Fálkinn - 25.09.1937, Page 6

6
F Á L K I N N
Stolna
„En þessi lijerna“, sagði sótt-
kveikjufrœðingurinn, um leiS
og hann ýtti glerplötu undir
smásjána „er livorki meira nje
minna en hin fræga kólerusött-
kveikja“.
Föli maSurinn leit i gegnum
smásjána. ÞaS var auSsjeS aS
liann var ekki vanur þesshátt-
ar áhöldum, því aS liann skygSi
meS mjúkri hvítri hendinni fyr-
ir annaS augaS á meSan. „Jeg
get varla sagt aS jeg sjái noklc-
urn skapaSan hlut“, sagSi hanr.
„Þjer skuluS lireyfa til þessa
skrúfu“, sagSi sóttkveikjufræS-
ingurinn, „smásjáin er ef til vill
ekki rjett still fyrir ySar auga.
Augun eru svo mismunandi,
aSeins örlítinn snúning á
annanhvorn veginn“.
„Já, þaS er alveg rjett, nú
sje jeg' betur“, sagSi gesturinn,
„en mjer finst svo sem ekki
vera nein ósköp aS sjá, aSeins
örlitlar bleikrauSar rákir og
strik. En ltvaS þetta er samt
sem áSur dásamlegt, aS þessar
örsmáu agnir skuli geta aukist
og margfaldast og jafnvel evtt
heilli horg“.
Hann stóS upp, tók glerplöt-
una undan smásjánni og lijelt
henni upp í birtuna. „Þær eru
tæplega sýnilegar“, sagSi hann
um leiS og liann athugaSi vökv-
ann gaumgæfilega. Hann liik-
aSi andartak. „Eru þessar sótt-
kveikjur lifandi? Eruþærhættu-
legar í þessu ástandi?“
„Nei þessar sóttkveikjur eru
dauSar og litaSar og jeg' vildi
óska aS viS gætum drepiS og
litaS allar sóttkveikjur i heim-
in um“.
„Jeg býst þá viS“, sagSi föli
maSurinn og hrosti, „aS ySur
sje ekki um þaS gefiS aS hafa
þær í vörslum ySar lifandi og
i fullu fjöri“.
„Þvert á móti, viS erum
nevddir til þess“, sagSi sótt-
kveikjufræSingurinn. „Hjerna
til dæmis“, sagSi hann og gekk
yfir i hinn enda lierbergisins
og lók þar glerhylki úr langri
röS af innsigluðum hylkjum,
„þessar eru lifandi; hjerna er-
um við aS rækta kólerusólt-
kveikjuna, kóleru á flöskum,
mætti kalla þetta“.
ÞaS sást bregða fyrir dauf-
um ánægjuglampa á andliti
fölleita mannsins. „Það eru
hætlulegir hlutir sem þjer haf-
ið hjerna í vörslnm yðar“, sagði
hann og virtist ælla að gleypa
glerhylkið með augunum. Sótt-
kveikjufræðingurinn tók eftir
gleðinni sem lýsti sjer í andliti
gestsins um leið og liann sagði
þetta. Gesturinn, sem hafði kom
ið aS heimsækja hann um eft-
irmiSdaginn vakti forvitni hans.
JIiS stríða gráa hár og djúpu
gráu augun, hinn hálf tryllings-
sóttkveikjan. Eftir H. G. Wells.
legi svipur og rólegu hreyfing-
ar, hinn reikuli en mikli áhugi
gestsins, alt þetta var svo ólíkt
hinni tómlegu gerhygli sem
hann átti að venjast hjá sam-
starfsmönnum sínum, sem dag-
lega unnu að vísindastörfum.
ÞaS var ef til vill ekki óeðli-
legt, þegar hann rakst á á-
heyránda, sem liafði svona lif-
andi og næman áhuga fyrir
hinni örlagaríku náttúru um-
ræðuefnisins, þótt hann freist-
aðist lil þess að gera sem mest
úr hinum hanvænu áhrifum
þess.
Hann hjelt glerhylkinu i
hendinni, ibygginn á svipinn.
