Verklýðsblaðið - 29.09.1931, Blaðsíða 2

Síðustu fréttir af fjárhagshruninu
Fj árplógsaðferð
Kveldálfs og Hesteyrarmálin
(Sjómannabréf).
Á Alþingi 1930, þegár rætt var um mat á
síld til bræðslu, og farið var fram á að öll síld
sem afhent væri yrði vegin samkv. lögskip-
uðu máli, sem átti að vera 135 kg., risu önd-
verðar nokkrar íhaldssálir með Ólafi Thors í
broddi fylkingar, og andniæltu slíkri „óhæfu'-.
Þótti þeim oflangt gengið á hluta útgerðar-
manna, þar eð slíkt hefði töluverðan kostnað I
för með sér þá. Meðal vandkvæða sem af
viktun hlytist, taldi Ólafur að löndun myndi
tefjast að miklum mun.
Það er öllum vitanlegt, sem til þekkja, að
löndun gengur ekki fljótar fyrir sig á Hest-
eyri (sem er eina stöðin sem ekki viktar síld-
ina), en á öðrum stöðvum, því eina töfin, sem
til greina gæt^komið að telja, er slæm aðstaða
um borð. En öðru máli er að gegna, að það
hefir komið við útgerðarmanns hjarta Ólafs
Thors, að leggja í þann litla kostnað, sem til
þurfti, svo að sjómennirnir gætu fengið það
sem þeir áttu. En án efa er Kveldúlfur þó nú
búinn að fá upp í þann kostnað í gegnum þá
yfirvikt sem honum hefir hlotnazt undanfarin
sumur.
Það er vitanlegt, að Kveldúlfur er bæði selj-
andi og kaupandi að þeirri síld, sem fiskast á
skip hans, og er því auðskilið, að Ólafi hafi
verið það töluvert áhugamál, að koma því
fram, að síldin væri aðeins vegin ef seljandi
óskaði þess. Að hann hafi ekki farið villur veg-
ar með hagsmuni Kveldúlfs sézt ljóslega á því,
að t. d. hefir aldrei á Hesteyri mælst meira
en 2150 mál úr Þórólfi, en þegar hann í sumar
landaði á Sólbakka fékkst úr honum 26Q0
(þar er viktað).
En ekki er ein báran stök, það er ekki nóg
að sjómenn skaðist á mælingunni um 10—15%
af síldarþóknun sinni, heldur eiga þeir í sífelld-
um erjum við þá menn, sem Kveldúlfur hefir
sett til þess að ákveða hvað sé fullt mál eður
ekki. Að þessi fáheyrða ósvífni, með öllum
þeim vandkvæðum sem af henni hlótast, skuli
Bankarnir hættir að skrásetja erlenda mynt.
Undanfarna daga hafa bankarnir aðeins
skrásett sterlingspundið á sama verði og áð-
ur eða kr. 22.15, og hættu á föstudagsmorgun
að selja erlenda mynt.
En í gærmorgun hættu bankarnir einnig
skrásetningu pundsins og átti sér engin'skrá-
Baráttan fyrir meðlimasöfnun í S. U. K. er
nú hafin með fullum krafti. Á síðasta fundi
F. U. K. í Reykjavík gengu inn 12 nýir félagar
og á fundinum stóra sem Kommúnistaflokkur-
inn hélt í síðustu viku bættust enn við 5 nýir
félagar. •
Félag ungra kommúnista stofnað í Hafnarfirði.
Á föstudagskvöldið síðasta boðaði S. U. K.
til útbreiðslufundar í Hafnarfirði og lauk þeim
hafa átt sér stað, má óefað tileinka að mestu
leyti sleifarskap formanns okkar sjómann-
anna, fyrv. 4. þm. Rvíkur, Sigurjóni Ólafssyni,
eftir því sem hann sjálfur segir á þingi, að
hann hafi ekki fylgst með umræðum um málið
(sjá þingt.). Hann, sem hefði þo átt að vera
fulltrúi okkar til þess að benda á þá vansköp-
un sem gerð var á lögunum um mat á síld, með
breytingartill. Ólafs Thors, þm Vestmannaey-
inga og fjarðarbóndans þm. Sunnmýlinga. Það
er búinn að hljótast sá skaði fyrir sjómenn á
Klveldúlfsskipunum, að við slíkt má ekki leng-
ur una. Kveldúlfi er ekki meiri vorkunn að
vikta si'idina, en öllum öðrum bræðslustöðum.
