Bjarmi - 30.09.1943, Blaðsíða 4

4
B J A R M I
NÝIR TÍMAR.
Frli. af 1. síðu.
Hann heilsaði okkur mjög vin-
gjarnlega og hað okkur að liefja
sunnudagaskólastarf að nýju sem
bráðast. Við værum nú alveg
frjálsar við öll kristileg störf, og
stjórnarvöldin boðin og húin til að
greiða veg okkar, ef við þyrftum.
Hvílíkur munur. Áður lítils-
metnir, ef ekki ofsóttir, smælingj-
ar, en allt i einu orðin eftirlætis-
hörn stjórnarvalda.“
Það hafa ýmsir, fyrri en Petain,
, sagt Frökkum, að vantrúin og
dóttir hennar spillingin liafi verið
þeim liættulegri en hersveitir
Hitlers, og engin sönn viðreisn
lramundan, nema þorri þjóðarinn-
ar snéri sér að lieilögum Guði. —
En þorri manna lét sem hann
beyrði það ekki, þangað til æðsti
maður Frakka tók i sama streng.
Margir trúa trúleysinu og þyk-
ir „rétt mátulegt“ að uppnefna
smælingjana, sem lemja sér biblíu-
lestur og bænahald. Ofstækismenn
og ofsatrúarmenn eru langoftast
ekkert annað en uppnefni frá
vondri samvizku trúleysisins, eins
og kunnugt er. —
En þegar þeir heyra að Smuts
hershöfðingi Suður-Afríkumanna
hafi nýlega skrifað vini sínurn:
„Ég les enn í dag, þrátt fyrir allt
annríki, kafla úr nýja testament-
inu mínu gríska daglega og hefi
gjört það síðan ég varð stúdent,“
— eða Montgomery hershöfðingi
8. hersins fari ekki dult með
biblíulestur og bænahald, — þá
kemur hik á ýmsa, sem áður trúðu
í blindni á kæruleysið.
Stundum kemur þetta hik svo
hlálega í Ijós, að sömu blöðin, sem
lítilsvirða og uppnefna trú „smæl-
ingjanna“, dást að trúrækni
biblíufastra „stórmenna“.
S. Á. Gíslason.
Ernst Harnack,
góðkunnur þýzkur lögfræðing-
ur, var tekinn af lífi nýlega í
Þýzkalandi, segir hlaðið „Christian
Herald“ 29. júní s.l.
Því miður eru aftökur orðnar
svo almennar víða um lieim, að
þessi fregn hefir vakið litla eftir-
tekt, ef því hefði ekki verið bætt
við, að liann hefði verið sonur
Adólfs Harnaoks prófessors, og
mikill vinur og bezti verjandi
Játningarkirkju Þýzkalands.
En sem kunnugt er var Adólf
Harnack lærðasti og frægasti for-
mælandi aldamótaguðfræðinnar
um langt skeið; og honum var ann-
að betur gefið en fasthcldni við
trúarjátningar kirkjunnar.
Frá stapfinii.
26. sept.
Á afmælisdag Kristjáns konungs
X. var haldin almenn samkoma í
húsi K. F. U. M. og K. i Reykjavík
til þess aS minnast konungs og
dönsku þjóðarinnar í þeim þreng-
ingum sem Danmörk á viö aS búa.
Síra Bjarni Jónsson, dómkirkju-
prestur, talaöi og minntist konungs-
ins og mætra danskra kirkjumanna.
Fór samkoman hitS bezta fram. Var
salurinn fullur af fólki.
Ævisaga eftir J. K. LÖTH.
(Framhaldssaga.)
Sögunni „Birgitta“ lauk í síöasta
tbl. Þar sem vér höfum ekki ennþá
fundið neina sögu, sem oss finnst vel
til þess fallin að vera framhalds-
saga, erum vér að hugsa um aS
birta fyrst um sinn stutta ævisögu
Lars Olsen Skrevsrud. Skrevsrud er
einn frægasti kristniboði, sem fæðst
hefir á Norðurlöndum. Vér vonum að
lesenduni líki ekki síður að' fá einu
sinni ævisögu merkis manns en skáld-
sögu.
1. kafli.
Bernska og æska Skrefsrud.
L. O. Skr'efsrud fæddist 4. febrú-
ar 1840 á lítilli hjáleigu er nefndist
Engesveen. IIún tilhcyrði jörðinni
Snieed í Guðbrandsdal, skanimt
frá Lillehammer.
