Vikuútgáfa Alþýðublaðsins - 30.04.1928, Blaðsíða 1

VMtgáfa Alöýðublaðsins
Gefin út af Alpýðnflokknmn.
II. árgangur.
Reykjavík, 30. apríl 1928.
18. tölublað.
Drápsklstianiar.
Fær pjóðin velt af sér
peim byrðnm, er á
hana voru lagðar i
stjórnartíð íhaldsins?
i.
Fáltn Ihaldsmanua.
Þriðjudaginn 3. þ. m. birtist
grein í „MorgunbiaÖinu" með
likri fyrirsögn pg að ofan er rit-
uð. Ber greinin öll glögg merki
gáfnafars þess, er reit hana, og
frámunalegrar ósvífni þes,s, er
■skipaði fyrir um efni hennar.
Slikar grelnir er raunar engin ný-
lunda að sjá í málgögnum f-
haldsflokksins, og það er ekki
til að mótmæla þeim blekkingum
«g staðleysum, er hún flytur, aðr
Þessi grein er rituð, heldur er
taekifærið að eins notað til að
sýna íhaldsflokkinn nakinn og
forkólfa hans berstrípaða fyrir
augum alþjóðar.
Flestir bjuggust við, að ihaldið
myndi ekki í nánustu framtíð
hætta sér út á þann ís, er það
fyiúrfram gat vitað, að það fengi
fikki fótað sig á. En krakkaskap-
Urinn er svo mikill í íhaldslið-
inU, að það otar í blindni ritpeð-
Um sínum út í eina ófæruna ann-
ari verri, og svo verða flokksr
ttuennirnir, hinir gætnari og
glöggskygnari, sí og æ að út ata
á því að draga fíflin úr for-
aöinu.
Þeir, sem þekkja samsetningu
og eiginleika íslenzka Ihalds-
'fJokksins, vita, að þar er enginn
sameiginJegur vilji, engin forsjálni
og engin festa. Alt er þar á ring-
ulreið og í tvístringi. Þessu ein-
kenni flokksins hefir aldrei verið
hetur lýst en á fundi, er íhalds-
félagið „Vörður“ hélt rétt eftir að
úrslit siðustu kosninga voru kunn.
Jón Þorláksson, Magnús fyrrv.
dósent o. fl. af forkólfunum
niættu harðri andstöðu á þeim
fundi. Þeir reyndu að útljsta fyrir
Garðari Gíslasyni o. fl„ er illa
gátu þolað ósigurinn, að hann
væri ekki þeim að kenna, heldur
faegi hann í því, hve Alþýðuflokk-
urinn væri vel skipulagður, að
Jónas frá HrifJu væri svo mikill
slægvitringur, og að jafnaðar-
menn „héldu svo fjandi vel á
málunum". En fundarmenn gátu
ekki unað við þessar skýringar.
Og frá einum ræðumanninnm
kom þessi ágæta lýsing á Ihalds-
flokknum og forkólfum hans:
>,Þctta eru blekkijigar, ósigurinn
er poí ad kenna, ad píð hélduö,
að allir huridarnir vœru „mata-
dorar“. Þeir . þekkja sína heima-
menn, félagarnir í „Verði“, og
þeir hafa líka áreiðanlega hitt
þarna naglann á höfuðið.
En þrátt fyrir það, þótt forkólf-
arnir viti, hvaða áljt flokksbræður
þeirra hafa á þeim og hve lítið
traust er borið til þeirra, þrátt
fyrir það, þótt þeini sé ljóst, að
þeir mega vel gæta að þvi að
reka ekki tungu sína of langt út
úr sér, ef ekki á að klippa hana
úr munni þeirra með þeirra eigin
skærum, þá gaspra þeir hátt og
gapa og láta ritara sína og skarn-
sveina hvað eftir annað kasta auri
sinna eigin afglapa að dyr'um
annara flokka, er reyna af fremsta
megni að lyfta þjóðinni úr því
feni, er íhaldið feldi hana í.
