Dagblað - 30.05.1925, Blaðsíða 2

2
D A G B L Ar Ð
f I iio-rTrt noLr^iia-B HvítasunnuYörurnar er bezt að kaupa
O UblIlSCÖlir! í Kaupfélaginu.
Tungan.
Herra ritstjóri!
í »Dagblaðinu í gær standa
meðal annars þessi orð:
»Áhugi þeirra, sem vilja fegra
málið og bæta, hefir aðallega
beinzt að því, að hamast
gegn orðum og orðatiltækjum,
sem komin eru fyrirhyggjulaust
inn í málið, og ekki er hægt að
útrýma eða breyta nema með
löngum tíma. Á ég hér aðallega
við sjómannamálið, sem nokkuð
hetír verið rætt um að undan-
förnu. Það er blátt áfram óðs
manns æði, að ætla sér að gjör-
breyta því á svipstundu; og þá
er ekki heldur rétt að amast við
því, að fræðibækur í þeirri grein
sé ritaðar á »sjómannamáli«.
Hlýtur hverjum manni að vera
það skiljanlegt, að íslenzkir ný-
gjörvingar á öllum hinum út-
lendu orðum, sem sjómenn nota,
yrði þeim sama sem hebrezka.
Hitt er annað mál, að sjálfsagt
er að reyna að laga þetta smám
saman, með aðstoð sjómannanna
sjálfra«.
Má eg til samanburðar benda
á þessi orð mín í greininni
»Sjómannamál«, Mbl. 12. þ. m.:
»Mér dettur ekki í hug að
dæma sjómenn ^ora hart fyrir
það mál, sem þeir hafa talað
hingað til á skipum sínum. Þeir
hafa haft um annað aö hugsa
en að skapa ný orð yfir alla
þá hluti og handtök, er þarna
koma til greina, og enginn getur
ætlast til, að þeir séu að jafnaði
málfróðir og orðhagir, og þótt
sumir þeirra væru það, þá verð-
ur að tala mál, er skilst af þeim,
er sagt er fyrir verkum. Skilji
þeir ekki annað en hrognamálið,
þá verður að tala það við þá,
unz annað betra er fengið og
þeir hafa lœrt það«.
í*á mintist eg á »Handbók fyr-
ir sjómenn«: »það átti að finna
góð íslenzk heiti fyrir hvern hlut
og handtak, sem lýst er í bók-
inni, en hafa orðskrípin, sem
nú tíðkast, í svigum, til skýr-
jDgar. Með því móli var engin
hætta á, að neitt yrði misskilið.
Lesendurnir hefðu þama hvor-
tveggja orðin fyrir sér, lærðu
bæði í senn og skildu því hvort
sem notað væri. Nýju orðin
mundu svo smámsaman bægja
hinum braut, því að ísl. sjó-
mönnum er varla svo illa úr
ætt skotið, að þeim sé ekki ljúf-
ara hreint mál en hrognamál ef
þeir eiga um að velja«.
f*ar sem minst er á að fleira
þurfi að athuga en sjómanna-
málið, skal eg benda á, að raf-
magnsmálið var búið til af nefnd
manna áður en útlendu orðin
náðu að festast, og að síðustu
árin hefir verið unnið bæði að
verslunarmálinu og ýmsu úr
iðnmálinu.
29. maí 1925.
Virðingarfylst
Guðm. Finnbogason.
Borgin.
Sjávarföll. Síðdegisháilæður er
kl. 11,10 í dag. Árdegisháflæður kl.
10,50 í fyrramálið.
Nætnrlæknir Ólafur Porsteinsson
Skólabrú 2. Sími 181.
Næturvörður í Langavegs Apóteki.
Tfðarfar. í morgun var hálf-kalt
norðan og vestanlands, 2 st. hiti á
ísafirði og 3 st. á Raufarhöfn. Hér
var 9 st. hiti og eins í Færeyjum.
Á Jan Mayen var 4 st. hiti, en 15
st. i Khöfn. Breytileg átt og búist
við svipuðu veðri.
Hátíðamessur. a Hvitasunnudag
kl. 11 sira Bjarni Jónsson. Á annan
í hvitasunnu kl. 11 síra Friðrik
Friðriksson.
Fríkirkjan. Á Hvítasunnudag kl.
2. síra Árni Sigurðsson og kl. 5 síra
Haraldur Níelsson. Á annan i hvíta-
sunnu kl. 5 síra Árni Sigurðsson.
Landakotskirkja. Hvítasunnudag:
Levítmessa, kl. 9. f. 'h. og kl. 6 e. h.
levítguðsþjónusta með prédikun.
Annar hvítasunnudagur. Hámessa
kl. 9 f. h. og kl. 6 e. h. bænahald.
Embættispróf standa nú yfir í Há-
skólanum. í guðfræðideild ganga 4
undir próf, i læknadeild 4 og í lög-
fræðisdeild 7.
iDagðlað.
J Arni Óla.
Ritstjórn: | G. Kr. Guömundsson.
Afgrdðsla 1 Lækjartorg 2.
skrifstofa j Sími 744.
Ritstjórn til viðtals kl. 1—3 siðd.
Prentsmiðjan Gutenberg hf.
Auglýsingaverð: Kr. 1.50 pr. cm.
Blaöverð: 10 aura eint.
Áslcriftargjald kr. 1,50 á mánuði.
Smávörur til saumaskap-
ar — tölur — tvinni — hringj-
ur — spennur o. s. frv. nær
500 tegundir.
Eina sérverslun í bænum.
GUÐM. B. YIKAll.
Ilakarastofa Einars J.
Jónssonar er á Laugaveg 20 B
Inngangur frá Klapparstíg.
lljá danska sendiherrannm var boð
mikið i gærkvlödi fyrir yfirmenn af
varðskipunum og ýmsa borgarbúa.
Stóð það langt fram á nótt.
llöfnin. Solon enskur botnvörp-
ungur frá Grímsby kom hingað í
gær með annan enskan botnvörp-
ung, Rosetta frá Grimsby, í eftir-
dragi. Hafði Rosetta verið að veið-
um hér í flóanum og brotið stýrið
og var hjálparlaust er Solon bar að.
Lágt fiskverd. í gær seldi Agúst
Guðjónsson fisk fyrir 3 kr. körfuna,
en það mun láta nærri, að þá liafi
pundið kostað 3—4 aura. Regar
fiskur er seldur á uppboðum er
hann aldrei svo ódýr. Petta verð
er líkt og fyrir stríð.
Hotnía er væntanleg hingað kl.
6—7 í kvöld. Margt farþega með
skipinu.
Goðafoss mun ekki koma hingað
fyr en í nótt eða í fyrra málið.
Lokað verður fyrir rafmagnið kl.
12'/* í kveld til kl. 9 á morgun.
Tryggvi gamli kom af veiðum í
nótt með 70 tn. lifrar.
Athygli almcnnings vill Dagbl.
vekja á auglýsingu bakarameistara-
félagsins um lokunartima brauðsölu-
búöanna yfir hátiðina.