Faðir hans, Ole Nielsen Skrefs-
rud, var af ætl, sem um margar
kynslóðir liafði verið handverks-
mcnn og leiguliðar. Ilann var
timbursmiður, húsasmiður og hús-
gagnasmiður. Dvaldist liann sjald-
an lieima, því liann vann oft við
byggingar í Þrándheimi, Hamri og
Lillehammer. Hann var dugnaðar-
maður hinn mesti, sem leysti vel af
liendi það, sem hann tók að sér.
Hann var því eftirsóttur smiður
og hafði oft marga menn i þjón-
ustu sinni. Ilann hafði þó einn
slæman ókost. Hann eyddi öllu því,
sem honum áskotnaðist — og það
voru oft engar smáupphæðir — í
drykkjuskap, en kona hans og
börn áttu oft við ærið mikla neyð
að búa. Skrefsrud segir sjálfur svo
frá, að faðir hans liafi verið óaft-
urhorfinn maður þar til fáum ár-
um fyrir andlátið.
Móðir lians, Eli Amundsdóttir
Dösen, var af greindri og áhrifa-
ríkri hændaætt, sem átti jörðina
Dösen í Guðbrandsdal. Faðir henn-
ar, Amund Dösen, andaðist á lieim-
leið frá striðinu við Svíþjóð 1814.
Ilinir ríku ættingjar hennar, eink-
•anlega þó móðirin, voru mjög and-
vígir því, að hún giftist óbrotnum
leiguliðasyni, Ole Skrefsrud. Ilún
var einlæglega guðlirædd kona,
sem hafði eignazt frið við Guð eft-
ir margfalda reynslu sína og raun-
ir. Hún bað mikið fyrir börnum
sínum og henti þeim á leiðina til
barnavinarins milda. Þar sem mað-
ur hennar vanrækli algerlega
heimilið, vegna vínhneigðar sinn-
ar, varð hún að vinna dag og nótl
við vefnað og sauma, til þess að
afla sér og hörnunmn, lífsviður-
væris. Það er augljóst, að oft hafi
verið þröngt í búi, er svo var i
pottinn búið, en hversu fátæk sem
liún var gætti hún þess, að börnin
væru ávallt lirein og þokkaleg til
fara, jafnvel þólt föt þeirra væru
hætt.
Barnahópurinn óx, unz þau urðu
níu. Móðirin gerði allt sem í henn-
ar valdi stóð til þess að ala þau
þannig upp’, að þau yrðu góð og
guðhrædd. Lars Skrefsrud segir,
að hann hafi setið i faðmi hennar
þegar hann var lítill drengur og
lært sálma. Ein fyrsta endurminn-
ing hans var frá jólakvöldi; það
voru víst þriðju jólin, scm liann
lifði. Ljósin ljómuðu í litla híbýl-
inu þeirra. Börnin höfðu safnazt
utan um jólatréð og guðhrædd
móðir þeirra sagði þeim frá Jesú-
barninu, sem lá í jötunni. Lars
litla skildist það, að Jesús væri
góður og hefði opnað öllum mönn-
um leið til himins.
Lars var sá, sem móðirin vænti
sér mest af i barnahópnum, en
hún óltaðist lika mest um hann.
Þcgar hann var sjö ára lærði liann
að lesa. Móðir lrans las fyrst með
honum og liann varð fljóllega leik-
inn í listinni. Er liann var átta ára
hafði liann lesið fræði Lúthers, aft-
ur að altarissakramentinu. Fyrstu
trúarlegu áhrifin voru frá þeim
tíma.
Nálægt Engesveen var önnur
hjáleiga, Roverudlien, sem, til-
heyrði jörðinni Roverud. Þar bjó
Lars gamli Roverudlien með konu
sinni. Þau voru HaUge-sinnar, eða
„lesarar”, eins og það var kallað,
af því þau lásu i Biblíunni. Leik-
prédfkarar úr hópi Ilaugesinna
komu til þeirra og héldu „upp-
hyggingarstund“. Dag nokkurn
kom Lars gamli til Engesveen og
spurði hvort móðir Skrefsrud vildi
ekki koma á „uppbyggingarstund“
sem yrði heima hjá honum, næsta
kvöld. Hún kvaðst ekki komast
heiman að vegna barnanna, þótl
hún þráði það. Þegar gamli mað-
i’rinn var farinn spurði drengur-
inn hvað „uppbyggingarstund“
væri eiginlega. Hún svaraði að
„uppbyggingarstund“ væru þær
samkomur kallaðar, þar sem Guðs
orð væri prédikað af einhverjum,
sem væri ekki prestur, en segði
fólki hvernig það kæmist til him-
ins. Lars litli vildi gjarnan komast
til himins og bað þess að mega
fara á samkomuna. Hann fékk
það. Meðan móðir lians lagfærði
föt hans lók liún hann i fang
sitt og áminnti hann að hlusta
vel á ræðumanninn, því að það
væri um það að ræða að verða
góður og guðhræddur til j>ess að
fá að koma til Jesú. Tárin runnu
hægt niður vanga hennar meðan
hún áminnti litla drenginn sinn.
