Morgunblaðið - 12.12.2006, Qupperneq 43




 
 


 

     


 

  !"""
!

$ % &

'(

(
#(
)(
*(
(
+(
,(
-(
'(




,=! #












JAMES Bond myndin Casino Ro-
yale er enn í efsta sæti yfir vinsæl-
ustu myndirnar í íslenskum kvik-
myndahúsum, fjórðu helgina í röð.
Rétt tæplega 3.000 manns sáu
njósnara hennar hátignar skjóta
mann og annan um þessa helgi, en
alls hafa rúmlega 44.000 manns séð
myndina.
Jólamyndin The Holiday stökk
beint í annað sætið, en myndin
skartar þeim Jude Law, Cameron
Diaz, Jack Black og Kate Winslet í
aðalhlutverkum. Myndin fjallar um
tvær ungar konur sem búa hvor í
sínu landinu en eru orðnar þreyttar
á karlamálum. Þær ákveða því að
skipta um heimili og flytja hvor til
heimkynna annarrar rétt fyrir jólin.
Þegar þangað er komið tekur tölu-
vert á að koma sér inn í lífið á nýjum
stað, en áður en langt um líður tekur
að birta til í karlamálunum með
óvæntum hætti. Alls sáu 2.852 The
Holiday um helgina.
Teiknimyndin Flushed Away
heldur þriðja sætinu og jólamyndin
Deck the Halls situr sem fastast í
því fjórða.
Ný í fimmta sætinu er hins vegar
ævintýramyndin Dead or Alive sem
er kvikmyndaútgáfan af samnefnd-
um tölvuleik sem naut nokkurra vin-
sælda ekki alls fyrir löngu. Myndin
fjallar um hóp bardagakvenna sem
taka þátt í bardagakeppni en meðan
á þátttöku þeirra stendur notfæra
illmenni sér bardagakeppnina til að
leggja undir sig heiminn. Rúmlega
1.000 manns sáu myndina um
helgina. Þá er Mýrin í sjötta sæti
listans, en hún hefur nú verið á list-
anum í átta vikur. Alls hafa rúmlega
79.000 manns séð túlkun Baltasars
Kormáks á hinni þekktu sögu eftir
Arnald Indriðason.
Kvikmyndir | Vinsælustu kvikmyndirnar á Íslandi
James Bond fer hvergi
Vinsæl Jude Law og Cameron Diaz láta vel hvort að öðru í The Holiday.
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 12. DESEMBER 2006 43
menning
KVIKMYND Mel Gibsons, Apoca-
lypto, fór beint í efsta sætið á að-
sóknarlista norður-amerískra kvik-
myndahúsa um helgina þrátt fyrir
að enginn kunnur leikari leiki í
henni, hún sé ofbeldisfull og Gib-
son hafi lent í vandræðum í sumar
þegar hann var tekinn ölvaður við
akstur og gaf ýmsar vafasamar yf-
irlýsingar um gyðinga og lögreglu.
Apocalypto, sem Disney-
kvikmyndafélagið dreifir, fjallar
um menningu Maya-indíána og
leikarar tala forna mállýsku Maya.
Myndin aflaði um 14,2 milljóna
dala tekna, sem er frekar lítið mið-
að við 84 milljóna tekjur, sem síð-
asta mynd Gibsons, Píslarganga
Krists, aflaði á frumsýningarhelg-
inni árið 2004.
Rómantíska gamanmyndin The
Holiday fór beint í 2. sætið en
kvikmyndastjörnurnar Cameron
Diaz, Kate Winslet, Jack Black og
Jude Law leika í myndinni. Mör-
gæsateiknimyndin Happy Feet fór
niður í þriðja sæti og Bond-myndin
Casino Royale í það fjórða.
Í fimmta sæti fór ný spennu-
mynd, Blood Diamond, með Leon-
ardo DiCaprio, Jennifer Connelly
og Djimon Hounsou í aðal-
hlutverkum en hún gerist í Sierra
Leone á síðasta áratug. Barna-
myndin Unaccompanied Minors
fór beint í 6. sæti.
Kvikmyndir | Vinsælustu
myndirnar Vestanhafs
Gibson beint
á toppinn
Á toppnum Apocalypto fjallar um menningu Maya-indíána.
1. Apocalypto.
2. The Holiday.
3. Happy Feet.
4. Casino Royale.
5. Blood Diamond.
6. Unaccompanied Minors.
7. Deja Vu.
8. The Nativity Story.
9. Deck the Halls.
