Skutull - 05.08.1928, Qupperneq 2

í
Sigur alþjððamálsins.
Fundur lýðræðisjafnaðarmanna í
Svíþjóð samþykkir í einu hljóði
að gangast fyrir útbreiðslu esper-
antós. Fundurinn krefst þess, að
það verði kent í skólum um heim
alian. Áskorun til verkalýðsins
um að læra og hagnýta sér
esperantó.
Yér höfnra skýrfc frá því áður
hér í blaðinu, að flokkur iýðræðis-
jafnaðarmanDa í Stokkhólmi sam-
þykfci tillögu til sambandsþings
verkalýðsfélaganna um upptöku
e9peranfcós. Sambandsþingið, er
hafði þessa tillögu til meðferðar,
var háð í Stokkhólmi 8. til 10.
júní, í nýju sönghöllinni, en það
er í aunað sinn, sem esperantó
vinnur þar glæsilegan sigur.
Krafan, sem fóist í tillögu flokks-
ins, var á þessa leið: „Fuodur-
inn áminnir þingmenD flokksins
um að beita sér fyrir upptöku
esperantós í skóla, að minsta kosfci
sem frjálsri námsgrein, að ríkið
veifci styrk til lærdóms esperantó-
kennurum og að jafnaðarmanna-
félagið veiti esperantóhreyfingunni
hvers konar siðferðisstuðDÍng.“
Flokksstjórnin, er fjallað hafði
um tillöguna, mælti með henni á
sambandsþinginu í þessari mynd:
^Þingið lýsir yfir samúð sinni
með útbreiðslustarfsemi esperantó-
hreyfingarinnar, áminnir meðlimi
flokksins um að læra esperantó,
hagnýta sér það í viðskiftum við
aðrar þjóðir og að styðja og fjörga
á allar lundir esperantóhreyfing-
U
una.
Umræður um þessa ályktun fóru
fram 5. júni. I þeim tóku þátt
sjö fundarmenn. Allir mæltu með
esperantó, enginn á móti, og álykfc-
unin var samþykt í einu hljóði.
Fyrir tillögu flokks9tjórnarinnar
mæifci þingmaðurinn Ernst Eriks-
son, hinn gamalkunni brautryðj-
andi esperantós. Hann taldi mikla
nauðsyn á upptöku esperaDtós i
þágu alþjóðlegra viðskifta verka-
manna.
^æjarfógefcinn í Stokkhólmi. Carl
Lindhagen þingmaður, lagði á-
herslu á það, að 'esperantó væri
þegar iifandi mál. Hann henti
gaman að fyrveraodi andstæðing-
urn esperantós, sórstaklega þeim,
er fyrir ekki löngu hefðu barist
gegn esperantó í sænska þinginu,
SKUTULL
en hefðu snúist á síðustu tímum
og væru nú sestir með lífcillæti á
skólabekkinn*). Loks bar hann upp
viðbótarfcillögu við ályktun flokks-
stjórnarinnar.
Allan Vougfc ritstjóri frá Málmey
tók það fram, að menn gætu ekki
óskað sór nó áfcfc völ á befcra til-
búnu máli en esperantó. Alþjóða-
tungan er öreigamálefni. Hann
Jpenti á hina miklu málaörðugleika,
er væru meðal annars mjög til-
finnanlegir á verkamannafundun-
um í Genf.
Herra TorsteD Andrón frá Lundi
óskaði eftir, að samþykt yrði
ályktun flokkssfcjórnarinDar að við-
bættri viðbótatiilögu Lindhagens
bæjarfógeta.
Fyrverandi forsæfcisráðherra Svía,
Rickard Sandler framkvæmdar-
stjóri lýsti yfir því, að hin hvum-
leiða reynsla sín af alþjóðaþingum
hefði vakið hjá sór áhuga á al-
heimsmálshugmyDdinni. Upptaka
nýrra mála á aiþjóðaþingum gerir
þau æ óbærilegri. Nú virðist
esperantó hafa mest fylgi. Nú sem
stendur er þó ekki hægt að inn-
leiða það í skóiana sökum kennara-
skorts. Hann studdi ályktun flokks-
sfcjórnarinnar.
