Ljósvakinn - 01.11.1926, Page 9

L J,Ó S V A K I N N
53
þegnar barðir og drepnir, breskar vörur
gerðar upplækar og breskar eignir eyði-
lagðar.
Annað atriði, sem hefir mjög miklaþýð-
ingu í hinum núverandi stjórnardeilum
Austurlanda, er »Bolshevisminn«. Hann er
hin mikla giýla nútimans. Stefna hans er
augljós. Forsprakkar hans hafa ekki dreg-
ið dulur á fyrirætlanir sínar. Vopnavið-
skifti lýðveldissinna og keisarasinna í
Austurlöndum, var eilt af því, sem t. d.
Lenin hafði augastað á. Sendiherra Rúss-
lands í Kína hefir aflur og aftur haít orð
á því, að það vofði yfir, að Austur- og
Vesturlöndum lenti samau. »Ef vér virð-
um fyrir oss ástand heimsins«, segir hann,
»þá munum vér gela séð, að í hugum
þessara þjóða er rótgróið stríðsefni, sem
alþjóðahreyfingin og lífsbaráttan nú snýst
um. Það er óvild milli Austur- og Vestur-
landa, milli keisarasinna og hinna undir-
okuðu«.
Ennfremur segir hann: »Með tilliti til
ástandsins innbyrðis, þá slendur Kína og
Rússland líkt að vígi, í báðum löndunum
togast keisaraveldis- og lýðveldishreyfing-
in á um þjóðirnar . . . það er þetta, sem
sameinar oss, það er pantur vináttu vorr-
ar í framtíðinni«.
Rússneskir valdamenn í Kína, hafa í
raðum sínum lálið sér slík orð um munn
fara, að engum getur dulist, að það sem
hugurinn stefnir að, er sljórnarbylting í
náinni framlíð. Þeir telja það skyldu sina
að egna upp hinar óánægðu Asiuþjóðir
og gera úr þeim öflugt barefli, reiðubúið
til að veita Veslurlandaþjóðunum það
högg, sem þær rísa aldrei upp undan.
Jarðvegurinn fyrir slíkar tilraunir er mjög
góður þar sem áður er fyrir gremja og
hatur þeirra, sem um langan aldur hafa
verið kúgaöir af útlendu valdi. Margt af
því, sem nú skeður í Kína, er ávöxtur af
þessum tilraunum.
Þótt hér hafi verið vikið að þvi, að
»Bolslievisminn« hafi haft mikil áhrif á
núverandi ástand landsins, þá er þó alls
ekki þar með sagt, að sú stefna verði
nokkru sinni ráðandi í Kína, yfirleitt eru
Kínverjar ekki fylgjandi henni. En eins
og Russland aflar sér vina þar, sem það
getur, þannig er það einnig með Kína. Þetta,
að það er í ýmsu svo líkl ástalt fyrir þess-
um þjóðum og kjör þeirra svo ólík kjörum
Vesturlandaþjóðanna, hefir komið þeim til
að fallast í faðmlög. Pað var þessi óvild
til Vesturlanda, sem gerði Sun Yat Sen að
svo miklum vini Rússa. Það var óvildin og
gremjan, sem kom honum til að tala önn-
ur eins orð og þetla : »Ný heimsstyrjöld er
auðsjáanlega óumflýjanleg. Öðrumegin mun-
um vér sjá einveldisríkin og þá, sem þau
geta fengið til að fylgja sér. Hinumegin
munum vér sjá þær þjóðir, sem berjast
fyrir frelsinu: Kínverja, Indverja, Rússa,
Ljóðverja, írlendinga og Svertingja í Ame-
ríku og Filippseyjabúa. Spurningin mikla
er, hvoru megin Japanar verða; hvort
þeir verða með hinum Asiuþjóðunum í
baráltunni fyrir frelsi og réttindum í heim-
inum, eða þeir ganga í lið með þeimrikj-
um, sem áður hafa hjálpað þeim. En það
mun ekki riða á svo mjög miklu hvað
Japanar gera, og hvað viðvíkur úrslitun-
um, þá mun það alls engin áhrif hafa á þau«.
Hér hefir verið reynt að sýna fram á
hvað inni fyrir býr þar eystra og mun
það verða það, sem mestu ræður í gerð-
um þessara þjóða í framlíðinni.
Eins og Dr. Sun Yat Sen segir, er af-
staða Japana enn óviss, en eftir afstöðu
þeirra að dæma í hinum núverandi stjórn-
arflækjum Iíina, er hægt að geta sér til,
hvað verða muni. Að visu hafa japansk-
ir borgarar sætt illri meðferð í Iíína, jarð-
eignir þeirra þar bafa verið lagðar í eyði
og þeir hafa verið drepnir af Kínverjum.
En þrátt fyrir það, eru miklar líkur til
að óvild sú og gremja, sem Japanar bera
til Breta, veiði þyngri á metunum.
fað er nú augljóst, að Japanar reyna
af öllum mætti, að koma sér í mjúkinn