10. The Santa Clause 3: The Es-
cape Clause.
„TÍMINN er fugl sem féll hreiðr-
inu úr“ kvað skáldið, og flögraði
línan upp fyrir mér þegar ég
komst að því að ellefu ár voru lið-
in frá því er ég heyrði síðast
leikna Stórsvítu Mozarts fyrir
blásara. Það var í Landakots-
kirkju 6.12. 1995 undir stjórn
Bernharðs Wilkinson. Yfirskriftin
var þá sem nú „Kvöldlokkur á
Jólaföstu“ og flytjendur flestir
hinir sömu með Blásarakvintett
Reykjavíkur að kjarna, nema
hvað sveitin stjórnaði sér sjálf að
þessu sinni. Auk þess var nú leik-
ið í hlutfallslega hagstæðari
hljómburði Fríkirkjunnar, þótt
kalla mætti fært úr eyra í ökkla
enda Fríkirkjan með þurrari hús-
um. Samt var hún mun skárri
kostur fyrir verk sem líklega hef-
ur átt að þola flutning undir ber-
um himni.
Serenaða Mozarts, nú talin frá
1783/84, ber af öllum skemmti-
verkum vínarklassíkur fyrir blás-
ara. Melódískur frjóleiki hennar
virðist ótæmandi og handverk
ritháttar kemur manni hvað eftir
annað til að halda að Wolfgang
hafi alizt upp í blásarasveit frá
blautu barnsbeini. Þetta mátti
líka heyra á uppnumdum leik
fjórtánmenninganna er náði
furðuþjálli mótun án nokkurs
stjórnanda. Að vísu sátu stakar
tutti-nótur ekki alltaf 100% sam-
tíma framan af, en upp úr Róm-
önzunni (V), einhverri austurrísk-
ustu músík allra tíma, tók
samspilið að smella sem klukka,
og kampakátína hópsins í tyrk-
neska lokaþættinum var beinlínis
bráðsmitandi.
Að vísu gátu hæstu óbólínurnar
komið svolítið ýlustrálegar út
(aukin húsheyrð hefði sennilega
mildað þær til muna), en annars
var samleikurinn þéttur og sam-
taka. Víða leyndi framúrskarandi
tæknilipurð krefjandi einleiks-
línur, t.d. þríólustakkató 1. fa-
gotts í Tríó II fyrra Menúettsins
og 16.-parta þess í allegrettokafla
Rómözunnar, að maður tali ekki
um hraðsaumskafla 2. klarínetts í
III. tilbr. VI. þáttar – auðvitað
að ógleymdum fjölmörgum fal-
legum sönglínum í höndum leið-
arara hvers blásarahóps. Þá
sannaði tvöföldun kontrafagott-
sraddar með kontrabassa sig
rækilega og ljáði heildinni viðeig-
andi botnfestu.
Hópurinn rúnnaði af með kór-
lagi Mozarts, Ave verum corpus,
og tóku áheyrendur öllu að leiks-
lokum með lófataki á fæti.
Innblásinn blástur
TÓNLIST
Fríkirkjan
W. A. Mozart: Serenaða nr. 10 í B-dúr
K361 [K370a] fyrir blásara, „Gran Par-
tita“. Daði Kolbeinsson & Peter Tompk-
ins óbó, Einar Jóhannesson & Sigurður
Ingvi Snorrason klarínett, Kjartan Ósk-
arsson & Rúnar Óskarsson bassetthorn,
Jósef Ognibene, Lilja Valdimarsdóttir,
Þorkell Jóelsson & Emil Friðfinnsson
horn, Hafsteinn Guðmundsson & Rúnar
Vilbergsson fagott, Brjánn Ingason kont-
rafagott og Jóhannes Georgsson kontra-
bassi. Þriðjudaginn 5. desember kl. 20.
Kammertónleikar
Ríkarður Ö. Pálsson
DRÖFN Friðfinnsdóttir (1946–2000) átti frjóasta listferil
sinn síðustu tíu árin í lífi sínu þar sem stórar tréristur voru
aðalviðfangsefni hennar. Á sýningu á verkum Drafnar í
Listasafni Akureyrar er enda lögð megináhersla á trérist-
urnar þótt einnig séu þar til sýnis nokkur málverk og dú-
kristur. Á sýningunni og í veglegri sýningarskrá er sýnt
hvernig Dröfn vann hin stóru þrykk með því að leggja
pappírinn á útskorna krossviðarplötu og nudda bakhliðina
á pappírnum með hvalbeini, þumlung fyrir þumlung.
Möguleikarnir í vinnsluferlinu eru ótalmargir og Dröfn
