Skutull - 23.03.1946, Page 1

XXIV. ár. ísafirði, 23. marz 1946.
14. tbl.
Gerist kaupendur að
SKUTLI
frá seinustu áramótum.
SKUTULL
þarf að komast inn
á hvert heimili
á Vestfjörðum.
vestrænt vit en anstrænt æði.
starfsaðferðir Alþyðuflokkanna í Evrópu eitt hið
tákn vorra tíma“, segir Árni Pálsson prófessor.
Heldur
„Stefna og
glæsilegasta
Hér hefir íhaldið þó heldur valið sér hið austræna
æði til samstarfs og samfylgdar.
Alþýðublaðið snéri sér í tilefni af 30 ára afmæli flokks-
ins til fjögurra þjóðkunnra menntamanna og bað þá um
nokkur orð til birtingar við þetta tækifæri. Einn þess-
ara manna var Árni Pálsson, og birtir Skutull hér með
ummæli hans.
1 dag eru liðin þrjátíu ár, síðan
Alþýðuflokkurinn hóf göngu sína.
Á þeim áratugum hafa gerzt ægi-
legri og óskaplegri viðburðir um
heim allan, heldur en nokkur dæmi
firinast lil á liðnum öldum. Tvær
trylltar og æðisgengnar heimsstyrj-
aldir hafa verið háðar, og leiddar
til lykta að því leyti, að engir her-
ir berjast nú á vígvöllum. Hins
vegar getur mannlegt vit gert sér
litla grein fyrir afleiðingum styrj-
aldanna, og er það eitt víst, að þær
munu endast miklu lengur en nokk-
urt mannsauga getur séð fram í
tímann. Villieldar ólmra byltinga
læsa sig land úr landi, álfu úr álfu.
Mikill hluti sumra þjóða virðist
hafa orðið vitstola og hamstola,
enda liafa sum þjóðfélög gengið af
göflunum með öllu.
Því verður ekki neitað, að þeir
eru margir, mjög margir, sem liafa
látið hugfallast með öllu í þessu
feiknumfyllta gerningaveðri; þeir
menn sjá enga hláa vök á liimni,
eygja engan vita fram undan. En
hinir, sem vilja reyna að hlúa að
Fyrir skömmu var fundur liald-
inn í Reykjavík um raforkumál
Veslfjarða. Þar lá fyrir bráða-
birgðaáætlun frá Rafmagnseftirliti
ríkisins um Dynjandisvirkjun. —
Samkvæmt henni var tálið, að hægt
væri að virkja 7000 hesköfl í
Dynjandisá með uppistöðu við
Litla-Eyjavatn og 50% dægurmiðl-
un. En kostnaðaráætlunin, sem
þarna fylgdi um virkjun þessa, var
ekki glæsileg. — Hún var upp á
30 miljónir króna.
Er ])ví fyllsta útlit fyrir, eins og
voninni í sjálfs sín sál, þykjast þó
sjá nokkur merki þess, að einhvern
tíma niuni rofa til, að enn þá séu
betri og bjartari dagar fyrir hönd-
um.
Stefna og starfsaðferðir Alþýðu-
flokkanna - lcrataflokkanna — í
Evrópu er eitt hið glæsilegasta tákn
vorra tíma. Þeir flolckar hafa unn-
ið það afreksverk að halda ráði og
rænu, vera með öllum mjalla, á
síðustu áratugum. Og þó eru þeir
lial’ðóánægðir með þá þjóðfélags-
háttu, sem liafa drottnað í heimin-
um, og ráðnir í að sætta sig ekki
við þá. En liins vegar er það' rót-
gróin sannfæring þeirra, að bylt-
ingar séu liræðilegt neyðarúrræði,
sem sjaldan eða aldrei geti að lialdi
komið. Þeir hafa aldrei gefið sig á
vald æstra tilfinninga, aldrei sagt
skilið við heilhrigða skynsemi,
þennan undarlega fugl, sem hefur
verið hrjáður og hrakinn á öllum
öldum, - elcki sízt á vorum dög-
um, — en heldur þó alllaf ein-
hverri líftóru. Þess vegna eru al-
þýðuflokkarnir ÞRÁTT FYRIR
málum horfir nú, að Dynjandis-
virkjun verði'ekki talin áljlleg af
sérfræðingunum, og eru það Vest-
firðingum mikil vonbrigði.
Á þessum sama fundi hreyfði
Finnur Jónsson því, hvort elcki
væri rétt að rannsáka jarðhitann í
Reykjanesi með lilliti til hugsan-
legra möguleika til jarðhitavirkjun-
ar. Varð samkomulag um, að Vest-
fjarðaþingmenn flyttu þingsálykt-
unartillögu um það mál, og er sú
tillaga nú fram komin.
ALLT mikils megandi í öllum lönd-
um, þar sem inenn eru frjálsir
hugsana sinna, orða og gerða. Og
þess vegna eru allir þeir flolckar
og allir þeir menn, sem heldur
vilja aðhyllast vestrænt vit en aust-
rænt æði, ráðnir til samstarfs við
kratana.
