Vikan - 01.05.1941, Side 14

14
VIKAN, nr. 18, 1941
Sjónvarpið
Framh. af bls. 4.
Sérfræðingar segja, að últrastuttu
bylgjurnar geti farið fram og aftur til
tunglsins á 2^/2 sekúndu, svo að það er
ekkert ósennilegt. Flestir álíta þó, að það
sé eitthvert óvenjulegt ástand í gufuhvolf-
inu, sem veldur því, Enn í dag veit þó
enginn hið rétta svar.
Þegar við vorum að fara inn í sjónvarps-
salinn kom maður með skilaboð til Rob-
ards, sem síðan snéri sér að mér og sagði:
„Þér virðist ætla að hafa heppnina með
yður. Langar yður til að sjá reglulegt
sjónvarp — undir beru lofti? Sjónvarps-
bílarnir okkar eru að fara niður að East
River til að sjónvarpa bruna, sem geisar
þar. Viljið þér koma með?“
Hvort ég vildi!
Þegar við komum út á götu biðu bílarn-
ir, en undir eins og við vorum komnir upp
í ókum við af stað. Þegar við nálguðumst
East River, sáum við kolsvartan reykjar-
mökk leggja upp úr hálfbrunnu þaki á
verksmiðju. Við sáum brunaliðsmennina
klifra upp stigana og skríða eins og flugur
eftir þeim hluta þaksins, sem enn var
óbrunninn, og sprauta þaðan vatninu nið-
ur í eldhafið. Við ókum eins nærri og
mögulegt var, og svo hófst undirbúning-
urinn.
Tveir menn klifruðu upp á þak bílsins
og reistu þar sendistöng, háa, granna
málmstöng með mörgum þverslám. I hin-
um bílnum voru aðrir menn önnum kafnir
við að koma fyrir sjónvarpsvélinni og
hljóðnemanum. Inni í bílnum voru enn aðr-
ir menn að snúa og stilla alls konar
hnappa, takka og handföng. Eftir ör-
skamma stund var allt tilbúið.
„Jæja, þá byrjum við,“ hrópaði einn
maðurinn.
Suðið í sjónvarpsvélinni gaf til kynna, að
hún væri tekin til starfa. Jafnframt tók
svo hljóðneminn til sín öll hljóðin, sem
þessu fylgdu, snarkið í eldinum, hrópin og
köllin í lögreglunni og brunaliðsmönnun-
um og brakið og brestina, þegar þakið
hrundi, og sendi þau frá sér aftur.
Út frá sendistönginni fóru sjónáhrifin,
sem fótósellurnar í sjónvarpsvélinni urðu
fyrir, út í geiminn sem últrastuttar bylgj-
ur. Stöðin í Empire State byggingunni tók
s-vo við þessum bylgjum og endurvarpaði
þeim út til hinna ýmsu sjónvarpstilrauna-
stöðva víðsvegar í New York og umhverfi
hennar í allt að 80 km. fjarlægð. Sjónvarp
þetta stóð yfir í rúman klukkutíma*. Að
því loknu héldum við sömu leið til baka.
Þegar ég seinna um daginn sat aftur á
skrifstofu Robards, gleymdum við okkur
alveg í samræðum um sjónvarpið, einkum
þó framtíð þess og möguleika.
I raun og veru táknar sjónvarpið tíma-
mót í sögu mannkynsins. Það var lengi í
sköpun. Það hefir tekið 60 ár, en nú er
86. krosspta
Vikunnar.
Lárétt skýring:
1. lögmanns. — 13. útlit. — 14.
draga. — 15. málmur. — 16. máln-
ingu. — 18. kölski. — 20. á fuglum.
— 23. tjarnir. — 25. afrifan. — 27.
spilda. — 29. fóðra. — 30. illmæli. —
31. hita. — 32. grynningar. — 34.
lyftitæki. — 36. treyst. — 37. af-
skurður. — 39. egndri. — 41. konu.
— 42. fugl. — 44. örva. — 46. af-
kvæmis. — 49. hljóðtákn. — 51. þak-
ið. — 53. brigð. — 55. iðka. — 56.
ótrú. — 57. litu. — 58. þutu. — 60.
hlaðið. — 62. dægradvöl. — 63. sár.
— 65. svíkjast um. — 67. óp. — 68.
ásar. — 70. ýsubein. -— 72. lengra.
— 75. samræmi (fræðilegt).
Lóðrétt skvring:
1. skordýr. — 2. brim. — 3. kvöld.
— 4. bústin. — 5. miklar. — 6. tveir
samhljóðar. — 7. innsigli. — 8. hárið.
— 9. tré. — 10. endurtekið. -— 11. frumefni. —
12. haf. — 17. anza. — 18. stoðar. — 19. nálægur.
— 20. gleðjast..— 21. ull. — 22. miða. — 24.
drykk. — 26. óræktarlönd. — 28. reið. — 33. hirzl-
ur. — 34. fuglagarg. — 35. gælur. — 36. á sumum
fötum. — 38. hryggi. — 40. viðhaft í messum. —
það orðinn veruleiki, veruleiki með þrosk-
unarmöguleikum, sem ómögulegt er að sjá
fyrir.
