Leifur - 11.01.1884, Qupperneq 1

©
■ |i i 1 » II Mil III
I. AKG -WINNIPEG 11. JANIIAE 1884. NO. 36.
Ef þjer viljið fo vel feKnar íiiyuclir þá glevmið
ekki, I. Bonnetto & Co. skara fram úr öði um.
veena, þær eru p'',ini >pM fyrlr uejðan þjóð- koin aö þvi gamla höfðingjasetri Odda,
veginn. En ómetanlegt liagræði er sauit að Og þá . austur yfir Markarfljót, Ferðimn
þeini eins og þær eru, og söinu not i brað . var fyrst Iiéitið austur undir Eyjafjöll ;
sein að jurnbrúni, seni auðvitaö lieföu vcriö ; jeg hafði ekki koinið lyr a Rungárvelli.
FRJETTIR UTLENDAR.
Reykjavík 27. okt.
— ..Póstskij) fór aptur 19. okt , eins og til
stóð. Póstar ckki ekki fyr eu 21. og 22.
— Meö Camoens kom 18. okt. Eggert kaup-
maður Gunnarsson og mun nú ætla að stað-
næmast lijer um hriö.
____ „Um verzlunarfjelagið skozka, er stofnað
var 1 vor lil að reka lijer verzlun. og sem
Eggert Gunnarsson hafði á hendi umboð fyr-
ir (Murry & Co.), muú það eitt mega full-
yrða, að það er við lýði enn og alls eigi geng-
ið fyrir ætternisstapa, heldur láta forstöðu-
menn þess hinir skozku á sjer heyra, að þeir
setli sjer að byrja vcrzlun slna hjer undir eins
og búið er að slá algjðrlega botn 1 reiknings-
skilin frá hinú eldra fjclagi, er það tók við,
af, hver svo niðurstaðan verði.
— Með Camoens komu og þrir Englendingar
fri Newcastle við Tyne og öðrum bæ þar f
grend, Bisliop Auckland. Einn þeirra L.
Wilkin«on, skemmtiferð. cn hinir 2 i þeim
erindagjörðum að vila hvcrnig sjer litist lijer
á að að setja á stofn fyrst og frenist nýja
verzluu og 1 annan stað banka, scðlabanka.
þeir hcita annar F, Badcock, málfærslumaður
og bankamaður frá Bishop Aucklaiid, og hinn
,1. F. Wadnei', térKSmiðUeigándi 'og káiip-
maður frá Newcastle,
Frá þessum kaupmanni og fjeiöguni hans
i Newcastle kom með Cainoens nokkuð af vör-
nni, bseði af matvöru og öðru, hjer um. bil 50
smálettir, er herra Eggert Gunnarsson hefir
til verzlunar 1 vetur í Glasgow, Stendur til
að sú verzlun lialdi áfram og verði aukin að
tnikíum mun að tumri. Mun ef til vill vera
í riði, að Murry og lians fjelagar íeggi þá
saman við þessa Newcastle-kaupmenn.
Englendingar þessir fóru allir nieð Camoens
nptur. Ljctu þeir fjelagar Badcock og Weidner
vel yfir crindislokum. þeir hófðu spnrzt fyrir
ýtarlega um bankastofnunina lijá ýmsuni em-
bættis inönnum, alþingismönnum og íleirum.
Var á þeiin að heyra að það viðtal hefði
fremur styrkt þá í þvi ab ráðast 1 eitthvað
þess konar hjer*:.
Reykjavlk 10. nóv.
— Nú eru brýr koitinar á EÍliðaárnar, loks.
lns. þær eru tvær, sín yfir hvora áua, 20
álna löng önnur, liin 17 álna: breiddin 4 álnir.
Rimlar til beggja hliða 1 J.j alin á haið, Grjót-
kanipar múraðir beggja vegna, er brúarsporð-
arnir hvila á, 5 álna háir þeim megin sem að
að ánum veit. og 5 álna breiðir franian, en
hálfu breiðari ofan eða uieir, skakkinn allur
áttreynm. Sigurður Jónsson járusmiður 1 Reykja-
vlk hcfir smlðað brýruar sjálfar, en Björn Guð-
mundston múrari i Reykjavik staðið fyrir steiii-
smiðinni. Brýrnar voru teknar út laugardag 3.
nóv.. í hendur Gullbringu- og Kjósarsýslu.
