Vörður - 30.07.1927, Page 4

4
V0RÐUR
V. B. K.
og útbú verslunarinnar
JÓN BJÖRNSSON & Co., Bankastræti 7
hafa ávalt inikið úrval af aliskonar
Vefnaðarvöru
og öllum smávörum henni tilheyrandi.
Saumavjelar handsnúnar og stignar frá Diirkopp
verksmiðjunni í Þýskalandi, sem hvervetna hafa feng-
ið bestu orð fyrir að vera sterkar, fallegar og ódýrar.
Þegar þjer verslið við ofangreindar verslanir, haf-
ið þjer ávalt tryggingu fyrir því að sæta iægsta verði, á
hvaða tíma sem er, þar sem þær lækka verðið jafnóð-
um og breyting verður erlendis á vefnaðarvöru — og
er þetta einmitt núna mikilsvert fyrir yður, þegar verð-
lag er lækkandi, eins og verið hefir að undanförnu.
VERSLUNIN BJÖRN KRISTJÁNSSON
JÓN BJÖRNSSON & Co.
Reykjavík.
H. F. HAMAR
VJELAVERKSTÆÐI
JARNSTEYPA
KETILSMIÐJA
Framkvæmdarstjóri: O. Malmberg. Tryggvagötu 54, 45, 43, Reykjavík, ísland.
Símar: 50, 189, 1189, 1289, 1640. Símnefni: HAMAR (Jtbú: HAFNARFIRÐI
Tekur að sjer allskonar aðgjörðir á skipum, gufuvjelum og mótorum.
Framkvæmir allskonar rafmagnssuðu og logsuðu, hefir einnig loft-
verkfæri. Steypir aíla hluti úr járni og kopar. Eigið modelverkstæði.
Miklar vörubirgöir fyrirliggjandi.
Vönduð vinna og fljótt af hendi leyst, framkvæmd af fagmönnum.
Sanngjarnt verð. Hefir fyrsta flokks kafara með góðum útbúnaði.
Ðýr til minni gufukatla, mótorspil, snurpinótaspil, reknetaspil og „TakeIgoss“
Matreiðslunámsskeið.
íslenskt fyrirtæki.
Styðjið innlendan iðnað.
Þriggja mánaða námsskeið (nýr flokkur) hefst 1. oklóber
n. k. — Nokkrar stúlkur geta enn komist að, 2 geta fengið
heimavist. ; r; ! r"
Theódóra Sveinsdóttir Kirkjutorgi 4.
Sími 1293.
Kaupið
og útbreiðið
„ Vörð“
Gjalddagi Varðar
var 1. júlí. — Menn eru vinsamlega beðnir að greiða
hið fyrsta skuldir sínar við blaðið, annaðhvort til um-
boðsmanna vorra, þar sem menn ná til þeirra eða vita
um þá, eða til afgreiðslu blaðsins á Hverfisgötu 21 í
Reykjavík.
Sunnefa.
Eftir Guðbrand Jónsson.
Frh.
Hvað viðvikur vitnum Wiums þá urðu þau ekki
tekin á Bessastöðum 5. maí eins og til stóð af þvi
að Sigurður kom þar ekki. Tekur Wíum því út
nýja stefnu til Sigurðar að komá á Bessastaði 27.
ágúst 1752. Ríður hann sjálfur suður með stefn-
una og lætur birta honum hana í Kálfafellskoti 17.
mai. Er það rjett hjá Kleifum, þar sem þingið átti
að halda 19. maí. En þar kom Wíum ekki, og er
það skritið úr þvi hann var þá þar um slóðir.
Sigurður lelur sig forfallaðann að koina 27. ágúst,
en leyfir að vitnin sje yfirheyrð þó hann sé ekki við.
Nú er sett þingið 27. ágúst og kemur þá Pjetur
sýslumaður Þorsteinsson frarn með skipun Magnús-
ar amtmanns Gislasonar til að vera talsmaður Sig-
urðar og leggur hann fram brjef frá Sigurði dags.
27. júní 1753 þar sem hann ber sig uppundan því
við Magnús amtmann Gíslason að Wium hafi á
najsta vorþingi eftir að •dauðadómurinn var geng-
inn (þ. e. 1743) í viðurvist síra Magnúsar Guð-
mundssonar á Hallormsstað og Árna lögrjettumanns
Þorvarðssonar fyrir norðan húsagarðinn á Bessa-
stöðum „með stórfeldum hnefahöggum mig fram-
an á andlitið slegið, svo að jeg samstundis til jarð-
ar fjell, svo að við fyrsta högg lagaði blóðið úr
báðum mínum vitum, eins þá jeg upp aftur stóð“,
og er á því skjali úrskurður amtmanns að ekki rnegi
\itni um barsmíðina taka, því það sje fyrnt mál.