Þeir, sem lásu þessa umgetnu
igrein í „Mgbl.“, svo og greinarnar
um kolatollinn og hækkun tekju-
skattsins á háum tekjum, undruð-
ust mjög, hve íhaldið er áræðið.
En þegar minst er málsháttarins
um fífl í foraðtt, þá verður
„dirfskan" skiljanleg, — en hlægi-
leg um leið.
II.
Krókódílstár Jóns Þor-
lákssonar.
„Drápsklyfjar“(!).
Það er hart að þurfa að hirta
óvita, en það er stundum nauð-
synlegt.
Þykist auðvaldið hafa lagt létt-
ar byrðar á herðar -íslenzkri þjóð
meðan það fór með völdin?
Þykist það ekki hafa lagt á
hana drápsklyfjar ?
Nei, ekJd aldeilis!
Það eru jafnaðarmenn og
„Framsóknar'-stjórnin, sem leggja
drápsklyfjarnar á, eftir því, sem
„Mgb'l." segir.
Og svo breiðir það sig út yfir
„drápsklyfjamar“, legst ofan á
baggann eins og auðvaldinu er
títt — og þyngir á sér svo sem
því er unt.
Jú, kolatollurinn var „dráps-
klyfjar“ á herðar fátækri alþýðu.
Og um dálka „Mgbl.“ runnu
blóðlituð tár úr augum Jóns Þor-
íákssonar. Jaínaðarmönnunum var
lýst eins og óþverramönnuim, er
væru vondir við fáitæklingana,
vildu láta þá vinna rnikið, en gefa
þeim lítið að borða, lækna ekki
þá, sem væru sjúkir og hýsa ekki
þá, sem húsviJtir væru.
En svo upplýstist það, að
„drápsklyfjarnar" voru ein króna
og átáatíu aurar á meðal verka-
mannsheimili á ári, en að tollur-
inn lenti aðallega á togarafélög-
unum.
Svo kom hækkun tekjuskatts-
ins. Rekið var upp Rama-kvein
í herbúðum íhaldsins og „Morg-
unblaðið" beinlínis grét yfir
vonsku jafnaðarmanna og „Fram-
sóknar“ við aumingja fátæku
verkamennina og útslitna einyrkja
bændur. En uppgerðin og blekk-
ingarnar voru svo bersýnilegar,
að allur bærinn hló að blaðtetr-
inu.' Allir vissu, að daglaunamenn
í kaupstöðum og einyrkjar í
sveitum hafa ekki nálægt þvi
4000 króna tekjur, og að hækkun
skattsins lenti á þeim einum, seim
hafa yfir 4000 kr. í árstekjur.
Lækkun á kaffi- og sykur-tolli
hefir verið þyrnir i augum í-
haldsins, og „Mgbl.“ gnístir tönn-
um einmitt vegna þess, að með
henni er fyrst og fremst létt á
þeim drápsklyfjum, er íhaldið
lagði á fátækasta hluta þjóðar-
innar.
Vandræði „Mátturstoð-
anna“.
Viðreisn fjárhagsins.
Hneykslin komast npp.
„Drápsklyfjarnar“, sem „Morg-
unblaðið talar um, eru blekking-
ar frá rótum.
Ihaldið montar af því, að hafa
farið vel með fjármál landsins
í stjórnartíð sinni. Það gortar af
því, að hafa minkað skattabyrð-
ina og Jækkað skuldirnar. Það
þvælir um, að það hafi verið
ógæfa fyrir hina íslenzku þjóð,
að umbótaflokkarnir sigruðu við
síðustu kosningar.
Þetta skraf íhaidspeðanna sýnir
að eins valdalöngun þeirra, er
flokknum ráða, og hve lítt þeir
eru vandir að meðulum.
