Vikan - 16.11.1944, Síða 3

3
VIKAN, nr. 41, 1944
Einar H. Kvaran
Framhald af forsíðu.
yrða má, að hefði Einar ritað á víðlesna
tungu og dvalizt meðal fleiri vel mennt-
aðra manna en hér voru — og eru —, þá
hefði hann orðið heimsfrægur maður
snemma á æviskeiðinu. Það hefir jafnan
verið vanþakklátt og þreytandi verk að
rita fyrir Islendinga, þar sem flokka-
drætti og stjórnmálaþrasi er troðið inn í
öll mál, stór og smá. Þar sem það hefir
verið gert að fræðigrein að finna nýjar
og nýjar aðferðir til þess að troða skóinn
niður af náunganum. Og þar sem verðmæt-
um, sem þúsund ára reynsla hefir skapað,
er oft kastað á glæ, en nýr óskapnaður
tekinn í staðinn. — Einar Kvaran kunni
þá dýrmætu list: Að gæta hófs. Fjarri fór
því, að hann vísaði á bug reynslu aldanna,
eða vildi rífa niður tmdirstöður þær, er
E.nar H.
L>löndals.
Kvaran, eftir málverki Gunnlaugs
M
/n&Trtmu/
j iryk*' ‘j/sZi’ þisr

stórmenni liðna tímans höfðu lagt til
sannrar menningar. En jafnframt stóð
hugur hans opinn fyrir nýjum straumum,
nýjum sönnunum, nýjum ráðgátum. Hann
var þrunginn af framsóknarhug og sann-
leiksþrá.“ Sami maður segir á öðrum stað
í sömu grein: „Ritháttur Einars er mjög
viðfeldinn og látlaus. Það er augljóst, að
hann hefir Ýerið ákaflega vandvirkur,
bæði á mál og stíl, en jafnframt átt þægi-
■hn<
u/n-oCi LjrfZij.a' Lom Cm.cC
t&cá jonm hu-jur-
o-tj cut/aZfi jtyrv

Ltrr >rvUda. ajt,

i i>-o
oUZcur* þcUoLi 04 c-tj
aAUcjesrt &■
u*.
\JCol, c-r aufori- Cm.
t/run cn' <-<j ócumt h-ctXZuf
fjmur jluK. , fcj^ur~
legt með að rita hðugt og notalegt alþýðu-
mál, laust við stóryrði, tildur og upphróp-
anir. Hann kryddar aldrei frásögn sína
með tilgerðarlegu málskrúði né smekk-
lausu útflúri, leitar aldrei að úreltum
orðum til þess að hressa upp á frásögnina.
Hann þarf þess ekki. — Samt skrifar hann
svo sérkennilega, að varla þarf að lesa
lengi í ritum hans til þess að kannast við
höfundinn, þótt maður viti ekki fyrir-
fram, að greinin eða ritið sé eftir hann.
Hann hefir þaulhugsað skáldverk sín, áð-
ur en hann ritaði þau, og ekki verið í
nokkrum vafa um það, hvernig hann ætl-
________ aði að hafa þau. Þar er ekkert
fálm, engar smekkleysur né
vafningar, enginn bægslagang-
ur, engin stóryrði, nema þar,
sem ómögulega verður hjá því
komizt sökum efnisins, engar
málalengingar, aðeins ýtarleg
frásögn, þægilega og skilmerki-
lega sett fram. Samtöl eðlileg
og óþvinguð og með þeim blæ,
sem á við í hvert skipti, hvort
sem það er menntað fólk eða
ómenntað, sveitamenn eða sjó-
menn, greint fólk eða heimskt,
sem talar. Það er lifandi fólk,
íslenzkir menn og konur, sem
skáldið leiðir fram á sjónar-
sviðið. Hann býr aldrei til,
neinar „fígúrur,“ sem enginn
kannast við og engan stað eiga
í veruleikanum. Dettur það
ekki í hug. Til þe^s er hann allt
of hámenntaður maður og
göfugur gagnvart þjóð sinni og
lesendum."
i-o-ri
'í
y-i/f hnUtoC ct, hit<uZZt/)r •
\) d&A or CdU&é Ar Crjcc

On Ljtrs (jjúr cunoLc. foi
Ojj^hja/jcf' adZ aj cru.
i/TiAt' u hu-Cja. 'hrovroOuny/,
iU j </yv coi
<ri.
U/Tkrry/ ,
fo-/~tu/-tsf Tf/rm usf- 4, t.
1 Cj hxt/Z</.
fú/ /ýtjfar IfCtrih Cjk mínd ájod
U-t, cUt á&Ó <j/-o-<x/1
un^trcxlZrtcL, Z/, oUa. /<J1C>
<* O-n o{/x/r/5 jA-Utc ófCc&r-us
'yrf'WnfU

Lom
1
}><rr CL&LeurtnZ/rvon, /U<ti
</-Q/ ,

Þetta kvæði er ort til konu skáldsins, (er hann kallaði mömmu), á skemmsta degi ársins 1936, þá nýorðinn 77
ára. Það birtist í fyrsta sinn í VI. bindi heildarverka Einars, sem nýkomin eru út.
Hann hét fullu nafni Einar
Gísli og var Hjörleifsson, son-
ur Hjörleifs Einarssonar, pró-
fasts að Undirfelli í Vatnsdal
og fyrri konu hans, Guðlaugar
Eyjólfsdóttur. Kvaran var tí-
undi maður frá séra Einari Sig-
urssyni í Eydölum, en það er
frægt skáldakyn eins og mönn-
um er kunnugt. Einar Gísli
fæddist í Vallanesi 6. desem-
ber 1859, en fluttist þaðan með
foreldrum sínum að Blöndu-
dalshólum í Hánavatnssýslu og
voru þau þar í tíu ár, en fóru
þá að Goðdölum í Skagafirði og
þaðan fór Einar í skóla 1875,
en fnðir hans fluttist ári síðar
að Undirfelli í Vatnsdal og
þiónaði því brauði, unz hann
settist að í Reykjavík árið
1903.
Svo er sagt, að Einar hafi
verið draumlyndur í æsku,
frckar mevrlvndur og íhugull,
ekki þróttmiklll líkamlega og
lítið c-efinn fyrir áflog eða •
rysltingar.
Framhald á bls. 7.