Bjarmi - 02.04.1943, Síða 2

2
B J A R M 1
Hans Pétur Börresen.
Skrefsrud vildi verða trúboði,
og hann hafði strax þau áhrif á
mig, að mér fannst að betra efni
í trúboða væri vart að finna. Og
ég hefi oft hugleitt það síðar, hvi-
lík óumræðileg liamingja það varð
mér, að mæta öðrum eins manni.
Við urðum strax svo samrýmdir,
að báðir vissu, að dauðinn einn
gæti skilið okkur. Trúlxiðs hugsun
okkar hjónanna var eins og glæð-
ur i ösku faldar, sem einsöku sinn-
um gaus upp í ljósan loga. En
þegar þessi ungi, lifsfjörugi Norð-
maður kom til okkar, hellti liann
olíu i eldinn. Og nú skildist mér,
að það var hann, sem við hiðum
eftir, og að allt mótlæti og tálm-
anir, sem orðið höfðu á vegi hans,
voru ráðstafanir Guðs, til þess að
leiðir okkar mættust.
Þannig eru vegir Drottins.
Daginn eftir að Skrefsrud kom
til Berlínar, fór Börresen með
honum til forstöðumannsins við
Gossneska trúboðsskólann, og
skömmu síðar settist Skrefsrud
nemandi i skólann. Þar voru 6—7
nemendur fyrir, er setið liöfðu
að námi í fjóra vetur. En Skefs-
rud gjörði betur en að fylgjast
með. Hann komst brátt fram úr
hinum og fékk hæstu einkunn við
fullnaðarpróf, að námi loknu.
Hafði hann þá verið aðeins 6
mánuði við nám.
Gossneska trúboðsfélagið á-
kvað að senda Skrefsrud og
Börresen til starfs í Indlandi. Og
skyldu Jjeir starfa saman á sömu
trúlx>ðsstöð. Skreffsrud fór haustið
1863, en Börresen-hjónin árið eft-
ir, og í fylgd með þeim heitmey
Skrefsruds, Anna Onsum.
21. nóv. 1864 voru þau Börre-
senshjónin og Anna Onsum há-
tíðlega vígð til trúboðsstarfsins,
og 30. sama mánaðar, lögðu þau
af stað frá Hamborg, áleiðis til
Indlands. Þau komu til Iíalkútta
5. apríl 1865. En 6. maí, sama ár,
voru þau Skrefsrud og Anna Ons-
um gefin saman í hjónabandi i
Purulia.
Aðkoman í trúboðsakurinn var
heldur ömurleg. Aðal ráðamaður
trúboðsins í Indlandi, Frederik
Batsch, ráðríkur maður með af-
brigðum, hafði að engu ákvörðun
félagsstjórnarinnar og skipaði svo
fyrir, að þeir Skrefsrud og Börre-
sen skyldú starfa hvor á sinni
trúboðsstöð. Og þegar Börresen
mótmælti, og benti á fyrirskipun
stjórnarinnar í Berlín, sagði
Batsch: „Hér ræð ég, en ekki fé-
lagið.“
Þeir Börresen og Skrefsrud
skrifuðu jiú félagsstjórninni og
skýrðu frá, hvemig komið væri
Jafnframt yfirgáfu þeir trúboðs-
stöðina í Puralia og fóru til Kal-
kutta og dvöldu þar, á meðan jjeir
biðu eftir svari.
Svar félagsstjórnarinnar hljóð-
aði á þá leið, að hún sæi engin
Frh.
urræði viðvíkjandi Batsch; liann
yrði að ráða.
Þegar Börresen sá, hvernig á-
stalt var með stjói-nina og Batsch,
var liann algerlega mótfallinn þvi,
að starfa hjá félaginu. Komi hvað
sem koma vill. Ákvörðunin var
tekin. Þeir urðu að starfa saman.
Að það væri Guðs vilji, efuðust
þeir ekki um.
Þetta voru þungbærir ttmar, en
Börresen var hughraustur, og
þess fullviss, að Di'oltinn vildi
nota þá í þjónustu ríkis síns. Ef
ekki voru önnur úrræði, ætlaði
hann að takast starf á hendur, sem
honum bauðst við járnbrautina,
og sjá þeim báðum fyrir lifsnauð-
synjum á þann hátt, meðan Skrefs-
rud starfaði að trúboði.