Hann fékk að verða nokkrum ná-
grönnum samferða að Roverudlien
Það var talsvert langt þangað frá
Engesveen. Kalt var úti og Lars
var í þunnum fötuni, en hann fann
ekkert til kulda vegna gleðinnar
yfir því, að nú ælli hann að fara
á guðræknisstund lil þess að læra
hvernig liann gæti komizt til him-
ins.
Þegar hann kom að bænum var
stofan, sem var stór, orðin full af
fólki, Hann kom auga á dóttur-
ina á Roverud-bænum. Ilún hét
Berta og hafði ávallt verið hon-
um góð. Hann hafði oft litið eftir
geitunum á hænum og þegar hann
lagði af stað með þær á morgn-
ana hafði hún alltaf gefið lionum
einhvern bragðhæti með matnum.
Þegar hann sá hana þarna i stof-
unni, fór liann strax til liennar
og hún þokaði sér til svo hann
fékk sæli á bekknum við hlið
hennar. Hann vissi líka, að ef
liann sæti við hlið hennar yrði
hann nær manninum sem sagði
frá því hvernig hægt væri að kom-
ast til himins. Hann sat grafkyrr
. og heið með mikilli eflirvæntingu
þess, sem koma mundi.
Svo kom gamall maður ljúf-
mannlegur á svip. Drengurinn har
þegar traust til hans og fannst
hann lílcur Símoni gamla, sem
móðir lians hafði sagt lionum frá.
; Fyrst var sunginn sálmur. Berta
fann sálminn fyrir hann og hann
söng fullum hálsi lil að byrja með.
Er liann varð þess var að fólk
gaf honum gaum lægði liann rödd-
ina nokkuð. Því næst byrjaði
gamli prédikarinn með bæn. Hún
var bæði löng og þreytandi og
Lars átti fullt í fangi með að
fylgjast með. Þá las ræðumaður
dálítið úr Biblíunni og hóf svo
mál sitt út frá því. Hann talaði
svo hjartnæmt að flestir viðstadd-
ir grétu og Lars grét líka án þess
að vera það almennilega ljóst
livers vegna liann gréti. Hann fann
að þarna var gotl að vera og þeg-
ar gamli maðurinn talaði um frelsi
frá syndinni og lýsti dýrð himins
fann Lars Iitli, að hann vildi gjarn-
an vera hjá Jesú. Að ræðunni lok-
inni gekk prédikarinn um stofuna
og talaði við hvern einstakling og
þegar hann lagði hönd sínia á
höfuð Lars, fannst drengnum það
vera hið hezta, sem hægt hefði
verið að gera sér. Þegar liann kom
lieim um kvöldið, sagði hann móð-
ur sinni allt, sem við hafði borið.
Iiún áminnti hann að halda áfram
að biðja til Jesú, svo að hann kæm-
ist i himininn.
Skömmu seinna fór hann að
sækja farskóla. Það kom í ljós,
að hann var mjög vel greindur og
kunni bækurnar fljótlega utan að.
Níu ára að aldri kunni liann fræði
Lúthers, kver Pontoppidans og
Biblíusögur Herslebs utanbókar.
Kennslustundirnar nægðu honum
ekki. Þegar verið var að leikjum
úti fór hann oft inn i skólastofuna
og I>að kennarann að fræða sig
um fleira. Kennarinn, Ole Engen,
sem var nýkominn úr skóla, eftir
að liafa verið kennari árum sam-
an áður, fékk mikið dálæti á
drengnum og sagði foreldrunum
að drengurinn yrði sjálfsagt hvort-
tveggja í senn skólakennari og
meðhjálpari. Tíu ára fór hann að
ganga til spurninga i kirkjunni.
Presturinn klappaði á axlir hon-
um og sagði, að hann væri dug-
legur. Kirkjan hafði alltaf laðandi
áhrif á hann. Ilonum fannst hún
tákn alls heilagleika og dýrðar.
Líkamsþroska hans var ekki
gleymt. Að visu var hann „bóka-
ormur“, cn hann var flestum
fremri í úlilífi. Á veturna var hann
á skíðum en á sumrin fór liann í
fjalla- og veiðifcrðir. í einni veiði-