Tíminn - 26.09.1989, Blaðsíða 5

Þriðjudagur 26. september 1989
Tíminn 5
Undantekningar frá
lélegu veiðisumri:
Veiði með
besta móti
í Fljótum
Veiðitímabilinu sem er að ljúka
er eitt það besta í Fljótum um langt
árabil. Eftir að laxveiði hafði farið
mjög rólega af stað glæddist veiði
þegar leið á júlímánuð og í ágúst
og september má segja að hafi
verið mjög góð veiði.
Úr Fljótaá komu á land um 320
laxar sem er með því mesta sem áin
hefur gefið frá því farið var að skrá
veiðina skipulega. Mestur hluti
laxins var að vísu smálax.en það
gefur hinsvegar vonir um verulegar
göngur af stórlaxi næsta sumar.
Leigutaki Fljótaár er Stangveiði-
félag Siglufjarðar.
Flókadalsá hefur gefið liðlega
110 laxa í sumar sem einnig er með
því besta sem vitað er um á einu
sumri. Þar hefur stærra hlutfall af
veiðinni verið stórlax enda áin
löngum gefið allmikið af slíkum
fiski. í báðum ánum hefur verið
mjög góð bleikjuveiði þannig að
veiðimenn hafa oftast yfirgefið árn-
ar lukkulegir seinni hluta sumars-
ins. Skýringar á þessari góðu veiði
í Fljótum eru ekki augljósar á
sama tíma og veiði í flestum öðrum
laxveiðiám á Norðurlandi dregst
verulega saman en helst hallast
menn á að veiðiaukninguna megi
rekja til verulegra seiðasleppinga í
árnar síðustu tvö ár. ÖÞ.
Níels Hermannsson einn af leigu-
tökum Flókadalsár heldur hér á
hluta af dagsveiðinni úr ánni fyrir
skömmu. Timamynd ÖÞ
Sjávarútvegsráðherra segir að gera verði ráð fyrir
að vinnslan skili hagnaði:
Hagnaður þyrfti
að verða um 5%
Á opnum fundi þingflokks Framsóknarflokksins með
Vestfirðingum sem fram fór á ísafirði um helgina sagði
Halldór Ásgrímsson sjávarútvegsráðherra m.a. að gera yrði
ráð fyrir að fiskvinnslan skilaði hagnaði svo hún gæti farið að
borga skuldir sínar. Síðustu misseri hafa aðgerðir stjórnvalda
einkum miðast við að halda afkomu vinnslunnar í kringum
núllið, eða það sem kallað hefur verið núllstefna.
Arnar Sigurmundsson formaður
Samtaka fiskvinnslustöðva sagði í
samtali við Tímann að miðað við þá
stöðu sem fiskvinnslustöðvar væru í
í dag, þá væri 5% hagnaður algjört
lágmark. Þá er reiknað með að
skuldir fiskvinnslunnar vegna húss
og búnaðar, fyrir utan afurðalána-
skuldir nemi rúmum 20 milljörðum.
Samkvæmt útreikningum Samtaka
fiskvinnslustöðva er hallinn í dag um
1,5% en framan af árinu var hallinn
eitthvað meiri. „Umsnúningurinn
þarf því að vera ansi mikill, eða úr
1,5 til 2% halla í að minnsta kosti
5% hagnað. Þetta er ansi mikill
umsnúningur þegar prósentið í þessu
er um 300 milljónir," sagði Arnar.
Hagnaðurinn í fiskvinnslunni einni
og sér þyrfti að vera um 1500
milljónir, að sögn Arnars.
Aðspurður sagði hann að þessi
stefnubreyting hefði þurft að koma
miklu fyrr og væri sjálfsagt á elleftu
stundu. Hann sagðist telja að menn
væru farnir að gera sér grein fyrir því
að þegar eignir í vinnslunni væru
upp á 25 milljarða fyrir után afurða-
birgðir og skuldir upp á kannski 22
milljarða á móti, þá væri óskaplega
erfitt að komast út úr þessu. í annan
stað sagði Arnar að þegar skuldirnar
eru orðnar svona miklar þá verður
fjármagnskostnaðurinn svo mikill,
þannig að í raun væri staða greinar-
innar engin. „Ég sagði á aðalfundi
SF um helgina að við væru líklega
búin að tapa 4 til 5 milljörðum á
tveimur árum,“ sagði Arnar.
