Spegillinn - 21.12.1935, Blaðsíða 2

SPEGILLINN
Eldhúsdagur.
Það má telja vott um vaxandi áhuga
almennings fyrir þjóðmálum, að í ár —
en aldrei fyr — hefir SPEGILLINN
bókstaflega ekki haft stundlegan frið
fyrir áhugasömu fólki, sem hefir ótt og
uppvægt viljað fá að vita, hversvegna
þessi athöfn í þinginu sje kölluð eldhús-
dagur. Þessi fáfræði sýnir glöggt hví-
líkar nútímamanneskjur Islendingar
eru orðnir, að minnsta kosti þeir yngri.
Nafnið stafar af því, að í gamla daga
voru notuð eldhús með opnum hlóðum,
og eru enn til, nema rjett þar sem Bygg-
ingar-, landnáms og Kreppulánasjóður
hefir náð til með sín blessunarríku á-
hrif. í eldhúsum þessum safnaðist að
vonum mikið sót og voru raftarnir í
þakinu því kallaðir sótraftar. Víða var
sá siður, að taka sig til og dusta þessa
sótrafta einstöku sinnum, þegar þeir
fóru að verða alt of hrímaðir, og var
það kallað eldhúsdagur, þegar það var
gert. Þótti þetta mesta sóða vinna. Þá
hyggjum vjer fari að verða skiljanlegt,
hversvegna það er kallað og kallað eld-
húsdagur, þegar ríkisstjórn vor er dust-
uð til.
I ár er þessi athöfn nýlega afstaðin,
þegar þetta er ritað. Svo er útvarpinu
og tilheyrandi rafmagnssparnaði fyrir
að þakka, að hreingerningin tók ekki
nema tvo daga í þetta sinn, enda varð
árangurinn lítill; helst sá, að klessa sót-
ið enn fastar en það áður var. — Hjer
verður ekki rakið allt það, sem stjórn
SPEGILSINS var fundið til foráttu,
því menn hafa bæði heyrt það í útvarpi
og lesið það endurbætt í blöðunum. Að
stjórnin stóð sig eins og þríhöfðuð hetja
þarf ekki að taka fram. Erindið með
þessu greinarkorni var allt annað, sem
sje, að stinga uppá alveg nýju fyrir-
komulagi á eldhúsdeginum framvegis,
og hyggjum vjer megi koma því í gegn
jneð einföldum lögum (enda er þinginu
ekki treystandi að búa til önnur lög).
Verði eftir þeim eldhúsdagurinn í því
fólginn, að stjórnin sjálf játi syndir
sínar, en andstæðingarnir geri sem
minnst úr þeim. Dæmi: Eysteinn seg-
ir: „... og svo gerði jeg það glappa-
skot, að búa til vitlausustu fjárlög, sem
nokkurn tíma hafa komið fyrir háttvirt
Alþingi ...“. Ólafur Thors: „Jeg vil
186
r-'
C ú
X. 23—24
Nýja sólskríkjan.
Þín rödd er svo grátklökk og glóandi smart,
sem gnauðandi líður frá útvarpsins sölum.
Jeg hlusta,----en víst er það horngrýti hart,
að hafa’ ekki „sjónvarp“ með víðboðans kvölum.
Þá gætum við sjeð af þjer svolítinn part
og sælunnar notið í borgum og dölum.
Já sjónvarpið,----það væri þokkalegt þing
og þjóðina gerði það andlega ríka;
að sjá þessa hersingu sitja í hring;
Sigurðinn, jónas og kumpána slíka,
en best væri samt ef það kæmist í kring,
að kossa við fengjum í útvarpið líka.
Þin rödd er svo táprík og tilgerðarlaus,--
hún tryllir mig rjett eins og sterkasti landi.
Gapandi af undrun jeg hristi minn haus,
og heiti’ á þig bokku frá kaupfjelags-Brandi. —
-----En forláttu Sigrún, mitt fávita raus;
-----jeg fylgi þjer altaf, sem hundur í bandi.
Ókey.
Úr Kreppu-Annál.
Annáls brot þetta, sem hiklaust má
telja eitt hið merkilegasta þeirra, sem
enn eru ófundin, á sjer dálítið merki-
lega sögu. Þegar Mjólkurbú Flóamanna
fyrir nokkru gerði út menn í dauðaleit
eftir hinum rjetta skyrgerli, sem þá
hafði lengi verið týndur, búinu til hins
mesta óhagræðis, var meðal annars leit-
að í ostahvelfingum þess. Rákust leitar-
menn þá á einn 30% gamalost, sem
bóndi einn á Skeiðunum hafði átt að
fá sem endurgjald fyrir auðsýnda
mjólk, en endursent með háðulegum
orðum, því hann skuldaði Kaupfjelagi
bara ekki heyra þetta nefnt; hvað ætli
maður sje að taka til þess, Eysteinn
litli, þó þetta sje ekki allt sem full-
komnast hjá þjer; við vitum, að þetta
batnar allt, þegar þú stækkar ..—
Eitthvað þessu líkann viljum vjer hafa
tóninn í eldhúsumræðum í framtíðinni.
Væri gott, að Alþingi vildi taka þetta
til greina, meðan það hefir ekki annað
þarfara að gera.
Árnesinga ekki neitt. En utan um ost-
inn var reyndar handritið að annáls-
broti þessu; lítt skemmt, það sem það
náði. Hefir stjórn Mjólkurbúsins góð-
fúslega látið oss það í tje, til birtingar,
að því tilskildu, að vjer afhendum það
síðan Háskóla íslands. Hefir það þegar
verið gert, er þetta er lesið, og hafði
Háskólinn góð orð um að leita í fórum
sínum að doktorsgráðu, sem ekki þyrfti
að brúka til annars og veita hana að
launum fyrir gjöfina, sem í hans aug-
um er eitt óeigingjarnt drengskapar-
trikk. Annálsbrotið er hjer prentað ó-
breytt, nema hvað rjettritun hefir ver-
ið vikið til, framhjá Nordal og alla leið
til lifandi manna stafsetningar.
' m
<' . • i
.... Vetur harður, með snjókomu,
illri fjármálastjórn og áfreðum; fjellu
peningar. Rán og gripdeildir um alt
land, en deyfð yfir öðrum atvinnu-
vegum, til lands og sjávar. Úrkoma
svo mikil sunnanlands, að mönnum
þótti uggvænt um þök á húsum sínum.