Skutull - 18.04.1969, Page 8

Varðveizlugildi húsa
í nýútkomnu hefti Sveita-
stjórnarmála ritar Hörður
Ágústsson, skólastjóri Hand-
íða- og myndlistarskólans,
grein um gömui hús á ís-
landi, sem hann segir að sum
þeirra sé okkur skylt að
varðveita óbomum kynslóð-
um.
1 grein sinni segir Hörður
m.a.:
„Hús þessi eru óaðskiljan-
leg íslenzkri þjóðarsögu. Því
ber okkur að sýna þeim meiri
sóma en gert hefur verið, og
sum þeirra er okkur skylt að
varðveita óbornirm kynslóð-
um. Væri það til of mikils
mælzt, að Islendingar legðu
eitthvað að mörkum til við-
halds örfáum gömlum merki-
legum húsum, að þeir sýndu
þeim einhverja ræktarsemi. í
næstum hverjum kaupstað á
Islandi er fortíðarmannvirki,
sem á einhvem hátt getur
merkilegt kallazt og er þess
virði, að við sé haldið af
fyrmefndum ástæðum, auk
þess sem það er, enn sem
komið er, bezta fordæmi eður
lexía íslendingum í húsa-
gerð.“
Sérstakur kafli er um ísa-
fjörð og leyfir blaðið sér að
endurprenta hann hér:
„ísafjarðarkaupstaður er í
aðra röndina eins og safn til
byggingarsögu, allt frá síðari
hluta átjándu aldar, þar sem
lesa má svipi húsa frá helztu
skeiðum sögu okkar, eftir að
timbur varð aðal byggingar-
efni hérlendis.
í Neðstakaupstað, eins og
Isfirðingar nefna elztu hús
kaupstaðarins fremst á Skut-
ulsfjarðareyri, er heilsteypt-
asta samstæða húsa af elztu
gerð, sem uppi stendur á Is-
landi í dag. Tvö Iþeirra eru
sérstaklega athyghsverð. Hið
fyrra er vöruskemma, og veit
enginn aldur hermar með
vissu. Hún er af sömu gerð
og Salthúsið á Þingeyri,
nema miklu stærri og því
sem næst í upphaflegri mynd,
einstætt hús í sinni röð. Hitt
húsið er frá upphafi fríhöndl-
unartímans og Uklega fyrsta
kaupmannshús staðarins, sér-
lega geðþekkt verk, listaverk,
liggur mér við að segja, og
án efa langfegursta hús sinn-
ar tegundar á íslandi. Það
er stokkbyggt, eins og hitt,
en auk þess súðað. Að vísu
hafa ýmis skemmdarverk
verið framin á húsinu. Að
mínum dómi ber skilyrðis-
laust að varðveita þessi hús,
og væri þá hægt að mynda
þama eitt sérstæðasta og
virðulegasta byggðasafn hér-
lendis. Þar liggur við heiður
ísfirðinga og reyndar okkar
allra, að þessi hús verði ekki
látin grotna niður og eyði-
leggjast. í þessu sambandi er
skylt að geta þess, að Jóh.
Gunnar Ólafsson, fyrrverandi
bæjarfógeti, hefur af fram-
sýni og atorku dregið í einn
stað vísi að mjög góðu safni
gamalla muna, sem mundi
sóma sér vel í þessum öldnu
húsum eða í tengslum við
þau.
I Hæstakaupstað eru tvö
hús yngri en þau, sem getið
hefur verið, en mjög merkileg
fyrir margra hluta sakir. Hið
eldra þeirra, sem er íbúðar-
hús, mun vera byggt af
Björgvinarkaupmönnum ein-
hvem tíma á árunum 1788—
1792. Fregnað hef ég, að
hætta sé á, að húsið verði
rifið, og tel ég það mikinn
skaða, ef rétt reynist.