- ABÓ
Fólk er óánægt með landbúnaðarstefnuna vegna þess að því finnst verðið of hátt:
Um 30% vill innflutning
Almenningur er óánægður með
stefnu stjórnvalda í landbúnaðar-
málum. Þær ræður mestu megn
óánægja með verð á landbúnaðar-
vörum. Fólk er þó ánægt með gæði
þeirra og um 70% vill ekki flytja
inn landbúnaðarvörur jafnvel þó
að það komi til með að lækka
verðið. Þetta kemur fram í skoð-
anakönnun sem Neytendasamtök-
in hafa gert á afstöðu fólks til
landbúnaðar og landbúnaðarvara.
Fólk var spurt um viðhorf sitt til
stefnu stjórnvalda í landbúnaðar-
málum. 77,8% kváðust hafa nei-
kvæða afstöðu til stefnunnar en
22,2% sögðust hafa jákvæða af-
stöðu til hennar. Spurt var einnig
um afstöðu fólks til stefnu stjórn-
valda í sjávarútvegs- og iðnaðar-
málum. 46,9% höfðu jákvæða af-
stöðu til iðnaðar en 53,1% nei-
kvæða. 55,6% höfðu jákvæða af-
stöðu til sjávarútvegsstefnunnar en
44,4% voru henni andsnúnir.
Við spurningunni um hvort að
viðkomandi finnist að það eigi að
framleiða sem flestar tegundir
landbúnaðarvara á íslandi, sögðust
88,7% vera því hlynntir en 11,3%
voru því andvígir. Merkjanlegur
munur var á afstöðu höfuðborgar-
búa og landsbyggðarbúa því aðeins
6,1% landsbyggðarbúa svöruðu
spurningunni neikvætt á meðan
14,9% höfuðborgarbúa svöruðu
henni neikvætt.
Þá var spurt: „Ef það yrði til að
lækka verð á landbúnaðarvörum,
eigum við þá að flytja inn landbún-
aðarvörur?" Þessari spurningu
svöruðu 30,1% jákvætt en 69,9%
neikvætt. Það er því svo að sjá að
það sé mikil andstaða við innflutn-
ing á landbúnaðarvörum til lands-
ins jafnvel þó að spurningin sé
orðuð á þennan hátt. Það kann þó
að breytast með árunum því að
Eigum við að flytja inn
landbúnabarvörur?
% þeirra sem tóku afstöbu
Greinilegt er að yngra fólk hefur meiri áhuga á að flytja inn landbúnaðar-
vörur en það eldra. Stuðningur við hugmyndir um innflutning á
landbúnaðarvörur kann því að vaxa með árunum.
áberandi meiri stuðningur er við
innflutning landbúnaðarvara með-
al yngra fólks. Þannig svöruðu
18,47o tolks eldra en 50 ára spurn-
ingunni jákvætt á meðan 38,1% í
aldurshópnum 20-29 ára svöruðu
henni jákvætt. Mikill munur var
milli þéttbýlis og dreifbýlis í þessu
efni. Þannig svöruðu 16,6% lands-
byggðarbúa spurningunni jákvætt
en 39,6% höfuðborgarbúa gerðu
það. Það vantar því ekkert mjög
mikið upp á að helmingur höf-
uðborgarbúa vilji flytja inn land-
búnaðarvörur. Karlar eru hlynnt-
ari innflutningi á landbúnaðarvör-
um en konur.