Við verðum því, félagar, að heimta það að
þessi fjárplógsaðferð á nokkurn hluta stéttar-
innar, verði afnumin úr lögunum, þegar á
næstá þingi, en takizt svo hrapallega til, sém
setning stað í gærdag. Allar heildsöluskrif-
stofur hafá lokað.
Erlendar fréttir.
Bankarnir í Svíþjóð og Noregi hafa hækkað
forvexti upp í 8% og hætt við gullinnlausn
seðla.
fundi eftir fjörugar umræður með stofnun
F. U. K.
23 ungir verkamenn og konur stofnuðu
Hafnarfj arðardeildina.
AJls hafa því S. U. K. bætzt 40 nýir íélagar
í Reykjavík og Hafnarfirði nú fyrstu viku
baráttunnar.
Áfram nú með söfnunina félagar! Náum
markinu: 125 nýir meðlimir fyrir 4. þing
hugsanlegt er, eins og þingið nú er skipað, að
það ekki fái framgöngu, verður að kippa því í
lag með sérstökum samningi, sem formanni
okkar ætti að vera ljúft og skylt að gegnum-
gangast, hver svo sem það verður.
Stéttarbræður! Fylkið ykkur undir merki
hins eina flokks, sem eingöngu berst fyrir vel-
ferð verkalýðsins og það er Kommúnistaflokk-
ur Islands.
Sjómaður.
Verklýðsblaðið
er í miklum fjárkröggum. Útsölumenn eru
beðnir að gera strax skil og kaupendur og
styrktarfélagar að greiða strax gjöld sín.
40 nýjir medlixiiix*
hafa gengið inn í S. U. K. síðustu viku í Reykjavik og Hafnarfirði.
S. U. Ií.!
Árás brezka auðvalds-
ins á verkalýðinn
undir forustu sósíaldemókrata.
Verkamannastj ómin brezka, sem nú er far-
in frá völdum, hefir undanfarin tvö stjómar-
ár sín ráðist hlífðarlaust á lífskjör verkalýðs-
ins. Hinir svokölluðu verkamannaforingjar,
sem komust í ráðherrastólinn, gjörðust for-
verðir auðvaldsins í launalækkun og reyndu á
allan hátt að þrengja kosti verkalýðsins. Mun
ekki ofsagt að sókn sú, sem hafin<va?''á lífs-
kjör alþýðunnar þessi tvö ár standi sem eins-
dæmi í sögu yerklýðshreyfingarinnar.
MacDonald stjómin komst til valda með
því að slá um sig með róttækum slagorðum og
kröfum í kosningabaráttunni. Þá lofuðu
„verkamannaforingjarnir11 því að berjast fyrir
styttingu vinnutímans niður í 7 stundir á
dag, að segja atvinnuleysinu stríð á hendur,
að bæta tryggingarlöggjöf alþýðu, að berjast
íyrir afvopnun og að tryggja frið Bretlands
við nýlendurnar. Undir þessum kröfum komst
„Labour“ stjórnin til valda. Þegar MacDonald
tók við stjórn, voru 1100000 atvinnuleysingj-
ar skráðir í Englandi, en nú 10. ágúst, eða
skömmu áður en stjórnin fór, var tala þeirra
2714000. Þetta var árangur baráttunnar gegn
atvinnuleysinu! Álíka fór með styttingu vinnu-
tímans. Vinnutími námumanna er minnst 7j/2
stundir á dag, í mörgum héröðum 8 stundir.
f stað þess að bæta tryggingarlöggjöfina
voru tugir þúsunda verkamanna rændir at-
vinnuleysisstyrk.
