Stúdentablaðið - 14.12.1976, Síða 1

TUDEN
Útgefandi Stúdentaráös Háskóla Islands 10

í Éð H| !
■
!f /f
1 -

HUNGURVERKFALL - FJOLDAFUNDUR - RAÐSTEFNA
Hvers vegna er þessi deyfð ríkjandi?
Hafa námsmenn það svona gott?
A siðustu vikum og mán-
uðum hefur námsmanna-
hreyfingin risið og hnigið i
baráttu sinni. Þrátt fyrir það
að stór hluti hreyfingarinnar
búi nú við lakari hlut en áður i
lánafyrirgreiðslu og kjörum af
hálfu rikisvaidsins. Og ekki er
það að sjá að stórkostlegar
breytingar i átt að meiri
fjöldavirkni og baráttu séu
væntanlegar á næstunni.
Hverjar eru ástæður þess að
námsmenn láta troða á sér og
sinum, láta brjóta á sér rétt og
öll lög og virt gildi i þágu
afturhaldsaflanna? Ekki er
mikill hluti námsmanna úr
efri lögum þjóðfélagsins
lengur? Og sá stóri hópur sem
kominn er til mennta frá lág-
stéttum, hvað er, hann að
bedrifa? Er stéttarvitund þess
hóps með öllu slokknuð?
Aðgerðtirnar í
nóvember
öll afgreiðsla rikisvaldsins
á lögum, reglugerð og úthlut-
unarreglum vegna lána til
námsmanna hefur verið til
haborinnar skammar. t
nóvember var komin allmikill
hugur i menn, rýrar sumar-
tekjur voru á þrotum, skildag-
nr lána voru liðnir og orð
embættismanna og framagosa
i þeirra þágu reyndust litils
virði. bað var þvi staðið fyrir
verkföllum i nokkrum skólum,
mótmælafundum og upplýs-
ingavinnu i öðrum. Unnið var
upp prógram til að skila til al-
mennings og námsmanna
upplýsingum svo vigstaða
námsmanna væri sterkari. t
þvi skyni var dreift dreifiriti
um borgina alla og kom I ljós
aö það hafði allmikil áhrif. Al-
menningsálitið var náms-
mönnum I vil. Er dróst að út-
borgun og skilum á lánum,
seint en um siðar, var gripið
til ráðuneytistöku til undir-
strikunar kröfum náms-
mannahreyfingarinnar, Tókst
aðgerðin býsna vel. Þó er tæpt
að álfta að andóf námsmanna
hafi á þessum vikum skilað
neinum beinum árangri i
baráttunni, enda á þessum
tima farnar að myndast glufur
I hreyfinguna, einstaka hópar
farir að skera sig úr, jafnvel i
aðgerðum.
útborgun lána hefst
Siðan hófst útborgun. Hver
fékk sinn skammt. Margir
litinn. Þeir, sem fara verst út
úr settum reglum i úthlutun
eru námsmenn sem búa
heima við og blessað barna-
fólkið. Hvorugur hópurinn er
fjölmennur og báðir verða
þeir fyrir þvi að sá bandamað-
ur sem treyst var á i barátt-
unni, námsmenn utan heima-
húsi, þeir búa við svipaðan ef
ekki betri kost en áður, og
hafa ekki þann samhug með
námsfélögum sinum að þeir
leggi i baráttu þeirra vegna.
Ýmsum þótti útreikningur
lánanna gruggugur þótt ekki
væri það saumfarið nánar. En
að frumkvæði Kjarabaráttu-
nefndar hélt andóf gegn út-
hlutunarreglum áfram. Þegar
höfðu verið höfðuð mál á
hendur rikinu fyrir lögbrot á
reglugerð og úthlutunarregl-
um, en nú skyldi komið á sam-
stöðuaðgerð.
Hungurvakan
Hugmyndin var sú að koma
á tveggja sólarhringa hungur-
vöku námsmanna. Skyldi hún
haldin i Kennaraháskólanum
og átti að ljúka á fundi með
ráðamönnum. Það var
Kjarabaráttunefnd sem tók
ákvörðun þessa einhliða. Hún
var ekki Ihuguð frekar i ein-
staka skóla, engin rannsókn
var gerð á hugsanlegri þátt-
töku. Þegar eftir að hugmynd-
in var kynnt I Stúdentaráði
þótti hún óráðleg. Og þegar
skráning hófst upp úr 1. des.
kom i ljós að það var aöeins
smár hluti þess hóps sem von-
ir stóðu til að fá i aksjónina
sem skráði sig. Samt var