Eftir orðahnippingar nokkurra
ræðumanna tók til máls H.
Molander. Hann áleifc það nauð-
synlegfc, sökum kennaraskortsins,
að þingið tæki málið til með-
ferðar.
Fyrverandi atvinnumálaráðherra
Gustav Möller var sanDÍærður um,
að smáþjóðirnar vildu taka upp
esperantó, od þær ófctuðusfc mófc-
stöðu stórþjóðanna. Þess vegna
krafðist hann, að málið yrði rætt
á alþjóðasamkomu.
Eftir þessar umræður samþykti
fundurinn í einu hljóði ofangreinda
ályktun flokkssfcjórnarinnar og síð-
an þessa viðbótafcillögu Lindhagen
bæjarfógeta: „Fundurinn óskar, að
allar þjóðir samþykki esperantó
sem alþjóðamál, og fer þess jafn-
framt á leit, að það verði kenfc í
öllum skólum um gervalian heim.
'*) Ce, fyrverandi ábóti frá Búlgaríu,
or nú starfar að útbreiðslu esperantós,
hafði nokkur nárnskeið i esperantó í
Stokkhóhni í votur. Arangurinn af þess-
urn námskeiðurn varð sá, að 500 manns
lauk þar prófi í esperantó, og kennara-
sambandið í Svíþjóð auglýsti í vor, að
það gengist fyrir esperantónámskeiðum
um alla Svíþióð í sumar. Co bafði oitt
af námskeiðurn sínum með þingmönn-
unum.
t
Flokkurinn skal vinna að fram-
kvæmd þessa.u
Það var gaman að sjá, hve
fólkið á áheyrandapöllunum fylgd-
ist með umræðunum af miklum
áhuga, sem endaði með dynjandi
lófafcaki, eftir að tillögurnar höfðu
verið samþyktar. Sömu fagnaðar-
lætin kváðu við frá fulltrúunum,
og þau sýndu hinn eldlega áhuga
þairra á þessu málefni.
MöDnum skilst það best, hversu
þessi samþykt er mikilsverð, er
þeir íhuga það, að lýðræðisjafnaðar-
menn í Svíþjóð er stærsti stjórn-
málaflokkurinn í landinu. Hann
hefir yfir 200000 fólagsmeDn.
Nálega helmingur allra þingmanna
í neðri málstofunni og meira en
þriðjungur í efri deildinni tilheyrir
honum. Og flokkurinn hefir góðar
vonir um að geta tekið við ríkis-
stjórn i Svíþjóð eftir kosningarnar
í haust.
John Johansson,
Stokkhólrai.
(Þýtt úr Sennaciulo).
Rnrveita.
Slðasti bæjarstjórnarfundur sam-
þykti þá tillögu ljósnefndar, að
gera reynslusfciflur við Fossavatn.
Hafveit-ufyrirtæki það, sem bær-
inn er að hugsa um, byggist
mjög á þvi, að hægt só að hækka
vatnið. Eru stíflugarðar hlaðnir
á tveimur stöðum neðaDVert við
vatnið til þess að ganga úr
skugga um hvort jarðvegurinn er
vatnsheldur meðfram því, vinna
að því 6 menn. Ormssynir bafa
gert teikningar og áætlanir um
rafvirkjun þessa og virðist hún,
eftir þeim, allálitleg.
Síldveiöin
gengur norðanlands mjög treg-
lega vegna norðaustan kuldatíðar.
Hér vestra afla sura reknetaskip
vel og önnur sæmilega. Hávarður
ísfirðÍDgur hefir aflað ágætlega,
lagði á land á tveimur dögum
1900 mái síldar og hafði á fimtu-
daginn aflað 4703 mál. Síldin er
mikil hér vestra og góð til sölt-
UDar, en engar tunnur eru hér
til, svo teljeDdi sé. Fyrsta síldin
hóðan, 66 tunnur, var þó send út
í Dr. Alexandrine síðast. Rekneta-
skipin afla aðallega til isht'uanna.
Sagt er að þeir veiði lítið, sem»
salfca utan við landhelgina.