Vikan - 06.06.1940, Blaðsíða 15

VIKAN, nr. 23, 1940
15
25 ára afmœli.
Eggert G. Gilfer skákmeistari á nú um
þessar mundir 25 ára afmæli sem Skák-
meistari íslands.
Flestir Islendingar, gamlir og ungir, er
nokkuð hafa fylgzt með viðburðum skák-
lífsins undanfarin ár, hafa vafalaust ekki
komizt hjá því að sjá nafn hans eða heyra
það nefnt í sambandi við hina glæsilegu
og athyglisverðu sigra hans við skákborð-
ið, bæði hér heima og erlendis.
Vissulega væri það vel við eigandi, nú
að liðnum 25 árum, að hægt væri að gera
samfellt yfirlit yfir skákferil Gilfers, en
það mun þó ekki gert í þetta sinn, heldur
aðeins taldir nokkrir sigrar hans, sem
sjálfsagt munu lifa og varðveitast út 20.
öldina, þó að ekki sé nú meira sagt. Þegar
Gilfer var 10 ára, byrjaði hann fyrst að
tefla skák og hefir hann að nokkru leyti
haldið þeirri iðkun við síðan.
Skákmeistari Islands varð hann í fyrsta
sinn árið 1915 og hefir unnið þann titil
árin 1917, 1918, 1920, 1925, 1927, 1929 og
1935, eða alls átta sinnum. Þeir, sem koma
næstir honum, hafa unnið titilinn þrisvar,
svo að eftir öllum líkum að dæma verður
þess eflaust langt að bíða að sá snillingur
kemur, sem leikur það eftir honum.
Gilfer hefir teflt sem fulltrúi fyrir Is-
land á 1. borði í Osló 1928, Gautaborg
1929, Hamborg 1930, Folkestone 1933,
Kaupmannahöfn 1934, Múnchen 1936 og
Stokkhólmi 1937, víðasthvar með mjög
sæmilegri útkomu og sums staðar ágætri.
SKAK.
Reti-leikur.
Hvítt: St. Ólafsson. Svart: E. G. Gilfer.
Akureyri. Reykjavík.
1. Rgl—f3, d7—d5. 2. c2—c4, d5—d4.
3. b2—b4, c7—c5! 4. b4xc5. Líklega hefði
verið réttara að taka ekki peðið. 4. —,,—
Rb8—c6! 5. Bcl—b2, e7—e5. 6. d2—d3,
Bf8 x c5. 7. g2—g3, Dd8—a5f ? 8. Rf3—
d2?, Da5—c7! 9. Bfl—g2! Þessi leikur er
alveg í samræmi við g2—g3. 9. —„—
Rg8—e7. 10. 0—0, Re7—g6. 11. Rd2—b3.
Á þessum reit stendur riddarinn venju-
lega illa. 11. —„— Bc5—e7. 12. Rbl—d2,
0—0. 13. e2—e3, d4 X e3. 14. f2 x e3, a7—
a5. 15. a2—a3? Það er alltaf álitamál,
livort leika ber peðinu um einn reit eða tvo
úr borði. I þessu tilfelli var það glappa-
skot, að leika því um einn reit aðeins. 15.
—a5—a4. 16. Rb3—cl, Dc7—b6. 17.
Bb2—c3, Db6Xe3f. 18. Kgl—hl, De3—
h6. 19. Rd2—e4, f7—f5. 20. Bc3—d2, f5—
f4. 21. Rcl—e2, Bc8—h3. 22. Hfl—f2,
Bh3 x g2f. 23. Khl X g2, Dh6—h5. 24. Ddl
—fl, Dh5—g4. Það er mikið „líf“ í þessari
drottningu! 25. Kg2—hl, f4Xg3. 26.
Re2 x g3, Hf8xf2. 27. Re4xf2, Dg4—f3f.
41. krossgáta
Vikunnar.
(fomt). — 23. Fugl. — 24. Hokra. — 25. Skel.
•— 28. Véfengir. — 30. Fullkominn. ■— 32. Fiskar.
— 37. Sáðlendis. — 39. Kendir. — 47. Æfðr. —
48. Gullríkið (alþjóðaorð). — 49. Flækingur. —
50. Hinn hlutlausi vilji. — 52. Frægur staður í
U. S. A. — 53. Bjartur. — 58. Fjórir eins. ■— 59.
Lofttegund. — 60. Þrír eins. — 62. Mæli. — 68.
Áratal (fom ending). ■— 70. Urgangur. — 74.
Gæfa. — 77. Forskeyti. — 78. Drykkur. —- 79.
Tveir eins. — 81. Samtenging.
Lóðrétt:
1. Velferðarstofnun. •— 2. Ásaka. — 3. Nákvæm-
lega. — 4. Kvenm.nafn. — 5. Ábendingarfornafn.
— 6. Litil. — 7. Tveir eins. — 8. Gljái. — 9.
Varaspil. — 10. Þyngdareining. — 11. Fjöregg
Islendinga. — 16. Rella. — 19. Titill. — 22. Þannig
Lárétt:
2. Sölufélag. — 12. Krabbadýr. — 13..
llát. — 14. For. — 15. Tveir eins. — 17.