Börresen gerði sér vonir um
að þeir yrðu teknir í þjönustu
„Danska trúboðsfélagsins", sem
einnig starfar að trúboði í Ind-
landi. Ilafði hann. skrifað for-
manni félagsins i Danmörku. En
félagið treystist ekki lil að bæta
fleiri trúboðum við. Þannig urðu
þeir fyrir vonbrigðum á vonbrigði
ofan. „En Drottinn veri lofaðui
um alla eilífð“, sagði Börresen,
einnig þetta mótlæti var uppeldis-
ráðstöfun Drottins, svo að við
yrðum hæfari til þess starfs, og á
þeim stað, sem hann ætlaði okk-
ur.“
1 Kalkutta höfðu þeir eignast
nokkra vini, vel efnum búna Beng-
ala, er voru kristnir. Þeir sáu
þeim fyrir lifsnauðsynjum.
Um dvöl þeirra í Kalkutta far-
ast Börresen orð á þessa leið: —
„í Kalkutta dvöldum við í eitt ár.
og þrátt fyi'ir kærleika hinna inn-
lendu vina vori'a, var Jiað lengi að
líða. Við gátum ekki gjört okkui
ánægð fyrr en við fengum fast
starf. Við héldum áfram tungu-
málanámi, jafnframt því sem við
leituðum fyrir okkur um tækif. til
starfs. Þegar öll sund virtust vera
lokuð, og við sáum engin úrræði,
var mér ráðlagt að fara aftur lieim
til Evrópu. Ég væri of gamall til
þess að læra mál. — Börresen var
þá ferlugur. — Það væri öðru
máli að gegna með Skrefsrud,
ungan og vel gefinn, honum hlyti
að opnast leiðir. En ég svaraði:
„Drottinn hefir sent mig hingað,
til þess að starfa að ti-úboði, og ég
er þess fullviss, að hann viti, hvað
hann liefir gjört, og hvað hann
hér eftir ætli að gjöra. Hann hef-
ir leitt okkur saman, til þess að
við skyldum aðstoða hvor annan
til dauða dags.“
Um þessar mundir beindist hug-
ur jieirra að elzta þjóðflokki Norð-
ur-Indlands, Santal-búunum. En
land þeiri'a liggur 260 km. fyrir
norðvestan Kalkutta, og nefnist
Santal-Pai'ganas eða Santalistan.
í sama mund kynnast ]>eir ensk-
um trúboða, að nafni Edvard
Johnson, er var í þjónustu Bapt-
ista. Hafði hann nokkrum sinnum
ferðast um hjá Santalbúum, og
liafði hug á að hefja trúboð meðal
jieii-ra, en félag hans var því mót-
fallið. Bauð hann nú félögunum,
Böi'resen og Skrefsrud, að segja
sig úr þjónustu félagsins, en hefja
ásamt þeim trúboð meðal Santal-
búanna. Hann væri jiað vel efnum
búinn, að hann gæti sjálfur séð
fyrir þörfum sínum. Og um jóla-
leytið 1866, urðu þessir þrír menn
ásáttir um að hefjast handa. Starf-
ið skyldi kallast „Indverska heima-
trúboðið meðal Santalbúa.“ —:
Vinir þeirra í Kalkutta lofuðu
nokkrum fjárhagslegum styrk, en
að öðru leyti var hugmyndin að
reyna að fá það, sem með þyrfti til
starfsins, i Indlandi sjálfu, án þess
að þurfa að leita til trúboðsfélag-
anna i Evrópu.
26. sept. 1867 komu þeir til
Santalistan. Fullvissir þess, að
Drottinn sjálfur hefði valið þeini
þennan stað, og í öruggri trú.
lögðu þeir nú liönd á plóginn.
Þegar i stað liófu þeir byggingu
trúboðsstöðvar. En staðinn köll-
uðu þeir „Ebenezer“. — Fyrst
gjörðu þeir sér laufskála, og liöfð-
ust þar við, meðan á byggingunni
stóð. 15. okt. lögðu þeir liornstein-
inn að stöðvarbyggingunni. En
brátt niættu þeim allskonar örð-
ugleikar. Heiðingjarnir litu þá tor-
tryggnisaugum, og einu sinni þeg-
ar Börresen var einn beima, neit-
uðu þeir að selja honurn mat. Varð
liann þá að svelta í heilan dag.
Þar að auki þraut þá brátt fé.
Framtíðarhorfurnar virtust þvi
ekki bjartar. Börresen var hug-
djarfur og hafði óbilandi trú.
Stærð hússins miðaði hann við
framtíðina, með það fyrir augum,
að Drottinn ætlaðist til að þeir
störfuðu þarna alla ævi.
Þeir Johnson og Skrefsrud voru
hálfóánægðir með stærð hússins.
