Bjarmi - 01.11.1914, Side 5

B J ARMI
173
magnast meir en síðan hans daga; aldrei
hefir ölturum guðs fjölgað meira en á
þessari öld, sem með réttu hefir verið
kölluð kristniboðsöld. En eins og menn
ef til vill muna, er Þorst. Erlingssyni
ekki heldur sériega vel við kristniboðið.
Voltaire var mikils metinn af vantrúar-
mönnum, en þrátt fyrir allar gáfur
sínar og mikla speki, hefir hann í þessu
tilliti reynst falsspámaður, og það einn
af hinum stærri. Þorsteinn mun nú
sjálfur aldrei vilja láta teija sig í tölu
stærri spámannanna, en sumir af vin-
um hans munu þó að minsta kosti ætla
honum sæti meðal hinna smærri. En
það er víst, að /aZsspámaður mun hann
reynast að þessu leyti; kristindómurinn
mun lifa, því að Kristur lifir.
Sama heiftin kemur fram i kvæðinu
„ Arfurinn", þar sem tilfinningum sigur-
vegarans er iýst svo, að hann njóti ekki
veizlugleðinnar til fulls, nema að þrek-
aður bandinginn sé leiddur í salinn, og
„einhver sé inni, sem gráti“.
Þá er kvæðið „Örbirgð og auður“
ekki sem hlýlegast. Þar er sá sannleiki(H)
borinn á borð fyrir oss, að upprunalega
hafi drottinn veitt oss fátæktina af náð
og fyrrum hafi örbirgðin verið vissasta
leiðin til drottins. En nú sé þetta alt
breytt; því meiri auð og völd sem menn-
irnir komist í, þess meiri náð fái þeir
hjá drotni, og þess meira séu þeir virtir
af vinum hans, fátæklingarnir aftur á
móti sé smáðir af kristnum mönnum.
Þar er þetta niðurlagsvísan:
„Þú fólaus maður mátt hér líða nauð
og munt í Yíti síðar kenna’ á hörðu;
cn takist þór að eiga nógan auð
þig englar gcyma bæði á himni og jörðu“.
Sé þessi iýsing á kenningu krist-
inna manna, hvað auð og fátækt
snertir, rétt og kallaður sannleikur, þá
er llest orðið öfugt í þessum heimi.
Meiri fjarstæða en þetta kvæði getur
varla hugsast. Hér ranghvolfir höf. öllu
í oístæki sínu. Kristindómurinn, fagn-
aðarboðskapur hinna fátæku og bág-
stöddu, er hér gerður að mammons-
dýrkuu. Það er rétt eins og skáldið sé
búið að hafa endaskifti á dæmisögunni
um Lazarus og ríka manninn. En ég
veit ekki til, að slík breyting sé sam-
þykt enn eða muni nokkurn tíma verða
samþykt af nokkrum kristnum manni.
Slík lýsing verðskuldar eiginlega að eins
eitt nafn, sem sé: ósannindi.
Þá eru hin kvæðin, sem aðallega ráð-
ast á kyrkjuna og krist.indóminn. Sum
þeirra fara nú svo langt, að þau ganga
guðlasti næst og hljóta að særa tilfinn-
ingar hvers einasta kristins manns. En
að nokkur maður, sem hefir snefil af
fegurðarsmekk í sjálfum sér, skuli geta
fengið af sér að yrkja aðrar eins vísur
og þær tvær, er hann kaliar „Guðsmynd-
ina“, — það sætir furðu. Þá kemur hatur
og rangsýni höf. eigi síður í ijós í kvæð-
inu „Bæn Faríseans" ; en þessi tvö kvæði
eru varla þess verð, að þeirra sé minst.
„Örlög guðanna" birta oss glöggvast
skoðun skáldsins á kristindóminum; það
er vert að skoða hugsunina í þessu
kvæði, þótt ekki sé til annars en að
sannfærast um, hve afarþröngsýnn og
ranglátur höf. er í dómum sínum. Hér
lýsir hann í stuttu máli sigurför kristin-
dómsins yfir Norðurálfuna, alt sunnan
af Grikklandi og norður til íslands.
Kristindómurinn eyðir eigi að eins hin-
um gamla átrúnaði Suðurlandabúanna,
heldur rekur frelsi þjóðanna burtu,
saurgar og svívirðir hin fögru hoiðnu
musteri og útrýmir með öllu hinni frægu
grísku list. Þaðan berst kristindómur-
inn tii norrænu þjóðanna, með „nauð-
ung og þraut" eru þær kúgaðar til að
veita honum viðtöku; þetta skrýmsli,
þessi óvættur (svo nefnir hann Krist)
veður upp á löndin, og boðendur hans
láta svipurnar og morðvopnin ganga á
landsfólkinu. Ólafi konungi Tryggvasyni,
ér mikla gangskör gerði að því, að
kristna bæði ísland og Noreg, er lýst