,.Já, lijerna er sjálf drepsóttin
innibyrgð, það þarf ekki nema
að brjóta eitl svona lítið gler-
hvlki út i drykkjarvatnsgeymi
og segja við þessar örsmáu líf-
verur, sem maður þarf að lita
til þess að þær sjáist og samt
sem áður eru ósýnilegar nema
í hinni fíngerðustu smásjá, og
sem maður livorki getur fundið
bragð eða lykt af — maður þarf
aðeins að segja við þær: „Far-
ið burt, atikið kyn ykkar og
margfaldist og uppfylliS drykkj-
arvatnsgeymana“, þá mundi óð-
ar dauðinn, dularfullur og ó-
skiljanlegur, skjótvirkur og
hræðilegur, fullur eymdar og
andstygðar, leika lausum hala
fram og aftur um borgina, leit-
andi sjer að bráð. Á einum
staSnum mundi hann taka
manninn frá eiginkonunni, á
öSrum staðnum barnið frá móð-
urinni, á þessiun staðnum
stjörnuvitringinn frá störfum
sinum, á öðrum staðnum verka-
manninn frá vinnu sinni. IJann
mvndi fara eftir aðalvatnsæð-
unum, læðast meðfram götun-
um, finna hingað og þangað
hús þar sem gleymt hafði ver-
ið að sjóða drykkjarvatnið og
hegna Jiegar í stað fyrir það.
Hann myndi læðast inn í
geymslubúr gosdrykkjaverk-
smiðjanna, laumast inn í græn-
meliS og liggja í dvala í ísbúð-
ingunum. IJann myndi biða
|)ess viSbúinn aS verða teigað-
ur úr vatnsþrónum af hestum
og úr gosbrunnunum of ógætn-
um börnum. Hann myndi
þrengja sjer fljótt niður i jarð-
veginn til þess að geta komið
fram aftur í þúsundatali i
brunnum og uppsprettum á hin-
um óliklegustu stöðum. LátiS
hann aðeins fá eitt tækifæri í
slíkum vatnsgeymi, og áður en
hægl væri að hefta hann aftur,
myndi hann hafa eytt höfuð-
borgarbúunum þannig að að-
eins væri eftir einn tiundi hluti
þeirra“.
Hann hætti snögglega, hon-
um hafði ofl verið sagt, að
mælskan væri lians höfuð galli.
„En hjerna getur maður ver-
ið óhultur fyrir sóttkveikjun-
um, alveg' óhultur".
Fölleiti maðurinn kinkaði
kolli. Aug'u lians tindruðu, liann
ræskii sig og sagði: „Stjórn-
leysingjarnir eru aulabárðar,
starblindir heimskingjar, að
vera að nota sprengjur, þegar
hægt er að komast yfir svona
hluti. Jeg ímynda mjer
Það heyrðist drepiS liægt á
dyrnar, það var eins og ein-
hver kæmi við hurðina aðeins
með blá nöglunum. Sóttkveikju-
fræðingurinn opnaði dyrnar.
„Mátlu vera að tala við mig
aðeins augnablik, gæska?“ spurði
konan hans í hálfum hljóðum.
Þegar liann kom inn í vinnu-
stofuna sina aftur var gestur-
inn að líta á klukkuna. „Jeg
hafði ekki liugmynd um að
jeg væri búinn að eyða fyrir
yður heilum klukkutíma“, sagði
hann. „Klukkuna vantar tíu
mínútur í fjögur og jeg liefði
þurft að fara hjeðan klukkan
hálf fjögur, en maður gleymir
tímanum meðan maður talar
við yður. Ef satt skal segja, þá
má jeg ekki eyða hjer augna-
bliki lengur, jeg var húinn að
lofa að hitta mann klukkan
fjögur“.
Hann endurtók þakkir sínar
um leið og liann fór. Sótt-
kveikjufræðingurinn fylgdi hon-
um til dyra, og' gekk síðan inn
aftur, niðursokkinn í hugsanir
sínar; hann var að velta fyrir
sjer í huganum af hvaða þjóð-
erni maðurinn gæti liafa verið.
Hann liafði vissulega hvorki
kynflokkaeinkenni teftónisku
nje latnesku kynllokkanna.