Þeim þótti Börresen vera of stór-
huga. Þegar þeir voru aðeins
hálfnaðir með bygginguna, var
allt fé ]ieirra þrotið. „Við hefðum
getað fullgjört minna hús fvrir
það, sem við þegar höfum eitt í
þetta,“ sögðu þeir. „Já, og endur-
byggt, að örfáum árum liðnum“,
svaraði Börresen. „Nei, verið ó-
hræddir, Irúið aðeins.“ Siðan bað
liann Drottin nætur og daga að
sýna sér einhver úrræði. Þá var
það nótt eina, að hann minntist
vinanna i Kalkútta. Fám dögum
siðar fór Börresen af stað lil fjár-
söfnunar og kom aftur glaður
heim, með fullar hendur fjár. Og
í ársbyrjun 1867 var byggingunni
lokið.
Fyrstu grundvallarárin voru
trúboðunum sannarlega örðug.
Þeir áttu við slys, veikindi og
dauða að stríða.
Þvi sem næst daglega kom það
fyrir að allskonar villidýr réðust
á einhvern hinna innfæddu manna-
Var þá venjulega leitað til trú-
boðanna og þeir beðnir að ráða
niðurlögum þessara hættulegu
dýra.
Einu sinni, sem oftar, komu boð
til trúboðsstöðvarinnar, um að
stórt tígrisdýr væri i nágrenninu.-
Skrefsrud var bezta skyttan, en
var ekki heima. En Johnson fór
með sendiboðunum, og hafði með
sér riffil og í honum aðeins eitt
skot. Þegar komið var á staðinn,
þar sem dýrsins var von, var eklc-
ert að sjá. Bentu þeir innfæddu þá
á runna nokkurn. Johnson gekk
þá í áltiija þangað, en áður en
hann varði, reis dýrið upp i nokk-
urri skrefa fjarlægð. Johnson mið-
aði og skaut, en liæfði ekki. I
hendings kasti réðist dýrið að
honum, og þarna lá liann með
skepnuna yfir sér. Hinir innfæddu
urðu yfir sig hræddir og hlupu á
brott. — Þá kom Börresen. Þegar
bann sá, bvar dýrið stóð yfir John-
son, kaslaði liann frá sér göngu-
staf sínum, eina vopninu, sem
hann hafði, og varpaði sér á kné,
til þess að biðja: „Drottinn Guð,
hjálpaðu honum“. En áður en
hann gat komið upp nokkru orði,
var eins og að lionum væri hvísl-
að: „Rís á fætur og rektu skepn-
una burtu“. Spratt liann þá á fæt-
ur, en gleymdi slafnuni og hljóp
að dýrinu, sló saman liöndunum,
og hrópaði: „Farðu, og láttu liann
vera í friði“. — Dýrið rak upp óg-
urlegt öskur og hvessti á hann
augun. Börresen fannst það vera
ægileg sjón. Sjálfur Satan væri
vart ljótari á að líta. Að snúa við
var bráður bani. Var liann því til
neyddur að halda áfram. Þegar
dýrið öskraði, reyndi hann að
öskra ennþá hærra. Þannig óð
hann að dýrinu, unz það leit und-
an, og læddist á brott. Nú leitaði
Börresen til hinna innfæddu
manna og bað þá að lijálpa sér að
koma Johnson heim, en það þorðu
þeir ekki, tók hann þá tvo, sitt
með livorri hend í hnakkadramb-
ið og rak þá þannig á undan sér.
Því miður var Johnson illa út-
leikinn eftir klær dýrsins, bæði á
brjósti og öðrum handlegg, og
varð að taka bann af honurn.
Hann komst þó brátt til heilsu
aftur, en varð skömmu síðar fyrir
þeirri þungbæru raun, að missa
konu sína og tvær dætur. —
Nokkru síðar yfirgaf hann starfið
og hvarf heim til Englands.
Ennfremur varð Slcrefsrud fyr-
ir þeirri þungu sorg, ári siðar, að
missa sína konu, Önnu Onsum.
Hún dó 5. maí 1870, og var jörðuð
samdægurs, klædd brúðarklæðum
sínum.
En þrátt fyrir allt þetta mótlæti
og sorg, áttu vinir vorir sínar
fagnaðar- og gleðistundir. Þannig
var mikill hátíðjsdagur í trúboðs-
stöðinni Ebenezer, þegar þrír
fyrstu heiðingjarnir voru skírðir
í marzmánuði 1869. — Þá var
það einnig gleðiríkur viðburður er
fyrsti söfnuðurinn með 15 mpð-
limum var myndaður 23. des.
sama ár. —1 Valdi hann þegar tvo
menn úr sinum hópi, til þess að
ferðast um og prédika fagnaðar-
erindið.
Árið eftir voru þrettán skírðir.
Og nú gátu trúboðarnir glaðzt í
Niðurl. á 4. síðu.
af