ögn. — 18. Tveir eins. — 19. Árásarlið. -—
20. Er það ?! — 21. Málfræðingur. — 24.
Matreiða. — 26. Iþróttafélag. — 27. Manns-
nafn. — 29. Djarft. — 31. Hryggur. — 33.
Övissa. — 34. Skamma. — 35. Krónprins.
— 36. Eldavél. — 38. Þrír eins. — 39. Kven-
mannsnafn. — 40. Barst. — 41. Fæða. —
42. Enskur aðalsmaður. — 43. Á stundinni.
— 44. Forsetning. — 45. Veizla. — 46.
Kvæði. — 47. Veiðistöð. — 49. Sníkjudýr.
— 51. Upphrópun. — 54. Verkfæri, ef. —
55. Tíndi. — 56. = 40. lárétt. — 57. Rúnnuð.
■— 59. Fugl, þolf. fl. — 61. Dönsk eyja. —
63. Keisari. — 64. Verðbréf. — 65. Ófús. —
66. Tveir eins. ■— 67. = 21. lárétt. •— 69.
Samtíningur. — 71. Tveir eins. — 72. Tveir
samstæðir. — 73. Steintegund. ■— 75. Öfug-
ur tvíhljóði. — 76. Tveir samstæðir. ■— 77. Enda.
■— 78. Grein. — 80. Sjá. — 82. Ekki varanleg.
28. Dfl—g2, Df3 X g2f. 29. KhlXg2,
Rc6—d4. 30. Hal—a2, b7—b5. 31. Bd2—
b4. Eins og leikir þeir, sem hér fara á eftir,
bera með sér, teflir hvítur framhaldið
fyrirhyggjulítið. 31. —,,— b5Xc4. 32.
Bb4 X e7 ? ? Rg6—f4f! 33. Kg2—fl, c4—
c3. 34. Be7—b4, c3—c2. 35. Bb4—d2,
Ha8—b8. Þessa leikjaröð mun hvítur ekki
hafa athugað í tíma. Og þegar hér er kom-
ið taflinu, mætti hvítur vel gefa skákina,
enda er þess ekki langt að bíða. 36. Bb X f4,-
e5 X f4! Gefið.
Skák þessi var tefld á 1. borði í sím-
kapptefli milli Reykjavíkur og Akureyrar,
3. janúar 1926. Ö. Y.
Guðbrandarbiblía.
Anno 1584 ... Lét virðulegur og hálærð-
ur hena biskup Guðbrandur þrykkja
biblíuna á íslenzku, hvert hans verk, sem
fleira, uppi mun meðan þetta land er
byggt. Ég hefi lesið það í prentaðri bók, að
einn ypparlegur norðlenzkur maður (frá
Nordland í Noregi), er hét Eyrekur Broek-
erhus, sem Anno 1567 var fógeti yfir Man-
dalsléni í Noregi, að í sannleika sagt hafi
sig séð hafa alla biblíuna útlagða á ís-
lenzku, skrifaða fyrir 3 hundrað árum, og
sá fyrsti bókstafur í hverjum capitula
hefði forgylltur verið. (Fitjaannáll).
*
Hvers vegna eru borðhnífar ekki
oddmjóir?
Flestir munu halda, að borðhnífar hafi
alla tíð verið oddmjóir frá því að farið
var að nota þá. En svo er ekki. Fram á
17. öld var oddur á þeim eins og rýting-
um, enda voru þeir oft notaðir til annars
en að borða með þeim. Sagt er, að hinn
frægi, franski kardínáli Richelieu hafi
fyrstur látið breyta lögun borðhnífanna.
Hann bauð eitt sinn Sequir kanzlara til
miðdegisverðar. Maður þessi var lítilmót-
legur og óheflaður, og að máltíðinni lok-
inni notaði hann borðhnífinn fyrir tann-
stöngul. Richelieu reiddist þessu svo mjög,
að hann fyrirskipaði að taka oddinn af öll-
um borðhnífum sínum, og áhrif kardínál-
ans voru svo mikil, að farið var að dæmi
hans um allt landið og síðan um ailar
jarðir.
*
Konur mestu rithöfundar Japana.
Það er sagt, að Japan sé eina landið í
heiminum, þar sem meiri hlutinn af beztu
rithöfundunum eru konur. Síðast liðin
þúsund ár hafa fáir karlmenn þar í landi
skapað bókmenntaleg verðmæti.
Svör við spurningum á bls. 7:
1. 70 ára (1805—1875).
2. Spænska.
3. Tunglinu, og þýðir því í rauninni
mánadagur.
4. Sigurður Breiðfjörð.
5. Nei. Korsika er 8722 ferkílómetr-
ar, en Danmörk 42,931 ferkíló-
metri.
6. Brú (en nafnið á spilinu bridge
er sennilega runnið frá Rúss-
landi. I British Museum í London
er til lítil bók, sem ber titilinn
Biritch eða Russisk Whist, og
minnir það spil mjög á bridge).
7. Suður-Afríkusambandið, Sovét-
lýðveldin (ca. 350,000 kg og 175,-
000 kg á ári).
8. Já.
9. Nicholas II.
10. Palazzo Venezia.