Alþýðuflokkur Islands er einn af
alþýðuflokkum Evrópu. Hann hefir
margsinnis sýnt, að hann hefir
bæði vit og vilja til þess að stefna
í sömu átt og þeir. Þess vegna sam-
fagna allir frjálshuga Islendingar
honum á þessum degi og óska lion-
um mikillar framtíðar og langra
lífdaga.
———O----------
Stórhrun hjá komm-
únistum í Danmörku.
Við bæjarstjórnarkosn-
ingar, sem fram fóru í Dan-
mörku fyrra sunnudag kom
það í Ijós að kommúnistar
hafa tapað um 40% af fylgi
sínu í Kaupmannahöfn síð-
an í október í haust. Þá
fengu kommúnistar 105 000
atkvæði, en nú ekki nema
63000 atkvæði.
íhaldsflokkurinn heldur
líka áfram að tapa, en Al-
þýðuflokkurinn hefir á ný
náð tökum á kjósendum sín-
um.
1 Kaupmannahöfn fékk Alþýðu-
flokkurinn 153000 atkvæði og 27
bæjarfulltrúa kosna af 56, sem bæj-
arstjórnina skipa. Kommúnistar
fengu 10 fulltrúa kosna. Ihaldsmenn
töpuðu 10 fulltrúum og radikali
vinstri flokkurinn 5 — og er það
hvorttveggja mikið tap, af því að
það var af litlu að missa.
Það er Ijóst, að meginstraum-
hvörfin í þéssum kosningum liggja
frá kommúnistunum, og er því að
sannast það, sem haldið var fram
hér í blaðinu í liaust, að stundar-
sigur kommúnistanna í Danmörku
þá, væri sjúkdómseinkenni í
dönsku þjóðlífi, sem brátt mundi
hverfa, er þjóðin hefði aftur náð
sér eftir 5 ára kúgun nazismans.
Iiússar hafa m'i flutt í burtu selu-
lið sitt frá Borgundarhólmi, og lief-
ir því verið tekið með miklum fögn-
uði í Danmörku.
Smátt og stórt
Eimskipafélag Islands hefir nú
gert samninga við Bunneister &
Wain í Kaupmannahöfn um smíði
fjögurra fyrsta flokks farþega og
flutningaskipa, sem vcrða samtals
um 9500 smálestir og munu kosta
um 30 miljónir króna. Fyrsta skip-
ið á að verða tilbúið í nóvember
næsta haust, en hið síðasta fyrir
árslok 1948.
Þýfi fundið. Það voru nokkrir
unglingar, sem valdir voru að
þjófnaðinum hjá H. f. Kveldúlfi, og
vísuðu þeir á peningakassann, sem
stolið var, í liraungjótu suður í
Hafnarfjarðarhrauni. 1 lcassanum
munu hafa verið um 50—60 þús-
und krónur, en ekki 16 þúsund eins
og fyrst var frá skýrt.
Paasikivi var hinn 9. marz kos-
inn forseti Finnlands í stað Mann-
erheims marskálks.
Mancliester Guardian segir frá
því nýlega, að kommúnistar liafi
nú tekið hinar illræmdu fangahúð-
ir í Bucliemvald og Saclisenhausen
í notkun á ný, og eru það nú and-
stæðingar kommúnista, sem þang-
að eru fluttir, eins og andstæðingar
nazistanna áður.
Ihaldih náði aftur hreinum meiri-
liluta á Akranesi við bæjarstjórnar-
kosningarnar fyrra sunnudag.
Winston Churchill hélt hvass-
orða ræðu í Fulton í Missouri-fylki
í Bandaríkjunum í fyrri viku, og
gerði uppivöðslu Rússa á alþjóða-
vettvangi að umtalsefni. Vakti ræð-
an hinn mesta gný, og hafa rúss-
nesk blöð og rússneskir stjórnmála-
menn úthúðað Cluirchill fyrir ræð-
una, kallað hann stríðsæsingamann,
líkt honum við Göbbels og Hitler og
þar fram eftir götunum.
Aðra ræðu liélt Churchill fyrir
nokkrum dögum vestan liafs, og var
liress og hreinskilinn sem í þeirri
fyrri. Virðist pölitíska andrúms-
loftið heldur hafa lireinsast við
þessa máttugu rödd Bretlands, þótt
margir væru á nálum um, að heims-
friðurinn væri ekki tryggari en
vSvo, að allt kynni að fara í bál og
brand við bersögli hins aldna þjóð-
málajötuns.
JafnaSarmannaforinginn Henry
Spaak liefir myndað stjórn í Belgíu.
Almennar þingkosningar fara
frarn í Grikklandi þann 31. marz,
þrátt fyrir háværar kröfur um
frestun þeirra. Er jafnvel búizt við
óeirðum í sambandi við þær.
Óvæniegar horfur um Vestfjarðavirkjun
Dynjandisár.
Bráðabirgðaáætlun Rafmagnseftirlits ríkisins
telur, að ca. 7000 hestafla virkjun, sem byggi
á 50°|o dægurmiðlun muni kosta 30 milj. kr.
Tillaga borin fram um rannsóknir á jarðhita í
Reykjanesi með tilliti til hugsanlegra möguleika til
virkjunar gufuaflsins.