Þess vegna byggir maður alls konar loft-
kastala í sambandi við það.
Ef við gerðumst svo djörf að ganga út
frá því, að styrjöld sú, er nú geisar, taki
enda áður en langt um líður, er ekki nokk-
ur vafi á því, að öllum stórviðburðum út
um víða veröld verður sjónvarpað út um
allan heim, hvort sem þeir snúast um
stjórnmál, íþróttir eða listir. Og hvílíka
þýðingu kemur það ekki til með að hafa
fyrir fræðslu barna og fullorðinna! Nem-
endur í skóla í Kaupmannahöfn eða hvar,
sem vera skal annars staðar í heiminum,
geta fyrir tilstilli sjónvarpsins farið í
ferðalag yfir norðursjóinn til fornegypzku
deildarinnar í British Museum og þaðan
til Pyramídanna og séð með eigin augum
smurðar múmíur og sögulegar byggingar
frá gullöld Egyptalands. Eða kannski
kjósa þeir heldur að fara^til Akropolis,
hinnar fögru háborgar Aþenu.
Á sama hátt geta stúdentar um víða
veröld fengið tækifæri til að skoða fræg
málverk, höggmyndir og önnur listaverk,
hver frá sinum skólabekk. Eða segjum til
dæmis, að bókmenntafræðingur í Cali-
forníu þurfi nauðsynlega að skoða sjald-
gæft handrit, sem geymt er á safni í Berlín.
Hann fær samband við safnið, skýrir bóka-
verðinum frá ölluni málavöxtum. Bóka-
vörðurinn sækir handritið, sjónvarpsvél-
inni er beint á þann stað í handritinu, sem
ameríski bókmenntafræðingurinn óskaði
að rannsaka. Og starfi, sem undir venju-
legum kringumstæðum hefði kostað hann
margra vikna erfiði, er nú lökið á stuttri
stundu.
Eitthvert land hefir sent leiðangur inn í
43. þráður. — 44. vísa. — 45. fé. — 46. bókagerð-
armaður. — 47. strik. — 48. röska. — 50. flæktu.
— 52. heil. — 54. hreppi. — 59. sargar. — 60.
alla. — 61. þöku. -— 62. tal. — 64. letingi. — 66.
aumt. — 69. endi. — 70. bústað. — 71. ögn. —
72. fisk. — 73. skammst. — 74. væl.
Lausn á 85. krossgátu Vikunnar:
Lárétt: 1. brautryðjandinn. — 13. kraum. —
14. átján. — 15. mun. — 16. fái. — 18. gugna. —
20. sölna. — 23. gall. — 25. ilmur. — 27. nurl.
— 29. æpa. — 30. dúk. — 31. kom. — 32. fauk. —
34. visna. — 36. fata. — 37. mokar. — 39. andir.
— 41. sár. — 42. nýs. — 44. óskir. — 46. háska.
— 49. ussa. —51. rösul. — 53. alda. — 55. sóp. —
56. lag. — 57. dúr. — 58. slör. — 60. ætlun. —
62. hnak. — 63. kæfðu. — 65. ramla. — 67. Týs.
— 68. róa. — 70. misti. — 72. áttum. — 75.
brennivínsstaup.
Lóðrétt: 1. bý. — 2. ak. — 3. urmul. — 4. taug.
— 5. runni. — 6. ym. — 7. já. — 8. atför. — 9.
Njái. — Í0. dáinn. — 11. in. — 12. ná. — 17.
ógæfa. — 18. glaum. — 19. aldir. —- 20. sakna. —
21. aukar. — 22. óimar. — 24. apa. — 26. mús.
— 28. rot. — 33. kossa. — 34. varir. — 35. annál.
— 36. fiska. — 38. kák. — 40. dýs. — 43. mussa.
— 44. óspök. — 45. röltu. — 46. hugur. — 47.
aldna. — 48. barka. — 50. sól. — 52. sal. -— 54.
dúa. — 59. rætin. — 60. æðsti. — 61. narts. —
62. 'nlaut. — 64. fýsn. — 66. móts. — 69. Nb. —
70. me. — 71. IV. — 72. án. — 73. M.A. — 74. op.
frumskóga Afríku eða Suður-Ameríku. Á
hverjum degi, til dæmis klukkutíma á dag,
getum við fylgst með ferðum hans — einn
daginn sjáum við negra dansa, annan dag-
inn sjáum við Ijónaveiðar o. s. frv.
Óperum leikritum, kvikmyndum og
fyrirlestrum verður sjónvarpað út um all-
an heim. En hvort sjónvarpið á eftir að
reynast leiklistinni og kvikmyndalistinni
skæður keppinautur, getur framtíðin ein
skorið úr.
Allt þetta og mikið meira munum við
áður en langt um líður geta séð heima í
notalegri stofunni okkar, ef við aðeins opn-
um fyrir sjónvarpstækið. Og við munum
líta á það sem eins sjálfsagðan og hvers-
dagslegan hlut og útvarpstækið okkar.
Þeir loftkastalar, sem við byggjum í dag,
verða orðnir hversdagslegir viðburðir á
morgun.