Til þess að standast kostnaðinn hefir landshöi'ð-
ingi veitt sýtlunefndinni 1200 kr. af vegabóta-
fje og 4000 kr. lán gegn venjulegum vöxtum
og afborgun á 10 árum. Kostnaðuriun mun
hafa farið töluvert fram úr þescu hvorutvoggju.
Vanfar þó enn nokkuð til þess að verkið megi
heita fullgjört. Rimlárnir þurfs t. a. m. að ná
miklu leugra upp á kampaua. Sömi.leiðis eru
þfcir of gisnir. Eun fremur vantar ofaulbuiö i
trúarsporðana. og svo veg að hrúnunf beggja
ákjósanlegri, þar með veglegri á að lita og
til afspurnar, svouu fast við höfuðstaðinn, þar
seui mest er ii'annaferð á lándinu, þar á meðal
af útlendinguin.
— VTeðurátta rosasöm í meira lagi að undan-
förnu lengi. Nú brugðið tih vetrarveðurúttu,
fannkomu og frosta, vægra þó.
— Aflasamt fremur. þa róa gefur. c> fiskiir
sniár, ínest þyrsklingur.
---Laugardag 3. nóv. gerðl háskaveður uin
niiðjan dag. og náðu mörg skip, cr rcið
höfðu lijer mn slóðir. eigi ijettri lendingu.
heldur upp a Akranes. Einu barst á bá«ka-
lega 1 uppsiglingu, af Álptanesi; iörmaðuv Jón
í Deild. Stag slitnaði og gekk siglau niður
uin %úðina; lá þegar við að sökkva mundi.
þetta var lijer uin bil viku sjavar undan
Gróttútöngum. í þvi roki sem var, var engu
meöalskipi fært að bjarga, þótt í færi befði
komizt, enda vildi svo heppilega tii, að eina
'skipið, er svo nærri sigldi, að vart yrði við
slysið, var áttæringur Jóns bónda Olalssonar
i Hliðarhúsuin, eitthvert mesta róðrarskip hjcr
um sveitir. Hann var sjálfur fórmaður, og
fjekk bjargað liinum, með snarræði og vaskleik,
öllúm 7. uin það leyti sem skip þcirra var
að sökkva. Varð síðan að lileypa upp á
Akiaues". (Eptir ,, ísafold ").
Fornleiraraiinsóliii i Rangir-
Itingi 1883.
Eptir
S i g u r ð V igíússoii.
I.
..Samkvæmt því er jeg liafði lieitið skal
jeg f fáin orðum skýra fru þessari ferð; cn hjer
getur það ekki orðið nema stutt ylirlit á þvl
lielzta. Njáissaga er viðburðarik og niargir
sögustaðir. þarf að gjöra um þetta efni langa
ritgjórð og bera ramisóknina á sögustöðuimm
nákvæmlegp. saman við orö og anda sugunnar.
og sýna fram á með rökum, hvað ljettvægir
þeir sleggjudómar eru, sein um söguua hafá
verið hafðir.
Fimmtudaginn 9, ágúst fór jeg á sfað úr
Reykjavlk og austur Ilelíisheiði og utn Eyr-
arbakka; fór jeg yíir þjórsa á Sandhólaferju.
lljer við ána varð vlg Slgmundar löður Marðar
gfgju: vigið muii Iiafa orðið fvrir vestan ána,
því þeir Steinn liinií snjalli voru í för utan/af
Eyruni. Lándnáma segir (bls. 284 neðanm.)
að haugur Sign;undar sjc fyrir ausían þjórsá.
þar seni ferjustaðurinn er, gengur fram klétta-
j höfði sem kallaður er Hamar; framau í hou-
um er lítil sandvlk; hjer á þessum stað mun og
ferjustaðurimi liafa verið i fomöld, því þá stóð
bærinn fraui á hanirinuni, en uú er haim
fluttur austur lougra frá ánni. þar som bær-
inn stóð er allt orðiö gjörsanilega upp blásið,
! og standa þar eptir háar jarðtorfur tii uierkís,
! en þar liaúi þó fundizí ýms kennimerki, sem
| vottur þessa. Hjer á hanninum umn haugur
• Sigmnndar liafn staðið, en er gjörsamlega
1 blásinn; austiir frá Hámrinum er íáglenili sijett
| og var áður mýriendi; þar hefir því haug-
! urinn ckki verið. Hrossbcin hnfn og fi ndi/t
I uppblásin norður ír.i binunr foma bæ.
Siðan lijelt jeg áfrarn sem lcið liggur
austur Holt og austur á Rangárvöllu
Hjeraðið sýndist mjer frítt nsýndiún og
einkaulega þótti lujer svipulikið að sjá til
fjáiláuna.
