Austfirðingur - 12.06.1931, Blaðsíða 3

í
AUSTFIRÐINGUR
3
URi með það, sem jeg hafði sagt
Um afstöðu mína ti! stjórnmála.
Kemur hann svo í fjórða sinn á
opinberum vettvangi með söguna,
Sem hann bjó til um „hið merki-
>e§a ferðavafstur hans (mitt) milli
*lokkanna“. Er hattn nú búinn að
fá svo mikla æfingu í flutningi
Þeirrar ræðu, að hann ætti ekki
ruglast neitt þó hann berði í
borðið sem undirspil, um leið og
^ann dregur þessa gremmofón-
P'ötu Uppf eins og hann gjörir,
^gar eldri plöturnar hans eru á
kfðinni. Annars veit jeg ekk!
hvort þessi tilbúningur á að vera
jj' gamans handa fólkinu, eða
'lvort Haraldur vill gefa í skyn
jeg hafi skift um stjórnmála-
^okk í hagsmunaskyni, því það
Eiörist nú títt. En þá hygg jeg að
skotið sje yfir markið. Enginn
kier mundi geta bent á bein eöa
^ta, sem jeg hafi fengið eða sókst
eKir á þann hátt. Jeg hef verið
öpraktiskur í þeim efnum.
Haraldur ber saman Seyðisfjörð
°g Isafjörð, og telur margt líkt
P'eð þeim. ójá, minsta kosti eru
Jafnaðarmenn í báðum bæjunum
Sem hafa vi'jað koma öllu at-
yinnulífi í rústir, og það hefir tek-
lst nokkurn veginn. En hjer á
^eyðisfirði hafa þeir ekkert gjört
lii að reisa á þeim tóftum aftur.
Jeg held því ekki fram, að at-
kafna- og atvinnufíí hafi verið
glæsilegt síðustu árin. Það var
Htanlegt, að fyrirtæki þau, sem
Veittu hjer atvinnu voru fjárhags-
*ega illa stödd. En lánveitandi
Hefrra haföi ákveðið aö þau störf-
uðu áfram undir fjármáiaeftirliti,
°g gengju smám saman yfir á
aðrar hendur. Móti þessu börðust
fyrst og fremst Jafnaðarmenn
(sbr. greinar Alþýðubl.) og höfðu
s'tt fram. En hvað hafa þeir svo
gjört bænum til viðreisnar? Ekki
kreyft hönd eða fót í þá átt. Jú,
fyrirgefið þið, kúabúinu á Vestdal,
gleymdi jeg! Annars mátti alt
vera í rústum þeirra vegna. Og
fvo segir Haraldur tvisvar f grein-
'Pni að það hafi orðið bænum
>il lífs, að stjórn bæjarins hafi
verið í höndum Alþýðuflokksins!!
^verjum er maðurinn að segja
j^etta? Heldur hann að Seyðfirð-
’Pgar trúi því?
Neí, liefði ekki fengist hingað
fiskur til verkunar og verið settar
a stofn tvær koiaverslanir þá
ftefði verkafólk ekkert haft að
g)öra, nema handtak og handtak
f'íá hinni smávöxnu útgerð sem er
f'Íer. En Jafnaðarmenn áttu enga
f'lutdeild í þessum atvinnubótum
°g sumir þeirra litu þær illu auga.
Enginn Jafnaöarmaður átti held-
Pr þátt f stofnun Fisksölufjelags-
'us. sem starfaði hjer síðast liðið
ar. með góðum árangri og heldur
^ffam. Það seldi allan fisk útgerð-
armanna hjer og ekkert af fiskin-
"m var selt óverkaö. Að honum
v3r því unnið a!t sem hægt var
ujer, og á þann hátt fjekst hæsta
P'ögulegt verð. Hæðst verð á stór-
f'ski, nr. 1, sem var seidur að
'ilhlutun fjelagsins varð 118 kr.
shippund og var þaö lítið „partí",
en meðaiverð stórfiskjar á vegum
fjelagsins og á öllum afla ársins
1930 var 107—108 krónur. Mjer
er sagt að svo hátt meðalverð
hafi hvergi fengist annarsstaðar á
landinu, en jeg hef heyrt getið um
ca. 30% lægra meðalverð. Fjelag-
ið tók r/2% í sölukostnað, annars
fengu menn andvirðið óskert,
hlutarmenn jafnt og aðrir. í Gós-
enlandi Jafnaðarmanna (ísafirði)
teknr Samvinnufjelagið fyrst 3%
í ýmsa sjóði og sölukostnað, sfð-
an 15°/o af hlutum sjómenna.