„Jæja, en hvað sem því líður,
þá er jeg hræddur um að
mannskepnan sje eitthvað veikl-
uð“, sagði sóttkveikjufræðing-
urinn við sjálfan sig, „en hvað
hann glápti áfergjulega á sótt-
kveikjuvökvann“. Alt i einu datt
honum nokkuð í liug, sem gerði
honum órótt. Ilann flýtti sjer
yfir að bekknum hjá gufubað-
inu, því næst þaut hann að
skrifborðinu, leitaði siðan í vös-
um sinum og hljóp þar næst
til dyra. „Það getur verið að
jeg hafi lagl það á borðið í
anddyrinu“, sagði hann.
„Minnie!“ hrópaði hann hárri
röddu í anddyrinu.
„Já, gæska“, heyrðisl svarað
langt í burtu.
„Hjelt jeg á nokkru í hend-
inni, þegar jeg var að tala við
þig áðan, gæska?“
„Nei, engu góði, jeg man svo
ýel að — ‘
„Rækallinn“, hrópaði sólt-
kveikjufræðingurinn og hljóp
um leið út úr anddyrinu, niður
þrepin á húsinu og út á götu.
Minnie heyrði að útidyrahurð-
inrii var skell liarkalega i lás
og þaut óltaslegin út að glugg-
anum. Spölkorn neðar á göt-
unni sá hún grannvaxinn mann
vera að fara inn í vagn. Sótt-
kveikjufræðingurinn, hattlaus
og á flókailskóm var á harða
hlaupum i áttina til hans og
baðaði ákaft með höndunum út
í loftið. Annar ilskórinn datt
af honum á hlaupunum, en
hann gaf sjer ekki tíma til
þess að nema staðar og fara i
hann. „Guð sje oss næstur, hann
er orðinn brjálaður“, sagði
Minnie, „þetta er þessum hrylli-
egu vísindaatliugunum hans að
kenna". IJún opnaði gluggann
og kallaði til lians. Þegar granni
maðurinn heyrði til hennar,
virtist hann alt í einu verða
hellekinn af sömu andlegu veik-
inni og sóttkveikjufræðingur-
inn. Hann benti snögglega á
sóttkveikjufræðinginn og sagði
citthvað við ökumanninn. Blæju-
hurðinni á vagninum var skelt
aftur, það hvein í svipunni og
glamraði i hestahófunum, og í
einu vetfangi var vagninn og
sóttkveikjufræðingurinn á eft-
ir honum horfnir fyrir götu-
hornið.
Minnie stóð i sömu stelling-
um, hálfteigð út um gluggann,
á að giska i heila mínútu. Hún
var alveg eins og steini lostin.
„Auðvitað er hann ákaflega
sjervitringslegur í öllum liátt1-
um“, hugsaði hún með sjálfri
sier. „En það tekur þó út yfir
allan þjófabálk, að þjóta svona
út á sokkaleistunum, lijer í
T.ondon, á há-samkvæmistíma-
bilinu“. Alt í einu datt henni
heillaráð i hug. Hún setti í flýti
á sig hattinn, greip göluskó
mannsins sins, gekk fram 1
anddyrið og tók þar hattinn
hans og yfirfrakka, fór síðan
út á þrepið og kallaði í leigu-
vagnstjóra, sem lil allra lieilla
var að aka framhjá í þessum
svifum. „Akið með mig hjerna
upp götuna og fyrir hornið á
Haverlock Crescent og athugið
hvort ])jer ekki sjáið mann á
hlaupum í flaujelsjakka og
hattlausan“.
„Flauelsjakka og hattlausau,
ágætt, frú“, sagði ökumaðurinn
og ók þegar af stað, eins og
ekkerl væri um að vera og að
það væri algengasta fyrirbrigði
að fá uppgefin þannig lagaðan
áfangastað.
Nokkrum mínútum seinna
varð þyrpingu af leiguvagns-
stjórum og slæpingum, sem
vanir voru að hafast við í kring
u-m ökumannaskýlið hjá Haver-
stock Hill, hverft við að sjá vagn
þjóta framlijá, með leirljós-
um hestum fyrir, sem barðir
voru áfram, eins og um lifið
væri að tefla.