Fleira er merkilegra húsa
á ísafirði, þó að hér verði
ekki getið að sinni. En þá
ósk ber ég fram við ráða-
menn kaupstaðarins, að þeir
geri sér grein fyrir, hver
menningarverðmæti þeir hafa
í umsjá sinni, og hagi gerðum
sínum eftir því.“
Svo mörg voru þau orð.
Blaðið taldi rétt að vekja at-
hygli á grein Harðar og vill
aðeins undirstrika það, og
taka undir með greinarhöf-
undi, að okkur ber skylda til
að varðveita þessi gömlu hús,
því að svo bezt getum við
sem þjóð hugsað til framtíð-
ar, að við varðveitum tengsl
okkar við fortíð.
Stórsvig
Hvítasunnumót fer fram
sunnudaginn 20. apríl n.k.
kl. 3 e.h.
VESTRI
Frá Neðstakaupstað. Húsin, sem um ræðir í grein Harðar Ágústssonar.
Gullfoss kveður Isafjörð að Iokinni ánægjulegri og vel
heppnaðri heimsókn á skíðavikuna. Hinn ungi ísfirðingur
veifar í kveðjuskyni og bíður eftir að sjá hinn glæsilega
farkost á nýjan leik á Isafirði
Almenn ánædja skiða-
vikulesia
Samtals munu á sjöunda
hundrað gestir hafa komið til
ísafjarðar á Skíðavikuna.
Flugíélag Islands flutti
rúmlega 400 farþega, 20—30
komu með Esju og með
Gullfossi komu 200 íarþegar.
Var þá hvert rúm skipað, en
auk þeirra gesta er dvöldu
allan tímann um borð kom
fjöldi fólks, er gisti í landi.
Er blaðið hafði samband
við Óttarr Möller forstjóra
Eimskip, sagði hann að mikil
og almenn ánægja ríkti með
förina vestur. Hefði hún
heppnazt eins og bezt yrði
ákosið. Þrátt fyrir heldur ó-
hagstætt veður á leiðinni til
Isafjarðar hefði sjóveikin
ekkert gert vart við sig, enda
væru nú til örugg meðul þar
til varnar.
Um borð í Gullfossi ríkti
eining andans og þar voru
allir eins og um eina stóra
fjölskyldu væri að ræða.
Kvöldvökur voru haldnar og
önnuðust farþegar sjálfir
skemmtiatriði og allt var
innan þess ramma, sem í
upphafi var markaður.
Ferðin var það vel heppn-
uð, að nú er í athugun að
taka upp slíkar ferðir árlega,
sagði forstjórinn. Þá kemur
og til greina að fara fleiri
ferðir yfir veturinn og ein-
skorða sig ekki við páskana.
Slíkar ferðir, sem stæðu
yfir t.d. í þrjá daga, ættu að
geta orðið vinsælar og við
höfuin þetta sérstaklega í
huga varðandi erlenda ferða-
menn. Kæmi þá til greina að
hafa samvinnu við heima-
menn um skipulag ferðanna,
einkum er varðar dagskrána
í landi,
Allt þetta er í athugun
hjá okkur og er fullur vilji
fyrir að koma þessu í kring,
svo framarlega sem aðstæður
leyfa.
Skíðalandið á Seljalandsdal
er sérstaklega skemmtilegt og
fjölbreytilegt og þar er að
finna brekkur við allra hæfi,
a.uk þess, sem útsýnið af
dalnum er hið fegursta.
Að lokum sagði Óttar
Möller að hann teldi mikla
framtíðarmöguleika á því að
gera Isafjörð að skíðabæ fyrir
ferðamenn.
Páskaeggjahappdrætti
VESTRA
Dregið hefur verið í Páskaeggjahappdrætti Ksf.
Vestra og komu upp eftirtalin númer:
81 121 134 142 160 177 236 246 334 429 498 530
550 619 652 675 719 745 749 832 852 865 882 928
985
Vinninga ber að vitja til Péturs Sigurðssonar
Eyrargötu 8, ísafirði, sími 536.
Birt án ábyrgðar.