Árið 1923 var erfitt ár. ihaldið
tók við völdunum#1924 og þóttist
ætla að bjarga öllu, en í hverju
var svo björgunin fólgin? Hún
var fólgin í því, að hlaða skatta-
byrðium á fátækasta hluta þjóð-
arinnar, en hUfa hinum, er eitt-
hvað áttu, og gátu borgað.
1924 og 1925 voru góðæri, en
þó gat ihaldiö ekki haldið i horf-
inu.
Við árslok 1926 höfðu skuldir
randsins við útlönd aukist um
heila milljón gullkróna, og ekki
nóg með það, heldur voru allir
atvinnuvegir landsmanna í kaldn
koji. Banka- og fjármála-pólitik-
in var svo óhagsæl fyrir þjóðina,
að það, sem barst upp í hendur
valdaflokksins varð að verra en
engu.
Árið 1926 var meðalár, en í-
haldsstjórnin gerði það að harð-
æri. Atvinnuleysiið herjaði og
skildi alls staðar í alþýðustéttinni
eftir sig neyð og eyðileggingu.
Fátæklingurinn varð að greiða
háan skatt af hverjum kaffisopa
og sykurmola, húsaleiguokrið var
gífurlegt, og allar vörur tollaðar,
en fyrirtæki gæðinga stjórnax-
flokksins sluppu við skatta og
skyldur. Stærsta auðvaldsfyrir-
tæki hér á laindi, „Kveldúlfur“,
greiddi engan skatt.
„Auðu sætin“ blöstu viðamgum
alls staðar.
Atvik kom fyrir um áraimótin
1926—1927, er sýnir, hvernig kom-
ið var.
Ihaldið og íslandsbanki höfðu
stjórnað svo bátaútvegi Isíirðinga,
að útldt sýndist fyrir, að þeim
yrði á komandi vertíð bannaðar
allar bjargir til sjávarins: ísfirð-
ingar leituðu til íhaldsstjórnar-
ánnar um hjálp. En svar hennar
var: aðgerðaleysi, ekkert annað.
Hún stóð uppi vanmáttug og
ráðafá — eða viljalaus. Hún
gerði heldur ekkert bókstaf-
lega ekkert — til að létta alþýð-
unni baráttuna við erfið ár.
En það voru aðrir, sem kölluðu
að, það voru smalarnir, fylgis-
mennirnir, þeir, sem hjálpað
höfðu íhaldinu upp í valdastól-
ana. Og íhaldsstjórnin var önn-
um kafin við að hjálpa þeim,
stinga upp í þeirra svöngu
munna.
Togarafélögin fengu skuldir eft-
irgefnar hjá bönkunum. Copland
— fiskspekúlantinn — heimtaði
eftirgjöf og fékk hana. Hluthöf-
um í „Morgunblaðinu“ var gefið
eftir af skuldum sinum við hið
opinbera. Lofti Loftssyni var
bjargað. AIls hafa eftirgjafirnar í
stjórnartíð íhaldsins numið um 15
til 20 milljónum króna. Og í-
haldið berst nú gegn umbótum á
bankalögunum. Atvinnurekendur
heimtuðu ríkislögreglu til verndar
verkfallsbrjótum. íhaldið brást vel
við. Þá var ekki verið að hugsa
um að spara. Það barðist fyrir
þvi, að „herinn" yrði stofnaður,
en það hefði kostað landið hundr-
uð þúsunda króna. Það jós út
fé í tildur og prjál, krossa og
konungsmóttökur, hestahald og
veizluT, sem skrifuðust á reikning
landhelgisgæzlunnar, og í „vin
handa stjórninni“. Það henti 25
þús .krónum í viðgerð á húsf
Jóns Magnússonar, sama ár og
ráðherrabústaðuninn var , dubbað-
ur upp“ fynir álitlega upphæð. Og
allir þessir peningar voru teknir
úr sama vasanum, vasa fátæk-
Mnganna.