hefur nýtt sér það að bera mismunandi liti á tréplötuna og
þrykkja mismunandi myndir ásamt því að halda áfram að
skera í plötuna milli þrykkja. Myndflöturinn nær þannig
óvenjulegum þéttleika og dýpt um leið og náttúrulegar
æðar viðarins glæða myndirnar náttúrulegri og líkamlegri
tilfinningu.
Tréristur Drafnar eru oft í dekkra lagi eins og fallið sé
húm á daginn og stuttur tími eftir til verka. Auðvitað leið-
ist maður út í slíkan lestur í samhengi við að listakonan dó
fyrir aldur fram á hátindi listsköpunar sinnar. En því er
ekki að neita að myndverkin eru dulúðugur og róm-
antískur óður til náttúrunnar með sterkum táknmyndum
sem vísa til trúarinnar. Tákn hins andlega og þess jarð-
neska renna þá oft saman eins og í spurn um eðli tilver-
unnar. Þetta má sjá í táknmyndum kera og kanna sem
taka einnig á sig form olíu eða lýsislampa. Lamparnir eru
biblíuleg og sígild táknmynd mannsins sem vísar til nauð-
synjar þess að hafa ávallt olíu á lampa sínum og að setja
ljós sitt ekki undir mæliker.
Eðlilegast er að líta á myndir Drafnar sem hennar ljós í
lífinu sem hún beinir að veröldinni sjálfri, náttúrunni, and-
legum víddum og ekki síst eigin sálarlífi og miðli til okkar,
áhorfenda verkanna. Verkið Bæn Maríu þar sem fimm-
blaða blóm með hjartablöðum ásamt skínandi kórónu lýsa
upp myrkrið er afdráttarlaust og gefur tilefni til að skoða
önnur verk hennar út frá reynslu kvenna og stöðu þeirra í
táknsögu trúarinnar. Slík reynsla er ekki bundin sögulegri
athugun, heimspekilegri eða guðfræðilegri orðræðu for-
tíðar heldur raunverulegri tilvistarlegri reynslu sem hver
maður upplifir á sjálfum sér.
Dúkristur Drafnar frá árinu 1990, Tilveran I og II, hafa
ævintýralegra yfirbragð en tréristurnar sem á eftir komu.
Þar má sjá frjálsleg form gegnsærra vasa eða glasa sem
innihalda frekar en þau séu skreytt með dýra-, manns- og
náttúrumyndum svo að helst virðist sem sköpuninni allri
hafi verið safnað í eina heild. Hér er kannski komin tákn-
mynd kaleiks sem býður okkur að innbyrða sköpunina og
lífið sem heild þar sem allt hangir saman.
Tréristurnar eru sjónrænt ljóðrænni og fæðast í augum
áhorfandans þegar hann áttar sig á að þær eru ekki eins
eintóna og í fyrstu virðist né naumar í frásögn. Verkið
Húm frá árinu 1992 er dæmi um listaverk sem kveikir á
ímyndunaraflinu þar sem sérstætt litasamspil og form
sem eru á mörkum hlutveru draga fram frásagnir og til-
finningar fyrir óbreytanlegum sannindum. Verk Drafnar
eiga eftir að verða listunnendum uppspretta upplifana og
vangaveltna í framtíðinni eins og öll önnur góð list. Lista-
safn Akureyrar á hrós skilið fyrir þá næmi sem það sýnir
gagnvart list og listsköpun heima í héraði því vakandi andi
gagnvart því sem gerist best nær ekki síður en fjær kveik-
ir í bæði listamönnum og listunnendum og örvar til dáða.
Tilveran, tómið
MYNDLIST
Listasafn Akureyrar
Til 17. des. 2006. Opið þriðjudaga til sunnudaga frá kl. 12–17.
Aðgangur 400 kr.
Tréristur, málverk – Dröfn Friðfinnsdóttir
Þóra Þórisdóttir
Morgunblaðið/Skapti Hallgrímsson
Eftir Dröfn „Eðlilegast er að líta á myndir Drafnar sem
hennar ljós í lífinu sem hún beinir að veröldinni sjálfri,
náttúrinni, andlegum víddum og ekki síst eigin sálarlífi
og miðli til okkar, áhorfendur verkanna.“