vakán haldin. Þátttaka var
engin og er þetta annað það
atvik i andófi siðustu ára sem
bakað hefur námsmönnum
hvað mest afhroð áróðurslega.
Hitt er Týsaðgerðin, sem leit á
timabili út fyrir að ætla að
heppnast, en fór einhverra
hluta vegna i köku. Þessi atvik
hafa orðið hýenum afturhalds-
blaðanna góðir bitar að
kjamsa á.
1. des.
Námsmenn komuu aftur
áróðurslega sterkt út úr há-
tiðahöldum á fullveldisdaginn.
Er það I raun i fyrsta skipti
sem námsmenn og verkalýðs-
hreyfing horfast i augu við
samstöðumöguleika sins og
það sem þeirri samstöðu fylg-
ir. Hátiðin var vel unnin dag-
skrá, i senn leiðbeining og
hvatning námsmönnum og
verkafólki um þau markmið
og þá baráttu sem háð verður
á næstu misserum. Okkary
verkefni hér i skólanum verð-
ur að hefjast til verks það fag-
kritlska, gagnrýna nám, sem
losar okkur undan viðjum
þeirrar mötunar sem hér á sér
stað i nafni borgaralegra vis-
inda. „Ætlið þið að berjast
gegn fáfræðinni” spurði Aðal-
heiður Bjarnhéðinsdóttir
námsmenn 1. des. Það mark
hlýtur róttækt námsfólk að
setja sér og að þvi marki
verðum við að fara að vinna.
Lánamálaráðstefna
Úr rústum Hungurvökunnar
reis siðan Lánamálaráðstefna
námsmanna, öllum opin. A
hana mættu um 30 manns. Þar
af um 10 stúdentar, flestir
starfandi i vinstrimeirihlutan-
um eða i jaðarhópum hans,
vinstrihópum i hinum ýmsu
deildum. Enginn lýöræðis-
sinnaður stúdent sást.
Umræðan á ráðstefnunni
snerist einkum um þrennt:
menntun i dag, lán til náms-
manna og fyrirkomulag
þeirra, og baráttuaðferð
hreyfingarinnar. Hugur var
ekki I fólki og má af
stemmningunni þar enn ráða
hvilik deyfð er að setjast i
námsmenn. Það var meðal
annars umræðuefni langa
stund i starfshópum: hvað er
þessi deyfð? Vantrú á aðferö-
ir, aðferðir, forystu, eða það
að nokkur árangur verði. Er
það fyrsta verk námsmanna-
hreyfingarinnar að losa menn
við þrælsóttann? Er svo komið
i menntaðasta geira samfé-
lagsins að jafnvel það fólk er
orðið huglaust gagnvart rikis-
valdi auðs og eignamanna?
Eða hafa stúdentar og aörir
námsmenn það bara svona
gott? Eru sögurnar sannar um
hljómtækin og bilana, Ibúðir
og utanferðir? Nei, málið er
ekki svo einfalt að þvi megi
svara með einni setningu.
Þrælsóttinn
Þó er það ekki neinum vafa
undirorpið að það veldur
miklu hversu gifurlega rlkis-
valdi i þessu landi hefur tekist
að koma fram hinum ólik-
legustu kjaraskerðingum i
formi ýmissa breytinga á lög-
gjöf og reglum. Uppgjör gagn-
vart auðstéttinni er ekkert
óskiljanleg, miðað við það
hvilikum árangri hún hefur
náð i skjóli svika hagsmuna-
samtaka launafólks og um leið
i skjóli vanmáttar og vitund-
arleysis hins almenna félaga.
Það er þetta sem verður að
breyta. Það verður að snúa
þessu linkulega undanhaldi i
sókn. Það hafa Alþýðusam-
tökin boðað með sterkri stjórn
vinstri aflanna i ASl þingi.
Takist sú sókn á hendur rikis-
valdi og atvinnurekendum
verður hægt að lita bjartari
augum til baráttu komandi
ára. En enginn þræll er
aumari en sá sem biður þess
að vera frelsaður undan oki
sinu. Sá þræll á það ok skilið.
Það verða námsmenn al-
mennt að skilja. Þeir hafa
um það að velja að sitja að-
gerðalausir undir óréttlætinu,
ólögunum og ónógum lánum,
eða hefja baráttuna, hvar sem
þeir eru niðurkomnir og vinna
að henni stöðugt. Þanmg verð-
ur þetta strið að vinnast.
pbb