Dagblað - 07.06.1926, Blaðsíða 2

2
DAGBLAÐ
menn í hrönnum tapað ánægj-
unni af að lifa fyrir konu, börn
og heimili. í'að hefir orðið
gengishrun á kvenfólkinu eins
og varð á þýzka markinu. Stutt-
kjóllinn og drengjakollurinn er
i ætt við það sem nefnt er stýf-
ing krónunnar hér á Iandi. Pó
er ekkert líklegra, en að kven-
fólkið verði verðfest þegar minst
varir, á sama hátt og þýzka
markið, þótt ganga megi að
þvi vísu að verðgildisfestingin
verði á nýjum grundvelli (sbr.
rentumarkið). Á morgun eru
framkvæmdar hugsjónir, sem
virðast ekki annað en kjafta-
vaðall í dag.
Svo að eg víki að stuttkjóla-
siðnum (sem er i tízku í öllum
evrópiskum bæjum, nemaReykja-
vík), þá er hann í rauninni
hálfgerður afkáraskapur. Merkir
menn hafa haldið þvi fram, að
það geti haft alvarleg áhrif á
menn, að sjá langt upp eftir
fótum kvenna, en ekki hef ég
mikla trú á því, yfirleitt. Samt
hefir mér virst þetta sýningar-
hald kvennanna hafa einna verst
áhrif á gamla menn; ungir
menn á vorum tímum eru
fullir af splcen. Hinu finst mér
ekki svarandi, sem formælendur
stuttkjólasiðsins stagast jafnan
á, nefnilega fegurðaráhrifum
þeim, sem fætur kvenna eigi að
haía á menn. Auðvitað eru
fætur kvenna eins fallegir og
hvað annað, en heldur ekki
fallegri en hvað annað frá fag-
urfræðilegu sjónarmiði, og margt
verið látið ódásamað sem feg-
urra var.
En séu drættir þeir athugaðir,
sem alstaðar mótar fyrir í lifs-
viðhprfi nútíðarkonunnar, þá
finst mér sem reka muni að
því, aö allmikil bylting muni
gerast í kvenbúningi þegar þessi
stuttkjólasiður hefir lifað sitt
fegursta. Siðustu tízkufyrirbær-
in koma manni á þá trú. Stutt-
kjóllinn eða kjólgopinn virðist
vera upphaf þess, að konur
taki að klæðast jökkum af
svipaðri gerð og karlar, og
alls engum pilsum. Tekst þá af
kvenhataralýðnum ómakið að
úthúða pilsvörgunum. Með öðr-
um orðum: Þeir tímar eru að
nálgast að mismunur á búnaði
manns og konu hverfi hjá oss,
eins og t. d. hjá Austurlanda-
þjóðum ýmsum. Menn vita að
það var siður í fornöld, að
karlar og konur byggjust eins
eða líkt, og er enn siður víða.
Kjólar kvenna eins og tíðkast
hafa fram á vora daga, eru
leifarnar af kirtlum eða skikkj-
um fomaldarmanna. Orsökin til
þess að konur héldu lengur í
þennan forna klæðnað beggja
kynjanna, er eflaust sú, að þær
áttu jafnan við frumrænni lífs-
kjör að búa. Þær héldu áfram
að gegna þeirri stöðu, sem þeim
hafði verið eiginleg alt í trá
frumtimum, meðan þroski
mannsins og hættir tóku sífeld-
um stakkaskiftum, — að ytri
blæbrigðum eins og um vits-
munalif og athafna. í klæða-
burði hafa karlmenn samið sig
i að þvi sem hagnýtast var fyrir
margháttuð störf, þeir hafa
kastað kuflunum til þess að
pilsin vefðust ekki um fætur
þeirra á ísnum, meðan kven-
fólkið gat haldið áfram að
klæðast, innan sinna fjögurra
veggja, svipað og rómverskir
höfðingjar, hvað sem á gekk.
Hlutverk konunnar var ekki
það, að blanda sér í, hvað á
gekk í heiminum, heldur, eins
og frú Guðrún Lárusdóttir
heldur fram rjettilega: að elska
manninn sinn, eiga börn og
passa þau. Nú bendir hinsvegar
alt þjóðlífsástand til þess að
konur muni halda upptekuum
hætti um að rækja lifskallanir,
sem áður hefði þótt fyrirsögn
að félli í hlut annara en karla,
og litlar líkur virðast á því, að
. »heimilið« í hinum borgaralega
skilningi endurrísi í náinni
framtíð. Flestar hugsjónir borg-
arabyltingarinnar frönsku virð-
ast, því miður, vera dauða-
dæmdar, aðrar tekið mynd-
breytingum. Súffragetturnar (eða
hvað þær eru kallaðar), segja
að karlmaðurinn hafi ávalt
hvíslað að konunni hinu sama
og nýlenduríkin hvisla að ný-
lendum sínum: »Ég faðma þig«!
— en alt af skilið undan
meiningu málsins, nefnilega:
»Ég elska þig — til þess að
undiroka þig«.
Og úr því að búið er að
færa klukkuna, þá er bezt að
haga sér eftir því. Pað breytir
Dagblað
Þjöðmála-, Bæjarmála-
og Fréttablað.
Útgefandi: Félag í Reykjavik.
Ritstjóri: Guðm. Porláksson.
Afgreiðsla: Lækjartorg 2. —
Sími 744. Áskrifendagjald kr.
1,50 á mánuði.
Prentsmiðjan Gutenberg h.f.
engu hjá Drottni þótt klukkan
sé færð og jafnvel ekki þótt
aldarfar taki stakkaskiftum, en
á hinn bóginn ekki talandi við
fólk, sem veit ekki að vjer lif-
um á árinu 1926 e. Kr. Kven-
réttindin hafa þózt finna vitur-
legar ástæður til að hefja mót-
mæli gegn því, að konan haldi
áfram að vera það sem hún
var; því ætli þær megi ekki
snoðklippa sig og fara á þing?
Úr því að það er komið upp
úr kafinu, að konan er mann-
inum jafnhæf til að gefa sig
við hverskonar menningarstarf-
semi, en á hinn bóginn ekki
öllu hæfari til að ala upp börn,
því ætti hún þá ekki að mega
tara í argaþrasið? Hún tekur upp
háttu mannsins, smátt og smátt,
í einu sem öðru, og hefur gert
þegar i stað, þó einkum hneigst
að því, að apa eftir ósiði hans
(t. d. tóbaksnautn og víns),
eins og frumrænum þjóðum er
gjarnast á að apa lesti höfðingja-
þjóðanna.
Halldór Kiljan Laxness.
Jíœturlæknir i nótt er Guömundur
Guöfinnsson, Hverfisg. 35. Simi 64,
Næturvörður i Laugav. Apóteki.
Erlca llnrbo heitir norsk söngkona
sem kom hingað með Lýru slðast og
ætlar hún að halda hljómleika í Nýja
Bíó annað kvöld með undirleik Em-
ils Thoroddsens. Erica Darbo er
einhver þektasta söngkona Noregs
og hefir getið sér ágætan orðstír
víða erlendis, þar á meðal i Wien,
slðastliðinn vetur, og þarf þó mikið
til að hljóta aðdáun Wínarbúa, jafn
vandlátir og þeir eru á söng og
músik.
Gullfoss er væntanlegur hingað,.
frá útlöndum, á miðvikudaginn.