I einu orði sagt, „yerkamanna“ stjórnin tók
að sér að framkvæma verstu sltítverk yfir-
stéttarinnar, enda var hún aðnjótandi flQls
sfuðnings auðvaldsins brezka. Látíaust unnu
„verkamanna" ráðherrarnir að því að velta
byrðum kreppunnar yfír á hinn vinnandi lýð.
Enda hælast þeir sjálfir yfir árangrinum af
þessu starfi sínu, eins og ljóslega kom fram
í útvarpsræðu MacDonalds 25. ágúst sl., þar
sem hann var að miklast yfir því, að stjórn-
inni hafi tekist að lækka tekjur verkalýðsins
um llj/2% undanfarin tvö ár.
Samkvæmt skýrslum verkamálaráðuneytis-
ins hafa laun 2617000 verkamanna verið lækk-
uð að miklu leyti fyrstu 6 mánuði þessa árs.
Meðan auðvaldið ennþá var þeirrar skoðunar
að því mundi takast að yfirbuga kreppuna lét
hún MacDonald stjórnina fara með völd, enda
bjóst við að geta á þann hátt hægar skellt af-
leiðingum kreppunnar yfir á alþýðu. En þegar
horfurnar urðu ískyggilegri með degi hverj-
um, var gripið til þess ráðs að fella „verka-
manna“-stjórnina og mynda samsteypustjórn
allra þriggja flokkanna með MacDonald í
broddi fylkingar.
Hvernig er ástatt með þjóðarbúskap Breta?
Nýjustu tölur sem birzt hafa um ástand
brezka iðnaðarins og verzlunarinnar, skýrsl-
urnar fyrir 2. ársfjórðung 1931, gefa beztu
hugmynd um það hve djúptæk kreppan er.
Framleiðslan í aðaliðngreinunum var þessi,
samanborið við 1929:
. / Járn Stál Skipa-
Kol (milj. tonn) smíði.
II. ársfj. 1928 . . . 6,3 1920 2480 428
II. ársfj. 1931 . ,. 5,5 990 1260 23
Málmframleiðslan (jám og stál) hefir sam-
kvæmt þessu minnkað um 50% á móts við
1929. Afturförin í skipasmíði er geysileg og
er skipasmíði Bretlands nú komin í saxna horf
og hún var árið 1887.
Y&pðmæfi útflutningsins naW * jnnjmánuði
1930 304800000 sterlingspund, en á sama fíma
í ár 199100000 pund, þ. e. 34,7% minna. Út-
flutningur á kolum minnkaði um 25%, járn og
stál 40%, vefnaðarvörur 43% o. s. frv.
Á sama tíma minrikar innflutningurinn frá
því að vera 492400000 1930 niður í 382000000
1931.
Við þetta bætist svo fjárhagskreppan, sem
gerir brezka gengið fallvalt.
Skýrsla sparnaðarnefndar brezku stjórnar-
innar birtist fyrir rúmum mánuði síðan, er
ekkert annað en opinber krafa um að halda á-
fram árásinni á lífskjör alþýðunnar enn heift-
arlegar en fyr. Sparnaðarnefndin leggur til að
ríkisútgjöldin verði lækkuð um 96000000
sterlingspund. En af þessari upphæð á bein-
línis að ná 80 miljónum sterlingspunda af
verkalýðnum með lækkun .atvinnuleysisstyrks
og annara trygginga.
Viðburðir þeir, sem nú eru að gerast í
Bretlandi, klofningur verkamannaflokksins,
eru aðeins síðustu tilraunir auðvaldsins brezka
til að blekkja verkalýðinn svo það geti tafið
sem mest fyrir því að opna augu verkalýðs-
ins fyrir svikum foringja sinna. Þetta mun þó
áðeins verða stundarfrestur. Daglega flykkj-
ast fleiri og fleiri verkamenn inn í kommún-
istaflokkinn, sem einn getur leitt , baráttu
verkalýðsins til sigurs.