Þeir sem voru hlynntir innflutn-
ingi á landbúnaðarvörum voru
spurðir um hvaða landbúnaðarvör-
ur þeir vildu flytja inn. Flestir
nefndu grænmeti en síðan komu
kartöflur, kjúklingar, nautakjöt,
svínakjöt, egg, kindakjöt og
mjólk. Fæstir nefndu kindakjöt og
mjólk.
Þá var spurt út í gæði nokkurra
landbúnaðarvara. Mjólkurvörur
komu áberandi best út en þar á
eftir komu egg, grænmeti, svín,
kjúklingar, nautakjöt, kindakjöt
og kartöflur. Nærri 40% aðspurðra
voru óánægðir með gæði kinda-
kjöts og kartafla.
Að lokum var fólk spurt út í verð
á landbúnaðarvörum. Greinilegt
er að fólk taldi það alltof hátt. Yfir
80% fannst verð flestrar tegunda
landbúnaðarvara vera óhagstætt.
Óhagstæðast þótti fólki verð á
kindakjöti en þar á eftir nefndi fólk
kjúklinga, mjólk, nautakjöt, kart-
öflur, grænmeti, egg og svínakjöt.
Svínakjötið kom langbest út í þess-
ari spurningu en 69,5% töldu verð-
ið þó vera of hátt. Þetta sýnir hvers
megn óánægja fólks er með verð á
landbúnaðarvörum. - EÓ
Gunnlaugur Júlíusson hagfræðingur Stéttarsambandsins
segir um könnun Neytendasamtakanna:
„Er ekki óánægður
með niðurstöðuna“
„Fólk er óánægt með verðið og
það er ósköp eðlilegur hlutur.
Því hefur aldrei verið haldið fram
að þessar vörur væru ódýrar.
Fyrir almenning er það auðvitað
grundvallar atriði þegar kreppir.
að í samfélaginu og kaupmáttur
rýrnar að eiga kost á ódýrum
mat. Bændur gera sér mætavel
ljóst að matvörur eru dýrar og á
nýafstöðnum aðalfundi Stéttar-
sambandsins var samþykkt að
leitað yrði allra leiða til að lækka
matvælaverðið," sagði Gunn-
laugur Júlíusson hagfræðingur
Stéttarsambands bænda þegar
hann var spurður álits á skoðana-
könnun Neytendasamtakanna
um viðhorf fólks til landbúnaðar.
„í þessu efni ráða bændur ekki
öllu. Það hefur t.d. komið í ljós
að hefðbundnar niðurgreiðslur á
allar mjólkurafurðir sem voru
um 900 milljónum árið 1987 eru
komnar niður í um 350 milljónir
í dag. Það hefur því dregið gífur-
lega mikið úr niðurgreiðslum.
Þetta er orðið lítið annað en
endurgreiðslur á söluskatti. Við
óttuðumst það alltaf þegar sölu-
skattur á landbúnaðarvörur var
lagður á að hann myndi koma
meira inn í verðið og það hefur
því miður orði niðurstaðan."
Gunnlaugur sagðist vera
ánægðastur með að könnunin
sýndi að fólk vildi eindregið að
þessar vörur yrðu framleiddar
innanlands. Jafnframt sýndi hún
að fólk er mjög ánægt með gæði
varanna. „Landbúnaðarvörur
eru góðar og það er þeirra sterka
hlið.“
Gunnlaugur sagði að útkoman
úr þessari könnun væri betri en
könnun sem Hagvangur gerði í
upphafi þessa árs. Það væri því
ekki ástæða til að vera óánægður
með hana, sérstaklega þegar tek-
ið er tillit til allra þeirra umræðu
sem farið hefur fram um innflutn-
ing á landbúnaðarvörum. Gunn-
laugur kvað niðurstöðu úr könn-
un Neytendasamtakanna vera
góða ef tekið væri mið af niður-
stöðum úr hliðstæðum könnun-
um frá Norðurlöndunum.
Gunnlaugur sagði að lokum að
það mætti velta því fyrir sér hvað
fólk þekkti mikið til landbúnað-
arstefnunnar og hvort það væri
færtumaðdæmaumhana. -EÓ