Útkoman verður því, án nokk-
urrar tilhlutunar Jafnaðarmanna,
talsvert óskertari hjer, enda get
jeg frætt Harald Guðmundsson á
því að hlutir frá 10. mars til
maíbyrjunar (tæpa 2 mán.)' urðu
á útgerð Br. Sig. & Jóns Sveinss.,
1100 kr., er þaö gott til saman-
burðar 12—1500 kr. hlutunum á
ísafirði í rúma 3 mánuði.
Haraldur Guðmundsson rninnist
á fisk þann, sem komið hefir
hingað til verkunar, og telur þá
atvinnu, sein af því leiðir ótrygg-
an grundvöll undir afkomu bæjar-
ins. Þsð get jeg fallist á, en það
er nú ekki öðru til að dreifa að
sinr.i. Á fundi á sunnudaginn, ótt-
aðist hann líka að þessi fiskur
í síðasta tbl. Austfirðings var
greinarkorn um dragnótaveiðar
Dana í landhelgi íslands. Var þar
meðal annars upplýst, að mikill
undirbúningur væri hafinn til þess,
að gjöra út í stórnm stíl á drag-
nótaveiðar í landhelgi íslands. —
Var sýnt fram á það með óyggj-
andi rökum, að hjer er um engan
hugarburð að ræða. Sjerstakur
banki hefir verið stofnaður, með
25 milj. kr. höfuðstól, til þess
eingöngu, að styðja og efla fiski-
veiðar Dana í norðurhöfum, og
stefnt fyrst og fremst að landhelgi
íslands, í skjóii jafnrjettisákvæða
sambandslaganna. Margir af áhrifa-
mönnum Danmerkur beitast mjög
ákaft fyrir framkvæmdum, og unn-
ið er mjög ötullega að útbúnaði
skipastóls í þessu augsamiði.
Mun stór floti væntanlegur nú í
haust, til að hagnýta sjer það
þriggja mánaða veiðileyfi, sem
gildandi lög heimila.
Það sem hjer er verið að sækj-
ast eftir, er skarkoli og annar
dýrmætur fiskur, sem enn er
gnægö af hjer við land, en sem
búið er að uppræta með öllu af
hinum auðugu miðum í Englands-
hafi og annarsstaöar í nágrenni
Danmerkur.
Jafnframt og mönnum skal bent
á, að kynna sjer sem best mál
þetta, svo og viðhorf íslendinga
til hins útlenda flota, sem hingað
er væntanlegur, skal það teklð
gæti orðlð til að spilla áliti Aust-
fjarðafiskjar. ’ Honum hefir líklega
ekki verið þetta Ijóst, þegar hann
var að reyna að fá hingað fisk til
verkunar í vor, en tókst það ekkf.
Þessi umhyggja hans fyrir Austur-
landi er virðingarverð, en það er
ekki laust við, að hjá mjer vakni
grunur um, aö honum hafi orðið
Ijósara, og ljúfara að hafa orð á
því, hvað þessar atvinnubætur eru
lítils virði, og hver hætta var hjer
á ferð fyrir Austurland — af því
fiskurinn kom hingað að tilhlutun
minni. Mjer er líka kunnugt um
að sumlr stuðningsmenn Haraldar
komast miklu sterkara að orðl
um þessa “framhleypni. mína
og „fiskbrask" í sumar og ífyrra.
Jeg skal nota tækifærið til þess
að skjóta því að bankastjóranum
að það eru miklar lfkur til, að
jeg hafi ekki minni hug á að
halda uppi áliti Austfjarðafiskjar
en hann, og þess utan ólíklegtað
nokkuö af þeim fiski sem hingað
hefir verið fluttur til verkunar
veröi útiluttur sem Austfjarðafisk-
ur. En sem koiníð er, er því ekki
tímabært að vekja tortryggni gegn
mjer í þessu efni.
Sveinn Árnason.
fram, að hjer er áreiðanlega á
ferðinni mjög alvarlegt mál fyrir
íslensku þjóðina, fyiiralla þá, sem
stunda veiðiskap og lifa af hon-
um. Auk þess sem slíkur floti
mundi á tiltö!u!ega stuttum tíma
gjöreyðlleggja þessa veiði hjer viö
land, eins og þegar hefir verið
gjört annarssteðar, má búast við
því, aö landsmenn verði fyrir
stórtjóni á veiðarfærum sínum, er
hinn útlendi skipastóll færi aö
sópa landhelgina með dragnótum
sínum á hinum dimmu íslensku
haustnóttum.