Jeg fór austur aö Seijalandi; þar vissi jeg
al lioitópt. scin þurfti að rannsaka. Bæriuu
steudur rjett fyrir ansían Seijalaúdsmúla, setn
opt er neíndur í Njálu; þar liggur þjóðvegur-
■inn austur.
Skamint aiislur og upþ frá SeJjalandi
gengur nokkiul hálendi frara úr ljallijm; þav
upp undir liiíðiimi lieitir nú Hof.t.orfa;
n'yndast iþjún af tveimur smá-ám, er renna siu
livorumegin við llufíorfuna, og lieita báðar
Ilofsár; remia þ;er sainan fvrir ueðan torf-
una og inynda þannig tungu. Hutt upp í
Hoftorfunni er grasi vaxin laut, víð en ekki
djúp; þar stendur þcssi lioftópt; þar er sjeriega
fallegt og viðsýui inikið. Vestmannaeyjar blasa
þar við. exu þær til að sjá sem kastalar upp
úr sjónuin. Tópt þessi var orðiii mjög fornleg,
og niður sokkin; sást þó greinilega ncma efri
eudi iiennar; snjeri upp og ofati eða í útsuður
og landnorðuf. þe«sa tópt gróf jeg upp aila
yiir niaiiuliæð á dýpt þai; sem uest var; þar
yar mj 'fí þýkkur jarðvegnr og djúpt niöur að
gyjóllileðslummj. sem mfcslar vórn í neðra pan.ti
tóptarinnar; hún hafði <11 þau s.'imu eiukenni
sem þa*r hoftóptir sein áður hafa fundizt:
a ð a 1 h ú s. a f h n s. m i 11 u m v e g g (staíl)f
engin var þur gólfskán; vott af ösku fann jeg
í aíhúsiuu. Dyr vmú í liliðv.egginn við nnllum-
vcgginn; þaf mun og liafa vcrið fordyri inn
að ganga. Gll tóptiu var á lengd 77 fet. og
á breidd 21. fet að utanniáli; í allri tóptiimi
var vikuröskulog l--l)ý f«t undir yflborði,
sem sýnii að allt ligguv lijer óhreiít; vottur af
sliku var og ncðar. þessi er sú fiinmta. hoftópt,
er jcg hcfi rannsakað og, niui) það mál full-
sanuað. Af tóptinni tók jeg mynd. lljer hefir
verið hoí Dnlverja; Jóruudur goði reisti lijer
fyrst liof, Lantlu. bls. 284; húu segir og, að
liann ,,hyggði fyrii vestan tljót"; þetta er
auðsjuanlega ritvilla fyrir ..austan". Svert-
ingsstaðir þar sem Jörundur bjó. liafa líklega
staðið á sljettunni uiður uudan lioíinu. en eru
nú gjöisamlega afbrotnir af Markariljóti meðan
þab ranu par. Frá Seljalandi og inn að Dal,
þar sem höfðingjasctrið var siðar. og Run-
ólfur 'goði bjó, er svo seui bæjaileiðarkorn.
þcgai' þessu var iokið, íór jeg inn að Ey-
vindarliolti. Iíatanes (uú ívattaruef) er fjallrani,
er gengur fram úr fjaliiuu fyrir austan Dal.
og myndar það dtiliun öðru nieginn, en Dalsás
að innan. Norðan í Katanesi bjó Ásgerður
anima Njáls, Lud. 279; bær lieimar befir staðið
á láglentlinu ..norðan vjb neíið; þar er nú allt
af brotið, því uokkuö af Markarfljóti rennur
þar nú franv með.
AUt neðan i'rá sjo og upp tii Ijalla, uiilii
Eyjafjnlla að sunnan. og l'ljótshlíðar að norðan,
er sljettlendi mikið; er þetta setn lijerað,
Austan til á sljettu þessari næi Eyjafjölluni.
og fviir austau Markarfljót, stendur mikið
fell og eiuKeimiiegt, bratt umhverfis, og. injcig
grasi vuxið; þetta fell lieitir nú Dimon. 1 luiid*
suðnihorniim á þvl lijet.u Rauðuskriður á
Njálu döguin, eð.i ef til vill felliö allt, á þcss-
um stað er grjótið rautt-og tók jeg mjer nokkra
steina til sýnis. Hjer sátn þeir Njálsynlr og
Kári l'yrir þráni Sigfússyni. er vig hans varð
á Markarfljóti; hjeðau mátti bezt sjá til ferða