir og önnur em fremur
tilfinningalegs eðlls, en öll miða að einu - að leyfa hundahald i
Reykjavík. Hinsvegar víkur svo við þegar skoðanakannanir em
gerðar að þá er mikiU meirihluti andvigur hundahaldi í borginni.
Hundavinir láta slíkt ekkert á sig fá og eiga það tU að saka þá
sem leyfa sér að vera á þeirri skoðun að hundar séu best geymdir
utan borgarmarkanna um að vera illmenni hin verstu.
Eitt sinn var Tandri að ganga sér tU skemmtunar í eriendri
stórborg. Hann hélt á stómm innkaupapoka eins og títt er um
Islendinga á erlendri gmnd og hann var að skima í kringum sig
eftir leigubíl. SkyndUega rann hann í einhverri leðju og
hlunkaðist beint á óæðri endann. Auðvitað var það sárt, svo sárt
að eitt lítið andartak hélt hann að hryggjarsúlan hefði gengið
upp úr höfuðskelinni og stæði út í loftið eins og flaggstöng. Þegar
að var gáð reyndist leðjan á stéttinni vera úrgangur úr hundi,
sem hlýtur að hafa verið á stærð við kálf, ef miða má við það
sem hann hafði skUið eftir sig. Það var þá sem Tandri sör þess
dýran eið að berjast gegn hundahaldi heima á Fróni.
Gera má ráð fyrir að vclflestir hundaeigendur séu þrifamenn
og gangi gjaman með plastpoka upp á vasann þegar þeir fara út
að arka með skepnur sínar. En hinir em Uka til sem láta sig það
litlu skipta hvort heimilisdýrið gangi öraa sinna og skUji stykkin
eftir hvar sem er og hvenær sem er - svo lengi sem það gerist
utan heimUisins. Þá em ótaldir þeir hundaeigendur sem eiga það
tU að gleyma að setja ól á skepnuna og sleppa henni jafnvel
laustri - með þeim aUciðingum að hundurinn tekur á rás og
hverfúr út í buskann. Og þá komum við að ööm atriði. Lausir
hundar í borgum og bæjum eiga það tU að glefsa i þá sem verða
á leið þeirra og þess em mýmörg dæmi að hundar valdi bömum
slOiri skelfingu að þau em lengi að ná sér á eftir. Tandri gerir
ráð fyrir að hundaeigendur segi sem svo að bömin séu þá og því
aðeins bitin að þau áreiti skepnumar. Vel má vera að sú sé
raunin stundum - en hinu mega menn ekki gleyma að skaplyndi
hunda getur verið misjafnt - rétt eins og manna og það er mikO
mUdi að ekki hafa orðiö alvariegri slys af völdum hunda en raun
ber vitni. Stundum hefur hurð skoUið nærri hælum í þessum—
efnum og er skemmst að minnast þess er hundur varð vitlaus í
Vesturbænum fyrir nokkmm vikum. Það er annars ekki skrýtið
þótt sumir hundar verði stirðir á geðsmunum. Sumir hundaeig-
endur skOja dýrin eftir heima á daginn á meðan þeir em að vinna
og slík fangelsisvist hlvtur að vera hverjum hundi ieiðinleg eða
hundleiðinleg öllu hcldur. Stundum má heyra þessi grey geita
aUan daginn nágrönnunum til skapraunar ekki síst í þeim
tilfeUum þegar hundurinn er í QölbýUshúsi.
Það er krafa meirihluta íbúa Reykjavikur að nú verði gerður
skurkur í þessum málum. Ef tU vill er rétt að efna tO almennrar
atkvæðagreiðslu til að friða hundaeigendur og ef marka má
skoðanakannanir er ömggt hver niðurstaöan verður. I framhaldi
af atkvæðagreiðslunni á að gera hunda burtræka úr Reykjavík
og taka hart á brotum. Tandri er líka þeirrar skoðunar að hundar
greiddu gegn hundahaldi ef þeirra áUts væri leitað enda getur
ekki nokkur skepna haft á því áhuga að vera dæmd í
— lífstíðarfangelsi fyrir þá sök eina að eigandann vantar leikfang.