íslendingar þurfa því að vera
hjer á verði og gjöra það sem
hægt er til þess, að verja sig fyr-
ir þeim ágangi, sem hjer er stofn-
að til.
Á Alþingi í vetur bar fram-
bjóðandi Jafnaðarmanna hjer á
Seyðisfirði, Haraldur Guðrnunds-
son, sem þá var þingmaður fsa-
fjarðarkaupstaðar, fram frumvarp
um stórkostlega rýmkun veiði-
rjettar með dragnótum í landhelgl
hjer við land. Var það í almæli,
að það væri fyrst og fremst gert
til hagsbóta fyrir Samvinnufjelag
ísfirðinga, sem sagt er að sje
tæpt statt fjárhagslega. Vel má
v*ra að það hefði getuð komið
því að liði, en áreiðanlega erþað
öfugt spor til þess, að ver.ida
landhelgi íslands fyrir ágangi út-
lendinga.
FJytjanda málsins var þó full-
kunnugt um undirbúning þann,
sem hafinn var í Danmörku, og
hjer hefir verið getið um. Frum-
varp þetta mun hafa mætt allmik-
ill’ mótepyrnn, svo sem vænta
mátti, en ekki er mjer fullkunnugt
hversu langt þessu máli var komið,
er Alþingi var sent heim, en mál-
ið var sótt og varið af allmiklu
kappi.
Og ekki er það ósennilegt, að
gjöra megi ráð fyrir því, að frum-
varpið verði tekið upp að nýju á
næsta þingi, ef formælandi þess
verður endurkosinn til þings. Er
það áreiðanlega óþarft verk fiski-
veiðum landsmanna. Hitt sýnist
standa nær, að Alþingi gjöri það,
sem í þess valdi stendur til þess,
að vernda atvinnuvegi landsmanna
fyrir ágangi annara þjóöa, og
gangi þar svo Iangt, sem Iög og
reglur frekast leyfa.
Jafnvel þó það stríði gegn
stundarhagsmunum einstakra
manna eða fyrirtækja hjer á Iandi,
virðist elcki mega hika viö það,
að Ioka landhelginni, svo sem
frekast er unt, meðan Sambands-
Iögin veita dðnskum þegnum,
sama riett og okkur sjálfum í ís-
lenskri landhelgi. Hjer er dýrmæt
rjettlndi að verja.
Þá er vert að minnast á það í
þessu sambandi, að mikill áhugi
hefir verið vakandi fyrir því, að
færa út landhelgina við strer.dur
íslands. Er útlit fyrir því, að þess
verði ekki langt að bíöa, að
nauðsynlegar viöurkenningar fáist,
þær sem að þessu lúta. En undar-
legt mundl þeð þykja, ef við ís-
lendingar, samtímis því sem við
sækjum kappsamlega að því marki,
gjörðum ekkert til að vernda
þann rjett, sem við höfum, og
enn merkilegra mundi það þykja,
ef við færum að opna landhelg-
ina enn meira en áður, oghleypa
þar inn útlendingum að óþðrfu.
Verum vakandi í þessu máli,
góðir íslendingar! Heitum á Al-
þingi í sumar til verndar.
Kjósendur á Seyðisfirði, minn-
ist þessa máls við kjörborðið 12.
júní. Þ- B.
Framboðsfund
boðaði frambjóðandi Sjálfstæðis-
flokksins hjer, Sveinn Árnason,
síðastliðinn sunnudag. Á fundinn
hafði hann boðið frambjóöanda
„Jafnaðarm." Haraldl Guömunds-
syni“. Fundarstj. var Hjálmar Vil-
lijálmsson bæjarstjóri.
Sveinn Á. hóf umræður og
gerði all-ítar’.egd grein fyrir stefnu-
mun Sj.st.fl. og „Jafnaðarm.“ í
atvinnumálum og skattamálum.
Sýndi hann með Ijósum rökum
fram á ágalla og óhagræöi einka-
söluíyrirkomulags og ríkisreksturs,
benti þar á sem dæmi ýmsar þær
einkasölur, sem starfað btfðu, svo
sem olíu- og tóbaks, og störfuðu
enn, svo sem viðtækjaverslunina,
og þó enn frekar ýmsar þær
einkasölur sam „Jafnaðarmenn"
hefðu haft á prjónunum á undan-
Dragnútaveiðar f landhelgi.
Frambjóðandi Jafnaðarmanna hjer berst fyrir rýmkun
veiðirjettar í landhelgi.