Eru nú og vitni Wiurns síra Grímur Bessason og
þeir þrir meðdómsmenn hans í Sunnefumálinu sem
vitni báru á Egilsstöðum 1751 þar á þingi. Bera
þau öll að Sigurður hafi verið staddur á Bessastaða-
þingi er dauðadómurinn var genginn, og muna tvö
þeirra að hann hafi setið í þinghúsinu „hægra meg-
inn innanvið í húsinu þá inn er gengið“. Meðdóm-
endurnir þrír muna, að hann var innnefndur, en
síra Grímur man það ekki heldur, veit það, af því
að hann var skrifari Wíums við þetta tækifæri, og
skrifaði ekkert í þingbókina nema það sem satt var
og rjett. Enginn þeirra skilur að Sigurður hafi ekki
heyrt að hann var í dóminn nefndur. Ekki man
heldur neinn þeirra hvort Sigurður hlustaði á vitna-
framburð og greiddi atkvæði uin dóminn. Að þvi er
til undirskriptarinnar kemur, þá man einn með-.
dómsmanna að Sigurður vildi handsala Wíum und-
irskrift sina undir þingbókina, en Wíuin vildi það
ekki, hann kvað það geta skaðað sig. Síra Grimur
aftur á móti segist hafa horft á það, að Sigurður
handsalaði Bjarna Einarssyni undirskirftina. Nú
munu menn reka minni til að Bjarni þessi bar það
að Wíum hefði sagt sjer að „hjálpa til“ að skrifa
undir. Það má nú skilja alla þessa framburði sein
ósamræma ef vill, en það má lika skoða þá sem
samræma á þann veg að þeir beri' með sjer að Sig-
urður hafi beðið Wíum að undirskrifa fyrir sig en
hann vikið þvi af sér á Bjarna.
Með þessu er prófunum lokið að öllu og er maður
litlu nær um sannindi málsins. Framburður stendur
á móti framburði, eiður á móti eiði, en þó hefur i
prófunum margt komið á daginn, sem betra er að
vita en ekki.
En er hjer nú þess að geta, sem í millitíð hqfur
gjörst. Hauslið 1752 upp úr því að Wíum var lagð-
ur lögdagur af Bjarna Nikulássyni til að leiða vitni
sín virðist hann senda bænaskrá til konungs um
að settir séu aðrir menn í nefndardóminn en Björn
vara lögmaður Markússon og Þórarinn sýslumaður
Jónsson, og ber hann þeim á brýn að þeir dragi
málið vísvitandi. Það skjal er ekki til nú, en dag-
setning konungsúrskurðarins sýnir ljóslega að það
getur ekki seinna ritað verið en getið er til hjer og
leiðir það af skipagöngunum eins og þær voru þá
hjer á landi. Efni þess sjest á úrskurðinum og
ýinsum mjög eflirtakanlegum skrifum sein af því
ieiddu, og sem sýna það eitt með öðru, hvað stund-
um er hentugt um óhJutdrægni og framkvæmdir í
málum, að sumir af þeim sem um þau fjalla sjeu
ekki á vettvangi. Hitt sýna þau engu síður, að hin
dönsku yfirvöld í Kaupmannahöfn gátu skrifað og
skipað hingað eftir vild, en hjer var ekki eftir því
farið frekar en verkast vildi, og eins hilt að mylnur
goðanna möluðu afarhægt í þá daga, því öll sú skif-
finska stóð yfir í tvö ár.
12. Apríl 1753 er bænaskrá Wiums lögð fyrir kon-
ung og úrskurðar hann „að sitja skuli við nefndar-
dóminn eins og hann er og að ekki sé hægt að
verða við bænaskránni“. En allharðar hljóta kærur
Wíums að hafa verið, því 4. maí 1754 skrifar
Rantzau stiptamtmaður Magnúsi Gíslasyni afar harð-
ort brjef. Hann segist hafa orðið að segja konungi
frá óforsvaranlegu skeylingarleysi, Björns Markús-
sonar og Þórarins Jónssonar, að gera enga grein
fyrir drætti málsins, ög því sendi konungur þeim
nú ávítunarbrjef íyrir óhlýðni þeirra og skipun um
að gera grein fyrir drættinum. Megi þeir búast við
frávikningu eða jafnvel embættismissi ef hun reyn-
isl ófullnægjandi. Segist hann síst hafa búist við
þessu af þessum mönnum, sem hann þekti persónu-
Jega og hefði sýnt svo mikið traust. Hann heldur
bersýnilega að þeir valdi drættinum í fjárgróðaskyni
og bætir þessu við: „Jeg finn vel að þeim niuni
þykja sjer meira á ríða þeim illfengnum gróða, sem
þeim áskotnaðist ef málið drægist á langinn en virð-
ingu al' mér. En sjeu þeir með svo lúalegu hugar-
arfari, eiga þeir ekki vinsemd mína slíilið, og bið
jeg yður að skila þessu til þeirra frá Rantzau greifa
og stiptamtmanni. Rantzau greifi bætir þvi við: „Því
kærari sem börnin eru, því harðari aginn!“ Þessu
hinu sama átti og að skila til Pjeturs sýslumanns
Þorsteinssonar. Þetta er afdráttarlaus og hrein orð.
24. sept. s. á. svarar Magnús lögmaður stipt-
aintmanni á þá leið, að hann hafi árangurlaust beð-
ið eftir því, að Björn Markússson og Þórarinn
Jónsson bæru af sjer að hafa dregið Sunnefumálið,
og hafi hann því birt þeim hótanir stiptamtmanns,
en Magnús eggjar hann um leið lögeggjan að láta
nú ekki lenda við stóryrðin tóm „því skipan ófram-
kvæmd leiði af sjer skeytingarleysi, og er þetta or-
sökin til þess að ekki er farið eptir þeim td- og
fyrirskipunum sem til íslands eru sendar eins og
skyhli, það virðist því bráðnauðsynlegt að liendur
sjeu látnar standa fram úr ermum við hina seku“-
i