Bjarmi - 01.06.1910, Page 5

B JARMI
85
Smásögur.
Höndin meistarnns.
Fyrir nokkrum árum síðan voru
nokkrir menn saman komnir í lítilli
söluþingsbúð í Lundúnum. Það hafði
verið auglýst, að þar skyldi selja
nokkra dýrmæta forngripi og aðra fá-
gæla muni, og voru menn komnir
til að líta á þá.
Uppbjóðandi sýndi þeim þá meðal
annars tiðlu eina, svarta og óhreina
á að sjá, og mælti: »Hér hefi eg
sjaldgætt og eldgamalt hljóðfæri á
boðstólum. Pað er ósvikinn hlutur,
því að liinn i'rægi fiðlusmiður, Anton-
ius §tradivarius, hefir smíðað þessa
fiðlu sjálfur. Hún er svo sjaldgæt,
að liún jafngildir jafnvægi sínu í gulli.
Hvað bjóðið þér í hana?«
Allir viðstaddir litu á fiðluna og
skoðuðu hana í krók og kring; og
sumir trúðu því ekki meira en svo,
að uppbjóðandi liefði satt að mæla.
Þeir komu fljótt auga á það, að nafn
Slradivaríusar stóð ekki á henni; en
uppbjóðandi sagði, að sumar af elztu
fiðlunum, sem búnar voru til, heíðu
eigi verið merktar nafni fiðlusmið-
r.nna, og þó að sumar væru merktar.
þá væru þær ekki altaf ósviknar fyrir
því. Og þrált fyrir alt, gal hann talið
þeim trú um, að fiðlan þessi væri
reglulega ósvikin. En kaupendurnir
fundu samt ýmislegt fiðlunni til for-
áttu og trúðu eigi ummælum hans,
eins og kaupendur eru vanir að gjöra.
Loks bauð þó einn 5 gíneur (95
krónur) í fiðluna. Svitinn spratt út
úr enni uppbjóðanda, og varð þelta
að orði: »I3að væri í meira lagi bros-
legt, ef svona sjpldgæl fiðla væri seld
við svo lágu verði«. En það var á-
rangurslaust að bíða eftir hærra boði;
enginn vildi bjóða meira.
Þá gengur miðaldra maður inn í
lniðina, hár vexli og grannur og svarl-
hærður. Hann skaut sér á hlið inn
að búðarborðinu og lét sem hann
sæi engan af þeim, sem viðstaddir voru,
þrífur lil fiðlunnar og verður alveg
sokkinn niður í að skoða liana.
Síðan tók hann upp vasaklútinn sinn,
þurkaði vandlega af henni rykið, stilli
strengina og héll henni stundarkorn
upp að eyra sér, eins og hann væri
að hlusta. Síðan lók hann fiðluna
réttuin lökum og seildisl eflir fiogan-
um, en þá sögðu allir viðstaddir sín
á milli: »Petla er liapn Paganinila1').
Oðara en boginn snerti strengina
ómaði öll búðin af dýrðlegustu, mjúk-
ustu tónum, svo að áheyrendurnir
urðu alveg frá sér numdir. Og þeir
lilóu ýmist eða grétu af hrifningu.
Karlmenn tóku ofan og slóðu hver
hjá öðrum með djúpri lotningu, og
lilýddu til, eins og þeir væru við
guðsþjónustu. Hann lék á strengi
tilfinninga þeirra jöfnum höndum og
á fornfálegu og óhreinu fiðluna. Loks
liætti hann, ogþegar menn voru loks-
ins búnir að ná sér eftir hrifninguna,
þá rak hvert boðið annað: »50 gin-
eur«, »60«, »70«, »80«. Loks hrepti
hinn frægi sönglistarmaðurbana sjálfur
fyrirlOO gíneur (1900 kr.). Ogkvöldið
hið sama hlustuðu þúsundir manna
á tónana dýrðlegu, sem hann leiddi
fram úr þessarri gömlu, svörtu, ó-
hreinu og fyrirlitnu fiðlu.
Fiðlan var fyrirlitin, þangað til
meistarinn gjörði hana að sinni eign.
Enginn vissi, hvers virði liún var.
Það var liöndin meistarans, sem sýndi
hvað í henni bjó, og leysti tónana
úr læðingi, sem í henni voru fölgnir.
Það var hann, sem fékk komið henni
á sína réttu hyllu, í heiðurssælið,
frammi fyrir mannfjöldanum.
En nú langar mig til að fá að hvísla
‘) Frægasli fiðluleikari i heimi, frá Gemia-borg
á Ítalíu.